اندیشه ساخت PLC در آغاز، در سال ۱۹۶۸ توسط یک گروه از مهندسین شرکت جنرال موتورز آمریکا مطرح شد. در این طرح کنترل­ کننده می­بایست دارای خصوصیات اولیه زیر می‏بود:

 

1. 1. به سادگی قابل برنامه­ ریزی و هم­چنین برنامه­ ریزی مجدد بوده (ترجیحًا در کارخانه) و نیز قابلیت تغییر ترتیب و توالی عملیات کنترل را داشته باشد .

 

1. 1. نگهداری و تعمیرات آن آسان باشد ، ترجیحًا با بهره گرفتن از ماژول­های افزودنی

 

1. 1. الف) دارای قابلیت اطمینان بیشتر در محیط­های صنعتی می‏باشد .

 

ب) کوچکتر از رله معادلش باشد.

 

1. 1. در عمل هزینه قابل رقابت با تابلوهای رله­ای و نیمه هادی داشته باشد .

 

این امر موجب شعله ور شدن شوق شدیدی در بین مهندسین همه شاخه­ های علوم در مورد اینکه چگونه از PLC میتوان در کنترل­های صنعتی استفاده کرد، گردید. بنابراین دستورالعمل­ها نیز سیر تکاملی خود را به سرعت از فرمان­های منطقی ساده به دستورالعمل­های شامل اجرای عملیات مربوط به شمارنده­ها، تایمرها، شیفت رجیسترها و سپس توابع ریاضی پیشرفته در PLC های بزرگتر طی کردند. به موازات آن، در سخت افزار PLC نیز پیشرفت­های فراوانی حاصل گردید، از جمله افزایش حافظه، افزایش تعداد ورودی­ ها و خروجی­های تعبیه شده بر روی ماژول‏های جدیدتر. در سال ۱۹۷۶ دیگر امکان کنترل ماژول‏های ورودی و خروجی راه دور فراهم آمده بود. در این گونه کاربردها تعداد متعددی از این ورودی خروجی‏ها که چند صد متر با PLC، فاصله داشتند می­بایست از طریق یک خط ارتباطی بطور مداوم مانیتور شوند و یا دستورات لازم به آنها اعمال شود. در سال ۱۹۷۷ یک PLC اساس میکرو پروسسوری(PLC مبتی بر ریز پردازنده) به وسیله شرکت آمریکایی آلن برادلی معرفی شد. این PLC بر مبنای ریز پردازنده ۸۰۸۰ بنا شده بوده و از یک پردازشگر دیگر به منظور اداره دستور العمل­های منطقی در سرعت بالا سود می­جست.

آهنگ رشد کاربرد PLC در صنایع، تولیدکنندگان را تشویق به گسترش و توسعه خانواده سیستم­های میکرو پروسسوری با سطوح عملیاتی مختلف کرده است. امروزه محدوده PLC های در دسترس از PLC های جامع و کامل کوچک با ۲۰ ورودی خروجی و ۵۰۰ مرحله یا گام برنامه­نویسی تا سیستم های ماژولار با ماژول‏های قابل افزایش را در بر گرفته است [۱].
وظیفه PLC قبلا بر عهده سیستم­های کنترلی سخت افزاری بود که استفاده ازآن­ها در محیط­های صنعتی جدید منسوخ گردیده است. در سیستم کنترل سخت­افزاری مانند کنتـاکتـوری روند کنتـرل بستـگی به نحوه بسته شدن مـدار و استفـاده از کنتـاکت­ها دارد و هر جا نیاز به حافـظه باشد از رله­های کمکی استفـاده می­ شود. پس از طراحی و ساخت تابلو علاوه بر حـجـم سیم­کشی بـالا و صرف زمان زیاد جهت اجرا به این نتیجه می رسیم که تابلوی ساخته شده فقط محدود به همان دستگاه است و در صورت عوض شـدن دستگاه احتیاج به تابلـوی جدید می باشد. در مدارهای فـرمان کنتاکتوری اگر پـس از طراحی و اجرای یک تابلـوی فرمان نکته­ای از قـلم افتاده باشد مشکلات مختلـفی ایجاد می­ شود که باعـث اتلاف وقـت و هـزینه بسیاری خواهد شد و گاهی اوقات به علت محدودیت فضا اعـمال تغـییر غیر ممکن بوده و باید سیم­کشی مجـدد انجام شود که پر هزینه می­باشد. در صورتیکه در PLC روند کنترل را نرم­افزار تعـیین می‏کند و به راحـتی با عوض کردن برنامه، روند کنتـرل را می­توان تغـییر داد و متناسـب با دستگاه جدید نوشـت، بنابراینPLC محدود به یک دستگاه خاص نیست و تغییر آن نیز با زمان خیلی کم صورت می­گیرد [۵].

 

• • 1. 1. سخت‏افزار PLC

     

     

 

کنترل­ کننده­ های قابل برنامه­ ریزی (PLC ها) همانطور که در شکل ۲-۱نشان داده شده است، سخت­افزاری شبیه کامپیوتر دارند، البته با ویژگی‏های خاصی که مناسب کنترل صنعتی است [۵]:

 

• • در مقابل نویز حفاظت شده اند؛

 

• • ساختار ماژولار دارند که تعویض بخش­های مختلف آن­ را ساده می سازد؛

 

• • اتصالات ورودی- خروجی و سطوح سیگنال استاندارد دارند؛

 

• • زبان برنامه‏نویسی آن­ها ساده و سطح بالاست؛

 

• • تغییر برنامه در هنگام کار آسان است.

 

شکل ۲-۱٫ ساختار داخلی یک کنترل کننده قابل برنامه‏ ریزی [۱].
اجزای مختلف تشکیل دهنده یک PLC نمونه ماژولار همانطور که در شکل ۲-۲ نشان داده شده است، در زیر آورده شده است:
شکل ۲-۲٫ اجزای یک PLC ماژولار [۶].

 

• • واحد منبع تغذیه PS ^[۸]

 

• • واحد پردازش مرکزیCPU و حافظه

 

• • ماژول رابط IM^[9]

 

• • ماژول­های ورودی

 

• • ماژول­های خروجی

 

• • ماژول ارتباط پروسسوری CP^[10]

 

هر یک از واحدهای فوق به صورت مختصر در زیر تشریح شده ­اند.
واحد منبع تغذیه (PS): ولتاژ ۲۴ ولت یا ۲۲۰ ولت لازم جهت CPU و سایر ماژول ها را تامین می کند. برای مثال منبع تغذیه استاندارد زیمنس دارای سه نوع ۲، ۵ و ۱۰ آمپر است که ابتدا باید جریان مصرفی همه ماژول­های I/O را حساب کرد و سپس منبع تغذیه مناسب را انتخاب کرد.
واحد پردازش مرکزی (CPU): هسته اصلی هر PLC کارت CPU می‏باشد. ماژول CPU شامل پروسسور، حافظه داخلی، حافظه خارجی، بخش ارتباط با I/O و بخش ارتباط با کامپیوتر می­باشد و کنترل کلیه بخش­ها را بر عهده دارد و در واقع قلب PLC می باشد [۶].
حافظه: در حالت کلی در PLC ها دو نوع حافظه وجود دارد. حافظه موقت (RAM) که محل نگهداری فلگ‏ها، تایمرها، شمارنده‏ها و برنامه‏های کاربردی کاربر است و حافظه دائم (EEPROM , EPROM) که جهت نگهداری و ذخیره همیشگی برنامه کاربر استفاده می­ شود. در مواردی از RAM های CMOS که باتری پشتیبان دارند استفاده می­ شود، بدین ترتیب در صورت قطع برق اطلاعات آن­ها حفظ می­گردد.
ماژول رابط (IM): در صورت نیاز به اضافه نمودن واحدهای دیگر ورودی و خروجی به PLC یا جهت اتصال پانل اپراتوری و پروگرامر، به PLC از این ماژول ارتباطی استفاده می شود. در صورتی که چندین PLC به صورت شبکه به یکدیگر متصل شوند، از واحد IM جهت ارتباط آن­ها استفاده می­ شود.

 

 

 

۱

بررسی شاخص‌های پیش بینی کننده ورشکستگی در شرایط محیطی ایران

غلامرضا سلیمانی

۱۳۸۱ پایان نامه دکتری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

ارائه الگویی با۱۰ متغیر شامل نسبت‌های مالی و متغیرهای کیفی

 

۲

پیش بینی درماندگی مالی شرکت‏ها با بهره گرفتن از شبکه عصبی مصنوعی

سعید فلاح پور

۱۳۸۳ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

الگوی مبتنی بر شبکه عصبی در مقایسه با الگوی تشخیصی خطی، از دقت و توان پیش بینی بالاتری برخوردار است

 

۳

ارائه الگوی پیش بینی ورشکستگی در صنعت تجهیزات و لوازم خانگی

سید عباس احمدی کاشانی

۱۳۸۴ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه آزاد تهران مرکز

ارائه الگوی تعدیل شده التمن با دقت تقریبا ۹۰ درصد

 

۴

بررسی کاربردی الگوهای پیش بینی ورشکستگی زمیسکی و شیراتا در شرکت‏های بورس اوراق بهادار تهران

ساسان مهرانی و همکاران

۱۳۸۴ مجله بررسی‌های حسابداری و حسابرسی

ارائه الگوی تشخیصی تعدیل شده زمیسکی با دقت ۹۷٫۴ درصد و الگوی لوجستیک تعدیل شده دارای دقت ۹۱٫۷ درصد می‌باشد

 

۵

پیش بینی درماندگی مالی با بهره گرفتن از تحلیل پوششی داده‌ها

محمود موسوی شیری،
محمدرضا طبرستانی

۱۳۸۸ مجله پژوهشات حسابداری

پیش بینی شرکت‏های درمانده مالی با بهره گرفتن از امتیاز کارایی بدست آمده از تحلیل پوششی داده‌ها و قرار گرفتن آن در مدل تشخیصی چندگانه تا دو سال قبل از ورشکستگی امکان پذیر است.

 

 

۲-۵-نتیجه گیری در راستای موضوع تحقیق
در پژوهشات گذشته خارجی و داخلی، همه شرکت‏ها در یک گروه قرار گرفته و مورد تحلیل قرار داده شدند. با توجه به ماهیت DEA که باید تمام اعضای مجموعه ( DMUها) دارای ماهیت یکسان باشند، این موضوع یکی از ضعف‌های پژوهشات قبلی است. به همین جهت در این پژوهش، شرکت‏های تولیدی بورس اوراق بهادار به عنوان جامعه آماری انتخاب می‌شوند و خود آن‏ها هم در سه دسته: صنایع غذایی و دارویی، صنایع فلزی و خودرو سازی و ماشین آلات و صنایع شیمیایی و پتروشیمی قرار داده می‌شوند، که این عمل باعث بالا رفتن دقت تحلیل و تعمیم پذیری بالاتر آن می‌گردد که به این طریق عمده‌ترین مشکل پژوهشات قبلی را می‌توان برطرف کرد.
همچنین استفاده از تکنیک آنالیز اجزای اصلی کمک می‌کند کاهش بعد در ورودی‌های مدل DEA مانع از بالا رفتن کاذب کارایی DMU ها شود (در زمینه نحوه انجام کار توضیحات تفصیلی در فصل ۳ بیان خواهد شد)
مزایایی چون: محاسبه همزمان کارایی شرکت‏ها در مقایسه با هم و رتبه بندی آن‏ها و پیش بینی ورشکستگی آن‏ها، دقت بالاتر این روش در مقایسه با روش‏های دیگر بر مبنای پژوهشات انجام شده در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۱ انجام پژوهشات بیشتر برای بررسی قدرت این مدل در پیش بینی ورشکستگی را طلب می‌کند و این پژوهش نیز در همین راستا صورت گرفته است.

فصل سوم
روش اجرای تحقیق
فصل سوم- روش اجرای تحقیق
مقدمه

 

محدودۀ عدد رینولدز برای معادلۀ دیتوس- بوئلتر، ۵۰۰۰<N_Re<500000 و برای عدد پرانتل این محدوده بین ۶/۰ تا ۱۰۰۰ است.

سهم لوله
عبارت دوم در سمت راست معادلۀ ۴-۳ مربوط به سهم هدایت گرمایی از طریق فلز لوله است.
به­ طور معمول لوله­ها در اندازه­ های استانداردی وجود دارند که از طریق اسمی آنها بر حسب اینچ مشخص می‌شوند. حتی در کشورهایی که از سامانۀ متریک استفاده می­ کنند، اندازۀ قطر اسمی لوله بر حسب اینچ گزارش می‌شود. برای مثال، یک لوله ۳ اینچی با schedule 80‌ داریم. عدد مربوط به schedule ضخامت دیوارۀ لوله را نشان می­دهد. با اینکه به این لوله ۳ اینچی می­گویند، امّا قطر خارجی آن ۵۰۰/۳ اینچ (۹۰/۸۸ میلی­متر) و قطر داخلی آن ۹۰۰/۲ (۶۶/۷۳ میلی­متر) است. اندازه­ های فیزیکی این لوله­های استاندارد در مراجع مختلف موجود است. هدایت گرمایی فولاد کربنی حدود ۴۰ W/m^●C (25 Btu/ft^●hr^●F) است. این در حالی است که برای فولاد ضدزنگ این مقدار برابر ۱۰ W/m^●C (6 Btu/ft^●hr^●F) است. مهندسان طراح باید با مراجعه به مراجع استاندارد، هدایت گرمایی مواد مورد استفاده­ی خود را پیدا کنند. از سوی دیگر، مقاومت لوله اغلب بسیار کم است.
سهم زمین
آخرین سهم از اتلاف گرما مربوط به مقاومت زمین است. ضریب شکلی برای یک لولۀ مدفون را می‌توان از فرمول زیر محاسبه کرد:

(۴-۸)

 

بیشتر این نمادها پیشتر معرفی شده ­اند، به­جز D که عمقی است که در آن لوله مدفون شده است. با اینکه دمای زمین بسته به دمای محیط، زمان سال (و فصل) و عوامل دیگر تغییر می­ کند، این عوامل به­ طور معمول در نظر گرفته نمی­شوند. علاوه بر این، دمای زمین در مکان­های مختلف، متفاوت است، یعنی دمای زمین در اراک و لرستان با یکدیگر متفاوت است. در واقع، دما و جنس خاک مکان­های مختلف در یک استان، نیز متفاوت است. حتی‌خود لوله نیز در دمای زمین تأثیر دارد. در طراحی خط لوله، به­ طور معمول فرض می­ کنند که دمای زمین ثابت است، امّا این مقدار ثابت در مکان­های مختلف، فرق می­ کند.
ضریب کلی انتقال حرارت
مقدار تقریبی ضریب کلی انتقال حرارت برای لولۀ بدون عایق برابر ۵ W/m^2●C (1 Btu/ft^2●hr^●F) است. برای لولۀ عایق، ضریب انتقال حرارت کمتر است. برای خط لولۀ عایق، مقاومت زمین غالب است. به­ طور معمول این مقاومت بیش از ۹۰ درصد مقاومت کل زمین را در بر می­گیرد.
حرارت منتقل شده
انرژی اتلافی سیال را می­توان با محاسبۀ تغییر آنتالپی به­دست آورد:

(۴-۹)

 

که در آن نرخ جریان جرمی و H آنتالپی ویژه است. امّا اگر هیچ تغییر فازی اتفاق نیفتد، به­جای آنتالپی می­توان، ضرب دما در ظرفیت گرمایی را قرار داد که به­ صورت زیر در می ­آید:

(۴-۱۰)

 

مبارزه با هیدرات با بهره گرفتن از مقاومت های انتقال حرارت و انتقال جرم
انتقال جرم
در بررسی مقاومت‌های موجود در تشکیل هیدرات و بررسی آن نشان داده شده که فرایند تولید هیدرات از گازهای موجود در گاز طبیعی فرآیندی است که توسط انتقال جرم مربوط به سمت مایع در سطح مشترک گاز- مایع کنترل می‌گردد و سایر مقاومت‌ها در مسیر تشکیل هیدرات در برابر این مقاومت قابل صرف نظر کردن می‌باشند. نتیجه این بررسی نشان داد که مدل پیشنهادی اسکوبوگ دارای فرضیات مناسبی بوده امّا مقدار نیروی محرکه فرض شده در مدل اسکوبوگ می‌بایست تصحیح گردد. نیروی محرکه برای تشکیل هیدرات را می‌توان به اختلاف مقدار بین غلظت‌های مولکول‌های گاز در شرایط آزمایش و مقدار غلظت همین مواد در شرایط تعادلی مرتبط دانست. در این بخش نتایج مقدار غلظت در فاز مایع مهم است. نکته مهم در رابطه بدست آمده زیر، مقدار C₁، C_EQ و ضریب انتقال جرم (k_L) می‌باشد.

(۴-۱۱)

نمودار ۴-۹ : نمایش تغییر نمرات آزمودنی‌های تحت درمان استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان، در متغیر تعارضات زناشویی
بررسی نمودار ۴-۹ نشان می‌دهد نمره ۲ آزمودنی که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی را دریافت کرده‌اند، در متغیر تعارضات زناشویی طی مراحل درمان، پس از درمان و پیگیری ۱ ماهه کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان در کاهش تعارضات زناشویی آزمودنی‌ها اثربخش بوده است و این تاثیر پایدار بوده است.
نمودار ۴-۱۰ : نمایش تغییر نمرات آزمودنی‌های تحت درمان استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان، در متغیر ذهن‌آگاهی
بررسی نمودار ۴-۱۰ نشان می‌دهد نمره ۲ آزمودنی که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان را دریافت کرده‌اند، در متغیر ذهن‌آگاهی طی مراحل درمان، پس از درمان و پیگیری ۱ ماهه افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. لذا می‌توان اظهار داشت که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان در افزایش ذهن‌آگاهی آزمودنی‌ها اثربخش بوده است و این تاثیر پس از گذشت یک ماه همچنان پایدار بوده است.
نمودار ۴-۱۱ : نمایش تغییر نمرات آزمودنی‌های تحت درمان استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان، در متغیر استرس
بررسی نمودار ۴-۱۱ نشان می‌دهد نمره ۲ آزمودنی که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان را دریافت کرده‌اند، در متغیر استرس طی مراحل درمان، پس از درمان و پیگیری ۱ ماهه کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است. لذا می‌توان اظهار داشت که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان در کاهش استرس آزمودنی‌ها اثربخش بوده است و این تاثیر پس از گذشت یک ماه همچنان پایدار بوده است.
نمودار ۴-۱۲ : نمایش تغییر نمرات آزمودنی‌های تحت درمان استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان، در متغیر طرحواره‌های هیجانی
بررسی نمودار ۴-۱۲ نشان می‌دهد نمره ۲ آزمودنی که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان را دریافت کرده‌اند، در متغیر طرحواره‌های هیجانی طی مراحل درمان، پس از درمان و پیگیری ۱ ماهه کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است. لذا می‌توان نتیجه گرفت که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان در کاهش طرحواره‌های هیجانی آزمودنی‌ها اثربخش بوده است و این تاثیر پس از گذشت یک ماه همچنان پایدار بوده است.
با توجه به نمودارهای ۴-۹، ۴-۱۰، ۴-۱۱ و ۴-۱۲ می‌توان اظهار داشت که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان موجب کاهش معنادار نمرات متغیرهای تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و افزایش معنادار نمرات متغیر ذهن‌آگاهی مراجعان شده، و تغییرات پدیده آمده پس از گذشت یک ماه از پایان درمان همچنان باقی مانده است.
لازم به ذکر است که اگر چه هر سه شیوه درمانی (استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، نظم‌جویی شناختی هیجان، و استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان) منجر به کاهش معنادار نمرات تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و افزایش معنادار نمرات ذهن‌آگاهی زوجین متعارض گشته‌اند؛ اما در بین این سه شیوه درمانی، کاهش نمرات تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و همچنین افزایش نمرات ذهن‌آگاهی در بین مراجعانی که درمان استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان را دریافت کرده‌اند، بیشتر از دو درمان دیگر بوده است. این امر نشان می‌دهد که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان بیشتر از استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نیز نظم‌جویی شناختی هیجان، در بهبود و کاهش تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و ارتقاء ذهن‌آگاهی مراجعان اثربخش بوده است.
کاهش نمرات تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و همچنین افزایش نمرات ذهن‌آگاهی در بین مراجعانی که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی دریافت کرده‌‌اند در مقایسه با مراجعان تحت درمان با نظم‌جویی شناختی هیجان تفاوت چندانی ندارند. بنابر این می‌توان نتیجه گرفت اثربخشی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در مقایسه با اثربخشی نظم‌جویی شناختی هیجان در بهبود و کاهش تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و ارتقاء ذهن‌آگاهی مراجعان، تفاوت چندانی ندارد.
فصل پنجم
بحث و نتیجه‌گیری
همچنان که در ابتدای این پژوهش مطرح شد، هدف از اجرای این پژوهش بررسی اثربخشی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نظم‌جویی شناختی هیجان در استرس، ذهن‌آگاهی و طرحواره‌های هیجانی زوجین متعارض بود. بر این اساس ابتدا ضرورت بررسی این متغیرها و اهمیت یافتن راهکارهای درمانی اثربخش برای کاهش تعارضات زناشویی زوجین مورد بحث قرار داده می‌شود. در ادامه هر یک از سؤالات پژوهش مورد بحث قرار گرفته و تبیین می‌شوند.

پرداختن به تعارضات زناشویی و تلاش در کاهش آنها، نقش مهمی در در بهداشت روانی و جسمانی و سلامت زوجین و خانواده دارد (فینچام، ۲۰۰۳). عوامل متعددی در تعارضات زوجین نقش دارند. بنابر این شناسایی این عوامل و روش‌های اثرگذار بر آنها هدف پژوهش‌های متعددی در سال‌های اخیر قرار گرفته است.
یکی از عوامل مؤثر در افزایش رضایت زندگی و کاهش تعارضات زوجین ذهن‌آگاهی است (بورپی و لانگر، ۲۰۰۵؛ ونر، ۲۰۱۰). استرس عامل موثری در افزایش تعارض زوجین و کاهش سلامت روانی آنها، است (چو، ۲۰۱۴؛ فینچام، ۲۰۰۳؛ کومپیر و کوپر، ۱۹۹۹). ارتباط نسبتا معناداری میان تعدیل و اصلاح طرحواره‌های هیجانی و کاهش اختلافات در میان زوجین وجود دارد (میرز، ۲۰۱۲). لذا در این پژوهش کوشش شده که تاثیر استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نظم‌جویی شناختی هیجان در تعدیل متغیرهای مذکور در زوجین متعارض بررسی شود.
سؤالات پژوهش
سؤال اول : آیا استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در تعارضات زناشویی، استرس، ذهن‌آگاهی و طرحواره‌های هیجانی زوجین متعارض موثر است؟
با توجه به نتایج حاصل شده از پژوهش که در فصل چهارم نمایش داده شده است، در پاسخ به این سؤال باید گفت که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی به صورت معناداری باعث کاهش نمرات تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و افزایش نمرات ذهن‌آگاهی زوجین متعارض شده است. اگر چه تا کنون پژوهشی در خصوص بررسی اثربخشی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در استرس، ذهن‌آگاهی و طرحواره‌های هیجانی زوجین متعارض انجام نشده است؛ اما یافته‌های این پژوهش با یافته‌های پژوهش‌های شارما و راش (۲۰۱۴) و سانگ و لیندکوئیست (۲۰۱۴) همسو است. پژوهش شارما و راش (۲۰۱۴) نشان داد استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در کاهش استرس اثربخش است. نتایج پژوهش سانگ و لیندکوئیست (۲۰۱۴) موثر بودن استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در افزایش ذهن‌آگاهی را گزارش می‌کنند.
در تبیین این نتایج باید عنوان کرد که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با افزایش ذهن‌آگاهی به کاهش تعارضات زوجین کمک می‌کند. بسیاری از زوجین در هنگام بروز تعارض، از الگوهای منفی تعامل پیروی می‌کنند که به شدت تعارض اولیه دامن می‌زند، اما فرد ذهن‌آگاه بیشتر می‌کوشد که از دریچه چشم همسرش به وقایع، مسائل و رویدادها بنگرد و کمتر دست به اسنادهای جانبدارانه دست بزند (بورپی و لانگر، ۲۰۰۵). ذهن‌آگاهی همچنین باعث می‌شود زوجین احساس امنیت بیشتری در روابط عاشقانه‌شان داشته باشند و در هنگام بروز تعارض استرس کمتری متحمل شوند (نومن، ۲۰۱۴). اگر زوجین تلاش کنند روابطشان همواره ثابت باقی بماند و از تغییراتی که خواه ناخواه در طول زندگی مشترک رخ خواهد داد چشم‌پوشی کنند، احتمال بروز تعارض و ناخشنودی افزایش خواهد یافت؛ حال آن که ذهن‌آگاهی سبب می‌شود فرد پذیرای تغییرات و جنبه‌های جدید و متفاوت زندگی باشد؛ در واقع افراد ذهن‌آگاه تغییرات را کمتر تهدیده کننده درمی‌یابند (لانگر، ۱۹۸۹). استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همچنین در کاهش استرس موثر است. تعارض در زوجینی که استرس بالاتری دارند، بیشتر دیده می‌شود (فینچام، ۲۰۰۳). استرس بر سلامت، بهزیستی، کیفیت زندگی، زندگی خانوادگی و شغلی افراد تاثیر می‌گذارد (کومپیر و کوپر، ۱۹۹۹). بنابر این کاهش استرس نقش موثری در کاهش تعارضات و اختلافات زناشویی دارد. همچنین سطوح بالاتر ذهن‌آگاهی با توانمندی بیشتر در مدیریت هیجانات منفی هم‌بستگی معناداری دارد (کافی و هارتمن، ۲۰۰۸). بنابر این استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی می‌تواند در تعدیل طرحواره‌های هیجانی اثربخش باشد. درگیری میان طرحواره‌های هیجانی زوجین دلیل تعارض اغلب زوج‌های دشوار است (میرز، ۲۰۱۲).
سؤال دوم : آیا نظم‌جویی شناختی هیجان در تعارضات زناشویی، استرس، ذهن‌آگاهی و طرحواره‌های هیجانی زوجین متعارض موثر است؟
با توجه به نتایج حاصل شده از پژوهش که در فصل چهارم نمایش داده شده است، در پاسخ به این سؤال باید گفت که نظم‌جویی شناختی هیجان به صورت معناداری باعث کاهش نمرات تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و افزایش نمرات ذهن‌آگاهی زوجین متعارض شده است. اگر چه تا کنون پژوهشی در خصوص بررسی اثربخشی نظم‌جویی شناختی هیجان در استرس، ذهن‌آگاهی و طرحواره‌های هیجانی زوجین متعارض انجام نشده است؛ اما یافته‌های این پژوهش با یافته‌های پژوهش‌ ویگینز (۲۰۱۲) همسو است. ویگینز (۲۰۱۲) نشان داد نظم‌جویی شناختی هیجان در بهبود روابط زوجین و کاهش اختلافات آنان موثر است.
در تبیین نتیجه حاصله باید عنوان کرد که مفهوم‌پردازی تنظیم هیجان نیز با تعریف ذهن‌آگاهی منطبق است : آگاهی عاری از قضاوت، آگاهانه و متمرکز بر لحظه (بائر و همکاران، ۲۰۰۶) و هر دو بر آگاهی از واکنش‌های هیجانی و پذیرش آنها تاکید دارند (بیشاپ و همکاران، ۲۰۰۴). وقتی از واژه نظم‌جویی هیجان استفاده می‌کنیم، به فرایندهای شناختی و رفتاری اشاره داریم که بر وقوع، شدت، مدت و ابراز هیجان اثرگذارند (کمپبل-سیلز و بارلو، ۲۰۱۴). نظم‌جویی شناختی هیجان بر روی شناسایی و تعدیل هیجان‌ها متمرکز می‌شود؛ یکی از این هیجان‌ها استرس است که مقابله با آن و تنظیم آن در نظم‌جویی شناختی هیجان مورد توجه قرار می‌گیرد (گراس و تامپسون، ۲۰۱۴). کاهش استرس به کاهش تعارض خانوادگی و افزایش سلامت روانی منجر می‌شود (چو، ۲۰۱۴). همچنین درمانگران ریشه پریشانی زوجین را غرق شدن در هیجانات منفی دانسته‌اند که به محدود شدن تعاملات آنان منجر می‌شود (گاتمن، ۱۹۹۴). هیجان‌ها، به ویژه هیجان‌های منفی می‌توانند موجب افزایش تعارضات بین فردی، تصمیم‌گیری نادرست و مشکلات سلامت روان گردند (گراس و تامپسون، ۲۰۱۴). بنابراین نظم‌جویی شناختی هیجان می‌تواند هیجانات افراد را با تغییر ارزش، شدت و مدت آنها تنظیم کند (روثبارت و شیس، ۲۰۱۴) و بنابر این به بهبود تعاملات زوجین و کاهش تعارض آنها بی‌انجامد. امروزه پژوهشگران بر نقش درمان‌های مبتنی بر هیجان در درمان‌های زوج‌مدار و کاهش تعارضات زناشویی تاکید دارند (دالگلیش و همکاران، ۲۰۱۴) و نقش نظم‌جویی هیجان‌ها در بهبود روابط زوجین و کاهش اختلافات را را موثر می‌دانند (ویگینز، ۲۰۱۲).
سؤال سوم : آیا استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان در تعارضات زناشویی، استرس، ذهن‌آگاهی و طرحواره‌های هیجانی زوجین متعارض موثر است؟
با توجه به نتایج حاصل شده از پژوهش که در فصل چهارم نمایش داده شده است، در پاسخ به این سؤال باید گفت که استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان به صورت معناداری باعث کاهش نمرات تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و افزایش نمرات ذهن‌آگاهی زوجین متعارض شده است. اگر چه تا کنون پژوهشی در خصوص بررسی اثربخشی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با نظم‌جویی شناختی هیجان در تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی و ذهن‌آگاهی زوجین متعارض انجام نشده است؛ اما پژوهش‌ها اثربخش بودن استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی (ویگینز، ۲۰۱۲؛ نیکلیسک و کویجپرس، ۲۰۰۸) و نظم‌جویی شناختی هیجان (ویگینز، ۲۰۱۲) را در کاهش تعارضات زوجین اثبات کرده‌اند.
در تبیین این نتیجه باید اذعان کرد که کاربرد همزمان استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نظم‌جویی شناختی هیجان، موجب افزایش ذهن‌آگاهی زوجین می‌شود و به طرز بسیار موثری استرس آنان را کاهش می‌دهد. همچنین باعث تعدیل و بهبود طرحواره‌های هیجانی آنان می‌شود که نقش موثری در کاهش تعارضات دارد (میرز، ۲۰۱۲).
نتیجه‌گیری
تعارض زوجین از جنبه‌های سلامت روانی و جسمانی زوجین و سلامت خانواده حائز اهمیت است (فینچام و بیچ، ۱۹۹۹). تعارضات زناشویی تاثیر عمیقی بر بهزیستی فردی دارند (اولری و اسمیت، ۱۹۹۱) و سلامت جسمانی و شادمانی هر یک از زوجین عمیقا با کیفیت روابط صمیمانه آنها گره خورده است (گمبرل و کیلینگ، ۲۰۱۰).
احتمال ابتلا به درد مزمن (ورمن و همکاران، ۲۰۱۵)، پریشانی روانشناختی و اختلال خواب (ژاکوبسن و همکاران، ۲۰۱۴)، افسردگی (بیچ و همکاران، ۱۹۹۰؛ به نقل از پرولکس و همکاران، ۲۰۰۷)، تغییرات سطوح هورمون‌های استرس و کورتیزول (روبلز و همکاران، ۲۰۰۶)، اختلالات خوردن (ون دن بروک و همکاران، ۱۹۹۷)، سوء مصرف الکل (مورفی و اوفارل، ۱۹۹۴) و اختلالات اضطرابی (مک لئود، ۱۹۹۴) در زوجین متعارض بیشتر است.
اهمیت پرداختن به تعارضات زناشویی ریشه در بهداشت روانی و جسمانی و سلامت خانواده دارد. اگرچه عموما افراد متاهل از اشخاص مجرد سالم‌ترند، اما تعارض زوجین، شاید به دلیل رفتارهای خصمانه‌ در طول تعارض که منجر به تغییر در سیستم ایمنی بدن، غدد درون‌ریز و کارکرد قلبی عروقی می‌شود، با سلامت کمتر و ابتلا به بیماری‌های خاصی مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی و درد مزمن هم‌بستگی دارد (فینچام، ۲۰۰۳).
مشکلات زوجین تقریبا نیمی از کل مراجعات به مراکز روان درمانی را شامل می‌شود (داتیلیو، ۲۰۱۰)، اما کمترین سطح رضایت مراجعان از درمان در زوجین دیده می‌شود (سلیگمن، ۱۹۹۵). بیش از ۳۰ درصد زوج‌هایی که در درمان شرکت می‌کنند، بهبود بلند مدت نشان نمی‌دهند (باکام و همکاران، ۱۹۹۸).
یکی از درمان‌های موثر در این حوزه که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی است (ویگینز، ۲۰۱۲) که اثربخشی آن در بهبود بهزیستی روانشناختی و کیفیت زندگی زوجین تایید شده است (نیکلیسک و کویجپرس، ۲۰۰۸). همچنین امروزه پژوهشگران بر نقش درمان‌های مبتنی بر هیجان در درمان‌های زوج‌مدار و کاهش تعارضات زناشویی تاکید دارند (دالگلیش و همکاران، ۲۰۱۴).
لذا در این بررسی سعی بر آن بود که اثربخشی دو درمان مطرح در این حوزه بر تعارض زناشویی زوجین و سه عامل روانی مرتبط با تعارض زناشویی، مورد بررسی قرار گیرد تا به این وسیله بتوانیم چگونگی اثربخشی این درمان‌ها و حوزه اثرگذاری آنها را تبیین نماییم. هدف کلی این پژوهش بررسی اثربخشی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نظم‌جویی شناختی هیجان در استرس، ذهن‌آگاهی و طرحواره‌های هیجانی زوجین متعارض بود، که با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت کاربرد هر کدام از درمان‌های استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نظم‌جویی شناختی هیجان به تنهایی و همچنین بهره‌گیری آنها به صورت ترکیبی و همزمان، در کاهش تعارضات زناشویی، استرس و طرحواره‌های هیجانی، و افزایش ذهن‌آگاهی زوجین متعارض، اثربخشی معنادار و قابل ملاحظه‌ای داشت.
محدودیت‌های پژوهش
یکی از مسائلی که امکان سوگیری احتمالی در تعمیم نتایج این درمان را محتمل می‌سازد، شرایط تحصیلی و اقتصادی مراجعان است. همه شرکت کنندگان در این پژوهش سطح تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد داشتند و از نظر اقتصادی جزء طبقه متوسط رو به بالا محسوب می‌شوند. بنابر این تعمیم این نتایج به زوجینی با سطح تحصیلات و طبقه اقتصادی متفاوت ممکن است با سوگیری همراه باشد.
به طور کلی تعمیم‌پذیری روش تک آزمودنی نسبتا کم است، اما تعمیم پذیری این طرح‌ها با تکرار در طی زمان به دست می‌آید.
پیشنهادهای پژوهش
پیشنهادها برای پژوهش‌های آینده

 

1. 1. پیشنهاد می‌شود در آینده پژوهشگران از حجم نمونه گسترده‌تری استفاده کنند. به این شکل می‌توان تفاوت‌های فردی و خانوادگی موجود بین زوجین را در نظر گرفت و یافته‌های حاصل شده را با توجه به آن تفسیر کرد.

 

1. 1. به منظور ارزیابی تاثیر گذر زمان بر میزان حفظ دستاوردهای درمانی، پیشنهاد می‌شود پژوهشگران در تحقیقات آتی دوره‌های پیگیری طولانی‌تری در نظر بگیرند، به عنوان مثال دوره‌های پیگیری ۶ ماهه یا ۱۲ ماهه.

 

پیشنهادهای کاربردی
با توجه به اثربخش بودن استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نظم‌جویی شناختی هیجان برای زوجین متعارض، پیشنهاد می‌شود که جهت کاهش تعارضات زناشویی این دو درمان و همچنین ترکیب آن دو به کار گرفته شود، که علاوه بر بهبود زندگی و روابط زوجین، در درمان مشکلات فردی آنان از جمله استرس نیز موثر هستند.
منابع
منابع فارسی
احمدوند، زهرا؛ حیدری نسب، لیلا؛ شعیری، محمدرضا (۱۳۹۱). تبیین بهزیستی روانشناختی بر اساس مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی. روانشناسی سلامت، ۲، ۶۹-۶۰٫
استورا (۲۰۰۵)، تنیدگی یا استرس : بیماری جدید تمدن، ترجمه دادستان (۱۳۸۶). تهران، انتشارات رشد.
باستانی، فریده؛ رحمت نژاد، لیلی؛ جهدی، فرشته؛ حقانی، حمید (۱۳۸۷). خودکفایتی شیردهی و استرس درک شده در مادران نخست زا. نشریه پرستاری ایران، (۵۴)۲۱، ۲۳-۹٫
ثنایی ذاکر، باقر؛ علاقبند، ستیلا؛ هومن، عباس (۱۳۷۹). مقیاسهای سنجش خانواده و ازدواج. تهران، انتشارات بعثت.
حاتمی، محمد (۱۳۷۷). تعیین تنیدگی مادران شاغل و غیرشاغل برحسب ویژگی های مادر- کودک و تأثیر شیوه درمانگری تنیدگی‌زدایی بر کاهش آن. رساله دکترای روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

۱ – پلیت و معرفهای کیت به مدت ۳۰ دقیقه در دمای اتاق گذاشته شد تا به دمای اتاق برسد .
۲ – رقت ۱۰۰ : ۱ از سرمها تهیه شد و به همراه کنترل مثبت و منفی و کالیبراتور به میزان ۱۰۰ میکرولیتر به چاهک ها اضافه شد و به مدت ۳۰ دقیقه در دمای اتاق انکوبه شد.
۳ – به کمک دستگاه Washing ELISA هر پلیت سه بار و هر بار با ۳۰۰ میکرولیتر بافر شستشو به ازا هر چاهک شستشو داده شد .
۴ – پس از تخلیه کامل بافر ، به هر چاهک ۱۰۰ میکرولیتر از آنزیم کونژوگه (پراکسیداز متصل به آنتی هیومن IgG) اضافه شد و ۳۰ دقیقه در دمای اتاق انکوبه شد.
۵ – شستشو مطابق بند ۴ تکرار شد.
۶ – پس از تخلیه کامل ، به هر چاهک ۱۰۰ میکرولیتر سوبسترا اضافه شد و به مدت ۱۵ دقیقه در دمای اتاق انکوبه شد.
۷ – ۱۰۰ میکرولیتر محلول متوقف کننده به هر چاهک اضافه شد.
۸ – جذب نوری در ۴۵۰ نانومتر با طول موج رفرنس ۶۳۰ نانومتر توسط دستگاه ELISA reader اندازه گیری شد و جذب نوری کالیبراتور П معیار تفکیک سرمها قرار گرفت. بر این اساس نسبت جذب نوری سرم به جذب نوری کالیبراتور П محاسبه گردید و سرمهای مثبت ومنفی طبق الگوی زیر تفکیک شد.
۸/۰ > نسبت منفی
۸/۰ < نسبت < 1/1 مرز(مشکوک)
۱/۱ < نسبت مثبت
۳-۱۰- اندازه گیری میزان آنتی بادی IgM با کیت تجاری Euroimmun
مشابه اندازه گیری میزان آنتی بادی IgG با کیت تجاری Euroimmun است بجز اینکه کونژوگه آن آنتی هیومن IgM بود و بجای سه کالیبراتور فقط یک کالیبراتور داشت.
۳-۱۱- برقراری شرایط بهینه به منظور محاسبه Avidity Index Ig
IgG Avidity نیروی چسبندگی بین مولکولهای آنتی بادی و اپی توپ های آنتی ژن است که هر چه از آغاز عفونت گذشته باشد و با گذشت زمان مقدار آن بیشترمی شود بطوریکه عفونت های حاد دارای آویدیته پائین و عفونت های مزمن دارای آویدیته بالا میباشد. محلولهای دناتورانت مثل اوره قادر به شکستن پیوندهای ضعیف بین آنتی ژن وآنتی بادی که در اوایل عفونت ایجاد می شود هستند ولی قادر به شکستن پیوندهای قوی که در عفونت های مزمن دیده میشود نیستند به همین علت در روش ELISA موقع شستشوی چاهک ها، OD Value چاهک های نمونه های حاد موقعی که با محلول اوره شسته می شوند میزان جذب(absorbance) بسیار کمتری نسبت به نمونه های مزمن نشان می دهند.
جهت برقراری شرایط بهینه Avidity ELISA پارامتر های زیر بررسی گردید و بهترین شرایط برای ایجاد اختلاف بین OD های سرمهای فاز حاد و فاز مزمن انتخاب شد .

 

• •  

 

 

 

• • • • غلظت های ۴M,5M,6M, 7M ,8M اوره

     

    • • زمان های شستشوی ۱۵ دقیقه و۳۰ دقیقه و۴۵ دقیقه و ۶۰ دقیقه

     

     

 

۳-۱۲- اندازه گیری IgGAvidity Index با بهره گرفتن از پروتئین های نوترکیب PUET-GRA7 و PUET-GRA6
مواد و وسایل مورد نیاز :
مواد و وسایل مورد نیاز در اندازه گیری IgG Avidity Index با بهره گرفتن از پروتئین های نوترکیب PUET-GRA7 و PUET-GRA6مشابه اندازه گیری میزان آنتی بادی به روش الایزای غیر مستقیم است.بجز بافر دناتورانت(اوره ۸ مولار)(برای ۵۰۰ میلی لیتر)PH=7.2
PBS 1X 500 میلی لیتر
Tween 20 Sigma 250 میکرولیتر
Urea 240 گرم
روش کار :
روش کار هم مشابه اندازه گیری میزان آنتی بادی به روش الایزای غیر مستقیم میباشد بجز یک شستشوی اضافی یعنی بعد از مرحله ۵ برای هر سرم یک چاهک با PBS و یک چاهک با محلول اوره ۸ مولار به مدت ۳۰ دقیقه همراه با شیکر شستشو داده شد(قبل از اضافه کردن اوره هر چاهک دوبار با محلول PBS شستشو گردید). به منظور محاسبه Avidity Index ، OD Value چاهک شستشو داده شده با محلول اوره را تقسیم کردیم بر OD Value چاهک شستشو داده شده با PBS و نتیجه را ضربدر صد نمودیم.
۳-۱۳- اندازه گیری IgG Avidity Index با بهره گرفتن از کیت تجاری EUROIMMUN
به منظور تعیین Avidity سرمهای جمع آوری شده از آزمایشگاهها و مقایسه با Avidity سرمها با بهره گرفتن از پروتئین های نوترکیب از کیت های تجاری شرکت Euroimmun استفاده گردید.
مواد ووسایل مورد نیاز :

 

• •  

 

 

 

• • • • کیت تجاری IgG Avidity Euroimmun

     

    • • ELISA reader

     

    • • سمپلر Multichannel و سر سمپلر

     

    • • دستگاه Washing ELISA

     

    • • سرم

     

     

 

روش کار :
۱ – پلیت و معرفهای کیت به مدت ۳۰ دقیقه در دمای اتاق گذاشته شد تا به دمای اتاق برسد .
۲ – رقت ۱۰۰ : ۱ از سرمها تهیه شد و به همراه کنترل (positive control HA & LA) به میزان ۱۰۰ میکرولیتر به چاهک ها اضافه شد و به مدت ۳۰ دقیقه در دمای اتاق انکوبه شد.
۳ – به کمک دستگاه Washing ELISA هر پلیت یک بار و هر بار با ۳۰۰ میکرولیتر بافر شستشو به ازا هر چاهک شستشو داده شد .
۴- پس از تخلیه کامل بافر ، به چاهک یک ردیف ۲۰۰ میکرولیتر محلول اوره(آماده موجود در کیت) و به چاهک ردیف دیگر (برای هر سرم دو چاهک) ۲۰۰ میکرولیتر PBS اضافه شد و به مدت ۱۰ دقیقه در حرارت اتاق انکوبه شد.