۵-۳ محدودیتهای پژوهش…………………….………………………………….………………………………..۱۲۵
۵-۴ نظرات و پیشنهادات….……………………………………………………………………………………………..۱۲۵
فهرست منابع……………………………………………………………………………………………..….…………………۱۲۷
پیوست……………………………………………………………………………………………………………………………۱۳۵

فصـل اول

کلیّـات پــژوهش

۱-۱ مقدمه
«لکنت نوعی اختلال گفتاری است که منجر به ناروانی و در نهایت نارسایی گفتاری در فرد میشود و زمانی که فرد دچار لکنت میشود وقفهای غیر ارادی به صورت تکرار صداها و هجاها یا گیر کردن کلمات، بروز میکند و در نهایت مشکلاتی را در برقراری ارتباط به علت سرعت نامناسب گفتار ایجاد میکند.» (فرهمند پور،۱۳۸۹: ۱۸۴)
«توجه به لکنت و شناخت عوامل مرتبط با آن از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از این عوامل مرتبط اضطراب است که به نظر میرسد به نوعی در بروز آن بیتأثیر نباشد. شناخت خصوصیاتی از جمله اضطراب و توجه به آن، جهت درمان لکنت بسیار ضروری است و بدون توجه به آن هرگونه اقدام درمانی میتواند با شکست مواجه شود. دکتر بوم^[۱]معتقد است که افراد دچار لکنت، اعم از کودک و بزرگسال معمولاً درونگرا و فاقد اعتماد به نفس هستند و از احساس بیکفایتی رنج میبرند. آنها مانند سایر افراد عصبی مستعد رنجبردن از ترسها، نگرانیها و اضطرابها هستند. بیمار ممکن است از ترسی که باعث لکنت شده، آگاه نباشد، اما در وجود خویش درگیری گستردهای با آن دارد که در تنش سراسری بدن او آشکار است. »(دهقانی هشتجین،۱۳۷۴: ۴۴)
یکی از روش های غیر دارویی در کاهش استرس روش آرام سازی و موسیقی است. موسیقی درمانی یک حرفه حمایتی است و بیماران با انواع گوناگون مشکلات جسمـی و روانـی و یا مشکلات و اختلالات عاطفی - اجتماعی میتوانند از خدمات موسیقی درمانی بهرمند شوند برای استفاده از خدمات موسیقی درمانی شرایط سنی وجود ندارد و نوزادان تا سالخوردگان میتوانند تحت درمان قرار بگیرند. موسیقی امروزه در درمان بسیاری از مسائل فیزیکی، عاطفی و روانی در افراد مختلف کاربرد دارد. مهمترین این مشکلات شامل درد، اضطراب، اندوه، مشکلات اجتماعی و غیره میباشد. (ربیعی، کاظمیملک محمودی، کاظمیملکمحمودی، ۱۳۸۶).

مغز آدمی با موسیقی پیوندی دیرینه دارد؛ بهطوری که تأثیر موسیقی و ضربآهنگها بر مغز و قوای شناختی انسان را نمیتوان انکار کرد.خاطراتی را که بزرگسالان از زمان کودکی خود به یاد میآورند اغلب همراه با ریتم وآهنگ هستند. اشتغال هیجانی کلید یادگیری مؤثر است و موسیقی درمانی هیجانات را در فرد بر میانگیزاند؛ بنابراین مغز را گشاده و برای یادگیری آماده میسازد. حداقل هفت حیطه متمایز و مشخص هوشی در هر انسانی وجود دارد که یکی از این حیطه های هوشی مربوط به موسیقی است. افرد دارای نیازهای خاص همواره با موسیقی قدرت فراگیری بهتری از خود نشان
میدهند. زیرا بخش پسین مغز که در رابطه با موسیقی عمل می نماید کمتر مورد آسیبهای زمان تولد، سوانح و غیره قرار میگیرد(پرسون و دولینگر، ۲۰۰۴).
«شواهد نشان میدهد افرادی که در ارتباط کلامی دچار مشکل هستند با خواندن آواز و سرودهای مخصوص و با شمرده تلفظ کردن اصوات و ممارست مداوم در این زمینه میتوانند به کسب مهارت در حیطه تشخیص لغات دست یافته و به مرور زمان مسیر تکاملی و رو به جلویی را طی خواهند کرد. مسأله دیگر این که موسیقی برای تمرین در کسب مهارتها ایجاد انگیزه میکند. ریتم و صدای موسیقی همچنین میتواند تقویت جریان تکلم را در اختلالات گفتاری ـ از جمله لکنت ـ آسان سازد. برخلاف باور عموم آواز خواندن نه تنها موجب لکنت نمیشود بلکه محرکهای ریتمیک بهطور برجستهای باعث تخفیف آن نیز میشود. هنگامی که آهنگها و جملات آوازها با دقت ساخته شوند، به طوری که آهنگ و ریتم اشعار با ریتم و صرف کردن گفتار منطبق باشد، میتواند در یادگیری و تمرین درست ریتم و صرف کلمات، عبارات و جملات کمک کند»(اشمییت پترز،۱۳۸۹،ص ۱۰۴).
۱-۲ بیان مسأله
لکنت نوعی اختلال حرکتی در جریان سیال و روانگفتار است که با علائمی مانند تکرار کلمات و اصوات، کشیدهتر ادا کردن برخی آواها و یا قفل شدگی اندامهای گویایی بر روی تلفظ برخی صداها همراه است و فردی که دچار لکنت است ممکن است برای پنهان کردن یا اجتناب از این عارضه دست به اعمالی بزند که باعث تلاش و تقلای اضافی در حین صحبت در وی گردد(زمانی، ۱۳۹۰).
«لکنت از جمله مشکلات بیشماری است که انسان از دیرباز با آن درگیر بوده است و علی رغم قدمت تاریخی آن هنوز ناشناختههای زیادی در مورد آن وجود دارد و در این زمینه ایدهها و نظریات متفاوتی وجود دارد. از یک سو گروهی علت لکنت را عصب شناختی و ناشی از نقص گفتار میدانند وعدهای تأخیر در ارسال امواج صدا از زبان به گوش را عامل لکنت میدانند. گروهی دیگر نیز عدم برتر طرفی، ترس، تنبیه و تقلید را عامل لکنت میدانند. اما عواملی نظیر اضطراب، عوامل ارثی و استعداد ذاتی نیز در بروز لکنت دخیل هستند. از سوی دیگر استرس و اضطراب آرامش درونی فرد را به مخاطره انداخته و توانایی ذهن را برای تمرکز بر روی عواملی که سبب شادی ونشاط در زندگی فرد میشوند کاهش میدهد. استرس خود شدت و ضعف دارد، زمانی که شدت آن به اندازهای برسد که از کنترل فرد خارج شود موجب آسیب جسمی و روحی فرد خواهد شد و اینجاست که موسیقی در صورتی که به شکل صحیح و درست استفاده شود میتواند با کاهش استرس واضطراب در فرد به کمک او بیاید. زمانی که استرس بر انسان غالب میشود، گوش کردن به موسیقی آرام و ملایم،ذهن را از منبع استرس منحرف کرده و باعث کاهش آن میشود»(اشمیت پترز، ۱۳۸۹؛ص، ۱۰۲).
با توجه به این موضوع یکی از روش های غیردارویی که میتواند در کاهش استرس و اضطراب مؤثر باشد موسیقی درمانی است. موسیقی همواره در زندگی بشر نقش آرامبخش و نشاط بخش داشته و ضمن ایجاد سرزندگی و تقویت احساس همدردی به کاهش ضربان قلب، عمیقتر شدن تنفس، کاهش اضطراب و افسردگی و تسکین درد منجر میشود(شیبانی،۱۳۸۹).
موسیقی درمانی از شیوه های نوینی است که در دهه های اخیر مورد توجه قرارگرفته است، زیرا ثابت شده است که سیستم عصبی انسان به محرکهای موسیقی پاسخ مثبت میدهد و در تغییر حالت بیماران بسیار مؤثر میباشد(طباطبایی فر،۱۳۸۹)
برای درمان لکنت روش های زیادی وجود دارد که هر یک بر اساس دیدگاهی خاص تدوین شده است در بعضی پژوهشهای علمی اثربخشی موسیقی در درمان اختلال شناختی و همچنین مشکلات جسمانی به اثبات رسیدهاست. پژوهشهای انجام شده نشان میدهد که غده تالاموس به عنوان مهم ترین غده در انسان محرکهای صوتی را به وسیله سیستمهای عصبی دریافت و در کنار حافظه و تخیل به آنها پاسخ میدهد و موجب بروز ترشحاتی میشود که نتیجه آن آزادسازی ماده آندروفین خواهدبود. با توجه به اینکه مهم ترین اثر این ماده تسکین درد در انسان میباشد، به سادگی میتوان به ارزش موسیقی درمانی پی برد. وهابی(۱۳۸۱) به این نتیجه رسید که گوش کردن به موسیقی و نوار تن آرامی باعث کاهش اضطراب بیماران میشود و همچنین طبق نتایج تحقیقات معلوم گردید که موسیقی درمانی بهعنوان یک شیوه غیر تهاجمی در کاهش درد میتواند نتایج چشمگیری به همراه داشته باشد. بهعلاوه تأثیر موسیقی بر کاهش شدت درد مرحله اول زایمان در زنان با اولین حاملگی انتخاب گردید. تأثیر آوای قرآن کریم در کاهش سطح اضطراب قبل و بعد از انجام اقدامات تشخیصی و درمانی مؤثر بوده است (نجفی، خیری، طاووسی، عرفان، ۱۳۸۹). حال با توجه به نقش مهم و غیر قابل انکار موسیقی در درمان اکثر بیماریها و نیز با توجه به نقش اساسی اضطراب در بروز لکنت، از یک سو و نقش موسیقی درسلامتی و کاهش اضطراب و لکنت از سوی دیگر، ( که متأسفانه تاکنون در زمینه درمان لکنت با کمک موسیقی کار پژوهشی قابل ملاحظهای انجام نگرفته است) از این رو بر آن شدیم تا اثر موسیقی ( آواز- ملودیک^[۲]) را بر درمان لکنت و اضطراب کودکان دبستانی بررسی نمائیم .
۱-۳ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
موسیقی روشی است که چنانچه به صورت علمی و تجربی تأثیر آن شناخته شود میتواند بر بهداشت روانی جامعه و کاهش برخی اختلالات روانشناسی به طرز چشمگیر و مؤثری مورد استفاده قرار گیرد.
موسیقی به واسطه داشتن ساختار مطبوع ریتمیک و سیالیت، در جریان ملودیک به راحتی با وزن کلمات، آوا و بیان جملات هماهنگ میشود و فراینــدی را برای تسهیل و روانـی کلمات به وجود میآورد و میتوان ریتم موسیقی را با ریتم زبان هماهنگ کرد و اختلال زبانی مانند لکنت را کاهش داد. از سوی دیگر میتوان اصوات واجهای موسیقیایی را با حروف و کلام از نظر ارتعاش و طنین هماهنگ کرد و مشکلات کلامی و لکنت را کاهش داد. موسیقی میتواند روش بسیار سودمند، آسان و در دسترس برای کودکانی که از لکنت رنج میبرند باشد.
تکنیکهای محدود گفتار درمانی در درمان لکنت کودکان، بیش از پیش ضرورت ایجاد شیوه ها و روش های جدیدی به منظور درمان این کودکان ایجاب مینماید. موسیقی درمانی از جمله روش های مکمل است که میتواند با ویژگیهای صوتی موزون، شرایط مناسبی را برای درمان این کودکان فراهم نماید. ضمناً استفاده از موسیقی نسبت به روش های دیگر بسیار آسان و قابل کنترل میباشد. همچنین این روش از جمله درمانهای غیردارویی است که اثرات جانبی منفی آن اندک میباشد.
و از بین تکنیکهای موسیقی درمانی آواز- ملودیک^[۳](MIT) از جمله تکنیکهای است که تاکنون صرفاً جهت درمان بیماری زبانپریشی مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع( MIT)دیدگاه درمانی فشردهای است که به جهت افزایش برونداد کلامی در بزرگسان زبانپریش توسعه یافته است. این دیدگاه ترکیبی است از ضربه زدن ریتمیک با لحن آهنگین که بهمنظور تولید اصطلاحات ساده در جهت افزایش ارتباطات ایجاد میشود. MIT بر این فرض استوار است که استفاده از نیمکره راست برای جنبه آهنگین گفتار ممکن است نقش این نیمکره را در کنترل زبان افزایش دهد. تحریک افزایش یافته نیمکره راست همچنین ممکن است غلبه نیمکره چپ آسیب دیده را بر برونداد زبانی کم کند که نهایتاً این امر به کاهش فشار بر نیمکره چپ بهمنظور کمک به تولید گفتار (حداقل در طی دوره بازیابی اولیه پس از صدمه) منجر میشود بدون در نظر گرفتن این مسأله که آیا اصطلاحات خوانده یا گفته میشوند(هاف^[۴]،۲۰۱۰).
در پژوهش حاضر هدف برآن بوده است تا از تکنیک MIT به منظور کاهش لکنت و اضطراب استفاده شود. لذا چنانچه مطالعات تجربی نظاممند قادر باشد اثر این روش را در کاهش مشکلات نشان دهد میتواند به صورت حرفهای در مراکز مختلف از جمله محیطهای مدارس مورد استفاده قرر گیرد.
با توجه به این که تاکنون مطالعاتی که پیرامون این امر (تأثیر موسیقی درمانی بر لکنت ) در کشور و خارج کشور صورت گرفته باشد یا صورت نگرفته است و یا محدود و مختصر بوده پرداختن به این موضوع بیش از پیش ضرورت مییابد. و از طرفی این روش را میتواند به عنوان یک الگوی ساده و راحت در اختیار مراکز توان بخشی و حتی مدارس قرار گیرد.
۱-۴ اهداف تحقیق
هدف کلی این پژوهش بررسی درمان آواز ـ ملودیک برکاهش لکنت و اضطراب در کودکان دبستانی است.
و اهداف جزئی یا ویژه عبارتند از:
تعیین تأثیر درمانی آواز- ملودیک بر کاهش لکنت کودکان پسر مقطع ابتدایی.
تعیین تأثیر درمانی آواز- ملودیک بر کاهش اضطراب کودکان پسر مقطع ابتدایی دارای لکنت.
۱-۵ پرسشهای تحقیق
۱- آیا آواز- ملودیک بر کاهش لکنت کودکان تاثیر دارد؟
۲-آیا آواز- ملودیک بر کاهش اضطراب کودکان دارای لکنت تاثیر دارد؟
۱-۶ متغیرهای مورد بررسی
متغیر مستقل: آواز- ملودیک
متغیر وابسته اول: لکنت
متغیر وابسته دوم: اضطراب
متغیر کنترل: جنسیت، مقطع تحصیلی
۱-۷ تعریف مفاهیم
۱-۷-۱ تعاریف نظری
لکنت: براساس DSM-IV-TR(2001)، اختلال سیالی بهنجار و آهنگ سخن گفتن که با سن فرد نامتناسب است ویژگی اصلی لکنت را تشکیل میدهد. این اختلال با تکرارهای و تطویلهای صوتها و هجاها و همچنین دیگر اختلالهای سیالی گفتار همراه است.
اضطراب: «معمولاً به احساس ترس، تشویش فراگیر، مبهم و بسیار ناخوشایند اطلاق میشود. فرد مضطرب، خصوصاً در مورد خطرات ناشناخته بسیار نگران است. افزون بر آن فرد مضطرب عموماً ترکیبی از نشانه های زیر را نشان میدهد: تپش سریع قلب، تنگی نفس، اسهال،
بیاشتهایی، سستی، سرگیجه، بیخوابی، تکرار ادرار، لرزش، همه این نشانه های جسمانی با ترس و اضطراب همراهند»(ساراسون؛ ۱۳۹۰: ۳۰۴).
آواز- ملودیک: «تکنیک شناخته شده درمان آواز- ملودیک^[۵] (MIT) در دهه هفتاد میلادی به عنوان یک روش ترمیمی برای بخشی از مسایل گفتاری بزرگسالان زبان پریش به وجود آمده است در روش(MIT) عبارات و جملات کوتاه در نمونه های ساده آهنگین با آواز خوانده میشود. به موازاتی که بیماران عبارات و جملات را یاد میگیرند آهنگها کمرنگتر و محو میشوند. روش (MIT)بر پایه این نظریه قرار گرفته است که وقتی نیمکره سمت چپ مغز آسیب میبیند میتوان به وسیلۀ اغراق در آواز (ریتم، با مؤکد بیان کردن جملات ملودیک) با کمک نیمکره راست، تکلم را تحریک کرده وآن را بهبود بخشید»(به نقل از اشمیت پترز،۱۳۸۹: ۱۰۵).
۱-۷-۲ تعاریف عملیاتی
لکنت: در این پژوهش لکنت، میزان نمره کسب شده از طریق پرسشنامه آزمون شدت لکنت۳^[۶] (SSI) یک مقیاسی که بر مبنای آن دفعات بروز لکنت، مدت زمان گرفتگیهای کلامی و دفعات بروز حرکات اضافه در سایر اندامها هنگام گفتار، فرد را حین خواندن و همچنین گفتار شفاهی اندازه گیری میکند.

ستون c8 (3.9×۱۵۰mm , 4µm , waters) و فاز متحرک (۰٫۸ ml/min) شامل استونیتریل، متانول و ۰٫۰۵ mol/ml و اسید با نسبت ۱۳:۱۳:۷۴ استفاده شد. هیچ کدام از نمونه ها بررسی شده با آزمون رپید اختصاصی باقیمانده‌ای از آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین نشان ندادند. در تمام نمونه‌ها که توسط آزمون HPLC بررسی شدند مقدار کمی تتراسایکلین جدا شد. از هیچکدام از نمونه‎ های باقیمانده‌ی کلروتتراسایکلین جدا نشد. تمام نمونه‌ها مورد آزمون باقیمانده تتراسایکلین را نشان دادند. اکسی‌تتراسایکلین در ۶/۵۰% از نمونه‌های مورد آزمون دیده شد.
در [۱۱] یک روش سریع و حساس برای جداسازی باقیمانده آنتی‌بیوتیک‌های اکسی‌تتراسایکلین (OTC)، تتراسایکلین (TC) و کلراتتراسایکلین (CTC) در گوشت بوفالو شرح داده شد. اولین مرحله استخراج به وسیله بافر MCIIvaine که PH آن ۸۵/۳ است سپس شستشو فاز مایع است. در این آزمون فاز معکوس ستون c8 استفاده شد و اجزاء در دمای ۳۵ درجه سانتی‌گراد از هم تفکیک شدند. و برای فاز مایع از اکسالیک اسید بافر (۰۱/۰ M) با PH:1.6 و استونیتریل/متانول (۷۷:۱۸:۵ , v/ v/ v ) استفاده شد که سرعت آن ۰٫۶ L ̷ min بود. طول موج جدا کنندهPDA بر روی ۳۵۵ nm تثبیت شده بود. حد تشخیص این روش برابر با ۰٫۰۳۱ µg ̷ g و کمترین مقداری که می‌توانست تشخیص دهد ۰٫۰۶۲ µg ̷ g در ارزیابی آماری نشان داده شد که برآورد تفکیکOTC و TC و CTC از نمونه‌های شاهد مثبت در سه مرحله خالص سازی بالاتر از ۷۸% برای تمام داروها بود.

این روش نیز برای ۱۲۲ گوشت بوفالو صادراتی که از مناطق مختلف هند جدا شد به کار گرفته شد که از ۵ نمونه‌ی آن مقداری باقیمانده OTC جدا شد که کمتر از استانداردهای جهانی بود که توسط سازمان غذا و دارو اروپا و آمریکا تعیین شده بود. TC و CTC در هیچ کدام از نمونه‌ها یافت نشد.
در [۹] ۴۰۸ نمونه از گوشت مرغ و شیر گاو از ۱۰ ناحیه بانکوک در طول تابستان ۲۰۰۰ تا ۱۹۹۹ به صورت اتفاقی برای جداسازی نئومایسین و جنتامایسین و پنی‌سیلین G جمع‌ آوری شد. این آزمون توسط روش الایزا انجام شد. ۸ نمونه از ۴۰ نمونه گوشت مرغ دارای نئومایسین به اندازه ۵٫۹۶۹±۰٫۰۱۵ تا ۶٫۹۷۷±۰٫۰۱۲ pp بود.
بیشترین مقدار نئومایسین مربوط به منطقه بانکوکیا بود و بیشترین مقدار استرپتومایسین و پنی‌سیلین G از nonthaburi prorince جداسازی شد. ۲۶ نمونه از ۴۰ نمونه گوشت مرغ دارای استریپتومایسین به اندازه ۳۰٫۲۳۳ ppb تا ۲۴٫۸۵۲± ۰٫۰۱۲ بود. مقدار باقی مانده پنی‌سیلین G در بافت‌ها ۱٫۲۴۱ ppb تا ۰٫۳۲۴ بود که مقدار نمونه‌های مثبت ۵ از ۴۰ نمونه بود.
گوشت خوک از ناحیه minburi جدا شد که حاوی مقدار زیادی استرپتومایسین بود ( ۱۸ نمونه از ۴۰ نمونه) در ادامه نمونه‌های جدا شده از ناحیه chathuchalk حاوی مقدار زیادی جنتامایسین (۶ نمونه از ۴۰ نمونه) و پنی‌سیلین G (5 نمونه از ۴۰ نمونه) بودند. نمونه‌های جدا شده از bangsua حاوی مقدار بالایی نئومایسین بود ( ۵ نمونه از ۴۰ نمونه). مقدار نئومایسین، جنتامایسین، استرپتومایسین و پنی‌سیلین به ترتیب ۶٫۰۸۵ ± ۰٫۰۲ تا ۶٫۲۵۹ ppb،۱۰۵٫۲۵ ppb تا۸۹٫۲۲۲ ppb ، ۲۸٫۹۹۸ ppb تا ۲۸٫۰۱۸± ۰٫۰۱۷ و ۱٫۳۱۲ ppb تا ۰٫۴۷۲ قابل انتظار بود. تمام نمونه‌های شیر دارای باقیمانده جنتامایسین به اندازه ۵٫۳۶۶ ± ۰٫۰۲۵ ppb تا ۴٫۷۴۰ ± ۰٫۹۲۸ بود.
۳۳ نمونه از ۴۰ نمونه حاوی استرپتومایسین به اندازه ۵۲٫۶۵۰± ۰٫۰۲۵ ppb تا ۱۹٫۴۸۶ ± ۰٫۰۲۲
و ۵ نمونه از ۴۰ نمونه حاوی نئومایسین بود به اندازه ۰٫۴۷۴ ppb تا ۰۳۹۰ بود و پنی‌سیلین G جدا نشد. بیشترین باقیمانده آنتی‌بیوتیک متعلق به نئومایسین و استرپتومایسین در bangkokyia،sumpuntawong و bangsua بود.
بر اساس داده‌های بدست آمده اکثر نمونه‌های جمع‌ آوری شده قابل استفاده بوده، به غیر از نمونه‌هایی که از ناحیه chathuchak جمع‌ آوری شده و برای سلامتی انسان مضر بود. که این نمونه‌ها نمونه‌های گوشت خوک بود.
در [۲۲] برای بررسی جداسازی باقیمانده آنتی‌بیوتیکB-Lactum از شیرهای پروسه نشده فروشگاه‌ها در سال ۲۰۰۶ است. نمونه‌های به صورت اتفاقی از شهرهای حیدرآباد و لطیف آباد و قاسم آباد جمع آوری شدند. آزمون‌های میکروبی مانند استفاده از باسیلوس سوبتیلیس و روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا استفاده شد.
۱۳۷ نمونه جمع‌ آوری شده، در میان ۱۳۷ نمونه ۵/۶۳% منفی بودند و ۵/۳۶% مثبت بود و از آن آنتی‌بیوتیکB-Lactum جدا شد. محدوده مثبت بین ۵/۰۰ و ۱۵/۰۰ mm یعنی ۸٫۹۱ ± ۰٫۳۶ mm بود. میزان باقیمانده بین ۰٫۴ تا ۴۰۰ µg /L برای پنی‌سیلین G، ۱٫۰ تا ۱۹۰ µg/L برای آموکسیسیلین، ۰٫۵ تا ۱۴۱µg/L برای آمپی‌سیلین و ۱ تا ۱۲۲ µg/ L برای آنتی‌بیوتیک‌های نامشخص بود.
باقیمانده پنی‌سیلین G در شیرهای پروسه نشده ۱۴/۹ و ۱۱۹ فولد و ۹/۵۳ و ۳/۱۶ فولد بیشتر از استانداردهای EU (42 g/L) و FDA (5 and 10 µg/L) بود. و ۹٫۰۳ و ۳٫۱۶ فولد برای آموکسیسیلین و ۱۱٫۷۳ و ۴٫۶۹ فولد برای آمپی‌سیلین بیشتر از استانداردهای EU (42 g/L) و FDA (5 and 10 µg/L) بود.
برای اندازه گیری همزمان ۱۹ دارو از سه خانواده(seven penecillins and cephalosporin and five quinolones) در شیر گاو در قا نون اروپا از روش LC/MS/MS استفاده می‌شود. برای ساده‌تر شدن روش برای آمادگی نمونه‌ها مرحله حذف پروتئین به حلال آلی حذف شد. پاک سازی SPE و غلضت سازی به وسیله OASIS HLB CARTRIDGE انجام شد. پاک سازی و استخراج آنتی‌بیوتیک بدست آمده با بهره گرفتن از ستون C8 با یک شیب شستشو در ۱۱ دقیقه انجام شد. ۸۹% از داروهای جدا شده ۶۵% بالاتر از انتظار بود.AMOX %57 DAN %38 . LOD اعداد بدست آمده از ۰۳/۰ تا ۵/۰ g/kgµ است وLOQ از ۱/۰ تا ۲۵/۱g/kg µ است. این روش برای ۴۹ نمونه انجام شد.۳۷% از نمونه‌ها به این روش جواب نداده و یا امکان وجود اشتباه در انها زیاد بود. از بررسی آنالیز تمام نمونه‌ها ۱۴% از نمونه‌ها حاویAMOX و ۱۶% حاوی PENG بود. AMOX وPENG معمولاً به عنوان باقی مانده آنتی‌بیوتیکی در نمونه‌های شیر جدا شده.
[۱۶]۱۰۰۰ نمونه شیر خام گاو از تبریز و سراب به صورت تصادفی انتخاب و نمومنه برداری شد از مارچ ۲۰۱۰ تا نوامبر ۲۰۱۰ تمام شیرها به وسیله تستCOPAN (CHR.HANSEN.DENMARK) آزمایش شدند. حدود ۵% از نمونه‌های شمال غرب ایران مثبت بودند و دارای باقی مانده آنتی‌بیوتیک بودند. این بررسی نشان داد که کنترل مانیتورینگ شیر در منطقه شمال غرب ایران برای کنترل و شناسایی با قیمانده آنتی‌بیوتیکی ضرورت دارد.
[۷] نمونه‌های گوشت از بزهای عمان و سومالی و گوسفندهای استرالیا و سومالی به صورت اتفاقی تهیه شد. این نمونه برداری در طول آپریل ۲۰۰۴ انجام شد. از کیت‌های مخصوص الایزا برای جدا سازی باقیمانده آنتی‌بیوتیک و عوامل آنابولیک استفاده شد. به طور معمول نمونه‌های گوشت حاوی باقی آنتی‌بیوتیکی بودند. تتراسیکلین بین ۵۳ppkg-44 (mean49.8) و استرپتومایسین ۲۰-۰ (mean 11) کلرامفنیکل بین /۰-۰/۰۸ (mean 0/02) است. عوامل آنابولیک با قیمانده در گوشت بین ۰-۰/۰۵ و۰-۳۵ و برای کلسترول۱۷، ۰-۰/۱۶ و بتاتستسترون و تربنولون هم امکان وجود داشت. به هر حال مقدار این با قیمانده‌ها کمتر از استانداردی بود که توسط GRCP وEU تعیین شده است. گوشت بز سومالی که مقدار کمی آنتی‌بیوتیک و عوامل آنتی‌بیوتیک داشت با گوشت دیگر حیوانات مقایسه شد که به عنوان گوشت سالم و مطمئن برای مصرف کننده ارائه شده بود. گوسفندهای استرالیا مقدار باقیمانده کم ولی بزهای سومالی دارای باقیمانده زیادی بودند. معمولاً گوشت بزها آنتی‌بیوتیک و عوامل آنابولیک بیشتری نسبت به گوشت گوسفندان داشتند با یک تفاوت معنی دار در تتراسایکلین. این تفاوت در گوشت‌های بز سومالی بیشتر دیده شد. این تحقیقات نشان داد که گوشت گوسفند و بز فروخته شده در عمان معمولاً حاوی مقداری از باقیمانده‌های ‌آنتی‌بیوتیکی و عوامل آنابولیکی است.

مواد و روش‌های استفاده شده

مواد

مواد و محلول‌ها مصرفی

Sample dilution buffer (20 ml, 4ˣ concentrated)
Rinising buffer (30 ml, 20ˣ concentrated)
Substrate solution (12 ml, ready to use)
Stop solution (15 ml, ready to use)
Conjugate (lyophilized, blue cap)
Antibody (lyophilized, yellow cap)
Standard solution 100 ng/ml (1 ml, ready to use)
Recontitution/zero Standard buffer (10 ml, ready to use)
Standard solution 1
Standard solution 2
Standard solution 3
Standard solution 4
Standard solution 5
Standard solution 6
اتیل استات(merk )
ایزواکتان/ تریکلرومتان(Merk)
ان‌هگزان) Merk )
استات امونیوم(Merk )
اسید استیک اسید(Merk )
متانول(merk )
Lauryl Sulfate Broth، Lot Number: 1.10266.0500، Expire Date: 2017/6/6، (Merk)
Selenit enrich ment، Lot Number: 1.07717.0500، Expire Date: 2015/02/21، (Merk)
Salmonella shigella Agar، Lot Number: 1.07667.0500، Expire Date: 2015/03/24، (Merk)
Triple Suger Iron Agar، Lot Number: 1.03915.0500، Expire Date: 2015/09/27، (Merk)
SIM Medium، Lot Number: M181-500G، Expire Date: 2013/11، (Himedia)
Urea Agar، Lot Number: 1.08487.0500، (Merk)
Lysine Decarboxylase Broth، Lot Number: M376-500G، Expire Date: 2014/12، (Merk)
Anti Serum، Lot Number: 9202، (BaharAfshan)
Salmonella Anti Serum Poly Serogroups A
Salmonella Anti Serum Poly Serogroups B
Salmonella Anti Serum Poly Serogroups C
Salmonella Anti Serum Poly Serogroups D
Lactose Broth، Lot Number: 1.07661.0500، Expire Date: 2016/08/03، (Merk)
EC Broth، Lot Number: 1.0765.0500، Expire Date: 2016/05/04، (Merk)
Tryptone Water، Lot Number: 1.10859.0500، Expire Date: 2016/05/19، (Merk)

مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا مبتنی بر هشت مفهوم بنیادین است که شامل نتیجه گرایی، مشتری گرایی، رهبری و ثبات در مقاصد، مدیریت مبتنی بر فرآیندها و واقعایت، توسعه و مشارکت کارکنان، یادگیری و بهبود مستمر، توسعه ی همکاری های تجاری و مسئولیتهای اجتماعی سازمان است. این مدل سازمانها را براساس ۹ معیار، مورد ارزیابی قرار می دهد که در قالب دو بخش، یعنی توامندسازها و نتایج سازمان طبقه بندی شده اند. پنج معیار توانمندساز و چهار معیار نتایج در مدل مذکور وجود دارد (Bou-Llusar et al.., 2005, p: 337) میان توانمندسازها و نتایج در مدل EFQM تعامل وجود دارد، به گونه ای که نتایج براثر اجرای توانمندسازها بدست می آیند توانمندسازها با اخذ بازخورد از نتایج، بهبود می یابند. نوآوری و یادگیری کمک می کنند تا توانمندسازها بهبود یافته و بهبود توانمندسازها، بهبود نتایج را به دنبال خواهد داشت (افجه و محمودزاده، ۱۳۹۰). مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا در قالب شکل ۲-۴ ارائه شده است.
رهبری
فرآیندها
نتایج کلیدی عملکرد
کارکنان
خط مشی و راهبردها
مشارکتها و منابع
نتایج جامعه
نتایج کارکنان
نتایج مشتریان
توانمندسازها
نتایج
یادگیری
شکل ۲-۴) نمودار مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا (منبع: افجه و محمودزاده، ۱۳۹۰)
براساس مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا، نتایج هر سازمان مشتمل بر چهار بعد می باشد. شاخصهای مورد مطالعه برای ارزیابی هریک از این نتایج در قالب جدول ۲-۲ نشان داده شده است.

جدول ۲-۲) نتایج سازمان از منظر مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا (منبع: افجه و محمودزاده، ۱۳۹۰)

۱-ترس از دست دادن عزیزان
۲- ترس از فساد و تجزیه جسم
۳- ترس از پایان زندگی؛ از آنجا که برای انسان ها هیچ تجربه دست اولی نسبت به دنیای پس از مرگ وجود ندارد، نوعی عدم قطعیت در مورد عاقبت پس از مرگ پدید می آید.

۴- ترس از ارواح خبیثه یا روح اموات
۵- ترس از مرگ پوچ و بی معنا
ترس از مرگ در تمامی ادوار بشر به یک میزان نبوده و بسته به عواملی در هر مقطع از زمان تغییر و تحولاتی یافته است. به عنوان مثال، شیوع طاعون در اروپا در قرن وسطی و مرگ و میر وسیع ناشی از آن وحشتی عجیب در غرب آفرید و سبب شد مرگ در زندگی مردم صورتی صریح و حضوری پررنگ بیابد. دلمشغولی مردم آن دوران جنبه های فیزیکی مرگ بود و از اینکه مرگ باعث نابودی زیبایی و فساد جسم می گردد واهمه داشتند به گونه ای که این رعب و وحشت را در آثار هنری نظیر کنده کاری و نقاشی نیز منعکس می کردند (همان منبع: ۱۵۷). حکاکی های رعب آور مداوم مرز بین زندگی و مرگ را یادآور می شدند. علاوه بر این در آن دوران کتابهای بسیاری به چاپ می رسیدند که در آن به تفصیل در مورد رفتار با انسان درگور سخن رانده می شد؛ کتابچه هایی که «چگونه مردن» را تعلیم می دادند و یا صحنه هایی از جدال فرشته و شیطان بر سر روح فرد به تصویر کشیده می شد تا صرفاً به مردم نشان دهد که کردار درست و نیک زیستی تا چه حد واجب است. (ماریچیچ، ۲۰۰۷: ۷). درج آگهی کشف اجساد مجهول الهویه به همراه عکس جسد در جراید سال های جنگ تحمیلی (روزنامه اطلاعات، شماره ۱۸۸۰۷) نیز بر حضور پر رنگ مرگ در عرصه عمومی و فضای فکری حاکم بر جامعه دلالت می کند. رویه ای که اکنون در میان رسانه ها دهشت افکنی و مذموم تلقی می شود. به عقیده گیدنز (۱۳۷۸: ۲۲۱) «تا اواسط قرن نوزدهم عمده مرگ ها در محیط خانه و در جمع اعضای خانواده، اقوام و همسایه ها اتفاق می افتاد و چون اغلب مراقبت های درمانی در خانه صورت می گرفت، مرگ پدیده ای عادی تر جلوه می کرد و کودکان بارها شاهد صحنه های مرگ بودند».
اما امروزه با رشد دانش پزشکی و ریشه کن شدن بسیاری از بیماری های همه گیر و افزایش سطح رفاه عمومی، مرگ از خانه به بیمارستان منتقل شده و دیگر حادثه ای عادی تلقی نمی شود. به عبارت دیگر در نتیجه تغییرات اجتماعی نظیر افزایش طول عمر، جدایی افراد مسن از خانواده و کوچکتر شدن خانواده ها مرگ از زندگی روزمره جدا شده است. تغییر در الگوی مردن، تحول در تشریفات و سنن برگزاری مراسم را نیز در برگرفته است. برگزاری مراسم عزاداری طولانی دیگر رویه ای مقبول نیست. تنها استثنای این وضعیت جدید افراد مهم و مشهور هستند که در آن مورد نیز برگزاری مراسم بیشتر حالت «گرامیداشت شخصیت» آنان را دارد تا اینکه یادآوری مرگشان. آیین گرداندن جسد در منزل تقریباً منسوخ شده و پوشیدن لباس سیاه نیز بمانند گذشته معمول نیست. در عوض بازماندگان آیین هایی چون «منزل مبارکی» (خلیلی، ۱۳۸۴: ۲۱) را بر مزار در گذشتگانشان برپا می کنند. کاستن از تشریفات پس از مرگ و تحول در آیین های یادبود را می توان نفی مرگ و یا شاید پذیرش آن تعبیر نمود.
به طور کلی با توجه به آنچه تا کنون در مورد مرگ و نگرش های مرتبط با آن گفته شد، تابوی مرگ را می توان مشتمل بر موارد زیر دانست:
۱- تابوی لمس جسد: در پاره ای از فرهنگ ها، اشخاص از تماس با جسم میت نهی شده اند. در دین اسلام نیز تماس دست با بدن میت تابو محسوب می شود و بر شخص واجب است که غسل مس میت انجام دهد. (مشکینی، ۱۳۷۴: ۹۱). در میان قوم مااُری^[۱۵۰] هم، کسی که جسدی را لمس کرده باشد نمی تواند از دستانش برای غذا خوردن استفاده کند و تا مدت معینی قادر به برقراری رابطه اجتماعی با نزدیکان و خانواده خود نیست. بعلاوه کسانی که در مراسم تدفین شرکت کرده باشند بشدت ناپاک تلقی می شوند.
۲- تابوی مرده ریگ: عدم استفاده از ظرف، لباس و سایر اشیاء مورد استفاده متوفی توسط بازماندگان وی. در ایران نیز رسم بر این است که لباس های متوفی را به فقرا می دهند، زیرا عقیده دارند که نگهداری متعلقات میت در خانه خوش یمن نیست. از جمله وظایفی که بازماندگان در طول دوران عزاداری خود بر عهده دارند
می توان میهمانی نرفتن، برگزار نکردن مراسم ازدواج و شادی و غیره اشاره کرد که البته در گذر زمان این گونه آیین ها شکلی متفاوت به خود می گیرند.
۳-تابوی ذکر نام متوفی: در زبان فارسی، ذکر نام متوفی با حرمت خاصی همراه است و در گفتار بجای نام میت عباراتی چون «خدا بیامرز»، «مرحوم» و در سبک های رسمی عباراتی چون عزیز سفر کرده، شادروان، روانشاد مورد استفاده قرار می گیرد.
۵-۳- انعکاس زبانی مرگ
۵-۳-۱- حسن تعبیرات مرگ در محاورات
بعضی از تجربیات آنقدر حساس و شخصی هستند که بدون اتخاذ تدابیر پیشگیرانه نمی توان به صراحت درموردشان گفتگو کرد. بی تردید مرگ از جمله این تجربیات است، تابویی همیشگی که تلفیقی از منع های روانی، مذهبی و اجتماعی است. به دلایل مختلفی چون ترس، خرافات و یا حفظ حرمت اجتماعی، مردم عموماً برای گریز از مرگ به معجزه حفاظتی حسن تعبیرات متوسل می شوند و به این وسیله آن را از آهنگ و صورت آشکار خود خارج می کنند. از این نظر بکارگیری حسن تعبیرات صرفاً پاسخی به یک موضوع ممنوع نیست، علاوه بر آن، این عبارات راهی را فراروی زبانمندان می نهند تا بتوانند پیرامون ناگفتنی ها و مفاهیمی صحبت کنند که طرح آن ها در حوزه عمومی واکنش هایی را به دنبال دارد. ترس از مرگ سبب شده امراض مهلک نیز به همان نحو ایجاد اضطراب و تشویش نمایند. از اینرو نام بیماری های مرگبار هم با بهره گرفتن از عبارات حسن تعبیری جایگزین می شود. البته باریشه کن شدن بیماری های مسری، در این حوزه شاهد فراوانی کاربرد حسن تعبیرات نیستیم.
پزشکان بهترین حربه برای گریز از بیان نام بیماری ها مهلک را زبان فنی^[۱۵۱] می دانند. آنچنان که سرطان را «کنسر» و تومور یا غذه سرطانی را «توده» یا «زائده» می نامند تا بدین نحو از ترس و حساسیت آن بکاهند. در گذشته بیماری سرطان را به سبب ناشناختگی و مرگ آفرینی آن «بیماری لاعلاج» می نامیدند. گفتنی است برای اشاره به مرگ های وقوع یافته در بیمارستان ها واژه «دِس شدن» در بین پرسنل رواج دارد. برای اشاره به مرگ قریب الوقوع بیمارانی که وضعیت وخیمی^[۱۵۲] دارند در محاورات فارسی از جملات اطنابی و عبارات حاوی تضمن^[۱۵۳] استفاده می کنند:
۱-دکتر جواب کرده، گفته بیمارستان موندنش ضرورتی نداره.
۲- الف) زنده می مونه؟
ب) حالش خیلی بده
۳- یک دسته از بیماران وجود دارند که درمان در مورد آن ها نتیجه بخش نیست.
مردم حسن تعبیرات را بکار می گیرند تا به مرگ در بعیدترین صورت ممکنش اشاره کنند. عمده این عبارات مجازاً (ازنوع کل به جزء) به مرگ اشاره می کنند:
۴- اگر اتفاقی برای من افتاد هوای خونه رو داشته باش.
۵- اگر طوری شد، من چیزیم شد تو باید قبول مسولیت کنی.
۶- به هر حال باید به این فکر باشی که پدر و مادر همیشه حضور ندارن.
عبارات فوق به ظاهر وانمود می کنند که مرگ قطعی نیست.
در باور عامیانه صحبت از مرگ را سبب سرایت آن می دانند به همین منظور استفاده از عبارات احتیاط آمیز برای اشاره به مرگ بسیار در میان مردم متداول و رایج است. بر این مبنا بکارگیری این عبارات دارای اثر کاهندگی (کاستن از بزرگی و خطر تابو) است. تلفیق عبارات احتیاط آمیز پیش از اشاره به حادثه مرگ با یک واژه حسن تعبیری که جایگزین واژه مرگ می شود، اثر تابوی مرگ را به حداقل می رساند. این راهکار عمدتاً برای اشاره به خطر مرگ عزیزان و وابستگان درجه یک بکار می رود:
۷- نصیب نشه اللهی! یه مریضی بدجور گرفت! از پا درومد.
۸- دعای خیر می کنم! اگر برای قلبش مشکلی پیش بیاد می دونی چی می شه؟
عقیده به سرایت مرگ را می توان در گفتار مردم حین مقایسه ویژگی های شخصی متوفی با یکی از بازماندگان یا اطرافیان وی به وضوح دید ؛ بیان ویژگی های ظاهری و شخصیتی در این قیاس با نوعی اکراه و همراه با عبارات احتیاط آمیز صورت می گیرد:
۹- دور از جون شما! خندیدن و حرف زدنتون عین او خدا بیامرزه!
در محاورات روزمره و سبک های غیر رسمی از عبارات استعاری مانند فوت شدن و عباراتی نظیر «مرحوم شدن» و «به رحمت خدا رفتن» برای اشاره به مرگ اشخاص استفاده می شود. عبارت کنایی «x عمرش را به شما داد» که عبارتی مبالغه آمیز است دارای کاربردی وسیعی در محاورات روزمره است. فرد در ضمن آرزوی طول عمر برای مخاطب و دور کردن خطر مرگ از وی، مرگ وقوع یافته را نیز به اطلاع شنونده می رساند.
در نظام اداری نیز شرکت های بیمه پولی را که پس از مرگ به خانواده متوفی پرداخت می کنند
«بیمه عمر» می نامند. تحول در نظام مشاغل مرتبط با کفن و دفن اموات و صنعتی شدن آن، رسیدگی به وضعیت مالی و روحی پرسنل تغسیل و تدفین، تا حد زیادی برای اصلاحات این حوزه اثر گذاشته است.
(زرآبادی، روزنامه شرق، ۱۳۸۴: ۲۱)
گورکن: متصدی تدفین
مرده شور: متصدی غسل
کفن: خلعت
برای واژه «قبر» در محاورات «مزار» و «خاک» بکار می روند. در هر شهر نیز برای گورستان ها عناوین عمدتاً مذهبی برگزیده می شود که این عناوین جایگزین واژه سوء تعبیری «گورستان» می شوند:
بهشت صالحین- تخت فولاد- بهشت رضا- باغ رضوان و …
در این عناوین گورستان ها مکان امن و آسایش و به بهشتی برای درگذشتگان تشبیه شده اند. شرکت های خدماتی که «آمبولانسهای حمل جسد» اجاره می دهند، از عناوین حسن تعبیرانه و مذهبی برای پیشه خود استفاده می کنند نظیر «آمبولانس معراج» که نام آن مجازاً حکایت از کاربرد آن دارد. باید توجه داشت که جایگاه اجتماعی و مذهبی در گذشتگان، نوع واژه های مورد استفاده برای اشاره به مرگ آن ها را متفاوت می سازد. به عنوان مثال شهدای جنگ به سبب مقام و منزلت والایشان نزد مردم واژه ها و عبارات متفاوتی را طلب می کنند: «شهادت»، «پیکر»، «لباس لقاء الله»، «عروج» نوعی متفاوت از مرگ را در مقایسه با مرگ مردم عادی نشان
می دهند. واژه «مفقود الاثر» نیز که تا مدتها برای اشاره به شهدای مفقود جنگ بکار می رفت اکنون به
«جاوید الاثر» تغییر یافته است. مشکینی (۱۳۷۴) عبارات استعاری و مجازی خاصی را برای امور مرتبط با مرگ بکار می برد که بیانگر نگرشی مذهبی هستند:
کفن: لباس لقاء الله قبر: سالن انتظار محشر
مرده: مسافر ابدیت غسل و کفن میت: تجهیز میت
۵-۳-۲- گفتمان مرگ در پزشکی قانونی
از بین ارگانهایی که به صورت مستقیم با مرگ و اجساد سر و کار دارند می توان به سازمان پزشکی قانونی و امور متوفیات در این سازمان اشاره کرد که وظیفه تشخیص علت فوت و صدور مجوز دفن را بر عهده دارد. در گفتگو با چند تن از پزشکان و پرسنل سالن تشریح، تاثیر این شغل را بر زندگی و روحیاتشان و نیز گونه زبانی مورد کاربرد برای گفتگو پیرامون مرگ اشخاص را از آنان جویا شدیم. نحوه اشاره به جسد در میان کارکنان این بخش با موقعیت کاری آن ها نوعی همبستگی نشان می دهد. پزشکان از زبان فنی برای اشاره به جسد استفاده
می کنند و آن را «کِیس» یا «نمونه کار» می نامند. کارکنان سالن تشریح نیز از صورت های مجازی مختلفی نظیر «پرونده» و یا از علت فوت و کدشناسایی جسد بجای واژه جسد استفاده می کنند. مثلاً ۱۵۰۵ (به صورت دو رقمی خوانده می شود) و یا قصور پزشکی، مرگ مغزی، گاز گرفتگی و … صورت های پربسامدی هستند که مجازاً برای اشاره به جسد بکار می روند. اما در میان مستخدمین این بخش که وظیفه نظافت سالن را به عهده دارند عبارت سوء تعبیری «جنازه» و یا واژه هایی که حاوی نگرش مذهبی هستند نظیر «میت» یا «مرحوم» بیشترین کاربرد را دارند. در این حرفه برخی از واژه هایی که معنای ضمنی منفی یافته اند در اسناد (بالاخص) از کاربرد خارج شده اند. واژه کالبد شکافی به «کالبد گشایی» و نیز جواز دفن به «پروانه دفن» تغییر یافته اند. اجسادی که برای درس تشریح در رشته های مرتبط با پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند «نمونه» نام دارند. در میان عبارات مربوط به مشاغل سازمان پزشکی قانونی، عبارت «تکنسین سالن تشریح» را می توان نوعی حسن تعبیر (از نوع ارتقاء مدلول) به شمار آورد. افرادی که این شغل را دارا هستند علاوه بر تحویل گرفتن و تحویل دادن جسد، وظیفه نظافت آن را (در صورت آغشته بودن جسد به خون و سایر موادی که محل زخم یا آسیب را می پوشانند) نیز به عهده دارند. وی وظیفه دارد محل ضرب دیدگیهای احتمالی را مشخص کرده و از جسد عکس برداری کند. در زبان فنی این حرفه ضربه منجر به مرگ را «تروما» می نامند. نکته جالب توجه این که برای اجساد متلاشی شده، کرم خورده و … هیچ واژه حسن تعبیری از سوی متصدیان سالن بکار نمی رود. علت این امر را شاید بتوان به نوع نگرش آنان به مرگ منتسب کرد. پزشکان و متصدیان سالن تشریح معتقدند که کار با جسد در این محیط تنها با دید علمی و فنی و بدون دخالت احساسات و عواطف میسر است. پزشکان مرد دیدن صحنه مرگ در خارج از محیط کار را عادی تصور می کردند، در حالی که تنها پزشک زن این واحد عقیده داشت که در خارج از این محیط به هیچ عنوان توان دیدن صحنه مرگ را ندارد. کارکنان این بخش از قبیل نظافتچی، نگهبان و متصدیان سالن عنوان می کردند که با این حرفه، هضم مرگ و باور به محتوم بودن مرگ برای آنان بسیار آسانتر از پیش شده است. به باور آنان، دیگر مرگ دست کم حادثه ای وحشتناک و باور نکردنی به حساب نمی آید.
۵-۳-۳- حسن تعبیرات در آگهی های ترحیم
۵-۳-۳-۱- حسن تعبیرات استعاری
با وجود تردید و ترس در اشاره به مرگ، در بعضی شرایط گریز از بیان مرگ و مردن امکان پذیر نیست. با توجه به نیاز آشکار برای ثبت و اعلان مرگ، ستون تحریم جراید زمینه ای مساعد برای بکارگیری واژه ها و عبارات حسن تعبیری محسوب می شوند. کارکرد آگهی های ترحیم تنها موقوف به اعلان صرف یک وفات نیست؛ علاوه بر ثبت واقعه مرگ، ناتوانی بشر در مواجهه با مرگ نیز در این آگهی ها بخوبی نشان داده می شود. آگهی های ترحیم در حقیقت ژانری تلفیقی را می سازند که در آن اطلاع رسانی و تبلیغ از یکسو و احساسات و واقع بینی از سوی دیگر با هم در تعاملند. قوی ترین ساز و کار برای ساخت حسن تعبیرات حوزه مرگ را استعاره های مفهومی تشکیل می دهند (فرناندز، ۲۰۰۶: ۱۱۷).
نویسندگان ستون های ترحیم معمولاً به منظور تسکین و تسلی خاطر خود و بازماندگان به استعاره های تسلی بخش متوسل می شوند تا به بازماندگان کمک کنند واقعیت از دست دادن عزیزانشان را بپذیرند. این استعاره ها عمدتاً شاعرانه و سرشار از عواطف هستند و هدفشان گریز از تابوی همیشگی مرگ است. استعاره های تسلی بخش، مرگ را حادثه ای مثبت می نگرند. از این رو کاربرد فراوانی یافته اند. علاوه بر استعارات، عبارات مجازی نیز با تغییر در روابط همنشینی واژه ها به صور مختلف جنبه هایی از مفهوم مرگ را بازمی نمایانند و از این طریق از اشاره مستقیم به واژه مرگ پرهیز می کنند. آگهی های ترحیم را می توان به دو دسته تقسیم نمود:

جمع

۳– ۳ –۳ پیدا کردن فرمولی برای برآورد حجم نمونه

در این پژوهش با توجه به­ اینکه متغیرهای پژوهش کیفی بوده ­اند، جهت تعیین حجم نمونه هر طبقه، ابتدا از فرمول کوکران و سپس از روش نمونه‌گیری تصادفی نسبتی استفاده شده است که روش محاسبه در ادامه گزارش شده است:
N= تعداد کل جامعه آماری= ۲۳۱۵۳
Z (?/۲) = میزان معنی­دار بودن = ۹۶/۱
P = درصد موفقیت = ۵۰%
?= ضریب خطا = ۵%
E= دقت برآورد = ۸% (بر اساس منوریان و بختایی، ۱۳۸۵)
n= / [Σ {(N-1)*E^2 + Z (?/۲) ^۲*P (P-1)}]
به ‌عنوان ‌مثال، برای تعیین حجم نمونه کتابخانه عمومی آزادی خواهیم داشت:
Z (?/۲) ^۲ = Z (25%) = ۹۶/۱
n= [(۲۷۴۲)*(۱٫۹۶) ^۲*(۰٫۲۵)]/ [(۲۷۴۱)*[(۰٫۰۸) ^۲] + (۱٫۹۶) ^۲*(۰٫۲۵)] ≈ ۱۴۲
حال جهت تعیین حجم نمونه مربوط به هر طبقه از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای- نسبتی استفاده می‌کنیم:
که در آن:
n = تعداد نمونه مورد انتخاب از جامعه مورد مطالعه
Nh = تعداد افراد جامعه در طبقه h ام
nh = تعداد نمونه مورد انتخاب از طبقه h ام
N = تعداد کل افراد جامعه
= سهم هر طبقه = عدد حاصل از نمونه‌گیری کوکران مربوط به طبقه i­ ام، تقسیم‌ بر مجموع اعداد حاصل از فرمول کوکران.
سهم کتابخانه عمومی آزادی از فرمول کوکران = ۳۸۰/۱۴۲ =۰.۱۷
و حجم نمونه‌گیری نهایی مربوط به کتابخانه عمومی آزادی:

۳ – ۴ متغیرهای پژوهش

۳ –۴ – ۱ متغیر مستقل

متغیر مستقل، متغیری است که تغییرات یا تفاوت‌هایش با تغییرات یا تفاوت‌های متغیر وابسته به شیوه‌ای قانون‌مند پیوند دارد. متغیر مستقل متغیری است که در آزمایش‌ها دست‌کاری می‌شود و اغلب متغیر آزمایشی، پیش‌بینی کننده، یا عِلّی خوانده می‌شود (ازکیا و دربان­آستانه،۱۳۸۲، ص۱۹۹). در این پژوهش، متغیرهای مستقل شامل: شرایط اقتصادی، شرایط خانوادگی، نهادهای تربیتی، موقعیت کتابخانه، نحوه مدیریت کتابخانه، دوری و نزدیکی کاربران به کتابخانه، ویژگی علمی کتابداران و خدماتی که کتابخانه‌ها ارائه می‌دهند می‌باشد که می‌خواهیم میزان تأثیری که هر یک از این متغیرهای مستقل بر روی متغیرهای وابسته می‌گذارند را اندازه‌گیری نماییم.

۳ – ۴ – ۲ متغیر وابسته

متغیرهای وابسته، متغیرهایی هستند که تابع تغییرات متغیر مستقل هستند یا در واقع، معلول آن‌ها به حساب می‌آیند (حافظ نیا،۱۳۸۲، ص۴۴). در این پژوهش، متغیرهای وابسته شامل میزان مراجعه و عدم مراجعه کاربران به کتابخانه‌های عمومی است که می‌خواهیم اثر هشت متغیر مستقل را بر روی متغیرهای وابسته بسنجیم.

۳ – ۵ روش گردآوری اطلاعات

روش‌های گردآوری اطلاعات را به‌طورکلی به دو دسته می‌توان تقسیم کرد: روش‌های کتابخانه‌ای و روش‌های میدانی. روش‌های کتابخانه‌ای بسته به نوع سند و موضوع پژوهش ممکن است با بهره گرفتن از فیش‌برداری یا جدول یا نقشه و کروکی، فرمهای شبه پرسشنامه، یا ترکیبی از همه آن‌ها انجام شود. روش‌های میدانی که از شهرت بیشتری برخوردارند و عبارت‌اند از: روش پرسشنامه‌ای، روش مصاحبه، روش مشاهده، روش آزمون و روش‌های صوتی و تصویری (حافظ نیا،۱۳۸۲، ص۱۶۴-۱۶۳).
عمده‌ترین روش گردآوری اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش به دو صورت زیر است:
مطالعه کتابخانه‌ای: در این قسمت جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و تدوین چارچوب نظری پژوهش، از منابع مختلف کتابخانه‌ای مانند کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها، مقالات، منابع اینترنتی و پایگاه‌های اطلاعاتی استفاده شده است. همچنین از مشاوره متخصصین و اهل فن نیز استفاده شده است.
پژوهش میدانی: در این قسمت برای گردآوری داده‌ها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که پژوهشگر با مراجعه به ۱۷ کتابخانه عمومی شهرستان همدان به توزیع پرسشنامه‌ها بین کاربران و جمع‌ آوری پرسشنامه‌های تکمیل‌شده پرداخته است.

۳ – ۶ ابزار گردآوری اطلاعات

یکی از روش‌های بسیار متداول در گردآوری اطلاعات میدانی، روش پرسشنامه‌ای است که امر گردآوری اطلاعات را در سطح وسیع­ امکان‌پذیر می‌سازد. در پژوهش‌های توصیفی و نیز پژوهش‌هایی که از گستره جغرافیایی زیادی برخوردار باشد یا افراد جامعه آماری و نمونه آن زیاد باشند، معمولاً از روش پرسشنامه‌ای استفاده می‌شود (حافظ نیا،۱۳۸۲، ص۱۷۹).
در علوم انسانی بسیاری از پژوهش‌ها با کمک پرسشنامه انجام می‌گیرد. به دلیل اینکه در ارتباط با زمینه موضوعی محقق، پرسشنامه استاندارد وجود نداشت و نیز برخی از پرسشنامه‌ها از جامعیت بالایی برخوردار نبودند؛ محقق مجبور به ساخت پرسشنامه محقق ساخته شد.

۳ – ۶ – ۱ اجزای پرسشنامه

در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته که دارای ۳۰ سؤال و هر سؤال دارای چندین شاخص می‌باشد استفاده شده است. این پرسشنامه به بررسی عوامل مؤثر در استفاده از کتابخانه‌های عمومی می‌پردازد که در جداول زیر، سؤالات جمعیت شناختی به همراه سؤال‌های اصلی پژوهش را مشاهده می‌نمایید:
جدول ۳-۲ مشخصات جمعیت­شناختی

ردیف

مؤلفه

زیربخش