۲- نگاه مردم و علمای ایران به تاسیس رژیم صهیونیستی:
مردم و علمای ایران از همان آغاز پیدایش مسئله ی فلسطین نقش فعالانه ای در این باره داشته و در صف مقدم مبارزه با رژیم صهیونیستی بوده اند.
همان طور که در فصل قبل نیز بیان شد در ۸ آذر ۱۳۲۶ (۲۹ نوامبر ۱۳۴۷) مجمع عمومی سازمان ملل قطع نامه ای مبنی بر تقسیم فلسطین به دو منطقه ی عربی و یهودی را به تصویب رساند و پنج کاه بعد از این ماجرا اسرائیل اعلام موجودیت کرد. با تصویب این قطعنامه ی مجمع عمومی، واکنش های علمای ایران شروع شد به طوری که در ۱۱ دی ماه ۱۳۲۶، آیت الله ابوالقاسم کاشانی که به تازگی از تبعید در لبنان به تهران برگشته بود با صدور اعلامیه ای به تمام مسلمانان جهان در مورد تشکیل دولت اسرائیل اعلام خطر کرد. متن اعلامیه به شرح ذیل می باشد:
«بسم الله الرحمن الرحیم
پس از جنگ جهان سوز دوم گمان می رفت دول بزرگ عالم از این همه فجایع و آن همه اتلاف نفوس و اموال و خرابی ها و بیچارگی های بشری که سال های دراز جبران پذیر نیست، پند و عبرت گرفته و به جبران وقایع گذشته برای ایجاد عدل و داد و کندن ریشه ی ظلم و فساد و جلوگیری از جنگ جهانی دیگر، تشکیل سازمان ملل متفق داده که از حقوق و آزادی ملل و دول ضعیف حمایت و پشتیبانی نمایند، چنان که در اثنای جنگ به انواع و اقسام مختلف با این تبلیغات عموم ملل را امیدوار نمودند.
ولی متاسفانه از رفتار برخلاف انصاف و موت سازمان ملل درباره ی اندونزی، مصر و فلسطین خلاف آن ظاهر شد و امید ملل ضعیف مبدل به یاس گردیده است.
معلوم نیست وطن بودن فلسطین برای مهاجران یهودی آلمانی و روسی و آمریکایی و غیره مطابق کدام منطق و قانون است؟ که رای به تقسیم آن ها می دهند، و اگر می خواهند یهودی ها را از خود راضی کنند و استفاده هایی که منظور است از آن ها بنمایند در مملکت خود به آن ها جا بدهد و آن ها را مستقل کنند، در هر صورت تشکیل دولت یهود، در آتیه کانون مفاسد بزرگ برای مسلمین خاورمیانه و بلکه تمام دنیا خواهد بود و زیان آن تنها متوجه اعراب فلسطین نمی گردد و علی ای حال بر تمام مسلمین عالم از هر طریقی که می شود از این ظلم فاحش جلوگیری نموده و رفع این مزاحمت را از فلسطین بنمایند..
خادم الاسلام و المسلمین - سید ابوالقاسم کاشانی
۱۱/۱۰/۱۳۲۶ شمسی»[۴۶]
در راستای این بیانه ی آیت الله کاشانی است که علی رغم وجود جو خفقان در ایران به دعوت وی جمعیت کثیری از مردم تهران در روز یکشنبه ۲۰ دی ماه ۱۳۲۶ در مسجد سلطانی تهران گرد هم آمدند تا به سخنان وی گوش دهند و به نفع مردم فلسطین تظاهرات کنند، اما دولت وقت که از فعالیت های سیاسی و مذهبی آیت الله کاشانی بیمناک بود با توسل به زور و قوای انتظامی از سخنرانی وی جلوگیری نمود. به همین دلیل به جای آیت الله کاشانی، خطیب معروف، آقای فلسفی در مسجد سلطانی سخنرانی کرد و از مردم خواست که برای کمک به مردم فلسطین به حسابی که در بانک ملی ایران افتتاح گردیده است، پول واریز کنند.
آیت الله کاشانی در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۲۷ شمسی مجددا مردم را دعوت به تظاهرات علیه تشکیل دولت اسرائیل کرد. ایشان در بین جمعیت انبوهی که به این مناسبت گرد هم آمده بودند چنین گفت: «… متاسفانه در نتیجه این تحولات و پیدایش سیاست های بوقلمونی جهان و به خصوص بر روی کار آمدن حکومت های جبار و تبه کار و نفوذ سیاست و مداخلات خائنانه و استقلال شکنانه ی شوم دول استعماری، زنجیر اتحاد و یگانگی و آن معنویت و برادری و برابری را که اسلام به دور خود کشیده و با نیروی ایمان دانه های محکم آن را به هم متصل و پیوسته نموده بوداز یکدیگر گسیخته و خاک ذلت بر سر مسلمین عموما ریختند. … چنان چه در اخبار روزانه مشاهده کرده اید بعضی دول بدون مجوز قانونی فلسطین را که از مراکز مقدسه ی اسلام و محل مسجد الاقصی که قبله ی مسلمین می باشد و سالیان دراز وطن و مسکن مسلمانان به شمار می رفت و بر آن حکومت می کردند و در طی صد ها سال جنگ های خونین صلیبی و دادن میلیون ها کشته نتوانسته اند این سرزمین مقدس را از دست مسلمین به درآورند. وطن یهودی ها که از نقاط مختلفه ی عالم به آن جا مهاجرت کرده شناخته اند، در صورتی که حکومت اسلام از قدیم الایام بر فلسطین حقی ثابت است. و مسلمین دنیا به خصوص ملت مسلمان ایران چنین اجازه ای را نمی دهند که یهودی ها …… به این حق ثابت دست تعدی دراز نموده و با چنگال های آلوده به فساد و ظالمانه ی برادران مسلمان ما را در هم ریخته و خون آنان را بی رحمانه بریزند. در این مورد است که پیغمبر اکرم می فرمایند: من اصبح و لم یهتم بامور المسلمین فلیس بمسلم … . ما برای شهدای مسلمین فلسطین به خصوص سید عبد القادر الحسینی شهید راه اسلام درود فرستاده و به احترام ارواح پاک آنان یک فاتحه می خوانیم …»[۴۷]
در پی سخنرانی آیت الله کاشانی و برگزاری تظاهرات و در پاسخ به خواسته ی ایشان مبنی بر کمک مردم ایران به مردم مسلمان فلسطین، گروه فداییان اسلام اعلامیه ای به این شرح منتشر کرد:
«هو العزیز – نصر من الله و فتح قریب
خون های پاک فداییان رشید اسلام در حمایت از برادران فلسطین می جوشد، پنج هزار نفر از فداییان اسلام عازم کمک به برادران مسلمان فلسطین هستند و با کمال شتاب از دولت ایران اجازه ی حرکت سریع به سوی فلسطین را دارند و منتظر پاسخ سریع دولت می باشند.» [۴۸]
در واقع در سال های ۱۳۲۶ و ۱۳۲۷ هجری شمسی و در حالی که بیشتر کشور های اسلامی تحت استعمار یا قیمومیت یا سلطه ی قدرت های بزرگ بودند، مردم ایران با راهنمایی آیت الله کاشانی به مبارزه علیه دولت تازه تاسیس اسرائیل برخاسته بودند. در راستای همین فعالیت ها و برای تشریح جنایات صهیونیست ها، آیت الله کاشانی نامه ای به مضمون ذیل به سازمان ملل متحد نوشت:
«یک عده مهاجر با کمک اسلحه ی دول قدرتمند موفق شدند. اعراب را از یک قسمت از سرزمین فلسطین که خانه ی آن ها بود و قرن ها در آن جا ماوا داشته اند بیرون رانند و اگر دول معظمه به اغماض و چشم پوشی به سازمان از این تجاوز و حق کشی نداشتند، مرتکب چنین جنایتی نمی شدند و اینک میلیون ها مردم مسلمان جهان چشم به راه تصمیمات سازمانند که از این تعدیات جلوگیری نمایند و اجازه ندهند اسلحه و پول بعضی از اعضای آن سازمان به نفع اقلیت کوچکی و به ضرر ساکنین یک قسمت از خاک شرق به کار برده شود.» [۴۹]
این فعالیت ها علیه اسرائیل و استبداد داخلی باعث شد تا به بهانه ی ماجرای تیر اندازی به محمد رضاشاه در ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ شمسی، آیت الله کاشانی ابتدا به قلعه ی فلک الافلاک لرستان و سپس به لبنان تبعید گردید. مبارزات مردم و دولت ایران در زمان دولت دکتر مصدق افزایش یافت که در بخش بعدی همین فصل به تفصیل به آن خواهیم پرداخت.
اما پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲،گروهی از دانشمندان و علمای اسلامی به منظور چاره جویی برای جهان اسلام در مقابله با تهاجمات اسرائیل در فلسطین اشغالی، انجمنی به نام “موتمر اسلامی” جهت رساندن ندای مظلومیت مردم آواره ی فلسطین به گوش جهانیان، شکل دادند و تعداد بسیاری از صاحب نظران مسلمان جهت شرکت در جلسات این انجمن، برای هم اندیشی و ارائه ی راه حل جهت مقابله با اسرائیل دعوت کرد.
از ایران نیز نواب صفوی دعوت شد. وی در ۱۱/۹/۱۳۳۲ با همراهی یکی از دوستان خود به نام حاج ابراهیم خان به عراق و از آن جا به بیروت و سپس به بیت المقدس سفر کرد. و در این اجلاس ضمن سخنرانی به زبان عربی، همه ی حاضرین را به دفاع عملی و اقدام عاجل جهت کمک به مردم فلسطین فرا خواند.
در همین سفر نواب صفوی با عبور از سیم خاردارهای اسرائیلی و تهییج حضار، باعث می شود که همه از سیم خاردارها عبور نمایند و در بخش اشغالی قدس نماز را به جماعت اقامه کنند. این موضوع را بعدها دکتر سوکارنو در خاطرات خود نیز نقل می نماید.
بعد از کودتای مردادماه ۱۳۳۲ و مسلط شدن محمدرضا پهلوی بر اوضاع کشور مبارزه ی مردم و علمای مذهبی چه در عرصه ی داخلی و چه در عرصه ی خارجی (حمایت از مسلمانان) دچار نوعی ضعف و کاهش همراه با فراز و فرود شد. این روند ادامه داشت تا این که امام خمینی پا به عرصه ی مبارزات سیاسی علیه حکومت شاهنشاهی گذاشت.
امام خمینی از همان ابتدای مبارزاتشان، همیشه علیه رژیم صهیونیستی نیز موضع می گرفتند. ایشان در آذرماه ۱۳۴۰ چنین می گویند:«این جانب حسب وظیفه شرعیه به ملت ایران و مسلمین جهان اعلام خطر می کنم، قران کریم و اسلام در معرض خطر است، استقلال مملکت و اقتصاد آن در معرض قبضه ی صهیونیست هاست.» [۵۰]
هم چنین امام خمینی در سخن رانی خود در عصر عاشورا در ۱۳ خرداد ۱۳۴۲ چنین می گویند: «امروز به من خبر دادند که عده ای از وعاظ و خطبای تهران را برده اند سازمان امنیت و تهدید کرده اند از سه موضوع حرف نزنند: از شاه بدگویی نکنند، به اسرائیل حمله نکنند، و نگویند که اسلام در خطر است و دیگر هرچه بگویند آزادند، تمام گرفتاری ها و اختلافات ما در همین موضوع نهفته است. اگر از این سه موضوع بگذریم دیگر اختلافی نداریم… اگر ما نگوییم اسرائیل برای اسلام و مسلمین خطرناک است، آیا خطرناک نیست؟ و اصولا چه ارتباط و تناسبی بین شاه و اسرائیل است که سازمان امنیت می گوید از شاه صحبت نکنید و از اسرائیل نیز صحبت نکنید.»[۵۱]
امام خمینی اهتمام خاصی نسبت به آگاهی بخشی به دولت و ملت های مسلمان نسبت به خطر رژیم صهیونیستی داشتند. در همین رابطه ایشان در سخنانی چنین گفته اند:
«… کرارا دولت ها را به خصوص دولت ایران را از اسرائیل و عمال خطرناک آن تحذیر نمودم، این ماده ی فساد که در قلب ممالک اسلامی و با پشتیبانی دول بزرگ جایگزین شده است و ریشه های فسادش هر روزی ممالک اسلامی را تهدید می کند، باید با همت ممالک اسلامی و ملل بزرگ اسلام ریشه کن شود. اسرائیل قیام مسلحانه بر ضد ممالک اسلامی نموده است و بر دول و ملل اسلامی قلع و قمع آن لازم است. کمک به اسرائیل چه فروش اسلحه و مواد منفجره و چه فروش نفت حرام و مخالفت با اسلام است. رابطه با اسرائیل و عمال آن چه رابطه تجاری و چه رابطه سیاسی حرام و مخالفت با اسلام است، باید مسلمین از استعمال امتعه ی اسرائیل خودداری کنند.
از خداوند تعالی نصرت اسلام و مسلمین را خواستارم. ۲۹ صفر ۱۳۸۷»[۵۲]
مبارزات مردم و علمای ایران علیه اسرائیل قبل از انقلاب اسلامی اگر چه دارای فراز و فرودهای بسیاری بود اما همواره ادامه داشت تا این که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران این مبارزات وارد مرحله ی جدیدی شد که در فصول آتی به تفصیل در این باره سخن خواهیم گفت .
۳- روابط ایران و رژیم صهیونیستی (۱۳۳۲- ۱۳۲۷) :
همان طور که گفته شد بعد از برداشته شدن قیمومیت انگلیس از فلسطین، سرانجام در هشتم آذرماه ۱۳۲۶ شمسی (۲۹ نوامبر ۱۹۴۷) مجمع عمومی سازمان ملل طرح تقسیم فلسطین به دو بخش عربی و یهودی را تصویب کرد و چند ماه بعد ،یهودیان که از سال ها پیش منتظر چنین روزی بودند و برنامه ریزی های فراوانی کرده بودند در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۲۷ (۱۵ مه ۱۹۴۸) تاسیس کشور اسرائیل را اعلام نمودند. آمریکا بلافاصله بعد از اعلام موجودیت اسرائیل این کشور را به رسمیت شناخت.
پیش از آن که به بررسی عملکرد حکومت ایران در زمان تشکیل حکومت رژیم صهیونیستی بپردازیم پیشینه ای از ارتباط یهودیان با ایران را بیان می کنیم و بعد عملکرد حکومت ایران را یررسی می نماییم.
حضور یهودیان در ایران را می توان در سه مقطع زمانی تقسیم بندی نمود:
الف) یهودیان ساکن ایران زمین که حضورشان از سالیان بسیار دور، و به دوره ی کوروش پادشاه هخامنشی باز می گردد. این مورد به تفصیل در بخش چگونگی تشکیل رژیم صهیونیستی مورد بررسی قرار گرفت.
ب) یهودیانی که قبل از جنگ جهانی اول از آلمان و هلند به ایران مهاجرت کرده بودند.
ج) یهودیانی که بعد از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ از بغداد و بصره به ایران فرار کردند و در استان خوزستان ساکن شدند و در آن جا به مقامات مهاجرت یهودی (آژانس یهود) در تهران معرفی شدند تا ترتیب مهاجرت آن ها به اسرائیل داده شود.
البته نوع دیگری ارتباط بین ایرانیان و سرزمین فلسطین وجود داشت که مربوط به پیروان فرقه ی ضاله ی بهاییت می باشد. بهاییان که ریشه در بابیت دارند (بابیت نیز ریشه در شیخیه دارد) گروهی انحرافی از تشیع محسوب می شوند که انگلیس و روسیه ی تزاری در تقویت و حمایت از این فرقه ی ضاله نقش عمده ای داشتند، دلیل ارتباط بهاییان با فلسطین وجود مقبره ی حسینعلی نوری (بهاء الله) در این سرزمین است. بررسی ارتباط فراماسونری بهایت و صهیونیسم خود می تواند موضوع نوشته های بسیاری قرار گیرد که تفصیل بیشتر در این مورد موجب دوری از مبحث اصلی می گردد.
به دلیل همین ارتباط ها در شهریور ماه ۱۳۰۰ هجری شمسی وزیر وقت امور خارجه ی ایران – انتظام الملک – به نماینده ی ایران در مصر – مشیر حضور – دستور داد که به امور اتباع ایران در فلسطین نیز رسیدگی کند، تا سالیان سال این وظیفه به عهده ی نماینده ی ایران در مصر بود، کم کم با اهمیت پیدا کردن فلسطین و توجه انگلیس به این منطقه و نیز به دلیل وجود مشغله ی کاری فراوان کنسول گری ایران در قاهره، دولت وقت به این نتیجه رسید که امور مربوط به فلسطین را به عهده ی کنسول گری ایران در لبنان بگذارد و این امر در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی محقق شد و اسدالله بهنام، سرکنسول ایران در بیروت عهده دار این امر شد.
در ادامه دولت ایران به فکر تاسیس سرکنسول گری در فلسطین افتاد و به همین دلیل مکاتباتی را با دولت انگلیس آغاز کرد. بالاخره بعد از چند ماه مکاتبه با دولت انگلیس و بیان مشکلات اتباع ایران در فلسطین، سرکنسول گری ایران در بیت المقدس افتتاح گردید و “هاشم مکرم نورزاد” به عنوان نخستین کنسول ایران در فلسطین تعیین شد. بعد از چند سال از فعالیت “مکرم نورزاد” در تاریخ ۲۱/۳/۱۳۱۸ شمسی “عبدالحسین صدیق اسفندیاری” جانشین وی شد و او نیز تا تاریخ ۱۹/۴/۱۳۲۴ به فعالیت خود در فلسطین ادامه داد تا این که “ابوالحسن بهنام” به عنوان جانشین وی معرفی شد. و تا تشکیل رژیم صهیونیستی به فعالیت خود ادامه داد.
پس از تشکیل رژیم صهیونیستی و ابهام در سیاست ایران در مورد چگونگی برخورد با این موضوع وضع اتباع ایران نامعلوم شد و به همین دلیل وزارت امور خارجه به نخست وزیر پیشنهاد کرد که حفاظت منافع ایران در اسرائیل را به عهده ی ترکیه یا ایتالیا قرار گیرد و سرانجام در پی مراجعات مردمی کنسول گری ایران در استانبول عهده دار این امر شد. «هرچند دولت ایران به دول عربی اطمینان داده بود که دولت اسرائیل را به رسمیت نشناسد و در تلاش های دول عربی برای جلوگیری از ورود اسرائیل به سازمان ملل همکاری خواهد کرد.»[۵۳]
و در همین راستا بود که نخستین موضع گیری ایران نسبت به قضیه ی فلسطین در کمیسیون ویژه ی مساله فلسطین آشکار شد، به طوری که سفیر کبیر ایران در آمریکا و نماینده ی دایم ایران در سازمان ملل، نصرالله انتظام، اعلام کرد که با طرح تقسیم فلسطین مخالف است چراکه در دیدگاه ایران هرگونه تقسیم فلسطین منجر به آتش افروزی در خاورمیانه خواهد بود. کشور های عربی از این موضع ایران ابراز خشنودی نمودند هر چند که این خوشحالی اعراب چندان ادامه پیدا نکرد زیرا در ۲۳ اسفندماه ۱۳۲۸ هجری شمسی (۱۹۵۰ م) محمد ساعد مراغه ای نخست وزیر وقت ایران اعلامیه ای به این شرح منتشر ساخت: «پس از استقلال دولت اسرائیل و به رسمیت شناختن ان از طرف سازمان ملل متحد، دولت ایران برای اتباع ایرانی در فلسطین که در نتیجه ی جنگ خسارات زیادی متحمل شده بودند، آقای عباس صیقل را به عنوان نماینده به فلسطین اعزام داشت، پس از مذاکرات مفصلی که از طرف سازمان ملل و دولت امریکا با ایران به عمل امد، برای این که دولت ایران بیشتر بتواند منافع اتباع خود را حفظ و اشکالاتی که در کار چند هزار ایرانی مقیم فلسطین پیدا شده مرتفع شود، سه ماه قبل آقای رضا صفی نیا را به سمت مامور مخصوص به فلسطین اعزام داشت و با این عمل دولت ایران، دولت اسرائیل را بالفعل به رسمیت شناخت، ولی برای این که این شناسایی به صورت رسمی درآید، طبق تصمیم هیات دولت، آقای انتظام، نماینده ی دایمی دولت شاهنشاهی در سازمان ملل متحد، به اطلاع نماینده ی دولت ایران رساند که از این پس دولت ایران، دولت اسرائیل را به طور دوفاکتو رسمیت شناخته است. تلگراف رسیده از آقای انتظام حاکی است که این دستور به موقع اجرا گذاشته است.»[۵۴]
همان طور که مشخص است این اعلامیه بیانگر به رسمیت شناخته شدن اسرائیل از سوی دولت ایران است.
البته این شناسایی به صورت دوفاکتو بود یعنی شناسایی عملی و بالفعل که در آن دو دولت عملا دارا ی روابط اقتصادی و تجاری هستند ولی روابط سیاسی و دیپلماتیک ندارند.
به محض انتشار خبر شناسایی اسرائیل از سوی ایران، کشور های عربی در مقابل دولت ایران موضع گیری کردند، حتی برخی از علمای مصر به شاه ایران نامه نوشتند و از این اقدام ابراز نگرانی کردند.
در داخل نیز این عمل از سوی گروه های اسلام گرا مورد تقبیح و انزجار قرار گرفت ولی به هر حال سرکنسول گری ایران در بیت المقدس مشغول به کار گردید.
ساعد مراغه ای پس از برکناری از پست نخست وزیری بلافاصله به عضویت مجلس سنا منصوب گردید. وی در جلسه ی ۳۰ اردیبهشت ۱۳۲۹ در توجیه عمل خود در به رسمیت شناختن اسرائیل چنین گفت: «حفظ منافع ایرانیان مقیم فلسطین و لزوم مطالعه ی از نزدیک امور جاریه دولت تازه تاسیس اسرائیل ایجاب می کرد که دولت ماموری در این نقطه ی مهم و حساس خاورمیانه داشته باشد، به این جهت از یک سال قبل ماموری در آن جا تعیین و در پنج ماه پیش هم یک مامور مطلع و مجرب وزارت امور خارجه به فلسطین اعزام گردید که بیشتر در کارها مراقبت و مواظبت نماید ولی انجام وظایف محوله برای مامور ایرانی بدون هیچ نوع رسمیت مصادف با مشکلاتی بود و لازم می آمد یا مامور احضار و ایرانی ها را بدون سرپرست به حال خود واگذار یا وضعیت مامور اعزامی را روشن کنیم. در ضمن این بی تکلیفی به دولت اطلاعاتی رسید که بعضی از دول عرب با تماس مستقیم و محرمانه با اولیای دولت اسرائیل مقدمات برقراری روابط رسمی و صلح و سازش را مذاکره می نمایند و بعدا این خبر تایید شد که نمایندگان طرفین روی کشتی انگلیسی سازش نامه تنظیم و امضا نموده اند. ولی نه از این سازش رو ی کشتی انگلیسی و نه از دعوت به کنفرانس قاهره که در ۱۲ مارس ۱۹۵۰ تشکیل شد، ممالک عرب لازم ندانسته بودند که دولت شاهنشاهی را مطلع سازند. با ذکر این مقدمه و نظر به این که دولت ایران در مسایل بین المللی همیشه سیاست مستقلی را در پیش گرفته است، دیدم صلاح نیست که بعد از اتخاذ تصمیم درباره ی موضوعی که از طرف دیگران و بدون این که با ایران مشورتی شده باشد، تابع تصمیمات آن ها بشود و این که دولت اسرائیل از طرف پنجاه دولت عضو سازمان ملل شناخته شده و اسرائیل هم عضو سازمان ملل است، لذا اسرائیل را به رسمیت شناختیم.»[۵۵]
علی رغم این سخنان مراغه ای به نظر می رسد برای به رسمیت شناخته شدن اسرائیل در ۲۳ اسفند ۱۳۲۸ توسط کابینه ی او، می توان دلایل دیگری را نیز ذکر کرد مثلا “ویلیام شوکراس” در کتاب “آخرین سفر شاه” درباره ی شناسایی اسرائیل توسط دولت ایران برای اولین بار فاش کرد که اسرائیل شناسایی خود را با پرداخت مبلغ چهارصد هزار دلار (۴۰۰۰۰۰ دلار) به ساعد مراغه ای به دست آورد.
پیگیری مذاکرات نمایندگان مجلس، ادعای ویلیام شوکراس را تایید می کند، چرا که یکی از نمایندگان مجلس شورای ملی به نام “اسلامی” در جلسه ی ۱۶ تیر ۱۳۳۰ از باقر کاظمی وزیر امور خارجه در مورد مساله لیره هایی که ساعد به عنوان رشوه برای برقراری رابطه با اسرائیل دریافت کرد، سوال می کند و از او می خواهد که پیگیر موضوع باشد، باقر کاظمی در مقابل قول می دهد به این موضوع در اسرع وقت رسیدگی کند.»[۵۶]
شناسایی اسرائیل توسط ایران چندان به درازا نپایید و با روی کار آمدن دولت مصدق اوضاع تغییر کرد، دولت مصدق که رویکرد ضداستعماری و همدردی با ملل مظلوم داشت ، با توجه به همین سیاست ها و این که شناسایی اسرائیل در دولت قبل بدون تایید مجلس شورای ملی صورت پذیرفته بود، در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۲۹ شمسی “حاج آقا رضا رفیع” که در آن موقع رئیس کمیته ی خارجی مجلس شورای ملی بود، اعلام کرد شناسایی اسرائیل منوط به تصویب مجلس است و بعید است که مجلس شورای ملی بر این تصمیم دولت صحه بگذارد. در همین راستا علی اصغر حکمت، وزیر وقت امور خارجه اظهار داشت که لازم است در شناسایی اسرائیل تجدیدنظر و این شناسایی لغو گردد.
بالاخره در ۱۵ تیر ۱۳۳۰ دکتر مصدق با عنایت به اصل موازنه ی منفی و با توجه به اعتراضات مردم و برخی از نمایندگان مجلس و علمای مذهبی، شناسایی دوفاکتوی اسرائیل را پس گرفت و طی اعلامیه ای قطع رابطه با دولت اسرائیل را به اطلاع عموم مردم رساند.
«قطع را بطه با اسرائیل موجب خوشحالی مردم و علمای مذهبی شد، به طوری که آیت الله کاشانی در مصاحبه ای با روزنامه نگاران چنین می گوید: ما شناسایی خود را از دولت یهودی پس گرفتیم چون حکومت سابق ایران که یک دولت انگلیسی بود، اسرائیل را به رسمیت شناخته بود. و اکنون همه ی کشور های اسلامی و عربی باید برای درهم شکستن اسرائیل و بازگشت شهرهایی که اسرائیل غصب کرده به صاحبان واقعی ان هماهنگ شوند.»[۵۷]
پس از اعلام قطع رابطه ایران با اسرائیل از سوی دولت مصدق در جلسه ی ۱۹ تیر ۱۳۳۰ باقر کاظمی وزیر وقت امور خارجه در پاسخ به پرسش حاج آقا رضا رفیع درباره ی شناسایی اسرائیل چنین می گوید: «دولت ایران تصمیم خودش را اجرا کرد و ژنرال کنسول گری را که در بیت المقدس دایر کرده بود، منحل کرد و رسیدگی به کار آن جا را به عمان محول نمود. از این طرف هم دولت مصمم نیست راجع به شناسایی رسمی اقدام دیگری بکند و نماینده ای هم از اسرائیل در ایران قبول نکرده و نخواهد کرد.» [۵۸]
این موضع دولت مصدق نسبت به اسرائیل چندان به درازا نکشید چرا که با توجه به برخی عملکرد های دولت مصدق، بین مصدق و کاشانی اختلاف به وجود آمد و دولت مصدق تضعیف شد. دولت مصدق با توجه به تحریم هایی که علیه آن اعمال شده بود از برخی مواضع خود عدول کرد. به بیان دیگر می توان گفت دولت مصدق به خصوص در مورد قضیه ی فلسطین و اسرائیل اصولا اعتقادی به اشغال گر بودن اسرائیل نداشته بود و با توجه به فشارهای مردم و علما اقدام به قطع رابطه با اسرائیل کرده بود. چرا که در اواخر دوره ی مصدق تلاش هایی برای برقراری نوعی رابطه با اسرائیل وجود داشته است، «چنان چه در بهار ۱۳۳۱ سفارت ایران در آنکارا با سفارت اسرائیل در آن کشور تماس گرفته و پیشنهاد کرد که سفارت اسرائیل در آنکارا نمایندگی دولت متبوع خود را در ایران نیز برعهده داشته باشد، اسرائیلی ها نیز به اطلاع ایران رساندند که اگر مایل به برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل می باشند، دولت اسرائیل از ورود یک نفر وزیر مختار ایرانی به تل آویو استقبال خواهد کرد. در این دوره حتی به نمایندگی های ایران در خارج توصیه می شود که مکاتبات عادی خود ر با نمایندگان اسرائیل داشته باشند، هرچند از آمد و شد منع شدند. دکتر هیرشفلد، استاد دانشگاه تل آویو در مقاله ای در روزنامه ی چروزالم پست می نویسد:« در سال ۱۹۵۲ مصدق پیشنهاد نمود که سفارت ایران در آنکارا مامور حفظ علایق ایران در اسرائیل شود، وی هم چنین پیشنهاد نمود که نفت ایران را با تخفیف بالغ بر ۲۵ درصد به اسرائیل بفروشد، ولی هر دو پیشنهاد از طرف اسرائیلی ها رد شد.»[۵۹]
به هر حال نسخه ی تمام این حوادث با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در هم پیچیده شد و بعد از آن برگی نو در تاریخ روابط ایران و اسرائیل گشوده شد که بسیار متفاوت از قبل بود و میتوان گفت که بعد از کودتا، به مرور مناسبات استراتژیک ایران و اسرائیل آغاز می شود که در بخش آتی به بررسی آن می پردازیم.
ب) اهداف فرعی:
بررسی تاثیر آموزش کارآفرینی بر شکل گیری سرمایه انسانی کارآفرینانه
بررسی تاثیر آموزش کارآفرینی بر شکل گیری عملکرد های کارآفرینانه
بررسی تاثیر آموزش کارآفرینی عملی بر شکل گیری سرمایه انسانی کارآفرینانه
بررسی تاثیر آموزش کارآفرینی عملی بر شکل گیری عملکرد های کارآفرینانه
۱-۴ ادبیات و پیشینه پژوهش:
۱-۴-۱ پیشینه داخلی :
در پژوهشی که توسط مرتضی شباهنگ که در سال ۱۳۹۳ انجام شده به بررسی ارتباط بین مهارتهای کارآفرینانه مدیران و اثربخشی سازمانی پرداخته شده ، این مطالعه به وضوح نشان می دهد که با آموزش مهارت های کارآفرینانه توسط مدیران میزان اثربخشی آنها در مدیریت سازمان خود افزایش می یابد.
در یک پژوهش که توسط سیدصالح مرادی و مهدی کلانتری در سال ۱۳۸۹ انجام شده است.نتایج نشان داد که آموزش درس کارآفرینی در افزایش اعتماد به نفس، افزایش آگاهی و توانایی لازم، افزایش توانایی های خود اشتغالی، افزایش خلاقیت در زمینه های شغلی دانشجویان موثر است.
بررسی اثر آموزش های کارآفرینی بر ایجاد ویژگی های کارآفرینانه در دانشجویان دانشگاه ایلام” عنوان مقاله ای است که در سال ۱۳۹۰ در کنفرانس ملی کارآفرینی، تعاون، جهاد اقتصادی انتشار یافته است . این مقاله توسط نوید فلاح حق محمدی ، دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه ایلام نوشته شده است . در این مقاله عنوان می شود آموزش های کاربردی کارآفرینی برای تغییر نگرش و ایجاد توانایی افراد و اشاعه فرهنگ آن الزامی است. اما این که چقدر این آموزش ها در ایجاد ویژگی های کارآفرینی موثراست، سوالی است که در کم تر پژوهش داخلی به آن توجه شده است .
“بررسی نقش نظام مدیریت منابع انسانی در توسعه کارآفرینی سازمانی” عنوان پژوهشی است که در آبان ۱۳۹۱ توسط داود کیا کجوری، استادیار و عضو هیئت علمی و سحر جعفریان، دانشجوی کارشناسی مدیریت صنعتی در کنفرانس ملی کارآفرینی و توسعه ملی به چاپ رسیده است. در این پژوهش بیان می دارد که برای شناخت فرصتهای جدید و افزایش بهره وری نیاز مبرم به شناخت رابطه بین نظام مدیریت منابع انسانی وتوسعه کارآفرینی سازمانی درون سازمانها و نیز استراتژی های مهم نظام مدیریت منابع انسانی از قبیل آموزش، ارزیابی عملکرد، پاداش، حقوق و دستمزد و نگهداری احساس می شود . لذا مدیریت منابع انسانی نقش اساسی در این زمینه ایفا می نماید تا آنجا که می تواند مشوق و یا مانع کارآفرینی سازمانی شود.مدیران نمی توانند انتظار نتایج عالی از کارکنان خود داشته باشند، مگر این که از طریق آموزش مناسب زمینه های ایجاد چنین نتایجی را در کارکنان خود ایجاد نمایند.
“تاثیر راهبردهای مدیریت منابع انسانی نوآورانه بر کارآفرینی سازمانی: تبیین نقش جو نوآوری” نوشته ی ابراهیم غلامشاهی و مهدی افخمی اردکانی و جبار باباشاهی نام پژوهش دیگریست که در سال ۹۲ درماهنامه توسعه کارآفرینی به چاپ رسیده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که شکلگیری جو نوآوری، زمینه را برای کارآفرینی سازمانی فراهم میکند. همچنین بین آموزش نوآورانه، ارزیابی عملکرد نوآورانه و جبران خدمات نوآورانه با جو نوآوری رابطهی مثبت و معناداری وجود دارد.
در پژوهشی که توسط خانم زهرا کماسی با عنوان بررسی تاثیر آموزش کارآفرینی بر میزان آمادگی افراد برای ورود به کسب و کار در سال ۱۳۹۰ در دانشگاه سمنان انجام شده است نشان داده شده است که آموزش کارآفرینی بر میزان خلاقیت و نوآوری ، اعتماد به نفس ، ریسک پذیری ، مهارت های رهبری و مواردی از این دست تاثیر گذاشته و افراد برای شروع یک کسب و کار جدید کاملا آماده می شوند.
در پژوهشی با عنوان بررسی میزان تاثیر آموزش های دانشگاهی در افزایش فعالیت های کارآفرینی دانشجویان دانشگاه های پیام نور استان مازندران که توسط مهدی لطفی در سال ۱۳۸۸ انجام گرفته است و تحلیل داده ها نشان می دهد که آموزش های دانشگاهی بر فعالیت های کارآفرینی دانشجویان اثر مثبت داشته و آن را افزایش می دهد.
۱-۴-۲ پیشینه خارجی:
“بررسی شکل گیری سرمایه انسانی در کارآفرینی: تجزیه و تحلیل نتایج آموزش کارآفرینی ” که نوشته ی مارتین و مک نالی است. این پژوهش نشان می دهد که عملکرد بالای منابع انسانی رابطه مثبتی با کارآفرینی سازمانی دارد و افرادی که دوره های سطح دانشگاهی را در زمینه کارآفرینی پشت سر گذاشته اند انگیزه های بالاتری برای شروع یک کسب و کارنسبت به آنهایی که دوره های کارآفرینی را نگذرانده اند دارند
-
- “آیا عملکرد بالای فعالیت منابع انسانی به کارآفرینی شرکت های بزرگ کمک می کند؟ ( نقش واسطه ای رفتار شهروندی سازمانی )” نام مقاله است نوشته ژانگ و همکاران که در سال ۲۰۰۸ در الزویر به چاپ رسیده است. آنها متوجه شدند که شیوههای منابع انسانی با عملکرد بالا به طور مثبت با کارآفرینی سازمانی مرتبط است و این که این رابطه واسطهای است برای رفتار شهروند سازمانی کارکنان.
-
- “آموزش، اشتغال و کارآفرینی: یک تصویر کلی از چالش اشتغال جهانی” نام مقاله دیگریست نوشته ی مدرسه جهانی کسب و کار در ژوئن ۲۰۱۳٫ در این پژوهش بیان میدارد که عنوان مؤثرترین نیروی بالقوه ی اقتصادی در تاریخ جهان، به صورت « کارآفرینی » مقوله ی بحث برانگیزی از حدود سه دهه ی گذشته تاکنون ظهور یافته و مطرح شده است .این توسعه ی فوق العاده باعث ایجاد مشکل قانونی کردن و رسمیت دادن به این رشته از حیث علوم دانشگاهی و جامعه ی آکادمیک می شود. در حالی که برخی مراحل مربوط به فرایند قانونی شدن این رشته طی چند سال گذشته به اجرا درآمده است؛ هنوز هم مشکلات دیگری پیش روی آن قرار دارد در قرن ۲۱ را « آموزش کارآفرینی » این مقاله گرایش ها و چالش های موجود در زمینه ی بررسی می کند.
-
- در پژوهشی که توسط کولورید و موون در سال ۱۹۹۷ انجام شده نشان داده است که افرادی که آموزش کارآفرینی دیده اند در کارهای تشخیص فرصت موفق تر از افرادی هستند که آموزش کارآفرینی نداشته اند.
-
- در پژوهشی که توسط مارتین و همکارانشان در سال ۲۰۱۲ انجام شده نشان می دهد که ارتباط مثبت مهمی بین آموزش کارآفرینی و عملکرد های کارآفرینانه افراد مختلف وجود دارد. به عنوان مثال، گزارش شده است که افرادی که دوره های سطح دانشگاهی را در زمینه کارآفرینی پشت سر گذاشته اند انگیزه های بالاتری برای شروع یک کسب و کارنسبت به آنهایی که دوره های کارآفرینی را نگذرانده اند دارند
۱-۵ تعریف و بیان مسأله پژوهش
مسئله یعنی تفاوت بین وضع موجود و مطلوب. بعبارت دیگر مسئله یعنی فاصله بین جایی که هستیم و جایی که می خواهیم باشیم. مسئله وقتی حل می شود که توانسته باشیم وضعیت موجود را به وضعیت مطلوب تبدیل کرده باشیم. در حالی که وارد قرن بیست و یکم شده ایم که اقتصاد کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با نیروی حیات آفرین کارآفرینی از نو زنده شده است. کارآفرینی همان نیرویی است که شومپیتر آن را موتور محرک اصلی در توسعه اقتصادی کشورها می دانست. کارآفرینی پدیده فنی- اقتصادی جدیدی است که در دو دهه اخیر جهان اقتصاد و صنعت را با پیامدهای شگفت خود متحول ساخته است در حال حاضر که اقتصاد کشور ما گرفتار نارسایی ها، کمبود ها، و سومدیریت هایی است که منجر به وضعیت ناهنجاری بیکاری، کمبود تولید ناخالص داخلی، کاهش قدرت سرمایه گذاری دولت، ضعف در صادرات غیرنفتی و بیماری هایی از این قبیل شده است. نیم نگاهی به وضعیت جهانی اقتصاد ما را به سوی این باور می کشاند که رشد کارآفرینی و فرهنگ کارآفرینانه به شرطی که هنرمندانه، بافرهنگ، امکانات، تواناییها و سلیقه ایرانی آمیخته شود تنها راه بهبود بیماری امروز اقتصاد کشور و پیشگیری از وخامت حال فرداست.
مدتها تصور غالب این بود که کارآفرینی یک خصوصیت ویژه فردی است و تحصیل و آموزش نمی تواند هیچ تاثیری در افراد داشته باشد. ولی امروز شواهد موجود نشان می دهد که کارآفرینی می تواند در نتیجه برنامه های آموزشی پرورش یابد. امروزه آموزش کارآفرینی به یکی از مهمترین و گسترده ترین فعالیتهای دانشگاه تبدیل شده است. دانشگاه ها ملزمند برای ترقی و ترویج آموزش کارآفرینی بیندیشند چون نسل جوان نیاز دارد که بداند چطور در برابر محیط های نا امن و پیچیده و قوانین و مقررات متغیر در بازار کار بطور انعطاف پذیر عمل کند و ارزش های جدید مثل نوآوری خلاقیت و صلاحیت های متنوع را یاد بگیرد. صاحبنظران بر این عقیده هستند که فرایند و برنامه های آموزشی ویژه می تواند با تغییر بینش و فرهنگ افراد و تجهیز آنها به دانش و مهارتهای خاص، راهی را که آنها احتمالا زمان طولانی به آن می رسند بسیار کوتاه نموده و به سرعت یک کارآفرین بالقوه را به یک کارآفرین بالفعل تبدیل کند. به همین منظور در چند سال گذشته دولتها بطور جدی به تشویق کارآفرینی پرداخته اند.
یکی از مهمترین راهکارهای توسعه کارآفرینی در میان دانشجویان، توسعه و ارتقا رفتار کارآفرینانه افراد از طریق ترویج، آموزش، حمایت و شناخت مستعدان کارآفرینی است. بدین منظور برای ارتقا قابلیتهای کارآفرینی باید برنامه های آموزشی خاصی برای افراد مستعد تدوین شود تا از این طریق به جای اینکه فارغ التحصیلان دانشگاه ها به دنبال استخدام و جستجوی کار باشند خودشان کسب و کار جدید ایجاد کنند. از اینرو ترویج فرهنگ کارآفرینی مستلزم درک اهمیت آن توسط سیاست گذاران و برنامه ریزی جامع و حمایت همه جانبه مقامات و کارگزاران دولتی است.
مطالعه فرایند کارآفرینی به چند دلیل حائز اهمیت است. نخست به این دلیل که کارآفرینی جامعه را به سمت تغییرات تکنیکی و مبتکرانه سوق داده و رشد اقتصادی را باعث می شود همچنین فرایند کارآفرینی باعث توازن بین عرضه و تقاضا میشود از جمله موضوعات مهم دیگر در ارتباط با کارآفرینی آن است که این فرایند مهم باعث می شود تا دانش جدید تبدیل به خدمات و محصولات جدید شود. دیگر آنکه کارآفرینی تبدیل حرفه بسیار مهمی شده است و ما نیازمند هستیم که نقش آن را در توسعه ظرفیت های انسانی درک کنیم. و اما در ارتباط با اهمیت کارآفرینی در آموزش عالی انتقادی که عموما بر دانشگاه ها وارد میشود آن است که از دنیای واقعی جدا می شود و پژوهشهای در محیط بسته آزمایشگاه صورت گرفته و نیازهای جامعه را فراموش می کند و پیامد این مسئله در برون داد و نتیجه آموزش مشخص میشود. برنامه درسی موجود بیشتر فرهنگ استخدام شدن را تبلیغ می کند و تمرکزشان بر آماده کردن دانشجویان در مسیر شغلی است که به عنوان یک کارمند در سازماهای یکنواخت و پایدار استخدام شوند. فقط نمونه های کوچکی از دوره ها درباره ایجاد کسب و کار در رشته های اقتصاد و مدیریت بازرگانی وجود دارد.
به نظر می رسد آموزش کارآفرینی یک ضرورت انکارناپذیر باشد که در کشور ما کمتر به آنها توجه بوده است. در خصوص وضعیت جاری دانشگاه های کشور، اکثر دروس دانشگاه ها بصورت نظری ارائه می شوند و تلاش جدی برای کاربردی کردن آنها صورت نگرفته است. دانشجویان دانش تخصصی در یک حوزه را کسب می کنند فارغ از این که بازار کار به این دانش نیاز دارد یا خیر؟ از آن رو اکثر خروجی های دانشگاه با نیازهای بازارکار همخوانی و هماهنگی ندارند و تخصص ها و مهارتها هم جهت و همسو با نیاز های بازار کار شکل نمیگیرند. در ادامه به پژوهش هایی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم با موضوع پژوهش حاضر در ارتباط هستند پرداخته می شود.
بررسی های انجام شده نشان می دهد که در توسعه کارآفرینی آموزش در کنار عوامل تسهیل کننده دیگر مانند قوانین و مقررات، مکانیزم های حمایتی، فرهنگ سازی و… جایگاه ویژه ای دارد و چون هیچکس را نمی توان یافت که یا کارآفرین مطلق یا غیرکارآفرین مطلق باشد یا به عبارتی ممکن است فردی در فعالیتی کارآفرین و در فعالیت دیگر ویژگی های کارآفرینی مختص آن را نداشته باشد در نتیجه می توان گفت همه افراد دارای ویژگیهای کارآفرینی هستند با این تفاوت که این ویژگیها در بعضی افراد بیشتر و در بعضی کمتر است. بنابراین دانشگاه ها بعنوان متولی اصلی پرورش نیروی انسانی متخصص جامعه باید زمینه بروز و پرورش کارآفرینی را برای افراد فراهم کنند. مطابق این دیدگاه برنامه های آموزشی و درسی، محتوا، ساختار نظام آموزشی باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان بتوانند در آینده بصورت کارآفرین در جامعه فعالیت کنند.
در جامعه ایران که جوانان بخش عمده ای از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و به نوعی آینده کشور در دست آنها قرار دارد، آماده سازی هرچه بهتر این قشر برای راه اندازی کسب و کار جدید و ایفای نقش موثر در عرصه اقتصادی می تواند تاثیر مثبتی در حل معضلاتی چون بیکاری و رکود اقتصادی داشته باشد. بنابراین داشتن برآورد صحیحی از میزان آمادگی جوانان برای ورود به کسب و کار و همچنین بررسی میزان تاثیر آموزش های کارآفرینی بر این آمادگی می تواند به طراحی بهتر دوره های آموزش کارآفرینی و در نتیجه توسعه (( فرهنگ کارآفرینی)) و توسعه اقتصادی کشور کمک شایانی نماید. بررسی پژوهش های انجام شده در ایران نشان می دهد اگرچه پژوهش های مفیدی در حوزه کارآفرینی با موضوعاتی نظیر ((تاثیر آموزش کارآفرینی بر توسعه رفتارهای کارآفرینانه))، (( بررسی وضعیت آموزش های دانشگاهی برای ترویج کارآفرینی)) و رابطه بین نگرش کارآفرینانه دانشجویان و عوامل درون دانشگاهی)) انجام شده است اما متاسفانه مسئله(( آمادگی ورود به کسب و کار )) و همچنین تاثیر آموزش های کارآفرینی بر تغییرات این (( آمادگی)) مغفول واقع شده است.
نهایتا، توصیه هایی را در اختیار محققان آتی در این زمینه در ارتباط با روش های خاصی قرار می دهیم که باید به منظور بهبود کیفیت و کاربرد اطلاعات تولید شده استفاده شوند. این با ملاحظات مطرح شده از سوی محققان مختلفی درباره کیفیت پژوهش انجام شده در زمینه آموزش کارآفرینی همخوانی دارد.
با توجه به مباحث مطروحه تلاش به پاسخگویی به پرسش های زیر شده است:
آیا آموزش کارآفرینی تاثیر بسزایی بر شکل گیری سرمایه انسانی کارآفرینانه دارد؟
آیا آموزش کارآفرینی تاثیر بسزایی بر شکل گیری عملکرد های کارآفرینانه دارد؟
آیا آموزش کارآفرینی عملی تاثیر بسزایی بر شکل گیری سرمایه انسانی کارآفرینانه دارد؟
آیا آموزش کارآفرینی عملی تاثیر بسزایی بر شکل گیری عملکرد های کارآفرینانه دارد؟
۱-۶ چهارچوب نظری:
جهان در اواخر قرن بیستم شاهد تغییرات بسیار گسترده در تمامی عرصه های کسب وکار بوده است. بطوری که اداره امور بخش دولتی را با چالشهای جدی روبرو نموده است. از جمله کارهای اثربخش دولت ها برای رویارویی با این چالشها، توسل به کارآفرینی شناخته شده است. جان تامپسون معتقد است که رفتار کارآفرینانه نیازی فراگیر و ضروری برای تمامی سازمانها اعم از دولتی، خصوصی، داوطلبانه و غیره با هر اندازه است.
این مطالعه به ارائه اولین مرور فرا تحلیلی از مطالعات آموزش کارآفرینی موجود می پردازد و پژوهش های خاص آموزش کارآفرینی را به عملکرد های کارآفرینانه و شکل گیری سرمایه انسانی مرتبط می سازد. تحلیل ما مبتنی بر نظریه سرمایه انسانی است ، چرا که تطبیق خوبی با بررسی نتایج آموزشی دارد. استفاده از نظریه سرمایه انسانی برای توضیح جنبه های موفقیت کارآفرینی در مقالات کارآفرینی نیز به خوبی انجام شده است، ولی تقریبا به شکلی خاص به صورت یک مدل استاتیک که در آن آموزش و تجربه تجمیع شده با شکلهای مختلف موفقیت مرتبط می باشد مقاله آگر، در تحلیل اخیرش بررسی نموده است که چرا نظریه سرمایه انسانی باید در ضوابط کمتر استاتیکی در نظر گرفته شود، حداقل از آنجا که به زمینه کارآفرینی ارتباط دارد: با توجه به محرکه ها در کارآفرینی و نیاز مداوم به یادگیری و تطبیق، نگاه به ورای مفهوم استاتیک سرمایه انسانی و بررسی نتایج فعالیتهای یادگیری واقعی مفید واقع شود
کار ما به بررسی نیاز به نمایش پویاتری از سرمایه انسانی در زمینه کارآفرینی، از طریق بررسی نتایج فعالیتهای آموزشی که برای کارآفرینی خاص می باشند، نیز می پردازد. این دید دینامیک سرمایه انسانی برای زمینه کارآفرینی روابط بین سرمایه گذاریها بر روی سرمایه انسانی می پردازد، که ورودی هایی همچون زمان و پول صرف شده برای طی یک دوره کارآفرینی هستند؛ دارایی های سرمایه انسانی، که نشانگر قابلیتی هستند که می تواند از سرمایه گذاریها حاصل شود، همچون دانش و مهارتها، و نتایج کارآفرینی همچون شروع یا رشد یک کسب و کار جدید می باشند. ذکر تمایزی که بین سرمایه گذاریها در سرمایه انسانی، داراییهای سرمایه انسانی و نتایج کارآفرینی برقرار می کنیم مهم می باشد، زیرا، اگرچه اصطلاح¬شناسی ما با برخی از محققان همراستا است ولی همخوانی اندکی در اصطلاح-شناسی به طور کلی در مقالات وجود دارد.
بررسی یک رویکرد پویاتر برای سرمایه انسانی در زمینه تاثیر بالقوه آموزش کارآفرینی و یادگیری نیازمند تعیین این سه اصطلاح می باشد.
کار ما همچنین در بدنه رو به رشدی از این شواهد نقش آفرینی می کند که داراییهای سرمایه انسانی خاص کارآفرینی ارتباطی قویتر با عملکرد سرمایه گذاری جدید مثبت نسبت به داراییهای سرمایه انسانی عمومی تر دارد ما این مشخصه را برای روشن نمودن تفاوتها بین دو نوع اصلی آموزش کارآفرینی که فرض می کنیم تاثیری متفاوت بر نتایج خواهند داشت جلو می بریم.
در پژوهش کنونی تلاش بر این است که تاثیر متغیرهای مستقل آموزش کارآفرینی بر متغیر وابسته شکل گیری سرمایه انسانی و عملکرد های کارآفرینانه سنجیده شده و پیشنهاداتی ارائه گردد.
۱-۷ فرضیات و مدل پژوهش :
پژوهش کنونی دارای ۴ فرضیه می باشد:
-
- اعتبار: با تخصص به دست میآید، یعنی توانایی کسب مهارت و تخصص مورد نیاز، به همراه درک محدودیتهای افراد.
-
-
- قابلیت اعتماد: یعنی سازگاری و قابل اطمینان بودن. رهبران قابل اعتماد حس راحتی و آزادی برای کارمندانشان ایجاد میکنند.
-
-
- صمیمیت: نه به معنای اینکه فرد، جزئیات زندگی شخصی خود را بازگو کند، بلکه به معنی درک حساسیت شخصی دیگران در حین کار است.
-
- خودگرایی: یعنی درجهای که افراد در هنگام تعامل با دیگران نسبت به نگرانیهای او بیتوجهند. خودگرایی، قابلیت اعتماد را پایین میآورد افرادی که به خاطر وظیفه یا با هدف پیروزی کار میکنند، خودگرایی بالاتری نسبت به کسانی دارند که به خاطر نفس کار و رسیدن به رضایت، انگیزه کار دارند.
۲-۲-۱۰-۲- اعتماد فردی
گالفورد و دراپو، چند مرحله را برای ایجاد اعتماد فردی ارائه میدهند:
۱- داشتن تعامل: پیدا کردن نقاط مشترک و ایجاد ارتباط با دیگران؛ به عنوان مثال، قدردانی از تلاش کارمندان به خاطر حل چالشهایی که در کار با آنها مواجه هستند.
۲- گوش دادن: از این جهت اعتماد ایجاد میکند که نشان میدهد فرد مقابل آنقدر برای ما اهمیت دارد که زمانی را برای شنیدن حرفهایش اختصاص دهیم. پرسیدن سوالهای اندیشمندانه، درخواست توضیح بیشتر در مواقع لزوم و توجه کامل به صحبتهای طرف مقابل، همگی حامل این پیام هستند که شخص به طرف مقابل اهمیت میدهد.
۳- چارچوب بندی: اطمینان از اینکه شخص، منظور اصلی طرف مقابل را درک میکند و آنچه او سعی میکند انتقال دهد را میفهمد و البته برداشت خود از صحبتهای طرف مقابل را به او میگوید.
۴- تجسم: آینده نگری و ارائه نتایج خوش بینانه و قابل دستیابی و کمک به افراد دیگر برای تجسم منافع آن نتایج.
۵- تعهد: هر دو طرف برای پیش رفتن در مسیر آیندهای که مجسم شده توافق داشته و متعهد باشند.
۲-۲-۱۰-۳- اعتماد به فناوری اطلاعات
با شروع هزاره سوم، فناوری ارتباطات و اطلاعات(ICT) در بسیاری از امور وارد شده و در مقطع فعلی از زمان، تحولات بسیار سریع و نابرابری در این حوزه بوجود آمده است. قطعاً عدم توجه جدی به این تحولات، خسارات جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. (هیکس، ۱۳۸۴)
هیکس معتقد است، به لحاظ نظری هر چه IT قادر به انجام آن باشد میتواند با ابزاری از نوع دیگر انجام پذیرد. اما در عمل، توانایی IT در افزایش سرعت یا کاهش هزینه فعالیت های اطلاعاتی به این معنی است که این فناوری قادر به کارهایی است که در صورت استفاده از روش انجام جایگزین به نحو شایسته ای قادر به انجام آن نخواهیم بود. در تحقیق حاضر، اعتماد به قابلیت و توانمندی امور فناورانه را اعتماد به فناوری اطلاعات می نامیم. بنابر این نقش فناوری اطلاعات در بخش خدماتی نیروی انتظامی در صورتی موثر و مهم تلقی میشود که این فناوری قابلیت و توانمندی حل مشکلات ارائه خدمات را داشته باشد. منظور از موثر بودن فناوری اطلاعات، تمامی تغییراتی است که بر اثر سرمایه گذاری و اجرای سیستم های فناوری اطلاعات به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در سازمان نیروی انتظامی بوجود می آید و می تواند مثبت یا منفی باشد (هیکس[۴۵]، ۱۳۸۴)
بکارگیری IT در سازمان دولتی نیروی انتظامی به منظور بهبود روند ارائه خدمات، جلب اعتماد و رضایت شهروندان نه تنها به عنوان یک انتخاب بهتر بلکه به عنوان یک نیاز، ضرورت دارد.
فناوری اطلاعات به عنوان ابزار مناسب ارائه خدمات دولتی، می بایست موجب بهبود روند ارائه خدمات شده و برای جامعه مفید و سودمند باشد. اگر کاربران و دریافت کنندگان خدمات، احساس نمایند که فناوری بکارگرفته شده، برای آنها سودمند است آن را خواهند پذیرفت. دیویس در مدل پذیرش فناوری بر سودمندی درک شده به عنوان عامل مهم تاثیرگذار بر قصد استفاده از فناوری اطلاعات، تاکید کرده است. وی سودمندی درک شده را به عنوان حدی که یک نفر اعتقاد دارد، بکارگیری یک سیستم خاص عملکرد شغلی وی را بهبود می بخشد تعریف نموده است. بدین ترتیب هر چه فناوری، عملکرد کاری فرد را بیشتر بهبود بخشد مفیدتر بوده و در نتیجه مورد استفاده قرار میگیرد. از نظر دیویس عامل دیگری که در پذیرش فناوری اطلاعات دخیل است، سهولت استفاده درک شده میباشد و به درجه ای اطلاق میشود که شخص اعتقاد دارد استفاده از یک سیستم خاص به تلاش زیادی نیاز ندارد و بدین ترتیب هر چقدر فناوری به تلاش کمتری برای یادگیری و نحوه استفاده ازآن نیاز داشته باشد، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. بر اساس مدل پذیرش فناوری، درک شخص از سودمندی سیستم تحت تاثیر این واقعیت است که وی درک کند استفاده از سیستم آسان است (دیویس[۴۶]، ۱۹۸۹).
۲-۲-۱۰-۴- اعتماد به اینترنت
اعتماد به اینترنت به عنوان یک مولفه کلیدی در پذیرش دولت الکترونیک محسوب میشود. (کارتر، ۲۰۰۵)
آنگ و همکاران به ارائه سه اصل که برای افزایش ادراک از اعتماد در اینترنت موثر هستند پرداختند. این ابعاد عبارتنداز:
۱- توانایی فروشنده به تحویل کالا و یا خدمت به شکل وعده داده شده.
۲ - تمایل فروشنده الکترونیکی به تصحیح عمل خود درصورتی که خرید صورت گرفته باعث رضایت مشتری نشده باشد.
۳ - وجود خط مشی های حفظ اسرار مشتریان و بیان آن در وب سایت.
لی و توربن نیز چهار عامل را که بر اعتماد مصرف کنندگان در خرید اینترنتی موثر است بدین شرح مطرح کردند:
۱- قابل اعتماد بودن فروشنده اینترنتی
۲ - قابل اعتماد بودن اینترنت به عنوان رسانه مورد استفاده در خرید الکترونیکی
۳ - عوامل زیر ساختی (زمینه ای) مانند تاییدیه های سایر شرکت ها
۴ - سایر عوامل مانند اندازه شرکت
آنچه که مسلم است تاکید لی و توربن بر لزوم قابل اعتماد بودن اینترنت به عنوان رسانه مورد استفاده در خرید الکترونیکی میباشد (لی، ۲۰۰۱).
۲-۲-۱۱- سطوح اعتماد
اعتماد را میتوان به اعتماد به فرد، اعتماد به گروه و اعتماد به سازمان تقسیم بندی نمود. این سه دسته اعتماد با یکدیگر دارای رابطه تنگاتنگی میباشند. اعتماد ما به یک سازمان میتواند از اعتماد ما به فرد یا افراد شاغل در آن سازمان شکل بگیرد و همچنین اعتماد ما به یک فرد میتواند به دلیل اعتماد ما به سازمانی باشد که آن شخص در آن کار میکند. اعتماد به فرد و اعتماد به سازمان از طریق وظایف و موقعیتهایی که افراد در سازمان دارند و نقشهایی که در سازمان ایفا میکنند، به هم مرتبط میشوند (رینق[۴۷]، ۱۹۹۴).
به نظر میرسد با توجه به گسترش حوزه علم مدیریت و رهبری به مدیریت ساختارهای فراتر از سازمان در جوامع همانند شهرها، لازم است سطح دیگری برای این حوزه جدید در متغیرهای مدیریتی و رفتاری در نظر گرفت که ما آن را شبکههای سازمانی می نامیم (گیدنز[۴۸]، ۱۹۹۰).
این سطوح در عامل اعتماد کننده و اعتماد شونده ظاهر میشود و با توجه به این که در کدام سطح از اعتماد شونده یا اعتماد کننده هستیم نوع اعتماد و پارمترهای تاثیر گذار بر آن دستخوش تغییرات می گردند. در حوزه اعتماد فرد به فرد تحقیقات متعددی صورت گرفته که میتوان حوزههای علوم رفتاری و روانشناسی را علوم اصلی دانست که درباره این موضوع در آنها پرداخته شده است (گیدنز، ۱۹۹۰).
نظریه پردازانی نظیر گیدنز بین انواع اعتماد نیز تمایز قائل می شوند: اعتماد به افراد خاص و اعتماد با افراد یا نظامهای انتزاعی،… اعتماد انتزاعی در برگیرنده آگاهی از مخاطره و فرد مورد اعتماد است. لذا همانطور که کنشگر میتواند به راحتی در مورد میزان ارزش اعتماد به افراد خاص (بر اساس اطلاعات مربوط به تاریخچه آن فرد، انگیزهها و شایستگیها او ) قضاوت کند، میتواند درباره میزان ارزش اعتماد نسبت به دیگران تعمیم یافته نیز دارای ایدهها و باورهایی باشد (گیدنز، ۱۹۹۰).
افراد همچنین میتوانند درباره میزان ارزش اعتماد نسبت به نظامهای انتزاعی نظیر نهادها نیز دارای باورهایی باشند. از این فرایند میتوان تحت عنوان سطح نهادی اعتماد نام برد. این همان چیزی است که گیدنز آن را ایده اعتماد به نظامهای تخصصی می نامد. ممکن است فرد از فردی دیگر که اتومبیل او و یا خانه او را ساخته شناختی نداشته باشد ولی نسبت به نظام استاندارد، تنظیم قوانین، نظارت و کنترل کیفیت دارای میزانی از اعتماد باشد. (موسوی، ۱۳۸۵).
۲-۲-۱۲- اعتماد در سازمان
در ارتباطات سازمانی سه نوع اعتماد وجود دارد:
مبتنی بر بازدارندگی، مبتنی بر آگاهی، مبتنی بر شناسایی
۲-۲-۱۲-۱- اعتماد مبتنی بر بازدارندگی
شکننده ترین ارتباطات با اعتماد مبتنی بر بازدارندگی مهار میشود.یک تخطی و یا یک ناهماهنگی ممکن است ارتباط را ضایع کند.این شکل از اعتماد مبتنی بر ترس از تلافی جویی است آنگاه که از اعتماد تو استفاده میشود. کسانی که ارتباطشان اینگونه است،آنچه می گویند عمل می کنند؛زیرا از عواقب به انجام نرسیدن وظایفشان هراس دارند.اعتماد مبتنی بربازدارندگی تا جایی مؤثر است که امکان مجازات وجود دارد، عواقب کار روشن است و در صورتی که اعتماد مورد تخطی قرار گیرد، مجازات واقعاً اعمال خواهد شد. یک مثال از اعتماد مبتنی بر بازدارندگی ارتباط میان مدیر و کارمند است.انسان معمولاً در مقام یک کارمند به کارفرمای جدید خود اعتماد میکند؛ حتی اگر تجربه ای که اعتماد خود را به آن متکی میکند اندک باشد. پیوند به وجود آورنده این اعتماد اقتدار کارفرما و مجازاتی است که می تواند در مقابل انجام ندادن بر کارمند اعمال کند (حسن زاده، ۱۳۸۴).
۲-۲-۱۲-۲- اعتماد مبتنی بر آگاهی
بیشتر ارتباطات سازمانی ریشه در اعتماد مبتنی بر آگاهی دارد. به عبارت دیگر، اعتماد مبتنی است بر پیش بینی پذیری رفتاری که حاصل تجارب تعامل گذشته است. وجود چنین اعتمادی هنگامی است که شخص آگاهی لازم از افراد برای درک کافی و وافی کارکنان داشته باشد تا بتواند رفتار محتمل آنان را به جای درستی پیش بینی کند. اعتماد مبتنی بر آگاهی به جای اتکای به بازداری، متکی به آگاهی است. آگاهی از دیگری و پیش بینی پذیری رفتار او به جای قراردادها، مجازاتها، و ترتیبات حقوقی را که بیشتر معمول اعتماد مبتنی بر بازدارندگی است میگیرد. اینگونه اعتماد، به مرور، و بیشتر به عنوان کنش تجربه ای که ایجاد اعتماد و با ارزش بودن میکند، به وجود می آید.هر قدر کسی را بهتر بشناسید پیش بینی صحیح تری از رفتار او در آینده خواهید داشت. پیش بینی پذیری اعتماد را تقویت میکند(حتی اگر پیش بینی کنید که دیگری قابل اعتماد نیست)زیرا راه های سوءاستفاده او از اعتماد را می توان پیش بینی کرد. هر قدر با افراددیگر ارتباط بیشتر و تعامل منظم ترداشته باشید،این شکل از اعتماد بیشتر ایجاد خواهد شد و بیشتر به آن می توان متکی بود. جالب اینجا است که در سطح اعتماد مبتنی بر آگاهی رفتار متناقض لزوماً سبب شکست اعتماد نمی شود (حسن زاده، ۱۳۸۴).
۲-۲-۱۲-۳- اعتماد مبتنی بر شناسایی
زمانی به بالاترین سطح اعتماد می رسیم که میان دو طرف یک ارتباط عاطفی وجود داشته باشد. این نوع ارتباط به یکی از طرفین اجازه می دهد که به عنوان کارگزار طرف دیگر عمل کند و در مراوده های بین افراد جانشین آن شخص شود.چنین اعتمادی را اعتماد مبتنی بر شناسایی می گوییم. در اینجا وجود اعتماد بدین خاطر است که هر دو طرف از قصد یکدیگر آگاهند و به خواسته ها و آرزوهای هم احترام می گذارند. این تفاهم دو جانبه تا آنجا پیشرفت میکند که هر یک از دو طرف می تواند به گونهای اثر بخش به جای دیگری عمل کند. در این سطح، کنترل در کمترین حد است. نیازی مراقبت از دیگری نیست، زیرا وفاداری بدون قید و شرط وجود دارد. (حسن زاده، ۱۳۸۴)
بهترین نمونه اعتماد مبتنی بر شناسایی ازدواج طولانی مدت یک زوج خوشبخت است. شوهر به تدریج می آموزد که چه چیزهای برای زنش اهمیت دارد و پیش بینی همان اعمال را میکند، و زن، به نوبه خود، مطمئن است که آنچه برای شوهرش مهم است را پیش بینی میکند، بی آنکه ناچار باشد بپرسد.شخص با شناسایی فزاینده می تواند مانند دیگری فکر کند، مانند دیگری احساس کند ومانند دیگری پاسخ دهد. در دنیای کاری امروز، بیشتر شرکتهای سهامی بزرگ پیوندهای اعتماد متکی به شناسایی را،که ممکن است در کارمندان سابقه دار ایجاد کرده باشند، شکسته اند. قول و قرارهای وفا نشده، به آنچه روزگاری نامش پیوند وفاداری بدون قید و شرط بود، منجر شده است. احتمال دارد که جای آن نوع اعتماد را اعتمادمبتنی بر آگاهی گرفته باشد (رابینز[۴۹]، ۲۰۰۳).
۲-۲-۱۳- مدل و چارچوب تئوریکی بحث اعتماد
۲-۲-۱۳-۱- مدل اعتماد از دیدگاه مارتینز
بسیاری از محققان بر جنبه ها و ابعاد مختلفی در جهت توسعه تئوری اعتماد تأکید کردهاند. مایر و دیگران برای رسیدن به این هدف پیشنهادمی کنند که باید به خصوصیات و ویژگیهای اعتمادکننده و اعتمادشونده توجه شود. آنها یک مدل پیشنهاد کردند؛ همچنین بین عوامل به دست آمده از اعتماد و خود اعتماد و پیامد های اعتماد تمایز قائل شدند. بنابر نظر شاو، عنصرکلیدی و ضروری در ایجاد اعتماد بالا در سازمانها و تیمها، به دست آوردن نتایج، عملکرد منسجم و توجه به مشارکت است. شاو نکات کلیدی مانند رویه های رهبری، طراحی سازمانی و فرهنگ سازمانی را برشمرد. میشرا هم بر اهیمت شایستگی، گشودگی، توجه و قابلیت اطمینان تأکید کرد.(مارتین[۵۰]، ۲۰۰۲).
بیشتر محققان فقط بر تعدادی از جنبه ها یا خصوصیات اعتماد تکیه کردهاند. در تحقیقی که مارتینز انجام داد بر اعتماد در یک موقعیت سازمانی با تأکید بر ارتباط کارمندان و کسانیکه به طورمستقیم به این کارمندان گزارش می دهند تمرکز دارد. در تحقیق مارتینز فقط بر اعتماد بین دو گروه تکیه نشده بلکه ابعادی که بر این روابط اثر میگذارند نیز مورد بررسی شده اند.با این همه، اعتماد می تواند به عنوان فرایندی که در آن اعتمادکننده به اعتماد شونده تکیه دارد، برای انجام دادن یک عمل بنابر انتظارات مشخص، آنهایی برای اعتمادکننده مهم هستند که بدون اینکه به سیاستها و آسیب پذیریهای اعتماد کننده توجه شود مورد تاکید قرار گیرند. (مارتین، ۲۰۰۲).
۲-۲-۱۴- جنبه های شخصی اعتماد
با در نظر گرفتن خطای نسبت تبدیل ترانسفورماتورهای اندازهگیری جریان و ولتاژ، اندازهگیری امپدانس با دقت کافی انجام نمیشه، خطای محاسبه امپدانس به اندازه ۱۰% تا ۱۵% است. به خاطر همین خطاهای اتفاق افتاده در آخر خط و یا در اول خط بعدی قابل تفکیک و تشخیص نیستن. از اینرو یه ضریب اطمینان[۹] در تنظیمات ناحیه حفاظتی[۱۰] اول رله به اندازه ۱۰% تا ۱۵% در نظر گرفته میشه. این باعث میشه تا خطاهای اتفاق افتاده در آخر خط، از خطاهای اتفاق افتاده در اول خط بعدی از تفکیک شن. واسه تشخیص خطا در آخر خط و یا در اول خط بعدی از تنظیمات ناحیهی حفاظتی دوم استفاده میشه[۱].
امپدانس تنظیمی رلهی دیستانس و تاخیر وقتی در هر ناحیهی حفاظتی فرق داره. ناحیهی حفاظتی بهنحوی که در شکلهای ۲-۳ و ۲-۴ نشون داده شده تنظیم میشن. زمان کارکرد رله به فاصله بین محل اندازهگیری (رله) و خطا وابسته. سه ناحیه حفاظتی رلهی دیستانس به صورت زیر تنظیم میشن:
ناحیهی حفاظتی اول، ۸۰% خط AB و با زمان قطـع کلید .
ناحیهی حفاظتی دوم، برابر ۱۰۰% خط اول+۲۰% کوتاهترین خط دوم با زمان قطع کلید .
ناحیهی حفاظتی سوم، ۱۰۰%خط اول + بلندترین خط دوم + ۴۰% کوتاهترین خط بعدی با زمان قطع رو پوشش میدن.
شکل ۲‑۳: تنظیمات رله دیستانس
شکل ۲‑۴: ناحیه بندی حفاظتی رله دیستانس
واسه خطاهای جور واجور در هر مکان از خط انتقال، باید دستور قطع صادر شه. وظیفهی دیگه ناحیههای حفاظتی بعدی، حفاظت پشتیبان واسه خطوط مجاوره، مثلا دومین ناحیهی حفاظتی علاوهبر حفاظت ۱۰% تا ۱۵% انتهای خط اول، حفاظت باس و بخشی از خط دوم رو رو دوش داره. علاوهبر ناحیهی حفاظتی اول و دوم، ناحیهی حفاظتی سوم به خاطر تشخیص خطا در سر تا سر خط بعدی در نظر گرفته میشه.
جبران کننده خازن سری
واسه افزایش ظرفیت خطوط انتقال و پایداری سیستم از جبرانسازهای سری مانند خازن سری در خطوط انتقال استفاده میشه. این جبرانسازها میتونن در آخر یا وسط خط انتقال نصب شن.
امپدانس (راکتانس) بانک خازنی منفی ( ) است، که بخشی از راکتانس القایی طول خط بوده و طبق رابطه ، باعث کاهش مقدار امپدانس خط انتقال شده که در نتیجه باعث کاهش تلفات و افزایش توان انتقالی خط انتقال میشه. بانک خازنی در شروع، وسط، انتها و یا دو طرف خط انتقال نصب میشه.
به نسبت ضریب و یا درجه جبرانسازی خط میمی گن، که ضریب جبرانسازی در محدوده
۷/۰ ۲۵/۰ قرار داره [۲[. از امتیازات اضافه شدن خازن سری میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
شکل ۲-۵ یه شبکه شعاعی با جبرانساز خازن سری رو نشون میدهد. به ترتیب مقاومت خط، راکتانس خط و راکتانس خازنی هستن.
شکل ۲‑۵: شبکه شعاعی جبرانسازی شده با خازن سری
اختلاف ولتاژ بین منبع و بار به وسیله دیاگرام فازوری به صورت زیره:
| (۲-۱) | . |
| (۲-۲) |
پس اختلاف ولتاژ:
(۲-۳)
از معادلهی (۲-۳) نتیجه گرفته میشه که تنظیم ولتاژ، رابطه مستقیم با جبرانسازی داره. با در نظر گرفتن تغییرات زیاد بارها، نوسانات ولتاژ داریم. به همین منظور جهت بهبود بخشیدن به کیفیت بارها میتوان از جبرانساز خازن سری در خط انتقال استفاده کرد [۲[.
در شکل ۲-۶، تاثیر جبرانکننده خازن سری بر پروفیل ولتاژ واسه شبکه شعاعی با بار القایی نشون داده شده.
شکل ۲‑۶: پروفیل ولتاژ واسه شبکه شعاعی باجبرانساز سری
همونطور که در شکل مشاهده میشه در محل بانک خازنی به دلیل راکتانس منفی ولتاژ زیاد شده، که به عنوان ولتاژ مثبت در نظر گرفته میشه. جبرانساز سری به وسیله ارسال توان راکتیو منفی در آخر خط باعث بهتر شدن ضریب توان میشه.
در حالت بدون جبرانسازیسری[۱۱]، راکتانس کل خط برابر با میشه اما در حالت با جبرانسازی[۱۲] سری راکتانس کل خط برابر با هستش، میتوان نتیجه گرفت که در حالت جبرانسازی شده کمتر از حالت بدون جبرانسازی شده[۲[ و [۳]. کاهش راکتانس، تاثیر مستقیم بر امپدانس اندازهگیری شده به وسیله رلهی دیستانس داره.
خازن سری در خط انتقال با کم شدن راکتانس القایی باعث بالا رفتن توان انتقالی خط میشه. سیستم انتقال توان نشون داده شده در شکل ۲-۷، بدون جبرانساز خازنسریه و توان اکتیو انتقالی به وسیله معادلهی (۲-۴) بیان میشه و در شکل ۲-۸ سیستم انتقال توان با جبرانساز خازن سریه که معادلهی (۳-۵) بیانگر توان اکتیو اون هستش.
شکل ۲‑۷: سیستم انتقال توان بدون جبرانسازی
(۲-۴)
شکل ۲‑۸: سیستم انتقال توان با جبرانسازی
(۲-۵)
در خط انتقال با جبرانساز سری، با افزایش توان انتقالی خط، تغییرات زاویه و تغییرات ولتاژ باس وصل به بار کمتره، نتیجه در شکل ۲-۹ نشون داده شده.
شکل ۲‑۹: - (a)منحنی توان-زاویه (b) منحنی توان – ولتاژ
از دیگر امتیازات به کار گیری جبرانساز سری میتوان به مواردی مانند، افزایش ظرفیت انتقال خط، افزایش کنترل پخش توان و کنترل ولتاژ، کاهش تلفات، کاهش اثرات محیطی، کاهش هزینههای سرمایهگذاری (مانند احداث خط جدید) در خطوط انتقال اشاره کرد [۴].
همه امتیازات گفته شده، نشون دهنده کاهش راکتانس کل خطه، اما این کاهش راکتانس مشکلاتی در زمان تنظیمات رلهی دیستانس به دلیل تاثیر مستقیم بر امپدانس اندازهگیری به وسیله رلهی دیستانس ایجاد میکنه.
حفاظت خازن سری
انواع تحقیقات، برمبنای روش انجام تحقیق عبارتند از (رضوانی، ۱۳۹۱، ۸۷):
۱- تحقیق پیمایشی[۳۶]
۲- تحقیق عملی[۳۷]
۳- مطالعه موردی[۳۸]
۴-تحلیل محتوا[۳۹]
۵- تحقیق قوم نگاری[۴۰]
۶- تحقیق ترکیبی[۴۱]
۷- تحقیق تطبیقی[۴۲]
۸- فراتحلیل[۴۳]
۹- تحقیق تاریخی[۴۴]
۱۰- تحقیق همبستگی[۴۵]
۱۱- تحقیق پس رویدادی (علّی)[۴۶]
با توجه به اینکه داده های پژوهش مربوط به اطّلاعات مالی شرکتهای بورسی بوده و نتایج آن می تواند راهگشای تصمیمات فعالان بازار سرمایه قرار گیرد، لذا پژوهش حاضر بر مبنای هدف؛ کاربردی و بر مبنای نحوه گردآوری اطّلاعات؛ توصیفی و بر مبنای میزان کنترل محقق؛ غیرآزمایشی میباشد و همچنین از آنجا که در پژوهش حاضر تأثیر متغیرهای سرمایه فکری و سرمایه در گردش بر عملکرد مالی شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می شود بر مبنای روش از نوع رگرسیون میباشد و نهایتاً با عنایت به اینکه داده های پژوهش را اطّلاعات صورتهای مالی شرکتهای تولیدی تشکیل می دهند بر مبنای نوع داده؛ کمّی میباشد.
۳-۳- جامعۀ آماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه
۳-۳-۱- جامعۀ آماری
مبنای یک مطالعۀ آماری را جامعۀ آماری[۴۷] تشکیل میدهد. جامعۀ آماری یعنی کلیه عناصر و افرادی که در یک حوزۀ جغرافیایی مشخص دارای یک یا چند صفت مشترک یا ویژگی مشابه هستند. معمولاً عنوان تحقیق به گونه ای نوشته می شود که جامعۀ آماری تحقیق از آن قابل استنباط است (رضوانی، ۱۳۹۱، ۱۱۵). نکته قابل ذکر این است که جمعآوری و مطالعه مجموعه جامعی از داده ها مربوط به موضوع پژوهش، در عمل بسیار مشکل و گاهی غیر ممکن است. لذا به دلیل محدودیت زمان، منابع و امکانات و بعضاً عدم دسترسی به اطّلاعات کامل، به ناچار بخشی از داده های مزبور را که در مجموعه ای به نام نمونه[۴۸] گردآوری میشوند، استفاده میکنیم.
جامعۀ آماری این پژوهش کلیه شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
۳-۳-۲- روش نمونه گیری
۳-۳-۲-۱- تعریف نمونه
نمونه عبارت است از تعدادی از افراد جامعه که صفات آنها با صفات جامعه مشابهت دارد و معرّف جامعه بوده، از تجانس و همگنی با افراد جامعه برخوردار است. از این رو نمونه گیری عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای انتخاب تعدادی از افراد جامعه به نحوی که معرّف جامعه باشند، انجام میپذیرد به صورت کلی دو دسته روش برای نمونه گیری وجود دارد که عبارتند از: نمونه گیری احتمالی (تصادفی) و نمونه گیری غیراحتمالی (غیر تصادفی) (رضوانی، ۱۳۹۱، ۱۱۶). با توجه به اینکه در این پژوهش از روش نمونه گیری غیراحتمالی استفاده شده است در این قسمت به تعریف روشهای نمونه گیری غیراحتمالی پرداخته می شود.
۳-۳-۲-۲- تعریف روشهای نمونه گیری غیراحتمالی
نمونه گیری غیراحتمالی نمونه گیری است که در آن افراد جامعه از شانس برابری برای انتخاب شدن برخوردار نیستند، بلکه نمونهها بر اساس نظر یا قضاوت و یا شرایط تعریف شده از سوی محقق انتخاب میشوند. مهمترین روشهای نمونه گیری غیراحتمالی عبارتند از: نمونه گیری سهمیهای؛ آسان (ساده)؛ قضاوتی (وصفی) و موردی (همان منبع، ۱۲۱).
در این پژوهش به منظور انتخاب نمونه از روش نمونه گیری قضاوتی (وصفی) که جزء روشهای نمونه گیری غیر احتمالی میباشد استفاده شده است.
۳-۳-۳- حجم نمونه
به منظور انتخاب نمونۀ آماری شرکتهایی که دارای ویژگیهای زیر هستند به عنوان نمونه انتخاب و بقیه حذف میشوند:
۱) پایان سال مالی آنها پایان اسفند ماه باشد تا سبب افزایش یا حفظ قابلیت مقایسۀ اطّلاعات مالی به دست آمده شود.
۲) اطّلاعات کامل شرکتها موجود باشد و صورتهای مالی و یادداشتهای توضیحی همراه آنها قابل دسترس باشد.
۳) طی دورۀ تحقیق سود ده باشد و سود عملیاتی داشته باشد.
۴) در طول دورۀ تحقیق حقوق صاحبان سهام آنها منفی نباشد.
در نهایت تعداد ۷۳ شرکت با در نظر گرفتن شرایط مذکور به عنوان نمونه انتخاب شدند.
۳-۴- قلمرو پژوهش
نمودار قلمرو پژوهش به صورت شکل (۳-۱) میباشد.
قلمروRRقلمرو پژوهش
قلمرو موضوعی
قلمرو مکانی
قلمرو زمانی
بررسی تأثیر سرمایه فکری و سرمایه در گردش بر عملکرد مالی شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
فاصله زمانی سالهای
۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱
شکل (۳-۱) نمودار قلمرو پژوهش
۳-۴-۱- قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی پژوهش عبارت است از:
بررسی تأثیر سرمایه فکری و سرمایه در گردش بر عملکرد مالی شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
۳-۴-۲- قلمرو مکانی
جامعۀ آماری این تحقیق کلیه شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد، بنابراین قلمرو مکانی پژوهش شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
دلایل انتخاب شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران به شرح زیر است:
