قرآن کریم ازعدالت تحت عنوان های «عدل»و«قسط»یاد می کند این دو مفهوم مترادف اند و بار مفهومی واحدی را حمل می کنند.(اسکندری،۱۳۷۸ :۱۳۲)
عدل یعنی مساوات، حد متوسط،داد،اندازه و حد اعتدال …مصدر آن عدالت است که معانی آن دادگر بودن ،دادکردن ،انصاف داشتن است و همچنین به موارد زیر معنی شده
عدالت یعنی اقامه قسط و مساوات در حد سزاواری هر کس.
عدالت یعنی هر کس را به حکم عقل ،شرع و عرف در جائی که مستحق آن است قرار بدهیم.
عدالت یعنی میانه روی،اجتناب از دو سوی افراط و تفریط در هر امری.(زاهدی اصل،۱۳۷۱: ۸۱-۸۰)
خداوند درآیه ۹۰ سوره نحل می فرماید:
« إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إیتاءِ ذِی الْقُرْبى وَ یَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ وَ الْبَغْیِ یَعِظُکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُون»
«خداوند فرمان به عدل و احسان و بخشش به خویشان می دهد و از فحشا و منکر و ظلم وستم نهی میکند،خداوند به شما اندرز می دهد ،شاید متذکر شوید.»
ازآیه فوق بعضی از این نکات دریافت می گردد:
-عدل،احسان وصله رحم ،از مهم ترین دستورات هدایتی قرآن است.خداوند در آیه قبل آیه ۸۹ قرآن را به عنوان کتاب هدایت معرفی کرده سپس در این آیه به مسائله عدل ،احسان و بخشش به خویشاوندان پرداخته است.ارتباط این دو موضوع می تواند گویای برداشت فوق باشد.
-بخشش به خویشاوندان ،دارای اهمیتی ویژه در میان سایر نیکیها است.
-با این که بخشش به خویشاوندان قطعا از مصادیق «احسان»است،ذکر دوباره وبه صورت مجزای آن بیانگر اهمیت ویژه آن است.
-پیوند خویشاوندی ،امری مسئولیت آور و منشاء پیدایش حقوق ویژه است.
-سیاست اسلام بر تحکیم پیوند است.
-خداوند،علاوه بر رعایت عدالت ،خواهان حاکمیت روح احسان بر روابط اجتماعی انسان است.
-رعایت عدالت،بایسته تر و اولی تر از ا حسان به مردم و بخشش به خویشاوندان است.
-از تقدم ذکری«عدل»بر«احسان»و«بخشش به خویشاوندان»می توان تقدم رتبی استفاده کرد؛زیرا عدالت تکلیفی همگانی و بدون اغماض است و بدون رعایت آن ،احسان و بخشش بی ارزش خواهد بود.
-رعایت نکردن عدالت در جامعه،خودداری از احسان و قطع رابطه با خویشاوندان ،زمینه ساز رواج فحشا،بزهکاری وستم در جامعه است.
-مومنان،در قبال مسائل جامعه خویش (بی عدالتی،فحشاء،منکرات،ستم،فقر و نیازمندیهای اقتصادی مردم)مسئولند.(هاشمی رفسنجانی و دیگران ، ۱۳۸۵ج۹: ۳۶۲)
همچنین در اسلام عدالت شرط گواهی دادن ،داوری کردن،امام جماعت،رهبری امت و موارد دیگر است.[۵۹](بهجت پور و دیگران،۱۳۸۶: ۱۷۸)
۴.۲.۴انصاف:
انصاف به این معنا است که انسان با مردم به گونه ای رفتار کند که دوست دارد مردم با وی و اهل و بستگانش رفتار کنند. انصاف یک اصل عام اخلاقی است . رعایت این اصل اخلاقی مانند دیگر اصول در همه عرصه های رفتاری سفارش شده است و مختص به رفتارهای اقتصادی نیست.(میر معزی، ۱۳۸۷ : ۱۹)
رسول خدا (ص) در پایان خطبه های خود چنین می فرمود:
«خوشا به کسی که اخلاقش پاک باشد و سجیّه اش طاهر و باطنش صالح،و ظاهرش نیکو ،و زیادت مالش را انفاق نموده،از فضولات گفتارش خودداری کند،و در خصوص انصاف ،مردمان رابا خود قیاس کند.»
و فرمود:
«سیّد عمل ها،قیاس مردمان با خودت است، در انصاف دادن»(مهدی نراقی،۱۳۸۸: ۵۰۵)
۴.۲.۵امانت:
امانت در لغت:واژه (امانت)،ضد(خیانت)،مصدر واز ریشه «امن»به معنای آرامش قلب است.امین به کسی گفته می شودکه دل،در سپردن چیزی به او احساس آرامش کند.(ری شهری،۱۳۹۰ : ۳۲۳ )
از منظر اسلام شخص مسلمان ،موظف است که انواع امانت ها را،کوچک باشد یا بزرگ ،در هر حال و به همه اشخاص،حتی بدترین انسان های روی زمین،ادا نماید و مسلمان،حق نداردحتی به کسی که به او خیانت کرده،خیانت کند.(ری شهری، ۱۳۹۰: ۳۲۴)
گستره عرصه امانت:از نظر اسلام گستره عرصه امانت ،بسیار گسترده است و هر نعمتی که خداوند متعال به انسان داده،و هر کار و مسئولیتی که به او واگذار شده است،در حقیقت امانتی است که به او سپرده شده است.بنابراین آیاتی که مردم رابه رعایت امانت ،ترغیب می کنند شامل همه عرصه های امانت می گردد.
براین اساس عرصه های امانت عبارت است از:
۴.۲.۵.۱عرصه سیاسی:در نظام اسلامی،هر کس از قدرت سیاسی برخوردار است،امانتدار خداوند متعال و مردم است،و هرکه جایگاه سیاسی بالاتر و قدرت افزون تری دارد،بار امانت او سنگین تر است.بر این اساس ،بار امانت رهبر ،از همه سنگین تر است.(ری شهری،۱۳۹۰،ج۷: ۳۲۶)
پیامبر خدا(ص)فرمود:دانش،سپرده خدا در زمین است و دانشمندان ،امین او برآن هستند.پس هر که به دانش خویش عمل کند.امانت او را گزارده است،وهر که عمل نکند در دیوان خدای متعال نوشته می شود :«او از خائنان است».(همان: ۴۰۹)
۴.۲.۵.۲عرصه فرهنگی:پس از مسئولان سیاسی،بار امانت علما و رهبران فرهنگی جامعه،از دیگران سنگین تر است.دانش ومعرفت،امانت الهی است که مسئولان فرهنگی،هم باید بدان عمل کنندو هم زمینه را برای عمل کردن دیگران، فراهم سازند.(همان:۳۲۷)
۴.۲.۵.۳عرصه اقتصاد:واضح ترین عرصه امانت نزد عموم مردم،عرصه های اقتصادی است.نکته قابل توجه در امانتداری اقتصادی از نگاه اسلام،این است که شخص مسلمان،نه تنها حق ندارد به حقوق دیگران تجاوز کند ،بلکه اموال شخصی خودش نیز امانتی نزد اوست ونمی تواند آن را در راهی که می خواهد،مصرف کند.لذا اسرافکاری در مال خود نیز خیانت محسوب می گردد.(همان:۳۲۸)
خداوند در قرآن کریم سوره یوسف آیه ۵۴و۵۵ می فرماید:
«وَ قالَ الْمَلِکُ ائْتُونی بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسی فَلَمَّا کَلَّمَهُ قالَ إِنَّکَ الْیَوْمَ لَدَیْنا مَکینٌ أَمینٌ (۵۴)
قالَ اجْعَلْنی عَلى خَزائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفیظٌ عَلیمٌ (۵۵)»
«و پادشاه گفت:«اورا نزد من بیاورید،تا وی را ویژه خود کنم».پس چون با او سخن راند،گفت:«تو امروز نزد ما با منزلت و امین هستی».[یوسف]گفت:«مرا بر خزانه های این سرزمین بگمار،که من نگهبانی دانا هستم»)
پیامبر خدا(ص)فرمود:امت من ،پیوسته بر فطرت [الهی]هستند تا زمانی که امانت را غنییمت ندانندو[پرداخت] زکات را خسارت [برای خود]نشمارند.(همان: ۴۱۱)
۴.۲.۵.۴-عرصه اخلاقی:گستره امانتداری در عرصه اخلاقی،بسیار وسیع است در واقع،اتصاف به انواع صفات نیکو و اجتناب از همه صفات ناشایست،امانتداری وجدان اخلاقی است که خداوند متعال به انسان ارزانی داشته است.از این رو،در روایات اسلامی،اموری مانند:صداقت،ورع،عفت،وفا ،همکاری برای اقامه حق، پاداش نیکی با نیکی و حفظ اسرار مردم از مصادیق امانتداری شمرده شده است.
پیامبر خدا(ص):پارسایی،امانت است.(همان:۴۱۵)
۴.۲.۵.۵عرصه عملی:در اسلام،هر کاری که به انسان سپرده شود،امانت محسوب می گردد.لذا پیامبر
خدا می فرمود:« أنَّ الله یُحِبُّ إذا عَمِلَ أحَدُکُم عَمَلًا أن یُتِقَنهُ. » خداوند دوست دارد که هر گاه یکی از شما کاری را انجام می دهد،به درستی انجام دهد.(همان: ۳۲۸)
خداونددرقرآن کریم درآیه ۲۸ سوره انفال می فرماید:
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُوا أَماناتِکُمْ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ»
« اى کسانى که ایمان آوردهاید، به خدا و پیامبر او خیانت مکنید و [نیز] در امانتهاى خود خیانت نورزید و خود مىدانید [که نباید خیانت کرد].»
۴.۲.۵.۶-عرصه واجبات الهی:برنامه ای که خداوند متعال برای زندگی انسان ارائه کرده،در حقیقت ،بزرگ ترین نعمت و امانت الهی برای تکامل مادی و معنوی و سعادت دنیوی و اخروی است.و همه انبیای الهی ،با هدف انتقال این امانت به جامعه بشر،مبعوث شده اند. (همان:۳۲۸)
۴.۲.۶وفای به عهد:
وجوب رد امانت و وفای به عهد از مستقلات عقلیه است؛یعنی از احکامی است که عقل،بدون نیاز به راهنمایی شرع،آن را درک می کند.کلمه «عهد»در قرآن کریم به چند معنا به کار رفته است.گاهی به معنای سفارش و توصیه و تاکید کردن به کار رفته که لازمه اش امر و فرمان است.در این گونه موارد ،واژه «عهد»با کلمه «الی»متعدد می شود و جنبه انشایی دارد.عهد به این معنا ،دو گونه کاربرد دارد:گاهی به صوورت عام متوجه همه مردم است[۶۰] و گاهی نیز متوجه یک طایفه و گروه و یا یک فرد خاص است[۶۱].در برخی موارد نیز عهد به معنای قرارداد دوطرفه آمده است که اصطلاحا به آن ،معاهده نیز گفته می شود.عهد به این معنا گاهی بین دو فرد، دوگروه ،دو جامعه،جامعه و فرد، جامعه و گروه و یا گروه و فرد برقرار می شود و گاهی نیز بین انسان و خداوند تحقق پیدا می کند.(مصباح یزدی ، ۱۳۷۸،ج ۳: ۱۷۹-۱۶۷)
تفاوت توجه به شهر و تفاوت در میزان اهمیت آن بر گروه های مختلف ، از جمله فاکتورهای مهم در توسعه فیزیکی شهر است که می تواند در فرایند برنامه ریزی در توسعه شهرها موثر واقع شود. سیستم شهری ، پراکندگی و تعداد شهرها در یک شهر ، هر یک عناصر دخیل در این امر هستند که بر اساس برداشت از تعریف شهر و میزان اهمیت آن بدست می آید. بعنوان مثال از نظر سیاسی ، شهرهای بزرگی ممکن است اهمیت داشته باشند که جمعیت بیشتر و متراکمتری دارند و در نتیجه بیشترین توجه به آنها معطوف میگردد. از سوی دیگر برنامه ریزان منطقهای معتقد به متعادل کردن توزیع جمعیت در سطح کشور و منطقه هستند. هر یک از دیدگاه ها آثار متفاوت در نظام سلسله مراتب شهری یک کشور داشته و باعث تشدید یا کاهش گسترش شهرهای بزرگ یا میانی و کوچک میگردد(عزیزی،۱۳۷۲: ۷۵)
-
-
- سیاست ها و مدیریت های شهری
-
امروزه نقش دولتها در مطالعات شهری از عوامل تعیین کننده به شمار می رود. دولتها چه به عنوان تامین کننده ی کالا و خدمات باشند یابه عنوان مهندسان اجتماعی شناخته شوند ویا نقشهای دیگر را بپذیرند، در تقسیم کار، مورفولوژی شهری، ساخت شهرها، اکولوژی شهری، کیفیت زندگی مردم شهری و حتی در میزان دسترسی به خدمات عمومی، محیط شهری خاصی را ایجاد می کنند ( شکوئی، ۱۳۸۵: ۳۱). ). سیاستهای متفاوتی همچون توزیع متعادل جمعیت ، تمرکز زدایی، شهرهای جدید و جغرافیای سیاسی ،میتوانند تأثیرات متفاوتی در نحوه و میزان توسعه و گسترش شهرها داشته باشد ( نجف زاده، ۱۳۸۵: ۳۴). ). عوامل سیاسی از قبیل تقسیمات سیاسی و ایجاد شهرکهای متصل و منفصل ، نقش تأثیرگذاری در توسعه شهرها به جای میگذارند. تقسیمات سیاسی و قرارگیری یک منطقه در موقعیت سیاسی بالاتر، باعث می شودمنطقه مذکور امکانات مالی و تأسیسات و تجهیزات بیشتری را جذب کند. این عامل باعث ایجاد جاذبه شهری در منطقه و زمینه ساز حرکتهای مهاجرت به سمت شهر می شود(رضایی،۱۳۸۴: ۳۹).
- نظریه های توسعه فضایی – کالبدی شهر
از مهمترین نظریه های رشد کالبدی و فضایی شهر، نظریه کوین لینچ، تئوری اقتصادی،رشد پیوندی،رفتار انسانی، تئوری وسایط حمل و نقل و خطوط ارتباطی و نظریه ساختار گرایی می باشد که هر کدم از زاویه ای ، سعی در تحلیل و تبیین چگونگی توسعه کالبدی شهرها دارند گه در زیر امده اند:
- دیدگاه کوین لینچ و گسترش فیزیکی شهر
لینچ در ارتباط با فرم شهر اشاره می کند تا فرصت است شهرهای تازه ی خود را به قسمی بسازیم که سیما و منظره ای نمایان داشته باشند؛ یعنی مظاهر آنها روشنی و پیوستگی داشته و به آسانی بر دیده آیند. برای انجام این امر،ساکنین شهر باید روشی تازه اتخاذ کنند که عرصه ی زندگی ایشان را فرم هایی بخشد که به دیده نشیند و نظام آن در مراحل گوناگون در زمان و فضا مسیر باشد و نشانه و معرف زندگی شهری گردد. با این همه، وظایفی اساسی به شهر مرتبط است که فرم شهر ممکن است بتواند معرف آن باشد، خطوط اصلی عبور مرور، قسمت های اصلی شهر که به استفاده های گوناگون (صنعتی، مسکونی، تجاری و … ) اختصاص می یابد و نقاطی که ممکن است کانون های اصلی در شهر گردند، همه می توانند در فرم آن موثر باشند. باید به امیدها و شادی های مردم، به احساس اجتماعی ایشان فرصت بروز داد، مهمتر از همه، اگر محیطی به نمایانی نظام یابد و سیمای مشخص بدست آورد، ساکنین آن می توانند امیدها وامیال خود را با آن پیوند دهند یا در این صورت است که محیط زندگی به معنی واقعی جایی می شود که قابل ملاحظه است و مظاهر شناختی نیکو دارد. ( لینچ،۱۳۸۱: ۱۶۷-۱۶۸)
- دیدگاه ساختارگرایی
۲-۲-۷-۳: تأثیرات اجتماعی فرهنگی
جهت توسعه گردشگری به فرهنگ توجه خاصی مبذول میگردد. آثار باستانی و کهن هر کشور معرف فرهنگ خاص همان کشور و حاوی ارزشهایی در خور توجه مملکت و خصوصیات مردم آن مرزو بوم میباشد. این آثار دارای ارزشهای معنوی بسیار زیاد برای آن قوم به طور اخص و جاذبه هایی برای دیگران به طور اعم است که در نتیجه موجب جلب و جذب گردشگران جهت بازدید و شناخت آن جاذبه ها و آثار میگردد. باید توجه داشت که رابطه فرهنگ و گردشگری فقط در رابطه مردم و اشیاء و یا انواع فرهنگ ها و آثار کهن و غیره محدود نمی شود، بلکه شامل نوعی رابطه میان کشورها از نظر بسط و توسعه فرهنگی نیز میباشد این مساله یعنی آگاهی از روشها، منش، کردارها و بطور خلاصه هنر نحوه زندگانی و روابط انسانی اقوام مختلف و مسافرت مردم جهت آگاهی از آنچه که در دنیای امروز میگذرد، نقش بسیار ارزندهای را در بسط و توسعه فرهنگی ملل مختلف ایفا مینماید. تاثیر توریسم به عنوان نیروئی مثبت در زندگی ساکنین محل به واکنش، مشارکت و حمایت آنان بستگی دارد(لیو[۶۳]،۲۰۰۶ ،۱۶۳). عظمت گردشگری به ایجاد فرصتهای شغلی و درآمد محدود نمیگردد. در صورت برنامه ریزی و توسعهی از پیش اندیشده شده، گردشگری قادر است منافع مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، محیطی و سیاسی را ایجاد و سهم قابل توجهی را در توسعه ملی ایفاء نماید، به عبارتی به بهبود شاخصهای عدالت اجتماعی، ارتقاء سطح زندگی، رفاه عمومی و تعادل و توازن منطقه ای منجر گردد. حتی در مواردی کارشناسان اقتصادی منطقه ای گردشگری را به عنوان تنها عامل استقرار منابع و توسعه مناطق کمتر توسعه یافته پنداشتهاند(معصومی، ۱۳۸۵،۳۳). توسعه توریسم باید ریشه در هستی آن (حقیقت هر محیطی همراه با هر خصوصیات فرهنگی، اقتصادی،و طبیعی ذاتی) داشته باشد. بدون این مفاد استراتژی های توریسم فرهنگی قابل دسترسی نمیباشد غالبا وقتی صحبت از منابع فرهنگی یک منطقه میشود فقط تنها بعد فیزیکی آن در محیط به چشم میآید. گرچه تعداد زیادی از کیفیت های مناطق هر کدام سود با اهمیتی دارند و دارای استعدادهای بالقوه منحصر به فردی برای توسعه هستند، همچنین اینها بیشتر مستعد برای فعالیت توریسم اند ( جیمسون[۶۴] و همکاران،۲۰۰۴، ۲۵). در نمودار ذیل اشکال مختلف منابع فرهنگی مشاهده می شود:
نمودار(۲-۲) شکل های مختلفی از منابع فرهنگی(جیمسون ،۲۰۰۴)
بعد اجتماعی– فرهنگی حکایت از ثبات فرهنگ، سازمان اجتماعی و ساختار اجتماعی جامعه دارد. این بعد از پایداری گردشگری در برگیرنده احترام برای هویت اجتماعی و سرمایه اجتماعی برای فرهنگ جامعه و سرمایه های آن و تقویت انسجام اجتماعی و عزت نفس است و به افراد جامعه این توانایی را میدهد که زندگی خود را کنترل کنند. پایداری اجتماعی اشاره به توانایی یک اجتماع، چه محلی و چه ملی برای پذیرش بازدید کنندگان در دوره های زمانی کوتاه یا بلند مدت دارد. به طوری که هیچگونه ناهماهنگی و تضادی در ساخت اجتماعی جامعه به وجود نیاید یا به پایین ترین مقدار ممکن کاهش یابد و پایداری فرهنگی به ثبات یا سازگاری در چارچوب شاخص های فرهنگی یک جامعه در مقابل فشار حاصل از فرهنگ گردشگر نامیده میشود و به آثار فرهنگی به جامانده از گردشگران اشاره دارد(رضوانی و همکاران، ۱۳۹۱، ۷۳). گردشگری بزرگترین عامل انتقال شیوه های زندگی و رفتار اجتماعی ملتی به ملت دیگر است. جهانگردانی که به کشورها و سرزمین های گوناگون سفر میکنند تحت تأثیر شیوه لباس پوشیدن، الگوهای غذایی، موسیقی، آداب و رسوم مردم محلی، معماری و… قرار میگیرند و حتی برخی از آنان پس از بازگشت به شهر و کشور خود، از این شیوه ها تقلید میکنند. تجربه نشان داده است که گردشگر با حضور خودش، مردم مناطق گردشگر پذیر را تحت تأثیر قرار میدهد و این امر به ویژه برای افراد فرصتی است تا بتوانند با فرهنگ دیگران هم آشنا شوند. مسافران طی مسافرت در مقصد با افراد و اقوام گوناگون آشنا میشوند و این آشنایی علاوه بر این که موجب تغییر نگرش در مورد آن قوم و ملت میگردد، شالوده و اساس دوستی و صفا بین مسافران و افراد محلی را پایه ریزی می کند و منجر به همبستگی های قومی می شود(رنجبریان و زاهدی،۱۳۷۹، ۵۵). جهانگرد بهترین سفیر حسن نیت مردم کشورش در کشور و یا سرزمین دیگر است جهانگردان با سفر به نقاط گوناگون یک سرزمین، با واقعیت هایی روبه رو میشوند، چهره واقعی کشور و ملت مورد بازدیدشان را میشناسند و با ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی آن ملت که تاکنون مجهول بوده است، آشنا میشوند. مقصود از اثرات اجتماعی گردشگری، تغییراتی است که در زندگی مردم جامعه میزبان گردشگر رخ میدهد و این تغییرات بیشتر به سبب تماس مستقیم اهالی و ساکنین آن دیار و گردشگران صورت می گیرد و مقصود از اثرات فرهنگی تغییراتی است که در هنر، آداب و رسوم و معماری مردم ساکن در جامعه میزبان رخ می دهد، این تغییرات بلندمدت تر است و در نتیجه رشد و توسعه صنعت گردشگری رخ خواهد داد. بهر حال توسعه و گردشگری در یک منطقه، موجب تغییرات اجتماعی و فرهنگی آن منطقه گردیده و میبایستی جهت جلوگیری از آثار منفی و نیز تقویت آثار مثبت آن در جامعه میزبان مورد بررسی و ملاحظه قرار گیرد(تقدیسی،۱۳۹۱، ۴). درجدول ذیل اثرات مثبت و منفی فرهنگی اجتماعی گردشگری آورده شده است:
جدول(۲-۲) اثرات مثبت و منفی فرهنگی اجتماعی گردشگری(فضیله خانی و همکاران،۱۳۸۸)
پیامدهای بالقوه منفی فرهنگی اجتماعی گردشگری | پیامدهای بالقوه مثبت فرهنگی اجتماعی گردشگری |
* عدم انعکاس مناسب فرهنگ و آداب و رسوم منطقه بازدید شده * پوشش نامناسب گردشگران در مواردی و اثرات منفی بر بومیان * متأثر ساختن جامعه میزبان از فرهنگ و آداب و رسوم گردشگران * امکان افزایش ناامنی و هرج و مرج در منطقه * تشدید تضاد اجتماعی بین طبقات مختلف مردم * امکان رایج شدن کالاهای لوکس و گسترش مصرف گرایی * به خطر افتادن غنای فرهنگی و اصالت فرهنگی جامعه * تغییر نحوه ی زندگی افراد بومی کشور میزبان * فاصله درآمدی بومیان و گردشگران منجر به اثرات نمایشی می گردد * گردشگری منجر به جنبه تجاری پیداکردن برخی جنبه های فرهنگی میشود |
* گسترش تبادلات فرهنگی بین گردشگران و افراد بومی * رشد شخصیت و شکوفائی استعدادها و ارتقاء سطح دانش و آگاهی ساکنین * بهبود عدالت بین مردان و زنان از جهت دست یابی به فرصت های شغلی * توسعه روابط فکری، فرهنگی،و اجتماعی جامعه میزبان و مهمان * شناخت مردم از فرهنگ و تمدن کشورهای دیگر * حفظ و اشاعه ی هنرهای سنتی و آداب و رسوم باستانی * احیاء هویت فرهنگی و احساس غرور ملی * بهبود کیفیت زندگی جامعه میزبان * ایجاد تحول، نوسازی و معرفی فرهنگ محلی |
۲-۲-۷-۳-۱: امنیت در گردشگری
امروزه، امنیت را میتوان به عنوان مهمترین و اساسیترین اصل در تدوین راهبرد توسعه ای جهانگردی در جهان مطرح نمود. متغیرهایی مانند امنیت، همواره شاخص ترین پارامتر در جلب جهانگردان داخلی و خارجی محسوب میشود. به همین دلیل، کارشناسان بر این باورند که بازنگری جهانگردی و امنیت ملی بسیار ضروری است و جهانگردی با مؤلفههایی مانند امنیت، صنعت حمل و نقل، هتل ها و جاذبهها ارتباطی بسیار نزدیک دارد و نا امنی در هریک ممکن است امنیت جهانگردی را به مخاطره اندازد. از دیدگاه روان شناختی، احساس امنیت پیکرهای چند بعدی را میسازد و از عوامل متعددی ناشی میشود و در ارتباط با شرایط اجتماعی و افراد مختلف به گونه های متفاوت ظهور یافته و سنجش واندازه گیری آن نیز به شیوه های گوناگونی صورت میگیرد. این احساس ناشی از تجربه های مستقیم و غیر مستقیم افراد از شرایط و اوضاع پیرامونی است(اصفهانی، ۱۳۹۰ ،۷۱). بعنوان مثال، یک شرکت سرمایه گذار بین المللی اگر در ارزیابی کارشناسی خود، محیط و مقصد مورد نظر را از نظر ویژگی امنیتی مناسب نیابد و امنیت مالی و جانی توریست را تأمین نبیند قطعاً سرمایه خود را به آن منطقه منتقل نخواهد کرد. از طرفی، نقش و تأثیر صنعت جهانگردی در ترسیم امنیت ملی یک کشور چنان است که اکثر کشورهای توسعه یافته با وجود دارا بودن منابع کلان اقتصادی و درآمد، ترجیح می دهند بر روی صنعت توریسم متمرکز شوند. حضور مستقیم بازدیدکنندگان و گردشگران در یک کشور علاوه بر توسعه اقتصادی و تبادلات فرهنگی، آن کشور را به عنوان یک قطب امن گردشگری به جهانیان معرفی می کند. در این زمینه می توان به نقش ۱) دولت ها، ۲) برنامه ریزی، ۳) هویت فرهنگی، ۴) عوامل سیاسی و اداری و ۵) شبکه راه ها به عنوان عناصر تأثیرگذار در امنیت جهانگردان اشاره کرد( صیدایی و هدایتی مقدم، ۱۳۸۹، ۱۰۳). موفقیت و رشد پایدار گردشگری در گرو عملکرد مناسب چرخۀ گردشگری و عناصر و عوامل متعددی است که روی هم رفته سامانۀ گردشگری را تشکیل میدهند. این مؤلفه ها هر یک در سامانۀ مذکور اهمیت خاصی داشته و با سایر مؤلفه ها ارتباط تنگاتنگی دارند. یکی از مهمترین این عوامل که رونق و توسعۀ گردشگری در گرو آن است"امنیت گردشگران و مقصدهای گردشگری"، است(اصفهانی،۱۳۹۰، ۱۶). مطالعات نشان میدهد یکی از مسائلی که باعث تضعیف وضعیت صنعت گردشگری و کاهش تعداد گردشگران در سالهای اخیر شده تبلیغات رسانه های بیگانه به نا امن بودن کشور ایران میباشد (ارمغان، ۱۳۸۶، ۴۳). به طوری که بسیاری از گردشگران معتقد بوده اند که قبل از سفر به ایران انتظار داشتهاند، امنیت جانی و یا مالی شان به خطر افتد. علاوه بر تبلیغات منفی بروز برخی از حوادث امنیتی که برای گردشگران در ایران اتفاق افتاده، مانند؛ دزدیده شدن گردشگران توسط رانندگان تاکسی، دزدی و غارت اموال آنها توسط اراذل و اوباش، کیف قاپی توسط موتور سواران، جیب بری در بازارها و ترمینال های اتوبوسرانی، بیهوش کردن گردشگر توسط قرصهای خواب آور، عدم رعایت قوانین راهنمایی و راهنمایی و خطراتی که ممکن است در اثر تصادفات برای گردشگران اتفاق افتد، سوانح هوایی و عدم اطمینان به پروازهای هوایی ایران، حضور معتادین در ترمینال ها، فرودگاه ها، خیابان های اصلی شهر و غیره، باعث شده در برخی از موارد به تبلیغات منفی عدم امنیت در ایران دامن زند. بنابراین این مسأله ضرورت توجه به نظارت بیشتر در تأمین امنیت گردشگران را میطلبد(ربانی و همکاران،۱۳۹۰، ۴۱). برخی از این کشورها و معضلات و چالشهای که در ارتباط با گردشگر و گردشگری دارند در جدول ذیل بیان شده است:
جدول(۲-۳) چالشهای گردشگری در کشورهای مختلف(ربانی و همکاران،۱۳۹۰)
کشور | مشکلات امنیتی و گردشگری | بحران | نقش و عملکرد پلیس | آسیب پذیری به خاطر خشونت |
آروبا[۶۵] | گم شدن دختران | رسانه های ایالات متحده و قوانین ارتباطی مقامات آروبایی |
۷ : در فضاهای اطلاع رسانی مکانیزه جذب حداکثر نور طبیعی توصیه می شود .
۸ : مقاومت طبقات ساختمانی مکانیزه ۱۳۰۰ کیلوگرم در متر مربع است .
۹ : برق و انرژی غیر قابل انقطاع برای رایانه ها تامین شود .
۱۰ : ژنراتور یدکی در واقع اضطراری قطع برق یا دانشگاه توصیه شده است . ( عازم ، ۱۳۹۱ )
۲-۴-۹ : وظایف و نقش کتابداران کتابخانه های دانشگاهی .
از کتابداران کتابخانه دانشگاهی انتظار می رود که عملکردهای گوناگونی را به مورد اجرا بگذارد . مع ذالک حرفه او کاملا با آنچه که کتابدار باید در سطوح مختلف انجام بدهد تطبیق نمی کند . دلیل این امر آن است که شرح وظایف به موقعیت تخصصی او مربوط نیست . وظایفی که به عهده کتابدار است عبارت است از : گزینش کتاب ، رده بندی ، فهرست نویسی ( شامل آماده سازی سر عنوان های موضوعی ) ، ارائه خدمات مرجع و اطلاع رسانی ، سندآرایی ، خدمات کتاب شناختی ، برقراری دوره ها و سخنرانی های توجیهی درباره کتابخانه.
برنامه های آموزشی استفاده کننده شامل خدمات مشاوره ای خوانندگان ، خدمات رایزنی ( ممکن است کتابدار در نقش یک رایزن برای کتابخانه ای دیگر / مرکز سند آرایی / مرکز اطلاعات خدمت کند ) ، هدایت و پژوهش ( امکان دارد کتابداری جهت توسعه خدمات کتابخانه ، مطالعاتی را انجام دهد . احتمالا این امر به شکل همکاری در متون تخصصی خواهد بود .) و اداره و مدیریت است . وظایف فوق را می توان به گروه های زیر طبقه بندی نمود .
وظایف آموزشی.
وظایف پژوهشی .
وظایف اجرایی و مدیریت .
وظایف دیگر . ( کومار ، ۱۳۷۱ )
اهداف کتابخانه های دانشگاهی و دانشکده ای معمولا به ترتیب اهمیت عبارتند از :
پاسخ گویی به نیازهای آموزشی برخواسته از برنامه های درسی و یا مطالعات عمومی دانشجویان .
حمایت اطلاعاتی از اعضای هیئت علمی برای به روز کردن برنامه درسی و اجرای فعال تر نقش آموزشی آنها .
فراهم کردن منابع اطلاعاتی لازم جهت پیشبرد اهداف پژوهشی دانشکده .
طبق تعاریف فوق از اهداف کتابخانه های دانشکده ای و دانشگاهی طبیعی است که وظایف کتابدار کتابخانه دانشگاهی و دانشکده ای فراتر از یک کتابدار معمولی است .
۲-۴-۱۰ : بودجه در کتابخانه های دانشگاهی.
کتابخانه بخش عمده ای از سرمایه علمی و معنوی هر موسسه آموزش عالی است ، حفظ و ارتقای ارزش آن نیاز به سرمایه گذاری منظم و مداوم دارد . کتابخانه دانشگاهی باید از بودجه کافی و مستقل و متناسب با هدف ها و وظایف مدون و مصوب خود برخوردار باشد تا بتواند نیازهای اطلاعاتی جامعه استفاده کننده خود را به راحتی برآورده سازد. لازم است ۳ درصد از کل بودجه جاری آموزشی ، پژوهشی و اداری دانشگاهی به کتابخانه اختصاص یابد و از این بودجه ۷۰ تا ۹۰ درصد برای تهیه منابع و ۱۰ تا ۳۰ درصد برای سایر هزینه ها در نظر گرفته شود . بخش عمده بودجه کتابخانه دانشگاهی باید صرف تهیه منابع اطلاعاتی خارجی و نشریات ادواری باشد. در واقعی که بودجه درخواستی تقلیل یابد ، لازم است بر پایه اهداف و وظایف مدون کتابخانه اولویت ها معلوم و مصرف بودجه بر اساس آن انجام گیرد . ( تعاونی ، ۱۳۸۰ )
۲-۵ : جامعه استفاده کننده کتابخانه های دانشگاهی .
جامعه استفاده کننده از کتابخانه های دانشگاهی عبارتند از دانشجویان ، اساتید و کارمندان دانشگاه . البته بر حسب مورد و با معرفی نامه ، محققان و دیگر افراد می توانند از خدمات کتابخانه های دانشگاهی برخوردار شوند . با به کارگیری فنی آوری های جدید به ویژه استفاده از رایانه و شبکه های اطلاع رسانی ، کتابخانه های دانشگاهی در حال تحول و تبدیل به مراکز اطلاع رسانی در سطح دانشگاه ها هستند . به دین معنا که اغلب کتابخانه های دانشگاهی با اتصال به شبکه های داخلی و بین المللی سعی دارند تا روز آمد ترین منابع و مقالات علمی را در دسترس مراجعان خود قرار دهند .( مزینانی ،۱۳۸۲)
۲-۶ : شکل گیری کتابخانه های دانشگاهی ایران .
با وجود اینکه اولین موسسه آموزش عالی در ایران را امیر کبیر با نام دارالفنون تاسیس کرد ، ولی باید اذعان داشت که اولین دانشگاه به مفهوم امروزی آن در سال ۱۳۱۳ با نام دانشگاه تهران تاسیس شد. با تاسیس این دانشگاه و شکل گیری دانشکده های مختلف آن پایه های کتابخانه های دانشکده ای و دانشگاهی نیز پی ریزی شد . ( مزینانی ،۱۳۸۲ )
نخستین و قدیمی ترین کتابخانه دانشگاهی ایران ، کتابخانه دانشکده حقوق ( ۱۳۱۸ ) است که میراث کتابخانه مدرسه عالی علوم سیاسی ( ۱۲۹۹ ش. ) بود .
دانشکده های ادبیات ، پزشکی ، فنی و علوم دانشکده های مهم دانشگاه تهران بودند که در آنها کتابخانه های دانشکده ای نوین تاسیس شد .
از بزرگ ترین و مهم ترین کتابخانه های دانشگاهی ایران این موارد را باید ذکر کرد : کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران ؛ کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف ؛ کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران ؛ کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان ؛ کتابخانه مرکزی دانشگاه علم و صنعت ؛ کتابخانه های مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی و کتابخانه مرکزی دانشگاه شیراز . ( مزینانی ، ۱۳۸۲)
۲-۷ : شکل گیری کتابخانه های دانشگاهی در غرب .
شکل گیری دانشگاه ها در دنیای غرب به قرن ۱۶ میلادی بر می گردد . به این معنا که در سال ۱۵۰۰ میلادی بیش از ۷۵ دانشگاه در سطح اروپا به وجود آمد . این دانشگاه ها هر یک دارای مجموعه ای از کتابها بوده اند که در سطح محدودی مورد استفاده علما و دانش پژوهان قرار می گرفت . این نوع کتابخانه ها همانند کتابخانه هایی بودند که در دنیای شرق در کنار مدارس علمیه و نظامیه ها مورد استفاده محققان قرار می گرفت . اما شکل گیری کتابخانه های دانشگاهی به مفهوم امروزی و با قوانین مدون در اروپا به حدود سال ۱۸۵۵ و در آمریکا به سال ۱۸۵۰ می رسد.
قرن هجدهم ، اوج پیشرفت های فرهنگی و آغاز پیدایش کتابخانه باز [۲۷]می شود . در این قرن ، کتابخانه های عمومی پدید نمی آیند اما کتابخانه های دانشگاهی رشد بسیار می کنند . در آلمان قرن ۱۹ ، آزادی دانشگاهی [۲۸] اهمیت پیدا می کند . این شیوه که اساس آن آزادی فرا گرفتن [۲۹] و آزادی آموختن [۳۰] است بعدا در دیگر کشورها به ویژه آمریکا رسوخ پیدا می کند . از این زمان کنترل و بازرسی دانشگاه ها از میان می رود .و جز در مواردی که دیکتاتوری حاکم می شود ، از جمله در دوره آلمان نازی ، آزادی آموزش اعتبار بسیار پیدا می کند . استادان ، پژوهندگان و دانشجویان در آموزش و پژوهش آزادی می یابند و ارزش کتابخانه های دانشگاهی فزونی می یابد. ( ابرامی ، ۱۳۸۶ )
۲-۸ : استانداردها و تاریخچه آن .
استاندارد واژه ای است انگلیسی به معنای پرچم و علم است و از کلمه Stand به معنای ایستادن ، ماندن و قرار گرفتن اخذ شده است . استاندارد در اصطلاح متداول امروزی به معنای مقیاسی برای اندازه گیری ، مدل و نمونه اشیا ، تعیین کمیت و کیفیت ، و آنچه دارای مشخصات رسمی است به کار می رود .
استانداردها مدارکی در برگیرنده قواعد و رهنمودها یا ویژگی هایی برای فعالیت ها یا نتایج آنها هستند که به منظور استفاده مکرر عمومی ، ایجاد هماهنگی و وحدت ، توسعه تفاهم ، تسهیل ارتباطات ، صرفه جویی در اقتصاد ملی ، حفظ سلامت و امنیت عمومی ، گسترش مبادلات بازرگانی داخلی و خارجی و توسط سازمان معتبری به تصویب رسیده است .
طبق تعریف سازمان بین المللی استاندارد ( ایزو ) [۳۱]هر استاندارد نتیجه تلاشی خاص است که برای هماهنگ کردن جریان یا محصولی معیّن پدید آمده و به تصویب مقام صالحی رسیده باشد و ممکن است به یکی از شکل های زیر باشد : الف ) نوشته ای حاوی یک سلسله شرایط لازم ؛ ب ) واحدهای اساسی یا کمیّتی ثابت مانند آمپر ، صفر مطلق و جز آن ؛ ج ) ابزاری مادی برای سنجش ، مانند متر .
استاندارد از دیر باز در زندگی بشر وجود داشته و مانند بسیاری از پدیده های طبیعی ، شناخت و برداشت انسان از محیط بوده که از آغاز به صورت ناخودآگاه تحقق یافته است . گسترش فن و تجارت در ادوار گذشته انسان را وا داشته است تا در برخی زمینه ها ، به ویژه در اندازه گیری های یکسان و نیز ساخت وسایل و لوازم ، استاندارد هایی را تعیین کند ، وجود ظروف سفالین یک شکل ، کشتی هایی با طرح و شکل یکسان ، ابعاد ثابت و مشخص آجرها ، و حتی قطعات سنگ در بنای اهرام مصر نشانه هایی از استاندارد در عهد باستان محسوب می شود .
در ایران ، در زمان داریوش اول هخامنشی ، وزنه های استاندارد شده ای براساس واحدی به نام کرشه[۳۲] ساخت می شد که معادل ۸۳٫۳ گرم بود . در انگلستان زمان پادشاهی جان ، در منشور کبیر استاندارد هایی درباره اوزان و مقیاس ها در امر تجارت تعریف شده است . اما پس از عصر رنسانس ، با توجه به تحول بنیادی در طرز تفکر اجتماعی و رشد اختراعات و تولیدات صنعتی ( انقلاب صنعتی ) ، استانداردهای صنعتی نیز پدید آمد . با رشد فن آوری و افزایش کارخانه ها ، استانداردهای دیگری از قبیل فنون کنترل کیفیت ، توصیف ویژگی ها ، و به جز آن به ثبت رسید .
یادگیری این استانداردها توسط تولیدکنندگان و محققان مستلزم آن بود که به شکل مکتوب درآیند و در کتابخانه ها و مراکز استاندارد نگهداری و سازماندهی شوند . به همین سبب ، تدوین استانداردهای بین المللی در زمینه ها و سطوح مختلف توسط سازمان بین المللی استاندارد ( ایزو ) انجام گرفت و به صورت جزوه هایی منتشر شد و به کلیه کشورهای عضو ارسال گردید . ( صمیعی ، ۱۳۸۱ )
۲-۸-۱ : سازمان بین المللی استاندارد ( ایزو).
سازمان بینالمللی استاندارد که به اختصار ایزو خوانده میشود، بزرگترین سازمان بینالمللی است که امر تدوین و انتشار استانداردهای بینالمللی را به عهده دارد. سازمان ایزو شبکه گستردهای را تشکیل میدهد که اعضای آن نهادهای ملی مسئول حوزه استاندارد در ۱۶۲ کشور مختلف جهان هستند.
ایزو کار رسمی خود را۲۳ فوریه سال ۱۹۴۷ آغاز کرده است. این سازمان به ترویج جهانی استانداردهای اقتصادی و صنعتی میپردازد تا مبادلات صنایع و فنون مختلف را در یک راستا هماهنگ کند. سازمان بینالمللی استاندارد سازی، با وجود این که یک سازمان غیردولتی است اما بهدلیل این که استانداردهای این موسسه تبدیل به قوانین میگردد از بیشتر سازمانهای غیردولتی قدرتمندتر میباشد.
در این شبکه هر کشور تنها یک عضو محسوب میشود. دبیرخانه مرکزی سازمان ایزو ، که هماهنگی کل این تشکیلات را بر عهده دارد، در شهر ژنو کشور سوئیس مستقر است. ایزو سازمانی غیردولتی است که پل ارتباطی بین بخش عمومی و خصوصی محسوب میشود. زیرا از یک سو بسیاری از نهادهای عضو سازمان ایزو بخشی از ساختار دولتی کشور خود هستند و از سوی دیگر سایر اعضای سازمان ایزو، که کاملا خصوصی هستند، از طریق مشارکت تشکلهای صنعتی با این سازمان همکاری میکنند.
با چنین ترکیبی، سازمان ایزو توانایی سازماندهی و دستیابی به اجماع در زمینه راهحلهایی را دارد که نیازمندیهای کسب و کار و نیازهای وسیعتر جامعه را برآورده میسازد. بر اساس آمار منتشرشده در پایان ماه آگوست سال ۲۰۱۱، سازمان ایزو دارای ۱۶۲ عضو، ۲۱۹ کمیته فنی و ۵۶۱ کمیته فرعی و ۲۴۷۸ کارگروه است که در رشتههای مختلف از کشاورزی و ساختمان گرفته تا مهندسی مکانیک و تجهیزات پزشکی و جدیدترین فناوریهای روز به امر تدوین استانداردهای بینالمللی اشتغال دارند. جمهوری اسلامی ایران در ۳۶۰ کمیته فنی و فرعی سازمان ایزو از جمله کمیته فنی فناوری اطلاعات متناظر با کمیته فنی مشترک فناوری اطلاعات عضویت دارد.
۲-۸-۲ : ایزو و استانداردهای حوزه کتابداری و اطلاع رسانی .
استاندارد سازی امور مربوط به کتابخانه ها ، مراکز اسناد و اطلاع رسانی ، خدمات نمایه سازی و چکیده نویسی ، آرشیو ، علوم اطلاع رسانی و نشر ، موضوع کار کمیته فنی شماره ۴۶ ایزو است . این کمیته دارای ۲۶ عضو شرکت کننده و ۳۶ عضو ناظر است که از نمایندگان موسسات ملی استاندارد مربوط هستند و کار استاندارد سازی را بر عهده دارند .
۸ کمیته فنی دیگر ایزو ، و ۴۳ سازمان بین المللی نیز در این امر مشارکت دارند . سایر کمیته های فنی فعال در حوزه اطلاع رسانی و سند پردازی عبارتند از :
کمیته فنی مشترک شماره ایزو و آی.ای.سی ؛
کمیته فنی فناوری اطلاعات ، Iso / TC37 ؛
کمیته فنی اصطلاح شناسی ( اصول و همآرایی ) ISO / TC 154 ؛
کمیته فنی اسناد و مواد اطلاعاتی در حوزه های اداری ، بازرگانی و صنعت ، ریز نگاشته ها و حافظه های نوری برای ضبط ، ذخیره و استفاده از اسناد و تصاویر ، ISO / TC 171 ؛ ( شیری ، ۱۳۸۶ )
۲-۸-۳ : استاندارد و استاندارد سازی در کتابداری و اطلاع رسانی .
استاندارد از لحاظ اصطلاحی به سطحی از کیفیت خاص اشیا ، فعالیت ها ، یا مقیاس پایه گفته می شود . که باید رعایت شود یا مبنای داوری قرار گیرد . فرایند استاندارد سازی هم به معنای تولید استاندارد و هم به مفهوم تطبیق با استاندارد است . استاندارد ، در واقع ، مجموعه ای از قوانین و مقررات است که توسط برخی نهادهای ذی صلاح جهت استفاده سازمان ها و موسسات در مقیاس ملی و بین المللی وضع و تصویب می شود و ممکن است توسط دولت ها یا نهادهای علمی ، از جمله برخی انجمن های حرفه ای ، اجرا گردد . بعضی از استاندارد ها به صورت دستورالعمل ارائه می گردد و سازمان ها مجازند خود در مورد شیوه به کارگیری آنها تصمیم بگیرند . یا فقط بخشی از آنها را استفاده کنند. نوع دیگر استاندارد حاصل توافق است نه ناشی از قانون گذاری ، و غالباً روش ساده انجام کار را با درجه ای از کارآیی و حداقل هزینه ارائه می کند . نمونه این نوع استاندارد در کتابداری مربوط به چگونگی تدوین فهرست سرعنوان موضوعی است برخی عوامل موثر در استاندارد سازی عبارتند از : ایجاد نظم در آنچه می توان در وضعیت دیگری هرج و مرج تلقی شود ، تضمین ثبات ، نیل به درجه قابل قبولی از تعالی ، و ارتقای خدمات موثر . تمایل به بهبود کیفیت ، به تنهایی ، به ایجاد استاندارد نمی انجامد ، بلکه احساس ضرورت و شناخت نیازها برای ایجاد و به کارگیری استانداردها حائز اهمیت است . وجود استاندارد هزینه ها را کاهش می دهد و هماهنگی با آن می تواند از دوباره کاری بکاهد. به طور مثال ، تحلیل موضوع مدارک به صورت استاندارد می تواند کار هماهنگی میان مراکز مختلف را تسهیل کند . همچنین استاندارد سازی ، سازگاری در استفاده از نظام های واژگان یا رده بندی را ارتقا می دهد . رعایت استانداردها در آموزش و اطلاع رسانی نیز حائز اهمیت است ، و در واقع ، اصول و روشها به دانشجویان تدریس می شود تا آنها قادر باشند در سازمان های گوناگون اطلاع رسانی به طور موثر فعالیت کنند . همان گونه که دلایلی برای ضرورت وجود و استفاده استانداردها قابل ارائه است ، عللی نیز برای نداشتن ، یا حداقل به کار نبردن آنها نیز وجود دارد. هر استاندارد لزوماً بهترین خدمات را برای کلیه استفاده کنندگان فراهم نمی کند ، جویندگان اطلاعات دارای نیازها و شرایط بسیار متفاوت هستند . از این رو ، ممکن است برخی استاندارد ها برای گروهی از استفاده کنندگان سودمند تلقی شود ، ولی در محیط اطلاعاتی دیگری ، مناسب نباشد ؛ یا در سازمانی ، معتبر و در سازمان دیگری کم اعتبار ارزیابی شود . هیچ استانداردی را نمی توان برای همه ، بدون در نظر گرفتن نیازها و شرایط ، مناسب دانست . استانداردها بر اساس تناسب شان با وضعیت ویژه به کار می روند .( نشاط ، ۱۳۸۱ )
۲-۸-۴ : استانداردهای کتابخانه ای .
تدوین استانداردهای کتابخانه ای در حرفه کتابداری دارای سابقه ای طولانی است و تاکنون سه نوع استاندارد تدوین و ترویج شده است . استانداردهایی که خدمات کتابخانه ها با آنها مقایسه می شود . استاندارد متفاوتی که انجمن کتابداران آمریکا و سایر موسسات حرفه ای جهان منتشر کرده اند از این نوع هستند . دو نمونه از این نوع استانداردها عبارتند از : ” استانداردهای ایفلا برای کتابخانه های دانشگاهی “ [۳۳] و ” رهنمودهایی برای آموزش و استفاده کتابداران ، اطلاع رسانان و آرشیو داران “ [۳۴] تدوین استاندارد کتابخانه های دانشکده ای در آمریکا از تلاش های اولیه مربوط به تعیین اعتبار موسسه های آموزشی نشات می گیرد . این موسسه ها راهنماها یا استانداردهایی برای ارزیابی و تعیین اعتبار سازمان های آموزشی تدوین کردند. در سال ۱۹۳۲ ویلیام رندال[۳۵] کتاب <کتابخانه دانشکده ای>[36] را که تحلیلی از حدود دویست و چهار سال آموزش علوم انسانی در دانشگاه های آمریکا بود منتشر کرد . در دهه ۱۹۳۰ ، به دنبال برنامه کتابخانه دانشکده ای بنیاد کارنگی ، شورای کتابخانه های دانشکده ای را به ریاست بیشاپ[۳۷] استاندارهای کتابخانه دانشکده ای را تدوین کرد . گروه دیگری نیز استانداردهای کتابخانه های مدارس عالی را فراهم کردند. در سی و پنجمین جلسه ایفلا – کپنهاگ ، در سال ۱۹۶۹ ، دکتر کی. دبلیو . هامفریز [۳۸] انگلیسی ، خلاصه ای را از استاندارد های جهانی متفاوت برای کتابخانه های دانشگاهی ارائه کرد . وی بر آن بود که از میان استانداردهای موجود در برخی کشورها به معیاری بنیادی دست یابد و اعتقاد داشت که بیشترین استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی تهیه شده در کشورهای مختلف در خارج از محیطی که در آن تدوین شده اند بی اعتبارند یا اعتبار اندکی دارند و نمی توان به عنوان معیار بین المللی مورد استفاده قرار گیرند . در سال ۱۹۶۵ در هند نیز استانداردهایی توسط رانگاناتان تدوین و منتشر شد. کتابداران هندی از اجماع متخصصان ، برای دستیابی به توافق درباره محتوای استانداردها ، استفاده می کنند. این تلاشها رویکرد آمریکایی را در تدوین استانداردهای کتابخانه های دانشکده ای منعکس می کند و توصیه هایی درباره مقدار بودجه سازمانی و تعداد و کیفیت کارکنان ، تسهیلات ، امکانات پرداخته است . کمیسیون دانشگاهی در سال ۱۹۷۵ کمیته ای برای توسعه کتابخانه های دانشکده ای و دانشگاهی تحت ریاست رانگاناتان تاسیس کرد . این کمیسیون پیشنهادهایی برای واگذاری اعتبار ، بودجه های کتابخانه ها ، گزینش و خرید کتابها ، کارکنان ، و ساختمان و تجهیزات کتابخانه ها ارائه داد . کمیته ” انجمن کتابخانه های دانشکده ای و تحقیقاتی “ [۳۹] با ماموریت تجدید نظر در استانداردهای کتابخانه های دانشکده ای تشکیل شد تا با تحقیق اطلاعات آماری ، استانداردهای سال ۱۹۷۵ را تدوین کند . این استانداردها گرچه از سال ۱۹۷۵ تا کنون چندبار ویرایش گردیده ، تغییر زیادی در آنها داده نشده است . کمیته ای که از انجمن کتابخانه های دانشکده و تحقیقاتی و انجمن کتابخانه های تحقیقاتی تشکیل شد . با گردآوری داده های خود و استفاده از داده های منتشر شده پیشین ، استانداردهای سال ۱۹۷۹ را برای کتابخانه های دانشگاهی تدوین کرد . سپس متن جدیدی از استانداردها ، که توسط انجمن کتابخانه های دانشکده ای و تحقیقاتی در سال ۱۹۸۹ تدوین و به کار گرفته شد، جایگزین استانداردهای سال ۱۹۷۹ گردید . در این متن ، از کتابداران خواسته شده که اهداف بلند مدت ، میان مدت و کوتاه مدت خود را مشخص کنند ، همچنین راهکاری توصیه شده است که می تواند دستیابی به اهداف و مقاصد را ارزیابی کند . این متن به فرایند داخلی کتابخانه توجه دارد و حاوی پیشنهادهایی برای آن دسته از دانشکده هاست که تمایل دارند آن را به کار گیرند . ویرایش ۱۹۹۵ استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی در سه مقوله کلی مجموعه ها ، کتابداران ، و ساختمان و تجهیزات تدوین شده است . ( هدایی ، ۱۳۷۶ )
vpg………………………………………………………….. 29……
شکل ۱۴) سنتز RNA و ترجمه پروتئین …………………………………………………………………… ………………………………………………….. ۳۰
شکل ۱۵) مدل سنتز ssRNA پولوویروس ……………………………………………………………………………………………………………………… ۳۱
شکل ۱۶) مراحل ساخته شدن واحدهای ساختمانی و عملکرد ۳CD pro در این مرحله ……………………………………………….. ۳۲
شکل ۱۷) مراحل مرفوژنز پیکورنا ویرس ها ……………………………………………………………………………………………………………………… ۳۳
شکل ۱۸) کلیواژ اولیه پروتئین پیکورنا ویروس ها …………………………………………………………………………………………………………… ۳۶
شکل ۱۹) دیاگرام شماتیک ساختار ثانویه ………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۷
شکل ۲۰) دندروگرافی براساس پروتئین VP3 در پیکورنا ویروس ها ……………………………………………………………………………… ۳۸
شکل ۲۱) مقایسه توالی اسید آمینه ای در انتهای کربوسیلی از VP1 در بین پاراکوویروس ها و CAV ………………………. 39.
شکل ۲۲) نتایج Plaque assay پاراکوویروس انسانی تیپ ۱ ……………………………………………………………………………………….. ۴۰
شکل ۲۳) ارتباط فیلوژنیک بین پاراکوویروس ها و ایزوله های تازه جداشده از ویروس L jungan درحیوانات……………..۴۲
فصل اول
کلیات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۴۴
-
- بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۴۵
(۲-۱ فرضیه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۴۶ . (۳-۱اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۷
۱-۴)ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۴۷
فصل دوم
مروری بر متون گذشته………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۴۸
فصل سوم
مواد و روش ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۱
(۱-۳آماده سازی میکروتیوب و سرسمپلرها…………………………………………………………………………………………………………………………۵۲
(۲-۳ مواد لازم برای تهیه سوسپانسیون ……………………………………………………………………………………………………………………………..۵۲
(۳-۳ جداسازی RNA و ساخت cDNA…………………………………………………………………………………………………………………………….53
(۴-۳سنتز cDNA…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………54
۳-۵) Compatent……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….55
۳-۶) ترا نسفورم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۵۶
Mini prep protocol ( 7-3 (استخراج پلاسمید)……………………………………………………………………………………………………………۵۸
PCR (8-3……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58
(۹-۳ روش تهیه ژل آگارز………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۶۰
(۱۰-۳ روش آماده سازی مارکر ۱kb……………………………………………………………………………………………………………………………………60
۱۱-۳)تکنیک الکتروفورز………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۱
(۱۲-۳تهیه بافر الکتروفورز ۱x………………………………………………………………………………………………………………………………………………61
(۱۳-۳روش استخراج DNAاز ژل …………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۱
فصل چهارم
نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۳
مقایسه blast برخی توالی های مثبت با توالی موجود در بانک ژنی…………………………………………………………………………………..۶۶
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۹
بحث………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۸۰
نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۸۴
توصیه ها و پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۸۵
منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۸۶
خلاصه انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۰. اختصارات:
+ssRNA:plus sense single stranded RNA
EMCV:Encephalomyocarditis virus