شکل (۴-۵) انحراف فرکانسT-Line شبکه با کنترل کننده PID (روش سعی و خطا) ۶۰
شکل (۴-۶) انحراف فرکانسT-Line شبکه با کنترل کننده PID (روش زیگلرنیکولز) ۶۰
شکل (۴-۷) ساختار کنترل کننده فازی ۶۲
شکل (۴-۸)تابع عضویت ورودی اول ۶۳
شکل (۴-۹) تابع عضویت ورودی دوم ۶۳
شکل (۴-۱۰) تابع عضویت خروجی کنترل کننده فازی ۶۴
شکل (۴-۱۱) انحراف فرکانس ناحیه اول با کنترل کننده فازی ۶۵
شکل (۴-۱۲) انحراف فرکانس ناحیه دوم با کنترل کننده فازی ۶۵
شکل (۴-۱۳) انحراف فرکانسT-Line شبکه در حضور کنترل­ کننده فازی­ ۶۶
شکل(۴-۱۴) انحراف فرکانسT-line شبکه در حضور کنترل­ کننده فازی­و کلاسیک به صورت مجزا ۶۶
شکل(۴-۱۵)بلوک دیاگرام سیستم کنترلی Fuzzy-PSO 67
شکل(۴-۱۶) انحراف فرکانس ناحیه اول در حضور کنترل­کنندهFuzzy-PSO 69
شکل(۴-۱۷) انحراف فرکانس ناحیه دوم در حضور کنترل­کنندهFuzzy-PSO 70
شکل(۴-۱۸) انحراف فرکانسT-Line شبکه در حضور کنترل­کنندهFuzzy-PSO 70
شکل(۴-۱۹) انحراف فرکانسT-Line شبکه در حضور سه کنترل­ کننده Fuzzy, Fuzzy-PSO , PID به صورت مجزا ۷۱
فصل اول
مقدمه و کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه
پیامدهای محیطی، کمبود انرژی و نگرانی­های مربوط به بیشینه شدن مصرف سوخت­های فسیلی باعث برانگیخته شدن تحقیقاتی راجع به انواع مختلف منابع انرژی جایگزین شده است. انرژی الکتریکی در زندگی روزمره ما رایج ترین نوع انرژی است ولی تولید آن اغلب از طریق سوزاندن سوخت­های فسیلی حاصل می ­آید که این ذخایر سوختی محدودیت­های بسیاری دارد. این محدودیت­ها سبب شده تا تمایلات جدید به سمت تکنولوژی­های تولید توان تجدید پذیر از قبیل باد، خورشید و …جلب شود. در این میان استفاده از باد یکی از بهترین راه­های تولید انرژی است. باد می ­تواند در مناطق دور دست از سیستم تامین انرژی متمرکز، به عنوان یک مکمل و یا حتی جایگزین نیروگاه­های مرکزی مرسوم مورد استفاده قرار بگیرد[۳]. تولید توان باد مشخصات خاص خودش را دارد که متفاوت از سیستم­های تولید موجود است. یک نیروگاه بادی ممکن است در یک لحظه به طور کامل یک بار را تامین کند ولی چند ثانیه بعد کمبود توان قابل توجهی داشته باشد. بنابراین، تولید توان در سیستم­های قدرت دارای عدم قطعیت می­باشد، که به طور پیوسته در حال تغییر بوده و پیش ­بینی آن سخت است [۶-۴].

از آنجایی که توان باد به طور نامنظم تغییر می­ کند لذا لازم است یک منبع توان آماده به کار برای تامین تقاضای بار وجود داشته باشد. از این رو یک نیاز به ترکیب منابع، مانند باد و فتوولتائیک احساس می­ شود. سیستم باد- فتو ولتائیک یکی از سیستم­های توان هیبرید است که بیش از یک منبع انرژی استفاده می­نماید. سیستم توان هیبرید ترکیبی از دو یا چند منبع توان الکتریکی است که حداقل یکی از آن­ها از نوع تجدید پذیر باشند [۸-۷]. سیستم هیبرید باد- فتوولتائیک قابلیت اطمینان کاملی را فراهم نمی­نماید، زیرا فتوولتائیک در برابر تغییرات سرعت باد و کمبود توان همواره به عنوان یک پشتیبان عمل می­ کند از طرفی چون خورشید در شب یا روز­های ابری وجود ندارد این پشتیبانی با مشکل مواجه می­ شود. لذا حس می­ شود که انرژی فتوولتائیک به تنهایی جهت پشتیبانی سیستم کافی نیست[۱۰-۹].لذا شبکه­ ای با واحدهای متشکل از سوخت­های فسیلی با این شبکه اتصال داده شده است.
۱-۲ اهداف پایان نامه
در این پایان نامه، از دو واحد تولید انرژی از انرژی­های تجدید­پذیر (باد و خورشید) و سه واحد تولید انرژی از انرژی­های فسیلی به صورت دو ناحیه جدا برای تولید توان در نظر گرفته شده است. تاکنون کارهای متعددی در زمینه­ کنترل مناسب توان هیبرید باد - فتوولتائیک با واحد فسیلی انرژی جهت به دست آوردن عملکرد دینامیکی مطلوب و استخراج بیشترین بهره­وری از انرژی موجود ارائه شده است. یک رویکرد متداول استفاده از کنترل­ کننده­ های کلاسیک می­باشد. در سال­های اخیر، کنترلر­های منطق فازی در مهندسی سیستم قدرت، مورد توجه بسیار و رو به رشدی قرار گرفته­اند. منطق فازی یک سیستم استدلالی برای شکل­ دهی استدلال تقریبی است[۱۳].
سیستم منطق فازی یک چهار چوب بسیار خوب برای مدل کردن کار­آمد و کامل عدم قطعیت در استدلال بشری با بهره گرفتن از متغییر­های زبانی و توابع عضویت را فراهم می­نماید. کنترلرهای منطق فازی در مقایسه با کنترل­­های متداول از نظر عملکرد و مقاوم بودن در برابر عدم قطعیت، برتر بوده است. همچنین در سال­های اخیر از کنترل­ کننده فازی-کلاسیک به دلیل حساسیت و انعطاف پذیری آن در برابر تغییر پارامتر­ها و تغییر بار­های بزرگ حتی در حضور عوامل غیر­خطی نظیر محدودیت نرخ تولید مورد توجه قرار گرفته است[۱۴]. در بخش اول این تحقیق به پیاده سازی یک مدل دینامیکی از سیستم توان هیبرید باد-فتوولتائیک با واحد­های فسیلی پرداخت شده است. سپس به طراحی کنترلری برای سیستم مذکور پرداخته شده است. اولین استراتژی، استفاده از کنترل کننده PID می­باشد. سپس از کنترل­ کننده فازی به دلیل قابلیت خوب این کنترل­ کننده در برابر مسائل پیچیده، برای بهبود انحراف فرکانس شبکه بهره گرفته می­ شود و در نهایت استفاده از الگوریتم بهینه­سازی انبوه ذرات برای تنظیم مناسب پارامتر­های بهترین کنترل­ کننده از کنترل­ کننده­ های مورد استفاده شده بهره می­گیریم. در بخش نتایج شبیه­سازی نشان داده خواهد شد که کنترل­ کننده پیشنهادی، عملکرد نسبتا مناسبی در برابر تغییرات بار از خود نشان خواهد داد و نسبت به تغییرات پارامتری مقاوم است.
۱-۳ ساختار پایان نامه
چارچوب کلی فصول پایان نامه به صورت زیر می­باشد:
در فصل دوم: تعریف کاملی از تولیدات پراکنده توسط مراجع مختلف انجام شده است، همچنین در مورد انواع نیروگاه­ها بحث شده است و در ادامه انواع کنترل­ کننده­ های به کار رفته در این پایان نامه مورد مطالعه قرار گرفته شده و در پایان این فصل الگوریتم بهینه­سازی ازدحام ذرات بیان شده است.
در فصل سوم: ساختار شبکه پیشنهادی آورده شده و مدل هر واحد به تفضیل بیان شده است.
در فصل چهارم: نتایج شبیه­سازی در غالب نمودارها آورده شده که خروجی نرم­افزار مطلب می­باشند.
فصل پنجم: جمع­بندی نهایی و پیشنهادات به همراه منابع آورده شده است .
فصل دوم
پیشینه تحقیق
۲-۱ مقدمه
در این فصل به مروری از کار­های گذشته پرداخته شده و در مورد تولیدات پراکنده و سیستم­های ترکیبی و انرژی­های تجدید­پذیر بادی و خورشیدی و نیروگاه­های آبی و دیزلی با استناد از مقالات و کتب مطالبی آوردیم همچنین در مورد سیستم­های متصل به شبکه و سیستم­های مستقل از شبکه و در مورد فرکانس و اهمیت کنترل فرکانس بحث شده است.
۲-۲ تولیدات پراکنده
۲-۲-۱ تعریف تولیدات پراکنده
تعاریف مختلفی برای تولید پراکنده بکار رفته است ولی تعریف جامع و بدون محدودیت آن عبارت است از منبع انرژی الکتریکی که مستقیما به شبکه توزیع و یا سمت مصرف کننده وصل می­گردد[۱۶].
۲-۲-۲ انواع تولیدات پراکنده
تولیدات پراکنده دارای انواع گوناگونی می­باشند که از مهمترین آن­ها می­توان به توربین گازی احتراقی، توربین­های کوچک، توربین­های بادی، پیل­سوختی و سیستم فتوولتاییک اشاره کرد. تولیدات پراکنده را از دیدگاه تکنولوژی می­توان به سه دسته عمده تقسیم کرد:
تکنولوژی گازی
۲- تکنولوژی انرژی­های تجدید­پذیر وسایل ذخیره سازی انرژی
۳- ذخیره ساز انرژی
تکنولوژیی­های گازی شامل توربین­های احتراقی، توربین­های کوچک و پیل­های سوختی می­باشد. انرژی­های نو شامل انرژی­های نهفته طبیعی مثل باد و انرژی خورشیدی می­باشد. انرژی باد با بهره گرفتن از توربین­های بادی و انرژی خورشیدی با بهره گرفتن از سلول­های نوری تبدیل به انرژی الکتریکی می­شوند[۲۷].
۲-۲-۳ مزایای تولیدات پراکنده
به کارگیری تولیدات پراکنده در سیستم توزیع مزایای زیست محیطی، اقتصادی و فنی بسیار زیادی را به دنبال دارد. برای رسیدن به این مزایا تولیدات پراکنده باید دارای اندازه مناسب بوده و در مکان­های مناسب نصب شوند[۱۷].
به طور کلی استفاده از نیروگاه­های با تولید پراکنده در شبکه قدرت مزایای زیر را به همراه دارد: [۱۷]
کم کردن هزینه مربوط به تجهیزات قدرت
کاهش تلفات انتقال قدرت
زمان نصب و بهره برداری کوتاه این نیروگاه­ها
کاهش آلودگی­های زیست محیطی و صوتی نیروگاه­های بزرگ
کاهش تلفات با جایابی بهینه نیروگاه­های تولید پراکنده در شبکه ­های توزیع
آزاد شدن ظرفیت­های سیستم­های انتقال و توزیع اعم از خطوط و پست­ها
امکان کاربرد مجزا یا متصل به شبکه
امروزه بحث منابع تولیدات پراکنده در اکثر کشورهای دنیا رواج یافته است و تلاش­ها و تحقیقات بسیاری پیرامون این بحث صورت می­گیرد. سازندگان اصلی این مولدها همواره به دنبال کاهش هزینه­ های مربوط به طراحی و ساخت آن بوده ­اند. با توجه به پایین بودن بازده نیروگاه­هایی که با سوخت فسیلی کار می­ کنند و همچنین به دلیل آلودگی­های زیست محیطی مربوط به نیروگاه­های با سوخت فسیلی، لزوم استفاده از تولیدات پراکنده روز به روز بیشتر احساس می­ شود. سیستم­های توزیع موجود بدون در نظر گرفتن منابع تولید پراکنده طراحی شده ­اند. در نتیجه به کارگیری آن­ها می ­تواند امکان بروز شرایط غیر مطلوب در کیفت برق، قابلیت اطمینان، بازده، مسائل ایمنی و غیره را ایجاد کند[۱۸].
۲-۲-۴ بهره برداری از واحدهای تولید پراکنده
بهره برداری از واحدهای تولید پراکنده به دو شکل امکان پذیر است:
حالت متصل به شبکه: در این حالت واحدهای تولید پراکنده به شبکه اصلی متصل هستند.

در زمره نتایج اومانیسم، سکولاریسم یا تمایل به تطهیر جامعه و فضای زندگی از قید و بند و تمایلات مذهبی بود، چرا که اومانیست ها اهدافی را جست و جو می کردند که با ماوراء و الوهیت رابطه ای نداشته باشد.از دیگر سو اومانیست بیانگر این مساله بود که روش رهایی و دست یابی به حقیقت انسان، خودِ انسان است، در این نگرش که از آن به نسبیت گرایی تعبیر می شود، شخص خود باید ارزشهای خویش را انتخاب نماید و اخلاقیات تخصیصی خود را بنیان نهد. خوبی یا بدی، نشات گرفته از داوری اخلاقی شخص است و در کل ارزش و هدف اشتراکی بین تمامی انسانها موجود نیست. اصلی ترین پیامد این نگرش این بود که انسان را از تمامی قید و بند های اخلاقی و ارزشهای انسانی رها نمود و طغیان در برابر اوامر اخلاقی و دینی را مجاز قلمداد نمود که این نگرش نهایتا غرب را به نیهیلیسم سوق داد. (بیرو، ۱۳۸۰)
با وجود تمام این تفاسیر، در طی قرون هفدهم تا نوزدهم، هرگز نامی از زنان به عنوان انسانی واجد حق و در کل فرد و شهروند مطرح نشده است. در طول این دوران هر زمان از شخص و آزادی شخصی و ارزشهای اخلاقی کلامی مطرح شده، آشکارا و پنهان مردان مطمح نظر بوده اند و زن در غباری از نسیان و غفلت، در ورای فشارهای مستولی بر تقدیر، به حیات سایه گونه خود ادامه می دهد و تنها زمانی که سیستم سرمایه داری به نیروی کار زنان محتاج می شود؛ ناگزیر از اعتراف به حقوق زنان می شود (رمضانی، ۱۳۸۷).
ویل دورانت اشعار می دارد که انقلاب صنعتی در درجه اول موجب شدکه زن نیز صنعتی شود…. زنان، کارگران ارزان تری بودند و کارفرمایان آنان را بر مردان سرکش و سنگین قیمت ترجیح می دادند (دورانت، ۱۳۹۱)
موضوعی که پاسداری از حقوق زن نامیده می شود در واقع تلاشی است بر اینکه تمامی رفتارهای اجتماعی و خصوصیاتی که مختص زنان شمرده می شود، اجتماعی محسوب شود؛ بدین مفهوم که برآیند وجود سنن، آداب اجتماعی و مهم تر از همه تعلیم و تربیتی که درخانواده نهادینه شده، می باشد. به عبارتی انسان مونث، زن زائیده نمی شد بلکه در طولدوره تکامل از کودکی به بلوغ مبدل به زن می شد. از دیگر مواردی که در ثبوت ضعف موقعیت سیاسی و اجتماعی زنانموثر است، عدم استقلال اقتصادی و مالکیت ابزارتولید و سرمایه است. تمامی این موارد به تصویری تلقینی منجر می شد کهبر اساس آن زن به نوعی جنس دوم محسوب می شد و بدتر از همه آن که زنان این خفت را قبول داشتند و زندگی شان را با این تصویر تلقینی مطابقت می دادند؛ هرچند که در واقع این گونه نبوده و نیستند. (ارجمند، ۱۳۸۸)
مبحث اول: حدود قلمرو حقوق زن و مرد
برای نزدیک شدن به مقصود بحث لازم است قلمروی قلمروی مرزهای نگرشی(فکری و ارزشی)را تحدید کرد وسپس در قلمرو هریک از مرزها به تحلیل و بررسی نشست در غیر این صورت به نتیجه ای حاصل نخواهد شد.بر این اساس بحث حقوق زن و مرد از منظر مکاتب امری ضروری است، چون بخشی از بحث پیرامون حقوق زن و مرد به زاویه نگاه مکاتب برمی گردد، اگر بخواهیم بخشی از حقوق و نکالیف را به اعتبار یک مکتب و بخش دیگر را به اعتبار مکتب دیگری مورد بررسی قرار دهیم مواجه با تضاد و اشتباه مواجه خواهیم بود.چرا که هریک از مکاتب برای حقوق زن ومرد ،چهارچوب مجزا از هم دارند.بنابراین ابتدا لازم است چهارچوب موضوع مورد بحث تعیین شده وسپس علل،انگیزه ها و چون وچراها مورد مطالعه قرار گیرد.

تردیدی نیست که در مکاتب مختلف نسبت به جنسیت زن ومرد،نگرش های متفاوتی وجود دارد و هرمکتب نگاه خاصی نسبت به آن دو موجود دارد و از زوایای گوناگون،حقوقی متمایز از هم برای آن دو می شناسد و تکالیفی متمایز از هم برعهده آنان گذارده اند.
اسلام نیز به عنوان یک مکتب که آخرین آیین و دستور العمل الهی را برای بشریت به ارمغان آورده نگرش ویژه و خاصی نسبت به آن دو دارد.خداوند در آیه ۴۲ سوره ی الذاریات می فرماید: از هر چیز ما دو جفت آفریدیم تا مگرمتذکر حکمت خدا شوید.و نیز در آیه ۳۲ سوره ی الزخرف می فرماید:آیا آنان که رحمت پروردگارت را تقسیم می کنند؟ما وسایل معاش آنان را در زندگی دنیا میانشان تقسیم کرده ایم و برخی از آنان اتز نظر درجات،بالاتر از بعضی دیگرقرار داده ایم تا بعضی از آن ها بعضی دیگر را در خدمت گیرند و رحمت پروردگار تو از آنچه آنان می اندوزند بهتر است.
خالق متعال مردم را با استعدادهای مختلف و شرایط گوناگون آفریده اگر همه در یک سطح از استعداد و قدرت بودند نظام هستی متلاشی می شد چون کارها گوناگون است و کارهای گوناگون را باید استعدادهای گوناگون بر عهده بگیرند لذا باید بین مخلوقات تفاوت باشد (برزگر، ۱۳۸۳).
هریک از زن و مرد باید رسالت خویش را در چارچوب قوانین حاکم بجویند و بیابند و خویش را از این گمان بر حذر باشند که زنان، نقش مردان را بیابد و یا مردان،نقش زنا را؛ و این را برای خود نوعی تکامل و پیشرفت و جهش بدانند (کرمی، ۱۳۸۶).
در نهایت لازم است ابتدا حقانیت مکتب را مورد بحث قرار داد و پس از پذیرش و انتخاب مکتب حق،در چهارچوب معیار های آن مکتب،حقوق و تکالیف زن ومرد را مورد بررسی قرار داد تا از شبهه انحراف مصون ماند.داوری خردمندانه ومنطقی در موضوع حقوق زن ومرد در اسلام مستلزم شناخت کافی از مبانی اسلام یعنی از مجموعه قرآن،حدیث،تفسیر،سیره،تاریخ،فقه و غیره می باشد.
مبحث دوم: حقوق و تکالیف زن و مرد
در جامعه مدنی زن و مرد حق و تکلیفی بر عهده دارند که گاه این حق و تکلیف آهنگ یکسان داشته و بین زن و مرد یکسان می باشد و گاه متفاوت بوده و هر یک حق و تکلیف جداگانه و متمایز از دیگری را بر عهده دارند.
هرچند در عرف، اموری مانند خانه داری، تنظیف و آشپزی از وظایف زن محسوب می شوند، اما از منظر اسلام نه تنها این موارد، بلکه شیر دادن به نوزاد نیز از وظایف زن محسوب نمی شود و زن هیچگونه الزامی به به انجام آن وظایف ندارد و می تواند در برابر این امور از شوهر اجرت بگیرد.
با این وجود، برخی از حقوق و تکالیف اختصاص به زنان دارد و برخی نیز مختص مردان است و یا نسبت به یکی حق و نسبت به دیگری تکلیف است. به عنوان نمونه دریافت نفقه نسبت به زن حق و نسبت به مرد تکلیف است و یا بر عکس تمکین نسبت به زن تکلیف و نسبت به مرد حق است.
نکته شایان توجه این است که حق و تکلیف از یک سو و محرومیت و معافیت نیز از حهت دیگر ملازم یکدیگرند، بدین مفهوم که هر شخص اعم از زن و مرد در انجام امری اگر حقی نسبت به دیگری دارد، تکلیفی را نیز بر عهده دارد و در انجام کاری اگر تکلیفی بر عهده می گیرد در مقابل از حقی بهره مند می شود؛ نتیجه این بحث چنین است که وفق طبیعت بشر و نوع خلقت انسان، تفاوت اجتناب ناپذیری بین آنها حکم فرماست.مهم ترین عامل، تفاوت جنسیت است که موجب فرق بین آن دو است نه تبعیض و همین تفاوت اقتضا دارد. هر یک در مواردی حقوق و تکالیفی متمایز از یکدیگر دارند و این تفاوت در حقوق موجب برتری یکی بر دیگری نمی شود، بلکه توازن و تعادلی را در پی دارد که به نوعی عدالت تعبیر می شود: ” العدل وضع الشی فی موضعه “، و این باور به وجود آمد که اگر این نبود بی نظمی و ظلم بر جامعه حاکم می گردید (ترابی، ۱۳۸۷).
با این وصف می توان این گونه نتیجه گرفت که خالق هستی، تعادل نظام آفرینش را به خلقت توام زن و مرد گره زده و خلقت هریک از آن ها بدون دیگری نقص محسوب می شود و موجبات برهم زدن تعادل را فراهم می نماید و به عبارتی اگر در نظام آفرینش به جای زن و مرد، تنها یکی از آن دو خلق می شد، نظام آفرینش روح تعادل به خود نمی گرفت و متزلزل می شد، چرا که با نبود هر یک از آن دو بخش بزرگی از تکالیف خانوادگی و اجتماعی بدون متولی می ماند و مردان هرگز قادر به انجام تکالیف زنان نبودند و زنان نیز از عهده انجام تکالیف مردان بر نمی آمدند و در نتیجه عدالت و یا قرار گرفتن هرچیز در جایگاه مناسب خود، محقق نمی شد.
در بیشتر مناطق دنیا و پیش از وضعیت به ظاهر مترقی تر امروز و پذیرفته شده در کشورهای پیشرفته، همیشه با زن با دید عنصری طفیلی، فاقد حق و یا با حداقل حقوق نگریستهشده است . به عنوان مثال درمنطقه اقیانوسیه زن از هم خوراک شدن با شوهرش ممنوع بوده و شوهر محق بوده است با کمترین بهانه ای به تنبیه او بپردازد. در جزایر مارکینز خوراک بهتر از قبیل گوشت مرغ و خوک، نارگیل،گردو که خوراک خدایی نامیده می شدند مختص خدایان و مردان بوده و زنان مجاز به استفاده نبودند و در عربستان قبل از اسلام برخی از قبایل دختران را در کوهها رها می کردند و برخی نیز غرق شان می ساختنند وگروهی نیز نوزادان دختر را زنده به گور می نمودند (کریمی، ۱۳۹۱).

۶

کل پرسشنامه

۹۲۱/۰

با توجه به اینکه ضریب آلفای کرونباخ برای هر یک از متغیر ها بالای ۷/۰است، می توان گفت که متغیر ها از پایایی مناسبی برخوردار می باشند.

۷.۳تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات

برای اجرای روش های آماری و محاسبه آماره آزمون مناسب و استنتاج منطقی در باره فرضیه های  پژوهش مهمترین عمل قبل از هر اقدامی، انتخاب روش آماری مناسب برای پژوهش است برای این منظور آگاهی از توزیع داده ها از اولویت اساسی بر خودار است. دراین تحقیق جهت آزمون فرضیه های تحقیق با توجه به کوچک بودن حجم جامعه آماری از تکنیک PLS یا روش حداقل مربعات جزئی^[۷] برای آزمون فرضیه های تحقیق استفاده خواهد شد. این تکنیک امکان بررسی روابط متغیرهای پنهان و سنجه ها (متغیرهای قابل مشاهده) را بصورت همزمان فراهم می سازد. از این روش زمانی که حجم نمونه کوچک بوده و یا توزیع متغیرها نرمال نباشد استفاده می شود.

فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها

۱.۴ مقدمه

تجزیه و تحلیل داده ها به منظور بررسی صحت و سقم فرضیه ها برای هر نوع تحقیق، از اهمیت خاصی برخوردار است. داده های خام با بهره گرفتن از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرند. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات، مطابق اهداف ارائه شده، ابتدا میزان و یا مقدار هر متغیر بر اساس داده ها و امتیازات حاصل از پرسشنامه مشخص شد. سپس توصیف اطلاعات حاصل شده در قالب جداول و نمودارهای توصیفی، دیدگاه کلی از چگونگی توزیع آن ها را ایجاد نموده که می تواند در چگونگی استفاده از الگو های آماری گوناگون کمک نماید. در گام بعدی به آزمون فرضیه های تحقیق پرداخته شد و در نهایت با جمع بندی وتجزیه و تحلیل اطلاعات خاتمه یافت. کلیۀ این تجزیه و تحلیل ها به وسیلۀ نرم افزار SPSS 20 و v.pls1.04b1 انجام گردیده است.

۲.۴توصیف متغیرهای تحقیق

قبل از ورود به مرحله ی تجزیه و تحلیل اطلاعات ضروری می باشد که تمامی متغیرهای تحقیق توصیف شوند.در این راستا گزارشی توصیفی از متغیرهای تحقیق ارائه شده که این نوع اطلاعات در قالب جداول و نمودارهایی به شرح زیر نشان داده می شود.
توصیف متغیر ecrm عملیاتی
جدول ۱.۴ توصیف متغیرecrm عملیاتی

انحراف معیار

میانگین

بیشترین

کمترین

تعداد

آماره توصیفی متغیر

۹۰۹۶۴/۰

۴۸۵۴/۳

۵

۴۴/۱

۱۹

ecrm عملیاتی

نمودار ۱.۴ هیستوگرام متغیر ecrm عملیاتی
باتوجه به نمودار و جدول ۱.۴ مشاهده می شود که متغیر ecrm عملیاتی دارای کمترین مقدار۴۴/۱، بیشترین مقدار۵، میانگین ۴۸۵۴/۳ و انحراف معیار ۹۰۹۶۴/۰ می باشد.
ecrm توصیف ابعاد عملیاتی
جدول ۲.۴توصیف ابعاد ecrm عملیاتی

انحراف معیار

میانگین

بیشترین

کمترین

تعداد

آماره توصیفی متغیر

۲-۵-۲-۵-۴-برنامه ریزی لکسیکوگراف موزون چبیشف ۶۶
۳-۵-۲-۵-۴- روش چبیشف تعاملی ۶۷
۵-۵-۲-۵-۴-روش تعاملی سطوح ذخیره بر پایه فاصله چبیشف ۶۸
۶-۵-۲-۵-۴-سایر روش های برپایه نقاط مرجع ۷۰
۷-۵-۲-۵-۴- نحوه ایجاد بردارهای وزنی پراکنده برای استفاده از در برنامه تعاملی ۷۱

۳-۵-۴-سایر روش های تعاملی یافتن مجموعه جواب غیر مسلط در فضای غیرمحدب ۷۲
۱۴-۴- نتیجه گیری ۷۳
فصل پنجم- برنامه ریزی فازی ۷۴
۱-۵- مقدمه ۷۴
۱-۱-۵- برنامه ریزی متقارن ۷۵
۲-۵- انواع دسته بندی برنامه ریزی ریاضی فازی ۷۷
۱-۲-۵-مدل های فازی نوع اول ۸۰
۲-۲-۵-مدل های فازی نوع دو ۸۱
۳-۲-۵-مسائل فازی نوع سوم ۸۴
۴-۲-۵-مسائل فازی نوع چهارم ۸۶
۳-۵-برنامه ریزی فازی چند هدفه ۸۷
۴-۵- نتیجه گیری ۹۵
فصل ششم- الگوریتم پیشنهادی ۹۶
۱-۶-مقدمه ۹۶
۲-۶-الگوریتم دو مرحله ای بهینه سازی فازی چبیشف ۹۸
۳-۶- قدم های الگوریتم دو مرحله ای بهینه سازی فازی چبیشف ۱۰۲
۴-۶- مثال عددی ۱۰۷
۵-۶-نتیجه گیری ۱۱۲
فصل هفتم- آنالیز عددی ۱۱۳
۱-۷- مقدمه ۱۱۳
۲-۷- فرایند تولید اعداد تصادفی واقع گرایانه ۱۱۴
۱-۲-۷- تقاضای مشتری ۱۱۴
۲-۲-۷-ظرفیت های اولیه تجهیزات و ظرفیت گزینه های ظرفیتی ۱۱۴
۳-۲-۷-هزینه های ثابت ۱۱۶
۴-۲-۷- هزینه های متغیر ۱۱۶
۵-۲-۷-موجودی اولیه ۱۱۷
۳-۷- فرایند حل مساله بهینه سازی چند هدفه زنجیره تامین پیشنهادی ۱۱۹
فصل هشتم- نتیجه گیری و تحقیقات آتی ۱۲۸
۱-۸- نتیجه گیری ۱۲۸
۲-۸- پیشنهاد برای تحقیقات آتی ۱۳۰
فهرست منابع و مراجع ۱۳۱
فهرست کتب مرجع ۱۳۱
فهرست مقالات مرجع ۱۳۱
پیوست A- مفاهیم پایه تئوری فازی ۱۴۵
۱-A- تعاریف پایه مجموعه های فازی ۱۴۵
۱-۱-A- مجموعه فازی ۱۴۵
۲-۱-A- مجموعه فازی نرمال ۱۴۶
۳-۱-A- برش α در مجموعه های فازی ۱۴۶
۴-۱-A- مجموعه فازی محدب ۱۴۷
۲-A-عملگرهای مجموعه ای استاندارد در مجموعه های فازی ۱۴۸
۱-۲-A- متمم مجموعه های فازی ۱۴۸
۲-۲-A- اجتماع مجموعه های فازی ۱۴۸
۳-۲-۵- اشتراک دو مجموعه فازی ۱۴۹
۳-A-تعمیم عملگرهای مجموعه ای مجموعه های فازی ۱۴۹

بررسی و تحلیل نقادانه شیوه‌های خاص تطبیق عام تئوری در هر یک از فنون ویژه علمی، وظیفه شاخه‌ای از فلسفه علم است که روش‌شناسی خوانده می‌شود. وجود روشی خاص برای هر فن و حتی بودن روش‌های مختلفی درادوار مختلف تاریخ آن فن، در این تلقی از روش‌شناسی می‌گنجد.

دستیابی به هدف‌های تحقیق (یعنی نظریه‌سازی‌)‌ میسر نخواهد بود، مگر زمانی که جستجوی شناخت با روش‌شناسی درست صورت پذیرد (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۱۹۳‌).‌ روش، مجموعه‌ای از شیوه‌ها و تدابیری است که برای شناخت حقیقت و برکناری از خطا به کار برده می‌شود. روش، خط‌مشی معقول و منظمی برای دستیابی به هدف معینی می‌باشد و روش علمی به انتخاب تکنیک‌ها در علم اطلاق می‌گردد (ازکیا و دربان آستانه، ۱۳۸۲، ص ۱۰۷‌)‌.
روش تحقیق مجموعه‌ای از قواعد، ابزار و راه‌های معتبر (قابل اطمینان‌)‌ و نظام یافته برای بررسی واقعیت‌ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۰۱‌)‌. تحقیقات علمی بر اساس دو مبنای هدف و روش‌ تقسیم بندی می‌شوند. تحقیقات بر اساس هدف شامل سه گروه بنیادی، کاربردی و علمی می‌باشند (حافظ‌نیا، ۱۳۸۲، ص ۵۰‌).‌ روش تحقیق حاضر بر اساس هدف کاربردی می‌باشد، زیرا دارای نتایج کاربردی است و می‌توان نتایج آن را به کار بست.
این تحقیقات نظریه‌ها، قانونمندی‌ها، اصول و فنونی که در تحقیقات بنیادی تدوین می‌شوند را برای حل مسایل اجرایی و واقعی به کار می‌گیرد، بیشتر بر مؤثرترین اقدام تأکید دارند و علت‌‌‌ها را کمتر مورد توجه قرار می‌دهند (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۰۲‌)‌.
تحقیقات علمی بر اساس روش را می‌توان به تحقیق توصیفی و آزمایشی تقسیم نمود(فرهنگی و صفرزاده، ۱۳۸۷، ص ۲۷۴‌).‌ تحقیق توصیفی را می‌توان به دسته‌ه ای زیر تقسیم کرد: تحقیق پیمایشی، تحقیق همبستگی، اقدام‌پژوهی، تحقیق پس رویدادی (علّی– مقایسه‌ای‌)، بررسی موردی (سرمد و دیگران، ۱۳۸۴، ص ۸۲‌)‌.
تحقیق حاضر بر اساس ماهیت و روش تحقیق توصیفی- پیمایشی می‌باشد.
تحقیق توصیفی، آنچه را که هست توصیف و تفسیر می‌کند و به شرایط یا روابط موجود، عقاید متداول فرآیندهای جاری، آثار مشهود یا روندهای در حال گسترش توجه دارد. تمرکز اصلی در درجه اول به زمان حال است. هرچند که غالباً رویدادها و آثار گذشته را نیز که به شرایط موجود مربوط می‌شوند مورد بررسی قرار می‌دهد (جان بست، ۱۳۷۱، ص ۱۲۵‌)‌.
۳-۳- جامعه آماری
مجموعه واحدهایی که حداقل در یک صفت مشترک می‌باشند، یک جامعه آماری را مشخص می‌سازند (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۷۳‌)‌.
در این تحقیق جامعه آماری متشکل از کلیه پرسنل شعب بانک انصار در قسمت غرب تهران، اعم از رسمی و قراردادی است که بر اساس آمار حدود ۳۰۰ نفر می باشند.
۳-۴- روش نمونه‌‌گیری و تعیین حجم نمونه
پس از مشخص شدن جامعه، لزومی نیست که داده‌های کل جامعه ‌آماری را استخراج کرد، بلکه کافی است نمونه‌ای از آن به طور علمی و تصادفی برگزید و سپس داده‌های مربوط به این نمونه را استخراج کرد و در نهایت نتایج داده‌های تحلیل شده را به کل جامعه آماری تعمیم داد. هدف همه نمونه‌برداری‌ها در پژوهش‌های علمی تهیه بیانیه‌های دقیق و با معنا درباره یک گروه بر پایه مطالعه زیرمجموعه‌ای از آن گروه است. این گروه ممکن است زیرمجموعه‌ای از افراد یا چیزها باشد. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۷۱‌)‌
نمونه، گروهی از اعضای یک جامعه تعریف شده است که اطلاعات مورد نیاز پژوهشی به کمک آن حاصل می‌شود. (دلاور، ۱۳۸۵، ص ۸۹‌)‌ نمونه‌گیری فرآیندی است که طی آن تعدادی از واحدها به گونه‌ای برگزیده می‌شوند که معرف جامعه بزرگتری که از آن انتخاب شده‌اند، باشند. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۷۲‌)‌ نمونه‌ها به دو روش کلی انتخاب می‌گردند. روش احتمالی که از ارزش علمی برخوردار است و به روش تصادفی موسوم می‌باشد و روش غیراحتمالی که به روش وضعی معروف است. (حافظ‌نیا، ۱۳۸۲، ص ۱۲۱‌)‌
در این تحقیق از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است که در آن اعضای جامعه آماری یک شانس معین و برابر برای انتخاب شدن به عنوان آزمودنی را دارند. این شیوه نمونه‌برداری کمترین سوگیری و بیشترین تعمیم‌پذیری را دارا می‌باشد. (سکاران، ۱۳۸۸، ص ۳۰۰‌)‌
انتخاب حجم نمونه در طرح‌ریزی یک تحقیق، از آنجا که نشان‌دهنده واقعیات جامعه است و از آن تبعیت می‌کند، از موضوع‌های کلیدی بررسی می‌باشد.
حجم نمونه این تحقیق با بهره گرفتن از فرمول برآورد حجم نمونه کوکران برای جامعه‌های بزرگ با ضریب اطمینان ۹۵/۰ و ضریب دقت ۰۵ /۰ به میزان ۱۸۵نفر برآورد شد که برای اطمینان بیشتر این مقدار به ۲۰۰نفر از پرسنل بانک انصار شعب غرب تهران افزایش یافت؛ در این تحقیق، نظر به جامعه پژوهش، از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده می شود.

P = نسبت داشتن ویژگی مورد نظر n = حجم نمونه
q= نسبت نداشتن ویژگی مورد نظر d= سطح دقت مطلوب
= ۹۶/۱
۳-۵- ابزارهای گردآوری تحقیق
گردآوری داده‌های مورد نیاز تحقیق، یکی از مراحل اساسی آن است، ابزار سنجش و اندازه‌گیری، وسایلی هستند که محقق به کمک آنها می‌تواند اطلاعات مورد نیاز تحقیق خود را گردآوری، ثبت و کمّی نمایند. (حافظ‌نیا، ۱۳۸۲،ص ۱۴۴‌)‌ برای به دست آوردن داده‌ها ابزار گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و مدارک و اسناد وجود دارند. هر یک از این ابزار مزایا و معایبی دارند. هر پژوهشگر باید با توجه به ماهیت مسأله و فرضیه‌های طراحی شده، یک یا چند ابزار را طراحی کند و پس از کسب شرایط لازم در مورد اعتبار این ابزارها، از آنها در جهت جمع‌ آوری داده‌ها بهره جوید تا در نهایت از طریق پردازش و تحلیل این داده‌ها، بتوان در مورد فرضیه‌ها قضاوت کرد. (خاکی، ۱۳۸۷،ص ۱۵۹‌)‌ جهت جمع‌ آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز برای تحقیق حاضر از روش‌های زیر استفاده شده است:
۱- مدارک کتابخانه‌ای:
روش‌های کتابخانه‌ای در تمامی تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می‌گیرند، ولی در بعضی از آنها در بخشی از فرایند تحقیق از این روش استفاده می‌گردد. در این تحقیق نیز جهت شناخت چهارچوب‌های نظری و دستیابی به اطلاعات حاصل از تحقیقات گذشته از منابع قابل دسترس در کتب، مجلات علمی- پژوهشی و سایت‌های معتبر علمی در زمینه مدیریت استفاده شده است.
۲- مصاحبه با اساتید بازاریابی و برخی مدیران و متخصصین امور بیمه:
مصاحبه، شیوه‌ای است که در آن فرد پژوهشگر با آزمودنی تماس مستقیم برقرار می‌‌کند و از این طریق به ارزیابی عمیق ادراک‌ها، نگرش‌ها، علایق و تلقی‌های او می‌پردازد. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۴۱‌)‌ در این مرحله با مصاحبه‌ای که از استادان صاحب نظر در زمینه بازاریابی، متخصصین، مشاوران و مدیران مجرب در زمینه صنعت بانکداری صورت گرفت، اطلاعات اولیه برای طراحی پرسشنامه جمع‌ آوری گردید. همچنین جهت سنجش روایی پرسشنامه، با استادان، متخصصان و برخی مدیران با تجربه در صنعت بانکداری ایران، مصاحبه صورت گرفته و از نظرات آنها برای اصلاح پرسشنامه استفاده گردید.
۳- پرسشنامه:
پرسشنامه، ابزار اصلی تحقیق حاضر جهت بررسی نقش مدیریت دانش بر عملکرد سازمان می باشد. پرسشنامه به عنوان یکی از متداول‌ترین ابزار جمع‌ آوری اطلاعات در تحقیقات می‌باشد که عبارت است از مجموعه‌ای از پرسش‌های هدف‌مدار که با بهره‌گیری از مقیاس‌های گوناگون، نظر و دیدگاه و بینش یک فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار می‌دهد (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۴۲‌).‌
در این تحقیق برای طراحی پرسشنامه از چندین مقاله علمی و کتب معتبر در زمینه مدیریت دانش در صنعت خدمات به ویژه بانکداری، استفاده شده است.
همچنین با نظرخواهی از خبرگان و مدیران در امور بانکی و مشاوره استادان محترم راهنما و مشاور و متخصصین امور طراحی پرسشنامه و تحلیل‌های آماری، معیارهای مهم و اساسی برگزیده و پس از اصلاح و بازبینی به عنوان شاخص‌های اساسی پرسشنامه تعیین گردید. سپس بر طبق این معیارهای گزیش شده، سؤالات پرسشنامه اصلی به مرحله تدوین رسید.
۳-۶- مقیاس و طیف ابزار اندازه‌گیری تحقیق
مقیاس‌های اندازه‌گیری واحدهایی هستند که برای سنجش متغیرها در ابزارهای گردآوری داده‌ها به کار می‌روند. مقیاس‌های اندازه‌گیری عبارتند از: مقیاس‌های اسمی، ترتیبی، فاصله‌ای و نسبی.
در پژوهش حاضر مقیاس اندازه‌گیری، مقیاس ترتیبی^[۵۸] است. در این نوع مقیاس به طور نسبی، شدت و ضعف اندازه‌ صفت یا ترجیحاتش نیز مشخص می‌گردد. این شدت و ضعف، به صورت تقدم و تأخر بیان می‌شود. طیف مورد استفاده در این پژوهش نیز طیف لیکرت ۵ گزینه ای می باشد پژوهش‌گر ارزش‌های عددی مقیاس را طوری تعیین می‌کند که بیشترین یا بالاترین ارزش عددی یا امتیاز به موافق‌ترین افراد تعلق گیرد. (کاملا موافق=۱ ، موافق- ۲، نظری ندارم= ۳، مخالف= ۴، کاملا مخالف= ۵).
۳-۷- سنجش روایی^[۵۹] پرسش‌نامه
روایی از واژه روا، به معنای جایز و درست گرفته شده و روایی به معنای صحیح و درست بودن است. مقصود از روایی، آن است که وسیله اندازه‌گیری بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه‌گیری‌های نامناسب و ناکافی می‌تواند هر پژوهش علمی را بی‌ارزش و ناروا سازد. اعتبار، در اصل به صحت و درستی اندازه‌گیری محقق برمی‌گردد. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۸۸‌) روایی پرسشنامه حاضر بر اساس روایی محتوایی می‌باشد.
روایی محتوایی^[۶۰] این اطمینان را به وجود می‌آورد که مقیاس شامل یک سری موارد کافی و نمونه جهت استفاده از مفهوم است. هرچه موارد معرف حیطه مفهومی که اندازه‌گیری می‌شود، بیشتر باشد، اعتبار محتوایی آن بیشتر خواهد بود. به عبارت دیگر، روایی محتوایی معرف چگونگی توصیف ابعاد و اجزای مفهوم است. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۸۹‌)‌
روایی محتوا به تحلیل منطقی محتوای یک آزمون بستگی دارد و تعیین آن بر اساس قضاوت ذهنی و فردی است (ازکیا و دربان آستانه، ۱۳۸۲، صص ۵۰۳ – ۵۰۱‌)‌
جهت سنجش روایی پرسشنامه در تحقیق حاضر، از نظر استادان مجرب بازاریابی و مدیران و کارشناسان با تجربه بانکداری و مشاوران طراحی پرسشنامه و برای اصلاح پرسشنامه استفاده گردید.
۳-۸- سنجش پایایی^[۶۱] پرسشنامه
برای اندازه‌گیری پایایی، از شاخصی به نام «ضریب پایایی» استفاده می‌شود و اندازه آن معمولاً بین صفر تا یک تغییر می‌کند. ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک معرف پایایی کامل است. پایایی، میزان توانایی یک وسیله اندازه‌گیری، برای حفظ ثبات خود در طول زمان است.
مهم‌ترین روش برای مقیاس‌های رتبه‌ای (ترتیبی)، روش «کرونباخ^[۶۲]» یا نگرش سنج است که توسط سه محقق به نام‌های کرونباخ، راجاراتنام و گلیرز، مطالعه و ارائه گردید ولی فقط به نام کرونباخ معروف شده است و در آن، علاوه بر آن که شاخصی برای تأیید اندازه‌های حاصله از گروه‌ها و افراد به دست می‌آید، قابلیت تعمیم این اندازه، به سایر اندازه‌ها نیز معین می‌گردد (ظهوری، ۱۳۷۸، ۱۴۳-۱۴۲).
در این روش، اجزا یا قسمت‌‌های آزمون برای سنجش ضریب پایایی آزمون به کار می‌روند. (مؤمنی، ۱۳۸۷، ص ۲۱۱‌) . این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری به کار می‌رود که با بهره گرفتن از فرمول زیر به دست می‌آید:

J: تعداد زیرمجموعه‌های سؤال‌های پرسشنامه
پرسشنامه،