۸- پیشنهاد می شود اداره آموزش و پرورش ناحیه ۲ شیراز ضرورت توجه به گروه های آموزشی و همکاری با آن را درایجاد شرایط تماس بیشتر با معلمان و همکاری با آنها در آموزش و همچنین، برقراری کلاسهای طرح درس، شامل روش های جدید یاددهی – یادگیری و انواع روش های ارزشیابی تشخیص، تکوینی و مجموعی و ایجاد توانایی درتحلیل محتوا و رفع نقایص ارتباط عمودی و افقی وغنای محتوای کتاب و دانش پایه را در برنامه های خود داشته باشد تا آموزش علوم تجربی راتا حد ممکن ارتقاء دهد.
۹- پیشنهاد می شود دبیران محترم استفاده از طراحی های جدیدتر در ظاهرشکل ها و نمودارها و استفاده از فیلم آموزشی(که به راحتی از اینترنت تهیه وبا کمک حافظه الکترونیکی قابل انتقال به کلاس است) را به برنامه خود اضافه کنند تا با بهره گرفتن از انگیزش دانش آموزان علاقه آنه را به یادگیری علوم افزایش دهند.
۱۰- پیشنهاد می شود ناحیه ۲ شیراز برنامه ریزی دقیقتری در خصوص تطابق حجم و محتوا و زمان به طور غیرمتمرکز به مدارس ارائه دهد و با توجه به از دست رفتن ۳۴/۰ اهداف قصد شده آموزش ضمن خدمت و مدارس را در تعامل با یکدیگر مورد باز نگری قرار دهد.
۱۱- پیشنهاد می شود با توجه به اینکه در روند ارزشیابی جدید ارزشیابی جزیی از فرایند یا ددهی محسوب می شود ابعاد آزمونها بر این اساس تنظیم و اجرا گردد.
۱۲- پیشنهاد می شود دبران محترم در ارائه تکا لیف به دانش آموزان مطابق توانایی آنها عمل کرده و با تعقیب تکالیف و ارزیابی قدرت درک وفهم هر یک از دانش آموزان تجدید نظر در روند آموزش را به شکل خاصی تری تنظیم کنند و کلاس را به سمت آموزش های فردی هدایت کنند.
۱۳- پیشنهاد می شود با توجه به تراکم دانش آموزان در کلاسهای درس، آموزش و پرورش ناحیه ۲ شیرازاقداماتی در جهت تسهیل برقراری تعداد زیادی مدارس غیر انتفاعی و نیمه انتفاعی ایجاد کند تا امکان حضور کلیه دانش آموزان در شرایط بهتری و کلاسهایی با نصف جمعیت کنونی فراهم گردد و با برقراری استانداردهای آموزشی روی همه مدارس در جهت عدالت آموزشی برای همه دانش آموزان حرکت کند.

۱۴ -پیشنهاد می شودپژوهشگرانی این پژوهش درچندناحیه ومنطقه دیگر نیزاجرا کنندتابرآورد کلی تری به دست آیدباملاحظه نتایج آن، امکان دارد توسط مسؤلین و کارشناسان برنامه های جامع تری رارقم بخورد.
۱۵ - پیشنهاد می شود با توجه به نتایج این گونه تحقیقات و نتایج آزمون تیمز۲۰۰۷ تغییرات و اصلاحاتی از لحاظ محتوایی و عملکردی دربرنامه درسی علوم دوره ابتدایی و راهنمایی کشورمان صورت بگیرد.
۵-۴-۲ - پیشنهادات پژوهشی مبتنی بر یافته های پژوهش
۱ -پیشنهاد می شود پژوهشگرانی این پژوهش درچند ناحیه و منطقه دیگر نیز اجرا کنندتابرآورد کلی تر ی به دست آید و با ملاحظه نتایج آن، امکان دارد توسط مسؤلین و کارشناسان برنامه های جامع تری رقم بخورد.
۲ - پیشنهاد می شود تحقیقاتی در زمینه تطابق هر درس با روش تدریسی که بالاترین اثربخشی را داشته باشد انجام گیرد.
۳ -انجام آزمون های عملکردی از ضروریات انجام این تحقیق است و فرصت بسیار زیادی را می طلبد؛ از این رو لازم است چنین تحقیق به وسیله یک گروه مورد پژوهش واقع شود.
۴- پیشنهاد می شود پژوهشگرانی که تحقیق خود را به نحوی مرتبط با برنامه درسی اجراشده انتخاب می کنند در قسمتی از فعالیت خود مشاهده آنچه در کلاس اتفاق می افتد، را داشته باشند.
۵- پیشنهاد می شود معلمان در کلاس خود این پژوهش را به عنوان اقدام پژوهی تکرار کنند.
۵-۵- محدودیت های پژوهش
۵-۵-۱- محدودیت های در اختیار
پژوهشگر در انجام این تحقیق با محدودیت های زیر روبرو بوده است:

1. 1. گستردگی محتوای پژوهش؛ که در بر گیرنده سه برنامه قصد شده، اجراشده و کسب شده بود. به علت نوع پژوهش لازم و ضروری بود حجم نمونه بزرگ باشد. محقق مجبور به بررسی حدود ۱۶۵۰۰۰گویه و تصحیح و نمره گذاری ۱۵۰۰۰سوال تشریحی بود.

1. 1. نحوه مطرح شدن بعضی از سوالات با توجه به اینکه دانش آموز مورد پرسش واقع میگردید و حریم دبیر و مدیر باید حفظ میشد طوری مطرح می گردید که گویه باید برعکس نمره گذاری می شد.

1. 1. تنوع در مقیاس ها با توجه به انطباقی که باید در آن بررسی می گردید به شکلی که بعضی سوالات برای یک گروه در قالب چند سوال و برای گروه دیگر در قالب یک سوال ارائه میگردید و لازم بود تعداد زیادی میانگین های جزیی نیز به دست آید.

۵-۵-۲- محدودیت های خارج از اختیار
۱-از آنجا که پژوهشگر برای انجام این پژوهش، تدریس علوم یکی از مدارس را نیز انجام می داد با وجود فوائد فراوان آن، دبیران علوم در ارائه درس خود راحت نبودند و احتمال بهره برداری شخصی را متاسفانه مطابق رسم مرسوم می دادند.
۲-برای انجام این تحقیق مشاهده کلاسهای درس ضروری است اما پژوهشگران عادی این امکان را به سختی به دست می آورند، محقق به عنوان گروه آموزشی علوم تجربی با توجه به تقلیل ساعت کار گروه به نصف در گروه آزمایشی به فرصت بسیار کمی برای مشاهده دست یافت.
۳-در صورتی که سو الات آزمون هماهنگ پایان سال تحصیلی از روایی و پایایی لازم برخوردار بود نیز می توانست، قسمتی از عوامل قابل سنجش باشد، که با توجه به هماهنگ بودن آزمون خرداد ماه استفاده از این آزمون امکان پذیر نگردید.
۵-۶ فهرست منابع
۵-۶-۱ منابع فارسی
آقازاده،احمد(۱۳۷۹)،آموزش وپرورش تطبیقی.سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها سمت.
احمدی، غلامعلی(۱۳۸۰). بررسی میزان همخوانی و هماهنگی بین سه برنامه قصد شده‌، اجراشده و کسب شده در برنامه جدید آموزش علوم دوره ابتدایی. پژوهشکده تعلیم و تربیت.
احمدی، غلامعلی (۱۳۸۳). ارزشیابی از برنامه درسی تربیت معلم دوره های کاردانی مراکز تربیت معلم ایران. موسسه پژوهشی برنامه‌ریزی درسی و نوآوریهای آموزشی.
احمدی، غلامعلی(۱۳۸۵). بررسی میزان همخوانی و هماهنگی بین سه برنامه قصد شده‌، اجراشده و کسب شده در برنامه جدید آموزش علوم دوره ابتدایی.فصلنامه تعلیم و تربیت. شماره ۲٫تابستان.
امانی، غلامعلی ومحمود زاده، غلامعلی و ارشدی، نعمت اله و حسینی، احمدو کرام الدینی، محمد واسبقی،علیرضا (۱۳۸۶) علوم سوم راهنمایی .دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی. تهران.
امانی، غلامعلی ومحمود زاده، غلامعلی و ارشدی، نعمت اله و حسینی، احمدو کرام الدینی، محمد واسبقی،علیرضا (۱۳۸۶)راهنمای معلم علوم سوم راهنمایی.دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی.
اخلاقی، فاضل (۱۳۸۴). میزان هماهنگی و همخوانی برنامه درسی قصد شده ،اجرا شده و آموخته شده در درس علوم اجتماعی دردبیرستانهای شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.تهران.
ابراهیمی، محمد رضا (۱۳۷۹). بررسی و تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی سوم دبستان. پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
امام جمعه، سید محمد رضا (۱۳۷۷). تحلیل محتوای کتابهای علوم تجربی پایه سوم و چهارم ابتدایی در سال تحصیلی ۷۷ – ۷۶٫ پایان نامه کارشناسی ارشد. چاپ نشده. دانشگاه تربیت مدرس.
اوجانی، افسانه (۱۳۷۸). تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی پنجم ابتدایی با توجه به اصول علمی برنامه‌ریزی درسی و بررسی میزان انطباق آن با توانایی ذهنی کودکان ۱۱ – ۱۰ ساله. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
بدریان، عابد (۱۳۸۵). مطالعه ی تطبیقی استانداردهای آموزش علوم تجربی دوره آموزش عمومی در ایران و کشورهای مؤفق. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
بروس جویس، مارشال وبورلی، شارورز(۱۹۹۲). الگو های تدریس.ترجمه صمد بهرنگی. انتشارات تهران.س امه ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر، ترجمه دکتر غلامرضا خوی نژاد، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی مشهد،۱۳۷۲
بیلر، رابرت (۱۳۷۸). کاربردروان شناسی در آموزش.ترجمه پروین کدیور.انتشارات مرکزنشر دانشگاهی.
بختیار نصرآبادی، حسنعلی(۱۳۸۴) و نوروزی، رضاعلی. بررسی میزان تحقق اهداف شناحتی درس علوم تجربی چهارم ابتدایی. معاونت پژوهشی دانشگاه اصفهان.
پاک سرشت،محمد جعفر(۱۳۸۴). مکاتب فلسفی و آرا تربیتی. انتشارات سمت.
پرویزیان، محمد علی (۱۳۸۴). بررسی آموزش کاوشگری در درس علوم تجربی پایه‌های سوم تا پنجم مدارس ابتدایی استان مرکزی. موسسه پژوهشی برنامه‌ریزی درسی و نوآوریهای آموزشی.
پور بافرانی، باقر(۱۳۷۶).ارزشیابی شیوه ارائه محتوای کتب علوم تجربی دوره راهنمایی ۷۶-۷۵ با بهره گرفتن از روش ویلیام رومی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
جمشید نژاد، مهرداد (۱۳۷۹). بررسی نظرات معلمان در خصوص شیوه نوین ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در درس علوم تجربی مدارس دولتی تهران در سال تحصیلی ۷۹– ۷۸٫ پایان نامه کارشناسی ارشد. چاپ نشده دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش.
حامدی خواه، فضلعلی(۱۳۷۷). بررسی میزان استفاده معلمان از روش های تدریس فعال و مقایسه نتایج عملکرد آموزشی آنان در تدریس علوم تجربی دوره ابتدایی. پایان نامه کارشناسی ارشد. چاپ نشده دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش.

پور و سعادت یار(۱۳۹۱) در مطالعه خود به تحلیل و بررسی نگرش ها و نیات مسؤلانه زیست محیطی با توجه به شهروند زیست محیطی پرداخته و اظهار نمودند، که نگرش های زیست محیطی یک عامل پیش بینی کننده قوی از رفتار مسئولانه زیست محیطی می باشندو مشخص گردید که رفتار مسئولانه زیست محیطی می تواند به حفاظت از محیط زیست کمک کند.
ضیاءپور و همکاران(۱۳۹۱) در مطالعه خود به تحلیل جامعه شناختی محیط زیست و رفتار افراد نسبت به آن در مناطق روستایی و شهری استان کرمانشاه پرداخته و دریافتند که رفتارهای مردم نسبت به محیط زیست مسئولانه است اما بین دانش زیست محیطی و رفتار نسبت به محیط زیست ارتباط معنی داری وجود ندارد. نتایج همچنین نشان داد که رفتارهای زیست محیطی در مناطق روستایی مسئولانه تر از مناطق شهری، در میان افراد مسن مسئولانه تر از افراد جوان، در میان متأهلان مسئولانه تر از مجردان و در میان زنان مسئولانه تر از مردان می باشد. یافته ها نشان می دهد که برای ترویج و توسعه رفتارهای مسؤولانه نسبت به محیط زیست در راستای حفاظت از محیط زیست، باید نحوه رفتار و روش زندگی انسان ها در طبیعت تغییر یابد. از این رو، تنظیم مجموعه رفتارهای زیست محیطی به عنوان راهنمای تعامل انسان با طبیعت و آموزش رفتارها در مناطق شهری و روستایی از ضرورت های انکار ناپذیر به ویژه در مناطق شهری و روستایی می باشد.

عربان و همکاران(۱۳۹۲) در مطالعه خود بررسی پیش گویی کننده های فتار پیشگیری از مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار: یک مطالعه مبتنی بر الگوی فرا نظریه ای پرداخته و دریافتند که خودکارآمدی تنها سازه پیشگویی کننده اتخاذ رفتار پیشگیری از آلودگی هوا می باشد. یافته های این پژوهش می تواند به عنوان پایه ای برای مداخلات آموزشی در زمینه تغییر رفتار جهت کاهش مواجهه با آلودگی هوا در زنان باردار، مورد استفاده متخصصان امر سلامت قرار گیرد. همچنین اینکه بین سطح تحصیلات همسر با تغییر رفتار زنان ارتباط معناداری وجوددارد. به این دلیل که مردان در درک پیام های بهداشتی در خصوص آلودگی هوا نسبت به زنان حساستر هستند، چراکه وارتنبرگ در مطالعه خود نشان داد که در زمینه درک پیام های بهداشتی در خصوص آلودگی هوا تفاوت جنسیتی وجود دارد. همچنین همبستگی خطی معنادار و مثبت بین تغییر رفتار با خودکارآمدی و منافع و همبستگی معنادار منفی با موانع می باشد. بدین ترتیب با پیشرفت در مراحل تغیر رفتار، افراد به منافع تغییر آگاه­تر شده و موانع تغییر رفتار کاهش می­یابد.
ژاله رضایی و همکاران(۱۳۹۲) در مطالعه خود به بررسی اثرات تغییرات آب و هوا در سلامتی انسان­ها پرداختند و یافتند که این تحولات منجر به ظهور خطرات بزرگ زیست محیطی برای سلامتی انسان­ها شامل تخریب ازن، از دست رفتن تنوع زیستی، اختلال در سیستم­های تولید مواد غذایی و گسترش جهانی بیماری های عفونی و مسری از جمله سوء تغذیه، اسهال، افزایش آلرژی، بیماری­های قلبی عروقی و تنفسی، و بیماری های منتقله از راه آب بخصوص مارلایا شده است. سه دسته از خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی شامل:
(الف): اثرات مستقیم شامل موج گرما، افزایش آلودگی هوا ، سیل، سونامی…؛
(ب): اثرات واسطه از طریق تغییرات مربوط به آب و هوا در سیستم های زیست محیطی مثل افزایش یا کاهش رشد بعضی گیاهان و یا جانوران مانند افزایش رشد مارلایا و یا مرجانها)؛
( ج): عواقب غیر مستقیم مثل فقر، مهاجرت ، درگیری ها و مشکلات روحی و روانی پس از بلایای طبیعی است.
با اینکه عامل اصلی افزایش دمای زمین کشورهای پیشرفته می باشند ولی عوارض مخرب آن بیشتر در جوامع در حال توسعه مشاهده می­ شود. بطور کلی برای کاهش افزایش دمای کره زمین عزم جهانی لازم است و همه کشورهای جهان از همه ابعاد برای مقابله عملی و کاهش عوارض ناشی از آن تلاش کنند.
اصغری و زینالی(۱۳۹۲) در تحقیق خود به بررسی “مطالعه توفان های گرد و غبار غرب ایران و اثرات زیست محیطی آن” پرداختند که نتایج آن نشان داد که در سال ۲۰۰۸ فراوانی توفان های گرد و غباری غرب ایران نسبت به سال ۲۰۰۰ دو برابرشده است. همچنین این تحقیق شاخص دمای روشنی را با وجود تعدادی معایب برای مطالعه گرد و غبار بر روی تصاویر مودیس مناسب معرفی کرد. منابع تغذیه گرد و غبار های وارده به منطقه مورد مطالعه شامل: بستر خشک تالاب ها، دریاچه های فصلی و زمین های لم یزرع و خشک عراق، سوریه و عربستان می باشند که آسیب های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی فراوانی را بجا می گذارد.
بوچانی و فاضلی(۱۳۹۲) در مطالعه خود به بررسی ” چالش­هاى زیست محیطى و پیامدهاى ناشى از ریزگردها و پیامدهاى آن در غرب کشور ایران ” پرداختند، بررسی­هاى این مطالعه نشان می­دهد، تعداد کانون­هاى گرد و غبار در دو دهه گذشته در کشورهاى منشأ گرد و غبار ۵/۳ برابر شده است به تبع این شرایط در دوره ۱۳۵۲ روزه مورد بررسى عراق و عربستان و سوریه تقریبآ در استان ایلام به عنوان نمونه در غرب کشور مشخص شد، در ایستگاه دهلران ۳۳۸ روز با این پدیده روبه رو بوده­ایم و تقریباً هر سال تعداد و غلظت روزهاى همراه با گرد و غبار در همه ایستگا­ه­هاى مورد بررسى نسبت به سال قبل بیشتر شده است. همچنین روشن شده است در تحقق سیاست­هاى کلى نظام در مورد پیشگیرى و کاهش خطرات ناشى از سوانح طبیعى و حوادث غیرمترقبه تاکنون اقدام بایسته انجام نشده است.
خمان(۱۳۹۲) در مطالعه ای به بررسی” بررسی خسارت های ناشی از گرد و غبار در بخش کشاورزی(مطالعه موردی: استان خوزستان)” پرداخته و به این نتایج دست یافت که طوفان­های گرد و غباری اثرات منفی را بر سلامت، اقتصاد جامعه و محیط زیست داشته و منجر به خسارت های زیادی بر منابع انسانی، بخش های بهداشت، صنعت ،ترابری، نظامی و خصوصاً کشاورزی می­ شود. با توجه به اینکه ایران یکی از کانون­های متأثر از ریز گردهاست و خسارات زیست محیطی و انسانی ناشی از این پدیده هر ساله گریبان گیر کشور ما می شود، باید به موضوع افزایش ریزگردها توجه خاصی مبذول گردد. زیرا وقوع این پدیده در چند سال اخیر در برخی استان­ها، علاوه بر اثرات اجتماعی و سلامت جامعه بر روی تولیدات بخش کشاورزی نیز تأثیر گذاربوده به نحوی که برآوردها نشان می‌دهد موجب ایجاد خسارتی در حدود هفت الی ۱۷ میلیون تن در سال ۸۸ به تولیدات زراعی و باغی گردیده است. در سال زراعی ۹۰ ـ ۸۹ به محصولات کشاورزی استان خوزستان شامل گندم آبی، گندم دیم، جو آبی، جو دیم، کلزا آبی و کلزا دیم بیش از ۱۸۸۲میلیارد ریال خسارت وارد شد و ۴۶۸ هزار و ۴۱۶ تن محصول کشاورزی از بین رفت. با وقوع خشکسالی و ایجاد طوفان های گرد و غبار و محدودیت کشت در ۳۸ هزار هکتار از اراضی حوزه رودخانه کرخه در تابستان ۹۱، ۲ هزار میلیارد ریال به کشاورزی این حوزه خسارت وارد شد که این مسئله ارتزاق ۷۰ هزار نفر از کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده و تعدادی از کشاورزان نیز از روستاها مهاجرت کرده ­اند.
کمالی فرد و مختاری گرگانی (۱۳۸۴) در تحقیق خود به بررسی” آلودگی هوا و بیماریهای ریوی و قلبی و عصبی"پرداختند و نتایج نشان داد که آلوده کننده های هوا که موجب آلودگی هوا می شوند عبارتند از: ازن و دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ذرات گردوغبار، سرب و منوکسید کربن تمامی آلوده کننده های هوا به جز سرب و منوکسید کربن بر روی دستگاه تنفسی اثر گذاشته و موجب افزایش علائم ریوی و افزایش علائم بیماری ریوی در بیماران و یا دیگر اثرات مضر بر سلامت می شوند. سرب و منوکسیدکربن گر چه بر فعالیت دستگاه تنفسی اثر آشکاری نمی­گذارند ولی بر دیگر اعضای بدن اثرات زیان آوری دارند: سرب موجب اختلال عصبی رفتاری Neurobehaviourial در کودکان می شود، همچنین سرب موجب افزایش فشار خون در افراد بالغ می گردد. منوکسید کربن هم بر دستگاه قلبی عروقی اثر گذاشته و موجب افزایش مرگ و میر بیماران قلبی عروقی می گردد.
رامین عزتی و فاطمه شهبازی(۱۳۹۲) در تحقیق خود به بررسی” اثرات پدیده گرد و غبار بر استان خوزستان"پرداختند و نتایج نشان داد که وقوع گردوغبار در چند سال اخیر در برخی استانها باعث بروز مشکلاتی در بخش های مختلف از جمله کشاورزی، دامداری، سلامت جامعه و غیره شده است.
سپهری اهرمی و همکاران(۱۳۹۲) در تحقیق خود به بررسی” اثرات تغییر اقلیم بر سلامتی(مطالعه موردی گردوغبار در بوشهر)” پرداختند و نتایج نشان داد که گرد و غبار ها ذرات خاک معلق در فضای سطح زمین است که در نوع حاد آن کاهش شدید دید افقی، لغو پروازها و از همه مهمتر سلامتی انسان ها را به خطر می اندازد و بیماری های تنفسی را تشدید می کند. در این پژوهش فراوانی وقوع پدیده گرد و غبار در بوشهر به استناد داده های ایستگاه فرودگاهی بوشهر برای دوره آماری ۸ ساله (۱۳۹۱-۱۳۸۴) و الگوی گردشی تر از ۵۰۰ هکتوپاسکال و سطح زمین از پایگاه داده های اقلیمی سازمان هواشناسی و وبگاه اداره کل هواشناسی استان بوشهر در محیط نرم افزار آماری Excel مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بررسی نشان داد که بیشترین روزهای گرد و غباری در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ به ترتیب با ۹۶ و ۸۹ و ماه­های تیر و خرداد به ترتیب با ۸۹ و ۶۵ روز دارای بیشترین تعداد روزهای گرد و غباری بوده است. کمترین تعداد روزهای گرد و غباری مربوط به سال ۱۳۸۵ با ۲۴ روز می باشد وکمترین تعداد روزهای گرد و غباری مربوط به ماه های آبان و آذر به ترتیب با ۶ و ۳ روز می باشد.
دهقان بنادکی و همکاران(۱۳۹۲)در تحقیق خود به بررسی” ارزیابی اثرات اجتماعی ، اقتصادی گرد و غبار بر زندگی مردم"پرداختند و نتایج نشان داد که با وجود مشکلاتی که گردوغبار بر سلامتی، کارهای روزمره، مهاجرت و حتی مسائل اقتصادی مردم دارد اما بیش­تر مردم بر جنبه­ های مثبت کویر از قبیل جذب توریست و گردشگری، اشاره کرده و با این نگرش که کویر باعث پیدایش فقر در منطقه می­ شود، مخالف هستند. در مورد کنترل بیابان حتی خود مردم هم حاضر به کمک مالی به دولت برای کنترل کویر و بیابان­ها هستند به شرطی که دولت برنامه ی مشخصی را برای کنترل کویر داشته باشد. اما بعضی دیگر به دلیل موفق نبودن دولت در امر کنترل گردوغبار، حاضر به مشارکت و کمک مالی در امر کنترل گرد و غبار نیستند. در کل مردم، کویر را یک معضل نمی دانند بلکه موهبتی می دانند که باید از طریق راهکارهای اساسی اثرات منفی آن را کنترل کرد.
تردست و حیدری(۱۳۹۳)، در تحقیق خود به بررسی” ارزیابی چالش های زیست محیطی در راستای توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی شهر ایلام)” پرداختند و نتایج نشان داد که براساس تجزیه و تحلیل نهایی کمبود فضای سبز در منطقه وضعیت نامناسب دفع فاضلاب­های شهری و عدم رعایت اصول بهداشتی و گردوغبار و طوفان­های مداوم که اکثرا منشا خارجی دارند و..، ازجمله چالش­های زیست محیطی شهر ایلام می باشند
گوهردوست و همکاران(۱۳۹۰) در تحقیق خود به بررسی” آلودگی هوای ناشی از طوفان­های گرد و خاک در استان خوزستان” پرداختند و نتایج نشان داد که آلودگی­های خوزستان در چند سال اخیر مشکلاتی را برای این استان بوجود آورده است. در مجموع ۶۶۴۰ روز همراه با پدیده گردوغبار تحت عنوان گردوغبار فرامحلی در استان خوزستان طی دوره آماری ۱۹۹۶- ۲۰۰۹ مشاهده شده که منشأ آنها خارج از منطقه مورد مطالعه بوده­ است نمودار فراوانی روزهای دارای پدیده گردوغبار دراین دوره ترسیم گردید، توزیع فضایی میانگین سالیانه روزهای گردوغباری و خطوط هم گردوغبار میانگین سالیانه در محدوده استان خوزستان با بهره گرفتن از نرم افزار GIS ترسیم شد، بررسی سالانه تعداد روزهای همراه با پدیده گردوغبار فرامحلی در کلیه ایستگاه ها نشان می­دهد که به لحاظ تعداد روزهای گردوغبار سال ۲۰۰۸ با ۱۰۳۵ روز بیشترین و سال ۱۹۹۸ با ۱۲۵ روز کمترین تعداد را دارا بوده اند.
ابراهیمی اردکانی و محمدی روزبهانی (۱۳۹۲)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی اثرات ریزدگردها بر سیمای محیط زیست استان خوزستان"پرداختند و نتایج نشان داد که یکی از مهمترین بحران­های زیست محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک پدیده مخرب بیابان زایی و فرسایش بادی می­باشد که وقوع طوفان­های گردوغبار و حرکت ریزگردها از پیامدهای آن محسوب می­ شود. گردوغبار و طوفان های کشورهای همسایه اثرات زیان بار زیادی را برای کشورمان به ویژه شهرهای مرزی داشته است. این پدیده تنها به اراضی کشاورزی و مناطق صنعتی صدمه نمی زند، بلکه با مختل نمودن زندگی عادی شهروندان، تبدیل به یک تهدید جدی زیست محیطی شده است به طوری که در برخی از روزهای سال زندگی روزمره مردم استان هایی مثل خوزستان، ایلام و کرمانشاه به طور کامل مختل شده است. علت بروز این بحران عوامل و دلایل طبیعی مثل خشکسالی و تغییر شرایط اقلیمی و یا عوامل انسانی مانند بهره برداری ناپایدار از منابع ارضی و مدیریت نادرست منابع آب، خاک و پوشش های گیاهی است که پدیده فرسایش خاک را تشدید کرده است.
بهاروندی(۱۳۹۱)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی اثرات ریزگردها بر محیط زیست شهر"پرداختند و نتایج نشان داد که چند سالی است که کشور ما با پدیده ای بنام ریزگردها در فصول مختلف سال علی الخصوص فصل گرم مواجه شده که اثرات بسیار مخربی را برای ساکنان شهرها و روستاها به همراه آورده که این مسئله آثار زیانباری بر اکثر اکوسیستم ها بجا می­ گذارد. مطالعات صورت گرفته، طوفان ریزگردها را به دو گروه کلی محیطی و انسانی تقسیم می کنند که در این مطالعه اثرات مختلف پدیده گرد و غبار را بر روی انسان­های ساکن در شهر و محیط اطراف آنها مورد ارزیابی قرار داده و مشاهده شد که ذرات گردوغبار روی سلامت جسمی، روحی و روانی شهروندان محیط اطراف آنها را نیز آلوده کرده و در کل شهر را فلج می­سازد، بر اساس مطالعات سازمان بهداشت جهانی افزایش ۱۱ میکروگرم در مترمکعب در میانگین سالانه ذرات معلق در هوا یک درصد میزان مرگ و میر را افزایش می دهد. همچنین با توجه به اینکه محیط زیست شهری محصول برخورد و تلقیق سه بعد محیط طبیعی، محیط انسان ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است و توجه واحد به هریک از این ابعاد، بدون توجه به دو بعد دیگر، به ناپایداری محیط شهری می انجامد، بنابراین چنانچه چاره­ای برای مشکل ریزگردها پیدا نشود از هم گسیختگی شهرهایی که در معرض این پدیده هستند دور از انتظار نخواهد بود.
شهمیری و عین قلایی(۱۳۹۰)، در تحقیق خود به ” بررسی اثرات زیست محیطی ذرات معلق و گرد و غبار موجود در هوا و شاخص کیفیت هوا ( AOI)پرداختند و نتایج نشان داد که” ذرات معلق به عنوان شاخه ای از مواد آلاینده دارای تنوع و پیچیدگی بسیار زیادی هستند. نتایج پژوهش­های جدید در طی چند سال اخیر نشان می دهد که نه تنها از میزان آلودگی­ها محیط زیست کاسته نشده بلکه روز به روز بر میزان آنها نیز افزوده می­ شود که ذرات معلق نیز نه تنها از این موضوع مستثنی نبوده، بلکه به تنوع شاخه­ های مختلف آن نیز پرداخته شده است. استنشاق هوای آلوده به ذرات معلق و گردوغبار توسط انسان باعث نفوذ این هوا آلوده به کیسه های هوایی شده، که در اثر آن عوارضی چون بی نظمی ضربان قلب و کاهش میزان انعطاف پذیری قلب و مشکلات تنفسی، سردردهای شدید و مزمن، حساسیت­های شدید، ضعف در بینایی و بیماری های پوستی را پدید می آید. بر اساس بررسی بعمل آمده مشخص گردید که میزان غلظت ذرات گردو غبار و سایرآلاینده ها در هوا طی سال­های اخیر در استان­های مختلف متفاوت بوده است. مثلاً دراستان خوزستان از سال ۱۳۸۰ به بعد با پدیده گردوغبار به شکل جدی مواجه بوده است. موضوع این بگونه­ای بوده است که در سال ۱۳۸۶، حدود ۳۱ نوبت پدیده فوق در این استان رخ داده است.
کرمشاهی و همکاران(۱۳۹۲)، در تحقیق خود به ” بررسی اثرات زیست محیطی گردوغبار اهمیت، پیامدها و راهکارها” پرداختند و نتایج نشان داد که منطق خشک بیش از ۴۰درصد از سطح زمین را اشغال کرده ­اند محل سکونت حدود یک میلیارد انسان می­باشند، مشاهدات مزرعه­ای نشان می­دهد که در اثر اختلال در تبادلات گازی و جذب نور یک نوع توقف رشد در گیاهان زراعی شبیه کوتولگی بوجود می ­آید که باعث کاهش ماده خشک محصول و پایین آمدن قدرت دفاعی در برابر آفات و بیماری­ها می­ شود. گردوغبار باعث افزایش ذوب سریع برف و کاهش تداوم پوشش برف کاهش دبی پایه و باعث افزیاش خشکسالی می­ شود، سازمان جهانی بهداشت WHO براورد نموه است که سالیانه ۵۰۰۰۰۰ نفر بر اثر مواجهه با ذرات معلق موجود در هوای آزاد دچار مرگ زودرس و همچنین ریزگردها باعث تخریب تأسیسات اصطکاک و سایش دستگاه­ها و افزایش هزینه های جاری کارخانجات می شوند.
جلیلیان و همکاران(۱۳۹۱)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی اثرات زیست محیطی گردوغبار با ارائه راهکارهایی برای مقابله با این پیامد موردکاوی شهراهواز” پرداختند و نتایج نشان داد که آلودگی هوا به عنوان یکی از معضلات جهانی بشری درقالب گرمایش جهانی باران­های اسیدی و تغییر اقلیم حیات کلی زمین را به خطر انداخته است، در قالب محلی و منطقه­ای نیز اینورژن و طوفان­های گردوغبار مجامع محلی و انسان ها را تحت تأثیر قرار می­دهد شناخت ماهیت منشأ و اثرات طوفان­های گردوغباری درتعیین روش­های کنترل آن نقش بسزایی دارد. خشک شدن مرداب­ها و تالاب­های جنوب­غربی کشور ایران و جنوب شرقی کشور عراق کاهش شدید پوشش گیاهی تخریب خاک­های سطحی منطقه با ماشین آلات سنگین نظامی قطع اکثر درختان خصوصا نخیلات منطقه دردوره جنگ تحمیلی دوره گرمای بسیار طولانی و نبود ارتفاعات طبیعی در مناطق فوق از عوامل مهم در ایجاد پدیده گردوغبار در اهواز می­باشد.
رضایی بنفشه و همکاران(۱۳۹۲)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی اثرات طوفان­های گردوغبار بر زندگی بشر و محیط زیست” پرداختند و نتایج نشان داد که گردوغبار یکی از مهمترین پدیده ­های مخرب اقلیمی است که سالانه خسارات فراوانی را به سلامتی بشر، محیط زیست، ساختمان ها، جاده ها و هوای شهرها وارد می نماید. در ایران نیز به دلیل دارا بودن سهم ۲۳ درصدی از طوفان های گردوغبار جهان و انتقال گردغبار از کشورهای عراق و عربستان به ایران مطاله آن ضروری می باشد. تخریب شدید زمین به طور میانگین در مناطق خشک جهان اتفاق می افتد. طوفان های گردوغبار نشان می دهد که فرسایش بادی در جهان رو به افزایش است، تغییراتی که توسط انسان ایجاد شده است از مهمترین عوامل نگران کننده در افزایش طوفان ها در برخی از مناطق است. وقوع فرسایش بادی در یک مکان تابعی از عوامل آب و هوایی در ارتباط با خاک و زمین، و مدیریت آن بر روی ساختار خاک، پوشش گیاهی و کشت است. اقدامات برای مبارزه با طوفان­های گردوغبار شامل کاهش تأثیر سرعت باد از طریق استفاده از کاهنده­های باد شدید یا کمربند سبز ایمنی؛ حفاظت از ذرات خاک سست از طریق استفاده از باقی­مانده­های محصول و یا ورق های پلاستیکی و یا چسب­های شیمیایی؛ و افزایش انسجام ذرات خاک به وسیله عملیات شخم مکانیکی و یا خاک مالچ می باشد.
زلقی(۱۳۹۰)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی اثرات گردوغبار بر انسان و محیط زیست در استان خوزستان” پرداختند و نتایج نشان داد که استان خوزستان به لحاظ تعداد روزهای گردوغبار سال ۱۳۸۷ با ۱۰۳۵ روز بیشترین و سال ۱۳۷۷ با ۱۲۵ روز کمترین تعداد را دارا بوده اند. میانگین تعداد روزهای گردوغبار در استان خوزستان ۴۴ روز است. در این راستا تعداد ۵۰ نمونه در اندازه­ های مختلف ذرات گردوغبار (TSP , PMO ، PM2/5 ) جهت آنالیزهای (SEM ، XRD ، XRF و ICP-MS) به منظور تعیین خصوصیات کانی شناسی و مورفولوژیکی، غلظت عناصر اصلی و کمیاب و مطالعات ایزوتوپی توسط متخصصین سازمان محیط زیست استان خوزستان برداشت گردید. نتایج حاصل از آنالیزهای XRD نشان داد که بیشترین ترکیب شناسایی شده در این ذرات ترکیب کلسیت است و بعد از آن کوارتزاست. مطالعات SEM نشان داد که اشکال کروی، نامنظم و منشوری مهمترین اشکال تشکیل دهنده ذرات گردوغبار خوزستان می­باشند. اندازه متوسط این ذرات بین ۲ تا ۴۴ میکرومتر می­باشند. گردوغبار پیامدهایی بر محیط زیست دارد که از آن جمله می­توان به اثر باز تابشی، چرخه زمین، زیست، شیمیایی، کشند قرمز، پدیده گل خانه­ایی اشاره کرد. اخیرا تاثیر گردوغبار بر سلامتی انسان موضوع بسیار جدی و قابل توجه در مباحث مختلف به خصوص زمین شناسی، پزشکی و محیط زیست شده است. شیوع سالانه بیماری مننژیت در منطقه ساحل در آفریقا و شیوع کوکسی دیوید^[۹۹] و میکوسیس^[۱۰۰] (نوعی بیماری پوستی) و نیز ایجاد اختلالات کروموزومی را باعث می­ شود. از جمله رایج ترین بیماری چشمی در بین شهروندان خوزستانی ناخنک چشم می­باشد. مطالعات صورت گرفته بر روی ذرات گردوغبار استان خوزستان نشان داد که فلزات سمی و سنگینی مثل نقره با غلظت ppm ۲۴۸ ، جیوه با غلظت ppb ۶/۵۴ ، نیکل با غلظت ppm ۳۷۳۸ ، واندیوم با غلظت ppm ۸/۲۳۳ ، آرسنیک با غلظت ppm ۵/۴۶ و روی با غلظت ppm ۶/۶۷۳ بیشترین مقدار را داشته اند که با این وجود سلامت بسیاری از شهروندان در معرض خطر جدی است.
چنگیزی و همکاران(۱۳۸۹)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی ارتباط محیط زیست با کیفیت بهداشت خانواده در شهرهای اهواز و بابلسر (مرداد ۱۳۸۹)” پرداختند و نتایج نشان داد که در جهان امروز یکی از علل اصلی آلودگی محیط زیست، ناآگاهی مردم نسبت به مسائل زیست محیطی می­باشد، به خصوص در کشور ما، که کشوری در حال صنعتی شدن است. آنچه حائز اهمیت است نحوه برخورد با این مشکل و رفع آن است. همچنین نتایج نشان داد که بیش از ۹۰ % مردم در بابلسر و اهواز، از وضعیت روحی و روانی خود و خانواده خود راضی هستند. در رابطه با اثر محیط زیست بر سلامت انسان ۱۰۰ % افراد جامعه آماری در بابلسر تاثیر محیط را تایید کردند این در حالی است که ۱۰ % افراد جامعه آماری اهواز، محیط زیست را بر سلامت انسان تاثیر گذار نمی دانند. در رابطه با رفع مشکلات مربوط به محیط زیست، در اهواز ۲۲ % و در بابلسر ۵۲ % از افراد جامعه آماری، فعالیت موثر داشته اند. ۷۲ % از افراد جامعه آماری در بابلسر و ۵۶ % از جامعه آماری اهواز جهت کاهش آلودگی هوا از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می کنند. جالب ترین آمار مربوط به سوال ۱۴ می باشد، ۹۸ % از افراد جامعه آماری در اهواز وضعیت محیط زیست را در سلا مت خانواده خود موثر می دانند اما در بابلسر فقط ۲۰ % بر این تاثییر واقف هستند؛ می توان گفت دلیل اصلی پاسخ مردم اهواز پدیده گردوغبار بوده است، این مسئله را مردم بابلسر هرگز تجربه نکرده اند. در جامعه آماری اهواز ۹۲ % و در بابلسر ۸۰ % از اقدامات مسئولین شهر خود ناراضی هستند. ۱۶ % در جامعه آماری اهواز و ۲۲ %در جامعه آماری بابلسر هزینه سالم سازی محیط زیست خارج از منزل را بر عهده خود می دانند. در جامعه آماری اهواز و بابلسر فقط ۴۰ % از تبلیغات انجام شده در زمینه های زیست محیطی رضایت داشته اند. در هر دو جامعه آماری ۶۰ % از افراد محیط زیست خود را مناسب نمی دانند و آن را مستلزم تغییر می دانند.
خانجانی و همکاران(۱۳۹۰)در تحقیق خود به بررسی” بررسی ارتباط میان آلودگی هوای و مرگ در اثر بیماری-های تنفسی درکرمان” پرداختند و نتایج نشان داد که آلودگی هوا یکی از مشکلات شهرهای بزرگ جهان است و سلامتی ساکنین این شهر را تهدید می کند، از اثرات احتمالی آلاینده­های هوا بر سلامت بشر افزایش بروز و علایم بیماری­های تنفسی است. نتایج نشان داد که بین مواجهه با گردوغبار و کل مرگ و میر تنفسی ارتباط احتمالی p=0.058 و بین مواجهه با گردوغبار و مرگ و میر تنفسی مردان ارتباط معنی دار p=0.021 وجود دارد بین مرگ و میر کلی و افزایش مونوکسید کربن هوا هم ارتباط معنی داری وجود داشت.
کریمی احمداباد و همکاران(۱۳۸۹)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی اقلیمی- مرفولوژیکی طوفان گردوغبار تیرماه ۱۳۸۸ بر روی ایران” پرداختند و نتایج نشان داد که گرچه طوفان گردوغباریکی از نمودهای اقلیمی منطقه خاورمیانه می­باشد، ولی افزایش فراوانی وقوع این پدیده و تأثیر مستقیم و غیرمستقیم آن در بخش­های سلامت اقتصاد و غیره باعث توجه ویژه به این پدیده در سالیان اخیر شده است، نتایج این پژوهش نشان می­دهد که در روزهای ۱۰ و ۱۱ تیرماه تشکیل یک کم فشار در شمال شرق عراق و جنوب شرق سوریه ایجاد گردش چرخنده ای نموده و بادهایی با سرعت ۱۰ متر بر ثانیه در سطح زمین شکل گرفته با توجه به اینکه منطق فاقد پوشش گیاهی است و خاک نیز در دوره شکل گیری طوفان خشک و فاقد رطوبت بوده است.
شاکریان و همکاران(۱۳۸۹)در تحقیق خود به بررسی” تاثیر گردوغبار و ریزگردها و الودگی ناشی از انها بر سلامت انسان” پرداختند و نتایج نشان داد که بیابان زایی و تغییر اقلیم مهمترین چالش زیست محیطی مناطق خشک جهان هستند که عوارض ناشی از آنها از جمله الودگی هوا مردم همه جهان را تحت تاثیر قرار می­دهد. آلودگی هوا اگرچه برای همه افراد و در همه سنین پدیده­ای مضر و بیماری زا است اما طیف وسیعی از افراد از جمله سالمندان، خانم­های باردار، کودکان و افراد بیمار آسیب پذیری بیشتری نسبت به آن دارند. بیشتر آسیب­های ناشی از آلودگی هوا مربوط به سیستم تنفسی و ریه ها، سیستم ایمنی، قلب و همچنین سیستم بینایی افراد می شود در بررسی مواد و ذرات آلوده کننده هوا گردوغبار و ریزگردها بخش مهمی را به خود اختصاص می­ دهند در این تحقیق سعی شده تا پس از آشنایی با این مواد و چگونگی بوجود آمد نشان نحوه عملکرد آن­ها بیماری­های حاصل از آنها و همچنین راه­های پیشگیری از ایجاد این ­آلاینده های مضر تا حدودی تشریح شود.
جعفرزاده و همکاران(۱۳۹۱)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی الگو، ساز و کار تشکیل و اثرات ریزگرد” پرداختند و نتایج نشان داد که چکیده ریزگردها اثرات مضری بر سلامت، اقتصاد جامعه و تغییر اقلیم دارند. شناخت ماهیت، منشاء و اثرات ریزگردها در تعیین روش­های کنترل آن نقش بسزایی دارد. ذرات تولید کننده ریزگرد تا ارتقاع شش کیلومتر و بیشتر صعود و تا مسافت ۲۰۰۰۰ کیلومتر انتقال یافته، و دید افقی را به ۱۰ متر و در بعضی موارد صفر کاهش می­ دهند. غبار اتمسفری مانع از نفوذ نور خورشید و کاهش تولیدات کشاورزی گردیده و منجر به افزایش بیماری­های از جمله مننژیت و تب دره و اسم و بیماری­های ویروسی، صدمه به DNA سلول­های پوست و ریه می­گردد. به ازای افزایش هر ۱۰ میکروگرم در متر مکعب درغلظت ذرات معلق کوچکتر از ۱۰ میکرون در زمان پدیده گردوغبار، میزان مرگ و میر، بین ۵/۰ الی ۱ درصد افزایش می یابد.
امینی سعد و همکاران(۱۳۹۱)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی پدیده گرد و غبار و ریزگردها و ارائه راهکارهای کنترل آن” پرداختند و نتایج نشان داد که گردوغبار یکی از پدیده های جوی است که آثار و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی بر جای می­ گذارد طوفان­های گردوغباری اثرات مضری بر سلامت و اقتصاد جامعه و تغییر اقلیم دارند شناخت ماهیت منشا و اثرات طوفان­های گردوغباری در تعیین روش­های کنترل آن نقش بسزایی دارد پدیده گردوغبار اثرات چشم گیری نیز بر بیابان زایی دارد شایان ذکر است که شهرهای جنوبی کشور بدلیل نزدیکی به کشورهای سوریه و عراق و متأثر شدن از طوفان­های گردوغباری این کشورها با بیشترین احتمال آلودگی روبرو هستند.
محمدپور و خسروی(۱۳۹۲)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی پیامدهای سیاسی- امنیتی طوفان­های گرد و غبار در ایران و ارائه راهکارهای مناسب” پرداختند و نتایج نشان داد که در دهه گذشته نگرانی­های زیادی در مورد بسیاری از پیامدهای زیست محیطی جهان ابراز شده است. بارها با ترس و بیم ازخطراتی چون گرم شدن آب و هوای جهان و خسارت­های وارده بر لایه ازن و محیط زیست ناشی از آلودگی­های خاص تولید و مصرف به میان آمده است و سایر زیان­های وارده به محیط زیست را به خود جلب نموده است یکی ازمهمترین مخاطرات طبیعی که امروزه ذهن بسیاری ازمسئولان و مردم را به خود جلب نموده و موجب ایجاد نگرانی­های زیادی شده است پدیده گردوغبار است گردوغبار یکی از بلایای جوی و اقلیمی است که وقوع آن باعث واردشدن خساراتی در زمینه زیست محیطی، گردشگری، کشاورزی و بروز یا تشدید بیماری­های تنفسی و قلبی و غیره شده و به مثابه تهدیدی برای امنیت زیست محیطی و ملی تلقی می­ شود. پدیده­ای که پیامدهای ناگواری همچون اعتقاد به ناکارامدی دستگاه­های اجرایی مهاجرت گسترده نارضایتی مردم از دولت اعتراضات مردمی تشدید پدیده فقر و…، را به دنبال داشته که در نهایت منجربه اختلال درامنیت ملی خواهد شد.
ابراهیم زاده و همکاران(۱۳۹۰)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی تأثیر طوفان­های گردوغبار بر پذیرش اورژانس بیمارهای قلبی و تنفسی در شهرسنندج ” پرداختند و نتایج نشان داد که در سال­های اخیر آلودگی هوای ناشی از طوفان­های گردوغبار مشکل جدی در شهر سنندج به شمار می آید.
جعفرزاده حقیقی فرد و همکاران(۱۳۹۲)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی خسارات بهداشتی و اقتصادی ناشی از گردوغبار با توجه به سطوح مختلف تحصیلات در رانندگان شهر اهواز” پرداختند و یافته­های پژوهش حاکی از آن بود که میانگین مشکلات بهداشتی درمانی با توجه به سطح تحصیلات زیر دیپلم ۶/۱۷، دیپلم ۸/۲۰، فوق دیپلم ۹/۲۶ ، لیسانس ۳/۲۷ است. با افزایش سطح تحصیلات، رانندگان نظرات دقیق­تر و سخت گیرانه­تری ابراز می­نمودند و مشخص گردید که رانندگان تحصیل کرده، در زمان بروز پدیده گرد و غبار، اهمیت بیشتری به کاهش عوارض گرد و غبار داده و نسبت به تنظیم و انجام معاینه فنی خودرو اقدام می نمایند. همچنین، شناخت و آگاهی بیشتری در مورد عوارض گرد و غبار در بین رانندگان با تحصیلات بالاتر سبب تعداد مراجعات بیشتری به مراکز درمانی خواهد داشت و این به نوبه خود هزینه های درمانی را نیز بالا می برد.
ایرانپور(۱۳۹۳)، در تحقیق خود به بررسی” بررسی خسارت های ناشی از پدیده گردوغبار در بخش کشاورزی در استان­های آسیب پذیر” پرداخت و نتایج نشان داد که گردوغبار یکی از پدیده ­های جوی است که آثار و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی برجای می­ گذارد. به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان، این کشور مکرراً در معرض سیستم­های گردوغبار محلی و همدید قرار می گیرد. غرب ایران نیز با توجه به نزدیکی به بیابان­های کشورهای مجاور در معرض سیستم­های گردوغباری متعددی می­باشد. طوفان­های گردوغبار اثرات منفی را بر سلامت، اقتصاد جامعه و محیط زیست داشته و منجر به خسارت های زیادی بر منابع انسانی، بخش های بهداشت، صنعت، ترابری، نظامی و خصوصاً کشاورزی می شود. با توجه به اینکه ایران یکی از کانون های متأثر از ریز گرده­هاست و خسارات زیست محیطی و انسانی ناشی از این پدیده هر ساله گریبان گیر کشور ما می شود، باید به موضوع افزایش ریزگردها توجه خاصی مبذول گردد. زیرا وقوع این پدیده در چند سال اخیر در برخی استان­ها، علاوه بر اثرات اجتماعی و سلامت جامعه بر روی تولیدات بخش کشاورزی نیز تأثیر گذار بوده به نحوی که برآوردها نشان می­دهد موجب ایجاد خسارتی در حدود ۷ الی ۱۷ میلیون تن در سال ۸۸ به تولیدات زراعی و باغی گردیده است. در این راستا شناخت ماهیت، منشاء و اثرات طوفانهای گردوغباری در تعیین روش­های کنترل و اتخاذ تدابیر پیش گیرانه مؤثر واقع می شود.
۲-۸-۲- پژوهش های خارجی
سبزمکان و همکاران(۲۰۱۳)، در تحقیق خود به بررسی” تجزیه و تحلیل مفهوم کیفی عوامل منجر به ابتلا بیماری های قلبی و عروقی: از طریق عوامل رفتاری” پرداختند و نتایج نشان داد که استرس، خوردن غذای ناسالم، و عدم فعالیت فیزیکی خطر ابتلا برای بیماری عروقی و قلبی را افزایش می دهد. و بسیاری از بیماران مهمترین عامل برای ایجاد بیماری خود را استرس می­دانند. در این تحقیق از بین عوامل دانش، نگرش، حساسیت، شدت، منافع، موانع، و خودکارآمدی، عوامل موانع درک شده و خودکارآمدی دارای همبستگی معناداری بیشتری بودند.
شیروانی و همکاران(۲۰۱۱) در تحقیق خود به بررسی” تأثیر برنامه ­های آموزشی طراحی شده بهداشت بر دانش، نگرش، عملکرد و میزان آلودگی های سر در دانش آموزان دختر دبستان در شهرستان چابهار” پرداختند و یافته­ ها نشان داد که تفاوت معنی­داری در دانش، نگرش و عملکرد دانش ­آموزان وجود دارد. همچنین رابطه معنی­داری بین عفونت و متغیرهای مانند سطح تحصیلات پدر، تعداد اتاق خواب، تعداد افراد در هر اتاق، وجود آب مداوم در خانه، نوع مو، سابقه عفونت در دانش آموزان و موارد آلوده در خانواده مشاهده شد. برنامه آموزش بهداشت اثر مثبتی بر کاهش آلودگی­های سر در دانش ­آموزان داشت. بنابراین، انجام و ارزیابی برنامه ­های آموزشی برای دانش آموزان و والدین آنها پیشنهاد می­ شود.
هزاوه و همکاران(۲۰۱۱) در تحقیق خود به بررسی” بررسی رفتار مادران در مورد پیشگیری از تشنج ناشی از تب در کودکان در شهرستان اراک: استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی ” پرداختند و نتایج نشان داد که میزان موانع درک شده تفاوت آماری معنی­داری را نشان داد. همچنین حساسیت درک ­شده در مادران با سواد کم و عملکرد ضعیف نیز پایین تر از دیگران با توجه به اینکه اگاهی و شدت درک شده و منافع درک شده در میان بیشتر مادران ضعیف بوده است، بنابراین، یک برنامه آموزشی دقیق بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی برای سلامت کودکان توصیه می­ شود.
علیدوستی و همکاران(۲۰۱۰) در تحقیق خود به بررسی ” رفتارهای پیشگیری از آنفلوانزای A میان دانش آموزان دبیرستانی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در شهرکرد” پرداختند و دریافتند که دانش، شدت درک شده و موانع درک شده در سطح متوسطی در میان دانش آموزان قرار داشت. بالاترین نمرات مربوط به حساسیت درک شده (۷۵٫۴٪) و منافع درک شده (۵۵٫۶٪) بود. منبع اصلی اطلاعات خود در مورد آنفولانزای A رسانه­های جمعی بودو به این نتایج رسیدند که با توجه به رابطه بین اجزای مدل اعتقاد بهداشتی و رفتارهای پیشگیری از دانش ­آموزان، به نظر می­رسد که استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی می ­تواند در بهبود رفتارهای پیشگیری از آنفولانزای A در میان مطالعات آینده مفید باشد.
شریفی راد و همکاران(۲۰۰۸) در تحقیق خود به بررسی “اثر آموزش تغذیه به بیمار دیابتی: با بهره گرفتن از مدل اعتقاد بهداشتی"پرداختند و دریافتند که شدت درک شده، منافع درک شده (P <0.001) بود. همچنین در تحقیق موانع درک شده کاهش می یابد، و رفتار فرد برای انجام فعالیت ها بیشتر شده­است.
باغیانی مقدم و همکاران(۲۰۱۴) در تحقیق خود به بررسی"پرداختند و دریافتند که تفاوت معنی­داری بین میانگین نمرات سازه­های(حساسیت درک شده، تهدید درک شده، دانش، منافع و موانع درک شده، شدت درک شده، خود کارآمدی، راهنمای عمل و رفتار خود) مشاهده شد. همچنین دریافتند که مدل اعتقاد بهداشتی این پتانسیل را دارد که به عنوان یک ابزار برای ایجاد برنامه ­های آموزشی برای افراد و جوامع مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، این مدل را می توان برای جلوگیری از بیماری و عوارض آنها از جمله نارسایی قلبی به طور موثر بکار برد.
فرناندو و همکاران(۲۰۱۴) در تحقیق خود به بررسی"سیاستگذاری سهامدارن روستایی به پرداخت هزینه برای کاهش حمل و نقل جاده ای و کاهش آلودگی در پیرنه غربی ” پرداختند و نتایج نشان داد با توجه به نگرش­های زیست­محیطی و پروفیل­های اجتماعی و اقتصادی ساکنان، سهامداران که در نزدیکی جاده های اصلی زندگی می­ کنند و جوانتر و دارای تحصیلات بالاتر و به محیط زیست آگاه هستند دارای انگیزه بیشتری برای جبران هزینه­ های زیست محیطی هستند و حاضر به پرداخت بیشتر برای کاهش اثرات جانبی آلودگی هوا هستند.
گالن و همکاران(۲۰۰۶) در تحقیق خود به بررسی” پیش ­بینی نیات پیاده­روی و ورزش در افراد بیمار: با بهره گرفتن از مدل رفتار برنامه­ ریزی شده “نگرش، هنجارهای­ذهنی، و کنترل رفتاری درک شده ۶۷٪ از واریانس را در تبیین نیت رفتاری توضیح داد. کنترل رفتاری درک شده ۸٪ از واریانس در فعالیت راه رفتن را توضیح داد، و تئوری رفتار برنامه­ ریزی شده برای مقاصد پیش بینی و تضمین بررسی آینده کنترل رفتاری درک شده به عنوان تعیین کننده ورزش پایه­ای برای توسعه مداخلات به منظور تسهیل راه رفتن در میان این جمعیت ارائه داده است.
ماری و همکاران(۲۰۱۲) در تحقیق خود به بررسی” پیش بینی جذب واکسن ویروس پاپیلومای انسانی از طرف زنان جوان و بزرگسالان: با بهره گرفتن از مقایسه مدل اعتقاد بهداشتی و تئوری رفتار برنامه ریزی شده"پرداختند و به این نتایج دست یافتند که پشتیبانی از هر دو مدل رفتار برنامه­ ریزی شده و اعتقاد بهداشتی مشاهده شد. با این وجود، رفتار برنامه­ ریزی شده به طور مداوم عملکرد بهتری نسبت به اعتقاد بهداشتی است. و سازه های هنجارهای ذهنی، خودکارآمدی، بیشترین پیش بینی را داشته اند.
۹-۲- چارچوب مفهومی پژوهش
ویژگی­های زمینه ای
نگرش
رفتار برنامه ریزی شده
اگاهی
سن

۱-۱۰ موقعیت نانوپزشکی در مجموعه خدمات پزشکی
با آغاز قرن ۲۱، ما شاهد تغییر الگوی پزشکی بوده ایم. از نانوپزشکی انتظار می رود که بطور بارزی بر مجموعه خدمات پزشکی تاثیرگذار باشد. تحقیقات ژنومیک و پروتیومیک در حال شناخت و کشف مبانی مولکولی بسیاری از بیماری ها می باشند. این امر فرصت های جدیدی را فراهم آورده است که ابزارهای تشخیصی قدرتمندی را عرضه کنند که قادر به شناسایی زمینه های ژنتیکی ابتلا به بیماری ها می باشند. در آینده، آزمایشهای تشخیص در بستر بیماران بطور عادی انجام خواهد شد تا آن گروه از بیماران که نیازمند به داروهای پیشگیری کننده باشند شناسایی می شوند تا مناسب ترین دارو برای هر فرد بیمار انتخاب و پاسخ بیماران به درمان مورد سنجش قرار گیرد. نانو فناوری نقش اساسی در شناخت ابزارهای تشخیصی و ارزیابی “هزینه بری- اثربخشی” ایفا خواهد کرد. برای هدفمند کردن موثرتر داروها به محل بیماری ها چالش های فزاینده ای فراوری صنایع دارویی قرار دارد. در تداوم جستجو برای یافتن داروهای پیشرفته ضد بیماری های مهلک و ناتوان کننده دو راهکار متمایز در حال انجام است. اولین آن بر “کشف دارو” تمرکز دارد و به دنبال شناسایی اهداف مولکولی جدید است. هدف این راهکار طراحی مولکولهای دارویی است که بطور کامل برای محل های هدف متناسب باشند و لذا فعالیت درمانی اختصاصی تری از خود نشان دهند. این امر از طریق غربالگری مولکولهای فراورده های طبیعی به منظور شناسایی ترکیبات واجد فعالیت فارماکولوژیکی، و نیز تهیه داروهای سنتتیک با وزن مولکولی پایین که با طراحی دقیق و با بهره گرفتن از روش های متداول شیمی دارویی و یا شیمی ترکیبی (هم آمیزی ) بدست می آیند انجام می پذیرد. راهکار دوم که راهکاری تکمیلی است عبارت از تهیه سیستم های دارورسانی است که بتوانند بعنوان حامل ماده فعال مورد نظر عمل نموده و آن را دقیقا به محل اثر مورد نظر برسانند و یا با کنترل رهش دارو برای مدت طولانی غلظت دارو را در محدوده درمانی تامین نمایند.در حال حاضر سیستم های چند مولکولی کمپلکس، نانوذرات و مواد پلیمری به اشکال متعدد نقش های مهمی را در ساخت “نانوفارماسیوتیکس ها” ایفا می کنند. بدیهی است نانوفناوری در آینده به رشد خود ادامه خواهد داد و اعتقاد کلی بر این است که سیستم های درمانی کارآمد برای رساندن ژن و یا دیگر مولکولهای بزرگ فقط با بهره گرفتن از وکتورهای حامل چند جزئی و در اندازه نانو امکان پذیر خواهد بود. تکنیک های تصویربرداری غیرتهاجمی از قبیل اشعهX ، MRI و امواج فراصوت روش های بخوبی شناخته شده ای هستند که برای تشخیص و یا سنجش موفقیت درمان بکار می روند.تصویربرداری در سطح مولکولی با بهره گرفتن از روش هایی چون PET همچنین می تواند اطلاعاتی را در مورد هدفمندی دارو، متابولیسم دارو و پاسخ بیماری به درمان فراهم کند. چندین ماده تصویربرداری مورد استفاده در MRI که به صورت نانوذره تهیه شده اند برای استفاده معمول کلینیکی مورد تایید قرار گرفته اند و لذا کاربرد آتی نانوفناوری در این زمینه بیشمار است. هم اینک تحقیق بر روی سیستم های چند مولکولی کمپلکس در حال انجام است که بتوان از آنها برای عکس برداری مولکولی در MRI ، عکس برداری فراصوت، عکس برداری نوری و عکس برداری با اشعه X بهره جست.علاوه بر این در آینده ای دورتر، ترکیب روش های تصویربرداری و سامانه های دارورسانی امکان ساخت وسایل ترانوستیک را فراهم خواهد کرد و این وسایل بطور توام قابلیت تشخیص و درمان بیماری را خواهند داشت.

۱-۱۱ نگاهی به آینده نانوپزشکی
در سالهای اخیر رشد بی مانندی در زمینه “نانوپزشکی” رخ داده است.پژوهشگران روشها و ابزارهای قدرتمندی را ابداع کرده اند که می تواند بطور وسیعی اجزاء سلول را با جزئیات واضح آن دسته بندی نماید و لذا ما امروزه اطلاعات مبسوطی درمورد چگونگی عملکرد این ساختارهای داخل سلولی داریم. با این وجود همچنان سوالات زیادی درمورد تعداد، اندازه و سرعت عمل این ساختارها بی پاسخ مانده اند. بایستی این سوالها پاسخ داده شوند تا بتوان نانوماشین ها و یا سازه هایی ساخت که علاوه بر سازگاری با بافت زنده بتوانند به طوری ایمن در داخل بدن عمل کنند. زمانی که پاسخ این سوالها یافت شوند می توان ابزارهای تشخیصی بهتری طراحی نمود و نانوسازه هایی ساخت که بطور خیلی اختصاصی برای درمان بیماری ها و ترمیم بافت ها کاربرد داشته باشند. خوش بینی فزاینده ای وجود دارد که کاربرد نانوفناوری در پزشکی پیشرفت قابل توجهی را در تشخیص و درمان بیماری ها موجب شود. با این وجود چنانچه کاربرد نانوفناوری بخواهد فهم عمیق تری از پاتوفیزیولوژی بیماری ها فراهم کند، روش های تشخیص پیچیده تری را عرضه کند و درمانهای موثرتری را ایجاد کند، بر چالش های بسیاری باید چیره شود. هم خوش بینی و هم چالش های پیش رو سازمان های دولتی، علمی و مالی را برآن داشته است تا وضعیت فعلی زمینه نانوپزشکی را مورد ارزیابی راهبردی قرار دهند، که اهداف اولیه آن بررسی فرصت های بالقوه برای خدمات پزشکی بهتر و همچنین ارزیابی “خطر- سودمندی” این فناوری جدید و نیز تعیین اولویت های سرمایه گذاری در آینده می باشد.گردآوری گسترده خصوصیات فیزیکی ساختارهای درون سلولی به فهم بهتر ما از چگونگی تشکیل و ساخت ماشین های مولکولی زیستی کمک می کند.مطالعه بر هم کنش مولکولها و ساختارهای بزرگتر به فهم عمیق تر اعمال پیچیده ساختارهای مولکولی، فرایندها ها و شبکه های درون سلولی منجر خواهد شد. نقشه نگاری این شبکه ها و درک اینکه چگونه آنها در طی زمان تغییر می کنند نقش کلیدی در فهم ما از قواعد سامانه های زیستی طبیعت خواهد داشت و پژوهشگران را قادر خواهد ساخت که از این اطلاعات برای تصحیح نقیصه های زیستی موجود در سلولهای ناسالم استفاده کنند. این دانش به توسعه ابزارهای جدیدی که در مقیاس نانو کار می کنند خواهد انجامید و به دانشمندان اجازه خواهد داد که وسیله های بیولوژیک صناعی همچون حسگرهای ظریف که حضور عوامل عفونت زا یا اختلالات متابولیک را تشخیص می دهند و یا وسیله های مینیاتوری که عوامل عفونت زا را نابود و یا بخش های معیوب سلولی را اصلاح می کنند بسازند.با بهره گرفتن از ریزسازی ابزار، فناوری های بر پایه تراشه ، نانومواد و نیز ساختارهای شیمیایی تاکنون ابزارهای نوینی عرضه شده اند که در ارتقاء مراقبت های پزشکی در قرن بیست و یکم نقش مهمی خواهند داشت. فرصت های پیش رو شامل زیست حسگرها، روش ها و وسایل تشخیصی برتر، تکنیک های تصویربرداری پیشرفته تر، سیستم های درمانی نوآورانه و نیز فناوری که نوسازی و ترمیم بافتی را ممکن سازد. با این حال برای درک تمام توان نانوپزشکی به مسائل مهمی بایستی توجه نمود. دستورالعمل هایی از سوی مراجع ذیربط برای سامان بخشی و ایجاد اطمینان از انتقال ایمن و قابل اعتماد پیشرفتهای جدید در نانوپزشکی از آزمایشگاه تا بالین بیمار بایستی ارائه شود.
۱-۱۲ نانوفناوری و مسائل بهداشت محیط زیست
افزون بر نقش نانوفناوری در مجموعه خدمات پزشکی، بکارگیری و گسترش آن در دیگر زمینه ها نیز می تواند بطور مستقیم و غیرمستقیم به ارتقاء سلامت انسان، بهداشت جامعه و سلامت محیط زیست تاثیر گذارد. همگرایی نانوفناوری و بیوتکنولوژی به ساخت نانوحسگرهای زیستی انجامیده است که می توانند ترکیبات مشخص را در محیط طبیعی ردیابی ، ذخیره و فراوری نمایند. با توسعه این فناوری می توان محصولاتی را تولید کرد که نه تنها آلاینده های زیست محیطی را توسط آنها بتوان ردیابی، پالایش و پاکسازی نمود بلکه بتوان از بروز آلودگی در مراحل آغازین نیز پیشگیری نمود. از سوی دیگر، گسترش نانوفناوری و محصولات آن میتواند به افزایش بازده تولید ،کاهش مصرف انرژی و نیز کاهش تولید مواد جانبی زاید منجر شود.نتیجه این امر صرفه جویی بیشتر در مصرف منابع طبیعی و کاهش الودگی های زیست محیطی خواهد بود.اینها همه میتوانند نوید دهنده افزایش سطح سلامت انسان و بهداشت محیط زیست در پرتو بهره گیری صحیح از نانوفناوری باشد. با وجود این،با توجه به متفاوت بودن ویژگی های نانومواد و نانو ابزارها از مواد و ابزارهای معمولی و ناشناخته بودن تاثیرات انها بر انسان و محیط زیست،لازم است از هم اینک به موازات گسترش تولید و بکار گیری نانومواد،دستگاه ها و روشهایی ابداع شوند که بتوانند انها را در محیطهای مختلف شناسایی و تعیین مقدار نموده و تاثیرات نامطلوب و یا سمیت احتمالی انها را در محیط زیست و انسان ارزیابی نمایند،همچنین بر اساس این یافته ها لازم است پروتکل هایی تنظیم شود که بتوان با رعایت انها،به طور دقیق و همه جانبه انسان و محیط زیست را در مقابل اسیبهای احتمالی ناشی از انها محافظت نمود.
۱-۱۳ ابزارهای مورد استفاده در نانوتکنولوژی جهت بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی نانوذرات
پیشرفت های اخیر در فناوری نانو مربوط به توانایی های جدید در زمینه اندازه گیری و کنترل ساختارهای منفرد در مقیاس نانو می باشد. گسترش فزاینده ابزارهای جدید تعیین مشخصات مواد و ساخت و فناوری انها برای پیشرفت بیشتر در علم و فناوری نانو مهم و اساسی می باشد. این ابزارها چشم ها را برای دیدن و انگشت ها را برای کنترل نانو ساختارها توانا می سازند. با این توصیف احساس می شود که در آینده ای نزدیک بیشترین نیاز محققان و پژوهشگران این خواهد بود که آزمایشگاههای با وسایل اندازه گیری و ابزارهای ساخت مختلف در اختیار داشته باشند تا بتوانند به اکتشاف و تحلیل های جدید در زمینه های مختلف از جمله شیمی، فیزیک، زیست شناسی و مواد و کاربردهای آنها دست پیدا کنند.
در علوم مختلف مهندسی و پزشکی، موضوع اندازه گیری و تعیین مشخصات از اهمیت کلیدی برخوردار است بطوری که ویژگی های فیزیکی و شیمیایی مواد، به مواد اولیه مورد استفاده و همچنین ریزساختار و ساختارهای میکروسکوپی بدست آمده از فرایند ساخت بستگی دارد. بعنوان مثال برای شناسایی مواد اولیه، بدیهی است که نوع و مقدار ناخالصی ها، شکل و توزیع اندازه ذرات، ساختار بلورین و مانند آن در ماهیت و مرغوبیت محصول اثر دارند. بنابراین هر چه دستگاه های اندازه گیری و تعیین مشخصات قوی تری در اختیار باشد، کنترل مواد اولیه با دقت بیشتری صورت می گیرد. در ضمن برای مطالعه ریز ساختارها، نیاز بیشتری به ابزارهای شناسایی و آنالیز وجود دارد. در ریزساختار و ساختار میکروسکوپی مواد، باید شکل، اندازه، مقدار و توزیع آنها را بررسی کرد.در ادامه با توجه به اهمیت دستگاه ها و روش های اندازه گیری و تعیین مشخصات به طبقه بندی این روشها پرداخته می شود.
۱-۱۴ طبقه بندی روش های تعیین مشخصات مواد و نانوذرات براساس نحوه عملکرد
۱-۱۴-۱ روش های میکروسکوپی
با بهره گرفتن از روش های میکروسکوپی تصاویری با بزرگ نمایی بسیار بالا از ماده بدست می آید. قدرت تفکیک تصاویر میکروسکوپی با توجه به کمترین قدرت تمرکز اشعه محدود می شود. نعنوان مثال با بهره گرفتن از میکروسکوپ های نوری با قدرت تفکیکی در حدود یک میکرومتر و با بهره گرفتن از میکروسکوپهای الکترونی و یونی با قدرت تفکیک بالا در حدود یک آنگستروم قابل دسترسی است. این روشها شامل: AFM، STM، SEM، TEM، SNOM و … می باشند.
۱-۱۴-۲ روش های براساس پراش
پراش یکی از خصوصیات تابش الکترومغناطیسی است که باعث می شود تابش الکترومغناطیس در حین عبور از یک روزنه و یا لبه منحرف شود. با کاهش ابعاد روزنه به سمت طول موج اشعه الکترومغناطیسی اثرات پراش اشعه بیشتر خواهد شد. با بهره گرفتن از پراش اشعه ایکس، الکترون ها و نوترون ها نیز خواص موجی دارند که طول موج آنها به انرژی آنها بستگی دارد. علاوه بر این هر کدام از روش ها خصوصیات متفاوتی دارند مثلا عمق نفوذ این سه روش در ماده به ترتیب زیر می باشد. نوترون از اشعه ایکس بیشتر و اشعه ایکس از الکترون بیشتر می باشد. این روش شامل XRD و XRF می باشد.
۱-۱۴-۳ روش های طیف سنجی
استفاده از جذب، نشر و یا پراش اشعه الکترومغناطیس توسط اتم ها و یا مولکولها را طیف سنجی گویند. برخورد یک تابش با ماده می تواند منجر به تغییر جهت تابش و یا تغییر در سطوح انرژی اتم ها و یا مولکولها شود ، انتقال از تراز بالای انرژی به تراز پایین تر، نشر و انتقال از تراز پایین انرژی به تراز بالاتر، جذب نامیده می شود. تغییر جهت تابش در اثر برخورد با ماده نیز منجر به پراش تابش می شود، این روش ها شامل FTIR، NMR، RAMAN و … می باشد.
۱-۱۴-۴ طیف سنجی جرمی
روش های طیف سنجی جرمی از تفاوت نسبت جرم به بار اتم ها و یا مولکولها استفاده می کنند.
۱-۱۴-۵ روش های جداسازی
در نمونه هایی که حاوی چند جزء ناشناخته باشد ، ابتدا باید از هم جدا شده و سپس اجزا توسط روش های آنالیز مشخص می شود. جداسازی براساس تفاوت در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی صورت می گیرد. بعنوان مثال حالت ماده، چگالی و اندازه از خصوصیات فیزیکی مورد استفاده و حلالیت، نقطه جوش و فشار بخار از خواص شیمیایی مورد استفاده در جداسازی می باشد. این روش ها شامل HPLC و GC می باشند.
۱-۱۵ زئولیت چیست ؟
زئولیت ها آلومینوسیلیکات های هیدراته کریستالی نانوحفره و نانوساختاری ^۱هستند که به صورت طبیعی و مصنوعی وجود داشته که به عنوان جاذب های سطحی تجاری مورد استفاده قرار می گیرند.۱-۱۰)) واژه فارسی زئولیت ابتدا در سال ۱۷۵۶ میلادی توسط کانی شناس سوئدی بنام Alex Fredrik cronstedt بکار برده شد. او متوجه شد که در اثر حرارت دادن سریع Stilbite (نوعی زئولیت بفرمول Na2Ca[(AlO2)2(SiO2)6].6H2o که برای نرم کردن آب سخت استفاده می شود.) مقدار زیادی بخار آب که بر روی سطح ذرات این ماده جذب شده اند، آزاد می شود. بر پایه این یافته ها، او این ماده را زئولیت نامید که از دو کلمه یونانی Zeo به معنی جوشاندن و Lithos به معنی سنگ ساخته شده است. تا ژانویه سال ۲۰۰۸ میلادی، ۱۷۵ داربست زئولیتی منحصر به فرد شناسایی شدند و بیش از ۴۰ نوع داربست زئولیت طبیعی شناخته شدند (۵-۴) زئولیت ها ساختمان متخلخلی دارند که محدوده وسیعی از کاتیون ها را مثل Na+ ، K+ ، Ca2+ ، Mg2+ و… در خود جای می دهند. این یون های مثبت بیشتر به صورت سست به زئولیت چسبیده اند و به راحتی می توانند با دیگر کاتیون های موجود در محلول تعویض شوند.(۱۲-۱۱)^[۲]
۱-۱۶ انواع زئولیت :بعضی از معمول ترین زئولیت های طبیعی عبارتند از:

1. 1. Na[(AlO2)(SiO2)2].H2O → Analcime

1. 1. Ca[(AlO2)2(SiO2)4].6H2O→Chabazit

1. 1. (Na.K.Ca)6[(AlO2)36(SiO2)36]20H2O → Clinoptilolite

1. 1. Heulandite →(Ca[(AlO₂)₂(SiO₂)₇)].6H₂O)،

1. 1. Natrolie →(Na₂[(AlO₂)₂(SiO₂)₃].2H₂O)،

1. 1. Philipsite →((K,Na,Ca)_1.2[(Al O₂)₈(SiO₂)₈].6H₂O)،

1. 1. Stilbite →(Na₂Ca[(AlO₂)₂(SiO₂)₆].6H₂O)(12-11)

۱-۱۶-۱ زئولیت های طبیعی
زئولیت های طبیعی جایی تشکیل می شوند که صخره های آتشفشانی و لایه های خاکستر با آب زیرزمینی قلیایی واکنش دهند. زئولیت ها در محیط های رسوبی طی سالهای طولانی، هزاران تا میلیونها سال، در حوضچه های کم عمق دریایی نیز کریستاله می شوند. زئولیت های طبیعی بندرت خالص هستند و با مقادیر متفاوتی از مواد معدنی دیگر ، فلزات، کوارتز و یا زئولیت های دیگر مخلوط هستند. به همین دلیل زئولیت های طبیعی از بسیاری از کاربردهای تجاری مهم، جایی که یکنواختی و خلوص لازم می باشد، کنار گذاشته شده اند.زئولیت ها بعنوان غربالهای مولکولی شناخته می شوند. اصطلاح غربال مولکولی اشاره به خاصیت ویژه این مواد یعنی توانایی انتخابی مرتب کردن و جدا کردن مولکولها براساس اندازه آنها را دارد. این خاصیت بدلیل ساختمان حفره ای بسیار منظم در ابعاد مولکولی است. بزرگترین اندازه مولکولی یا یونی که می تواند وارد حفرات یک زئولیت شود توسط ابعاد کانالها کنترل می شود. این مواد بطور قراردادی با اندازه حلقه روزنه حفره مشخص می شوند. بطور مثال اصطلاح ۸-حلقه اشاره به حلقه بسته ای دارد که از ۸ اتم سیلیکون یا آلومینیوم و ۸ اتم اکسیژن که بصورت تتراهدرال قرار گرفته اند تشکیل یافته است. این حلقه ها همیشه به دلایل مختلف از قبیل کشش بین واحد های سازنده زئولیت یا مختصات بعضی از اتم های اکسیژن حلقه ها نسبت به کاتیون ها در داخل ساختمان زئولیت ، بطور کاملا قرینه نیستند. بنابراین، حفرات در بسیاری از زئولیت ها استوانه ای نیستند.(۱۰-۱)
۱-۱۶-۲ زئولیت های مصنوعی
یکی از فرایندهای مهم سنتز زئولیت ، فرایند سل-ژل می باشد. خواص زئولیت ساخته شده با این روش بستگی به میزان اجزاء مخلوط واکنش، PH سیستم، دمای مورد استفاده، زمان دانه گذاری، و زمان واکنش
دارد. در فرایند سل-ژل عناصر دیگر مثل فلزات و اکسید های فلزی را می توان به سهولت وارد ساختمان زئولیت کرد. سل سیلیکاتی تشکیل شده توسط روش هیدروترمال، بسیار پایدار است. همچنین سهولت تولید انبوه زئولیت، این روش را یک روش مطلوب برای ساخت زئولیت ساخته است. زئولیت های سنتتیک مزایایی نسبت به زئولیت های طبیعی دارند. زئولیت های سنتتیک را می توان بصورت یکنواخت و خالص تهیه کرد. همچنین امکان تولید زئولیت ها با ساختمان دلخواه که در طبیعت وجود ندارند، وجود دارد. زئولیتA یک مثال شناخته شده از این نوع زئولیت هاست. چون مواد خام اصلی مورد استفاده جهت ساخت این زئولیت ها ، سیلیکا و آلومینا می باشد که جزء فراوانترین مواد معدنی موجود بر روی زمین هستند ، پتانسیل تولید زئولیت ها نامحدود است. و بالاخره اینکه تهیه زئولیت های ساخته و مهندسی شده توسط انسان زمان بسیار کمتری نسبت به زئولیت های طبیعی نیاز دارد که ۵۰۰۰۰-۵۰ سال برای ساخته شدن در طبیعت نیاز دارند. عدم توانایی برای تولید کریستالهایی با ابعاد زئولیت های طبیعی یکی از معایب اصلی ساخت زئولیت های سنتتیک می باشد.
۱-۱۶-۳ استفاده ها و کاربرد های زئولیت:
۱-۱۶-۴ استفاده های پزشکی:
سیستمهای زئولیتی تغلیظ کننده و متراکم کننده اکسیژن، به طور گسترده ای،برای تولید اکسیژن پزشکی استفاده می شوند.از زئولیتهای حامل کلسیم برای جلوگیری از خونریزی استفاده می شود.از این مواد جهت استخراج و آنالیز کلسترول سرم استفاده میشود.کاربردهای بیومدیکال زئولیتها،به عنوان دتوکسیکانت (خنثی کننده سموم) و دکانتامیناننت (جاذب سموم)، و به عنوان کمک واکسن و عوامل آنتی باکتریال و همچنین جهت دارورسانی آهسته رهش،به عنوان کمک درمان سرطان،ضد اسهال،در همودیالیز،در بهبود تشکیل استخوان و در درمان دیابت شیرین مورد استفاده قرار میگیرد.
۱-۱۶-۵ استفاده در دارورسانی و داروسازی:
این مواد به عنوان حامل برخی داروها در دارو رسانی خوراکی مورد استفاده قرار میگیرند.
۱-۱۶-۶ استفاده به عنوان مکمل غذایی :به عنوان مکمل غذایی دام و طیور کاربرد دارد.
۱-۱۶-۷ استفاده در دامپروری: هم از زئولیت های طبیعی و هم از زئولیت های سنتتیک در تغذیه حیوانات جهت بهبود عملکرد و جلوگیری از سمیت آمونیاک و فلزات سنگین، مسمومیت و جذب عناصر رادیواکتیو و بهبود نقایص اسکلتی متابولیک استفاده می شود. اضافه کردن ۱% کلینوپتیلولایت سدیم به جیره غذائی باعث بهبود تغذیه، کاهش آمونیاک متصاعد شده تا ۸۰%، عمل بعنوان یک اتصال شونده به مایکوتوکسین و بهبود تراکم استخوان در مجتمعهای پرورش حیوانات می شود. از این ماده جهت حذف بوهای حیوانات نیز می توان استفاده کرد
۱-۱۶-۸ استفاده در مراقبت از حیوانات خانگی: زئولیت ها را بعنوان صافی در آکواریومها استفاده می کنند. در آکواریومها، زئولیت ها آمونیاک و دیگر ترکیبات نیتروژنه را جذب می کنند اما بدلیل تمایل بالای آنها به کلسیم، این مواد در آبهای سخت کمتر ﺗأثیر دارند و ممکن است باعث تخلیه کلسیم آب شوند. فیلتراسیون توسط زئولیت در بعضی از آکواریومهای دریائی برای حفظ غلظت مواد مغذی در حدپائین برای مرجانهائی که با آبهای کم غذا سازش پیدا کرده اند استفاده می شود.
۱-۱۶-۹ استفاده های تجاری و بومی:
در سیستمهای تصفیه و نرم کردن آب استفاده می شود.در شیمی زئولیتها برای جداسازی مولکولها و به دام انداختن مولکولها استفاده میشوند. و نیز پتانسیل جداسازی دقیق و اختصاصی گازهای H2O,CO2,SO2 رادارند

• • موشهایی که در حال بیحسی با آب جوش دچار سوختگی شده اند باید درد ناشی از سوختگی را در هوشیاری کامل به مدت ۳۳ روز تحمل کنند .

• • عصب نخاع گربه ها در حالت بیحسی قطع میشود ولی این پایان ماجرا نیست .

• • پاهای گوسفندان ارّه شده و دوباره به هم وصل میشوند . پس از عمل جراحی این حیوانات باید تا ۸۴ روز درد ناشی از عمل را تحمل کنند .

• • با انجام بی حسی سوراخی در معدۀ خوکها ایجاد میشود تا محتویات معده به داخل حفرۀ شکم بریزد . سه چهارم این حیوانات در چند روز بعد از عمل جراحی زیر شدیدترین دردهای ناشی از عفونت حفرۀ شکم میمیرند .

از طرف دیگر ، در بسیاری از آزمایشات مانند آزمایشاتی که برای اندازه گیری شوک یا مشاهدۀ حالتهای روانی انجام میشوند از مواد بیحسی استفاده نمیشود . تصور کنید قرار باشد یک داروی سوختگی روی یک سگ آزمایش شود . در این حالت ، حداقل در یک آزمایشگاه قانونی و استاندارد قبل از ایجاد سوختگی سگ بیحس یا بیهوش میشود ولی اگر قرار باشد همین آزمایش برای تخمین شوک ناشی از سوختگی انجام شود ، سگ بیچاره باید در هوشیاری کامل دچار سوختگی شود ! یا ممکن است پای یک گربه در حالت هوشیاری کامل له شود تا شوک ناشی از آن مشاهده شود !!!

به همین ترتیب ، در آزمایشاتی که برای تشخیص میزان سمّیت مواد شیمیایی انجام میشوند از مواد بیحس کننده استفاده نمیشود . در بدترین نوع این آزمایشات که به
۵۰LD معروف است ، میزان مواد سمّی خورانده یا تزریق شده به حیوانات را مرتب افزایش میدهند تا جایی که ۵۰ درصد حیوانات مورد آزمایش بمیرند !!! این حیوانات قبل از مرگ تا ۴۰ ساعت شدیدترین دردها را تحمل میکنند .
بند چهارم : چگونگی تهیه حیوانات آزمایشگاهی
الگوهای درد و ترس برخی حیوانات مانند موجودات بیمهره کاملاا شناخته شده نیست ولی تحقیقات بسیار زیادی در مورد الگوهای درد و ترس مهرهداران و مخصوصا پستانداران انجام شده اند . این تحقیقات به طور یقین نشان میدهند که درد و ترس از مرگ در تمام پستانداران مشابه است . در میان حیوانات ، الگوهای درد و ترس در میمونهای نزدیک به انسان ( گوریلها ، شامپانزهها و اوران گوتانها ) ، نهنگها و دلفینها به الگوهای درد و ترس در انسان نزدیکترند .
تهیه حیوانات آزمایشی یک تجارت بزرگ و سود آور می باشد . حداقل ۲۰ شرکت رسما در آمریکا مشغول این کارند . بزگترین آنها (Carolina biological supply company (cbsc است که ۴۰۰ کارمند دارد و از سال ۱۹۲۷ شروع به کار کرده است . آنها با روش های ظالمانه ای حیوانات را دستگیر و حمل و نقل می کنند .
مثلا قورباغه هایی را که از طبیعت اسیر می کنند ، در تابستان در تانکهایی گرم نگه می دارند که تا سر حد تشنج دچار تشنگی و گاهی مرگ می شوند . گربه ها را در تعداد زیاد در قفسهای تنگ در ماشینهای فاقد تهویه هوا حمل و نقل کرده ، آنها را با یک قلاب فلزی که به داخل بدن آنها فرو می رود از یک قفس به قفس دیگر و نهایتا به داخل اطاق گاز جابجا می کنند .
در مکزیک گربه های خیابان را جمع کرده داخل کیسه ای انداخته و غرق می کنند یا سر کیسه را جلوی لوله اگزوز ماشین میگیرند تا خفه شوند . سپس اجساد را مومیایی کرده برای تشریح در مدارس آمریکا می فرستند . در مزرعه ای در مکزیک جسد ۸۰۰ گربه پیدا شد که با فرو کردن چوب به داخل دهانشان کشته شده بودند و برای تشریح به آمریکا میفرستادند . رفتارهای غیر انسانی در صنعت تهیه حیوان آزمایشگاهی متداول و احیانا روتین می باشد .
منبع دیگر تامین حیوانات این شرکتها  سگها و گربه هایی هستند که در پناهگاهها بعلت کمبود جا و جمعیت زیاد اتانازی می شوند و چون پای پول در میان میاید این احتمال میرود که حیوانات را بدون دلیل موجه خودشان و برای ایجاد درآمد کشته و به این شرکتها بفروشند . کشتار حیوان حتی  بخاطر کمبود جا خود کاری ضد اخلاقی میباشد . بعضی معامله کننده ها حیوان را بعنوان نگهداری از پناهگاه گرفته و به این شرکتها می فروشند . ارتباطی بین دزدیده شدن حیوانات خانگی و فروش آنها به این شرکتها وجود دارد .
منبع دیگر تهیه حیوان کشتارگاهها میباشند . جنین خوکها متداولترین حیوان برای تشریح در مدارس هستند . حیواناتی که برای کشتار پرورش داده میشوند در زمان نگهداری ، حمل و نقل و کشتار دچار رنج و استرس شدیدی می شوند .
منبع دیگر ، مراکز تهیه پوست هستند . در کاتالوگ این شرکتها جسد روباه ، سمور و خرگوشهایی که پوست آنها کنده شده ، دیده میشود . در ایرلند سگهای نژاد Greyhound را که برای مسابقه پرورش میدهند ، اگر به استاندارد مطلوب نرسند برای آموزش میفرستند . یعنی حیوان را بخاطر سرگرمی تکثیر بیش از حد کرده و به نام اهداف آموزشی دور میاندازند . مراکز آموزشی با خرید حیوان از این شرکتها در حقیقت از سوی استفاده و آزار حیوان حمایت میکنند .
بند پنجم : غیر علمی بودن بسیاری از مطالعات آزمایشگاهی
شواهد زیادی ثابت می کنند که بسیاری از  آزمایش های حیوانی غیر موثر و غیر واقعی هستند . با مطالعات روی خود انسان است که اطلاعات واقعی کسب می شود . مثلا ارتباط بین سیگار کشیدن و سرطان ریه در تمام تلاشهای آزمایشگاهی به نتیجهای نرسید ، اما در انسان مشاهده شد . ارتباط بین مصرف الکل و سیروز کبدی که در انسان قطعی است در تلاشهای مکرر برای ایجاد سیروز در در تمام پریماتها بجز بابون ها با شکست روبرو شد . البته اطلاعات راجع به بابونها هم متناقض است .
بسیاری از پیشرفتهای علم پزشکی به دلیل اطلاعات نادرست منتج از مطالعات حیوانی با تاخیر مواجه شده است . در انسان از ورید خود بیمار برای جاگزینی شریانهای مسدود شده میتوان استفاده کرد ، در صورتی که در سگها با شکست مواجه میشده است . پیوند کلیه نیز در سگها پس زده میشده و به همین خاطر تا مدتها در انسان بکار نمیرفته است . مردم نمیدانند و نمی پرسند که آیا برای پیشرفت علم این تحقیقات ضروری و یا حتی مفید هستند؟
در سال ۱۹۷۱ فعالیت جهانی مبارزه با سرطان آغاز شد . سال ۱۹۷۶ را سال نابودی و ریشه کنی سرطان تخمین زدند . علت آن تفاوتهای زیاد بین انسان و حیوان از نظر ژنتیک ، سلولی ، مولکولی و ژنتیک می باشد . مدل حیوانی مدلی مناسب برای جستجوی درمان سرطان انسان نیست . در تحقیقاتی که برای درمان بیماری ایدز روی حیوانات انجام شده - بیش از ۵۰ واکسن برای پیشگیری و ۳۰ واکسن درمانی در پریماتها موثر بوده اما در انسان با شکست مواجه شده است .
روانپزشکها آزمایشهای روانی زجر آور روی حیوانات را رد می کنند و قبول ندارند چرا که مشکلات روانی انسان بازتابی از مسایل فرهنگی ، اجتماعی و خانوادگی او بوده و در حیوان قابل بازسازی نیست . مثلا آزمایش محرومیت از مادر که شامل جدا کردن بچه میمون در بدو تولد از مادر و بزرگ کردن او در محیط کاملا ایزوله با ماکتی از جنس سیم و پارچه از مادر می باشد . ترس و وحشت و بیماری روانی متعاقب آن نشان دهنده اهمیت تماس با مادر است گرچه در بسیاری از مطالعات انسانی به همین نتیجه رسیده اند اما باز هم مطالعات محرومیت همچنان ادامه دارد .
تلاش۶۰ ساله دانشمندان برای مشاهده رفتارهای خود تخریبی ناشی از خوردن الکل در حیوانات با شکست مواجه شده است . در زمینه بیماریهای ژنتیک ، چون این بیماریها انعکاسی از ژن معیوب و سایر ژنها و محیط می باشد در نتیجه هیچکدام از مدلهای حیوانی نمیتوانند شرایط مشابه انسانی را تقلید کنند . در مورد تستهای سمیت ؛ تست_۵۰LD (مقدار دارو یا ماده شیمیایی یا محصول خانگی که در۵۰ درصد بیماران موجب مرگ و میر می شود) نیازمند ۶۰ الی ۱۰۰ حیوان است که در اثر تستها دچار عذاب شدیدی می شوند و بعلت مشکل بودن استنتاج نتایج به انسانها ، غیر قابل اطمینان هستند .
تستهای In vitro در این موارد اعتبار بیشتری دارند . در تست Draize که برای امتحان تحریک کنندگی مواد محرک روی چشم میباشد - از چشم خرگوشها بدون انجام بیحسی استفاده میکنند . در صورتی که پلک و قرنیه و تولید اشک در انسان و خرگوش بسیار متفاوت میباشد .
مطالعات حیوانی نه می توانند فرضیه ها را در موارد فیزیولوژی یا پاتولوژی انسان تایید و نه می توانند رد کنند . تنها راه اثبات این  فرضیه ها مطالعات بالینی روی انسان است . شرایط غیر طبیعی ایجاد شده در حیوان از نظر سبب شناسی و بالینی از حالت بیماری در انسان متفاوت است . درمانهای موثر در حیوان برای انسان ناقص بوده و دارای اثرات سویی می باشد . محیط غیر طبیعی آزمایشگاه باعث استرس حیوان شده که بر تمام ارگانهای بدن از طریق تغییر در ضربان قلب و فشار خون و میزان ترشح هورمونها و فعالیتهای بدن تاثیر می گذارد . بسیاری از داروهایی که در مدلهای حیوانی جواب مثبت می دهند در انسان تاثیر مثبت ندارند . از صد ها درمان ژنی در مدلهای حیوانی تنها یک مدل در انسان کارایی داشته است . درمان جایگزین هورمون در زنان با عوارضی مانند بیماری قلبی وسرطان سینه و سکته همراه بوده که در مدلهای حیوانی این اثرات نشان داده نشد .
واکنشهای نامطلوب داروها در آمریکا پنجمین علت مرگ ومیر معرفی شده اند ( سالیانه بیش از ۱۰۰۰۰۰ مرگ ) . طبق گزارش FDA، نود و دو درصد تمام داروهایی که در حیوانات نتایج مطلوب داشتند ، در آزماشات بالینی روی انسان بعلت سمیت یا ناکارایی ، رد شدند . نیمی از ۸ در صدی که مجوز تولید گرفتن ، بعدا بعلت اثرات جانبی نامطلوب یا پیش بینی نشده از رده خارج شدند .
انجام آزمایشهای حیوانی برای انسانها خطراتی در پی دارد . زیرا آنها را در معرض ویروسهای کشنده حیوانی قرار میدهد . ۱۶ کارمند یک آزمایشگاه بعلت ابتلا به ویروسهای کشنده میمونها جان خود را از دست دادند . شواهدی در دست است که ویروس HIV از طریق تولید واکسن فلج اطفال با بهره گرفتن از میمونها ایجاد شده است .

بند ششم : آموزش انسانی و روش های جایگزین آزمایش روی حیوانات
تا ۲۰ سال پیش در تمام دانشکده های پزشکی و رشته های وابسته از حیوانات زنده در کلاسهای فیزیولوژی ،‌ فارماکولوژِی و جراحی استفاده می کردند . امروزه حدود ۹۵ در صد دانشکده های آمریکا استفاده از حیوان را کاملا حذف کرده اند . ۵ در صد بقیه هم بطور بسیار محدودی از حیوان استفاده میکنند . پیشرفتهایی که در تکنولوژی شبیه سازی پزشکی بوجود آمده و افزایش اگاهی در مورد مسایل اخلاقی و شناخت لزوم آموزش بر پایه بیمار انسانی موجب شده که روش های جایگزین حیوانات بکار گرفته شوند . حتی مهارتهای جراحی مانند بخیه زدن وجراحی لاپاراسکوپی را نیز توسط شبیه ساز میتوان آموخت . روش های جراحی باز در حین جراحی زیر دست مربی آموخته میشوند . شبیه ساز هایی وجود دارند که واکنش انسان را نسبت به داروها خیلی بهتر از واکنش حیوان نشان می دهند . نمرات قبولی دانشجوهایی که از روش های جایگزین استفاده کردند مساوی و حتی بیشتر از دانشجوهایی بوده که روی حیوان آموزش دیدند .
با بهره گرفتن از این روشها به هیچ حیوانی صدمه نرسیده و کشته نخواهد شد . در ضمن هیچ دانشجویی هم بدون کسب اطلاعات و مهارتهای لازم فارغ التحصیل نخواهد شد . در حال حاضر حدود۵۰۰ محصول جایگزین ساخته شده است و تمرکز روز افزونی روی بیولوژی مولکولی و سلولی و ژنتیک ایجاد شده است ^[۸۲].
دانشجو با حیات ارتباط مجدد برقرار می کند که هم روی حیوان وهم برای خودش اثر مثبت دارد . ارزشهای اخلاقی مانند حساسیت ، احترام ، همدردی ، رحم و شفقت و عشق که نقش مهمی در حفظ یکپارچگی جامعه دارند ، حفظ می شوند و خشونت و بهره کشی در جامعه ترویج نمیشود .
از نظر محیط زیست دستگیری حیوان ، پرورش ، نگهداری ، حمل و نقل و کشتار سالیانه میلیونها حیوان تاثیرات منفی زیادی داشته و تهدیدی برای گونه های در معرض نابودی می باشد . برای مثال قورباغه ها چون هم شکار و هم شکارچی هستند نقش مهمی در ثبات اکوسیستم دارند و کاهش تعداد آنها باعث افزایش جمعیت حشرات و بالا رفتن احتمال ایجاد مالاریا در انسان میشود . سالیانه تعداد ۳ میلیون قورباغه برای تشریح کشته میشوند .
از نظر اقتصادی ؛ خرید نرم افزار ، ویدیو و مدلها بسیار ارزانتر از خرید حیوان برای یک سال تحصیلی می باشد . در ضمن این وسایل یکبار مصرف هم نیستند .
کسانی که معتقدند آموزش نباید به موجود زنده صدمه برساند و برای تغییر در روش های موجود فعالیت میکنند گاهی دچار نا امیدی می شوند . مبارزه کردن برای رسیدن به هدفی که مستلزم تغییر در فرهنگ اجتماعی و فکری مردم  میباشد ، بسیار سخت و کند پیش میرود . زیرا که سنتها دارای قدرت و نیروی زیادی بوده و اکثر مردم در برابر ترک منطقه امن خود مقاومت زیادی می کنند . به گفته آلبرت انیشتین همیشه الهامات بزرگ از طرف اذهان پیش پا افتاده با مخالفت شدیدی روبرو بوده است .
در علم راه های متعددی برای پاسخ دادن به یک سوال وجود دارد . آزمایش حیوانی روشی غیر قابل اطمینان تر از  روش های غیر حیوانی موجود می باشد . آموزش انسانی آموزشی است که در آن از روش های غیر حیوانی استفاده میشود یا از روشهایی که به حیوان آسیبی نمیرسد.
روش های جایگزین روشهایی هستند که جانشین روش های دیگر میشوند در حالی که همان اطلاعات را فراهم میکنند . در آموزش از مدلهای مختلفی میتوان استفاده کرد . در آزمایش حیوانی از حیوان به عنوان مدل آموزشی استفاذه می شود . جایگزین ها نیز نوعی مدل آموزشی هستند که باید دارای خصوصیات لازم و کافی برای بررسی بیماری ها و ضایعات باشند و بتوانند حالات خاصی را تقلید کنند و قابل انتقال از یک آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر باشند و در اکثر آزمایشگاهها قابل استفاده باشند و با روش های موجود قابل بررسی کردن باشند .
بعضی از روش های جایگزینی که در حال حاضر وجود دارند عبارتند از :
۱- فیلمهای ویدیویی
۲- شبیه ساز های کامپیوتری
۳- مانکن یا آدمک : نوعی از آنها به این شکل است که اعضای حیوان را با سیلیکون پر میکنند و تا زمان نا محدودی قابل استفاده می شود و به جای تشریح و کشتن حیوان زنده استفاده می شود .
۴- جسد حیوانات مرده
۵- اتوپسی و بیوپسی
۶- کار در کلینیک روی بیمار
۷- اپیدمیولوژی
۸- کشتهای سلولی و بافتی در آزمایشگاه
۹- روش Microdosing
۱۰- آزمایش و تجربه روی خود دانشجو

درصد
تعداد
نقاط سکونتگاهی
ارتفاع

۳/۵۵
۲۵
سربند ، مورکان ، رحمت آباد ، زیق آباد ، یال بلند ، شورجه ، چم آسمان، چم پیر ، چم نور ، چم طاق ، چم یوسفعلی ، چم تقی ، سعید آباد ، کرچگان ، کته شور ، دورک ، اسلام آباد ، خشوئیه ، زردخشوئیه ، پرکستان ، چم علیشاه ، چم آغل ، برنجگان ، آیدوغمیش ، صادق آباد
۱۸۰۰-۰

۳۲
۱۶
چم کهریز ، قلعه ترکی ، حاج الوان ، چم حیدر ، محمود آباد ، هاردنگ ، زمان آباد ، کچوئیه ، لای بید ، حاجت آقا ، قلعه آقا ، آب میلی ، زیرآب ، حبیب آباد ، حسین آباد ، مزرعه ابوالفتح
۲۰۰۰-۱۸۰۰

۷/۱۰
۵
قلعه سنگی ، کلیشاد رخ ، جعفر آباد ، فتح آباد ، رکن آباد
۲۰۰۰+

(مأخذ : طرح ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی ، بنیاد مسکن ، ۱۳۸۱، ص ۶۸ )
۳-۹ وضعیت اقلیمی منطقه باغبهادران :
عوامل مؤثر طبیعی در کیفیت آب و هوایی قسمتهای مرکزی ایران ، بخش باغبهادران را نیز شامل می شود و خشکی آب و هوا با قدرت تبخیر شدید ، موجب کاهش ریزشهای جوی در این ناحیه از کشور است . رطوبت موجود در هوا که از حوضه مدیترانه و اقیانوس اطلس به سوی شرق در حرکت است ، مقداری از شدت خود را به علت برخورد با رشته کوههای زاگرس که در قسمت غربی باغبادران قرار دارد از دست می دهد . این رطوبت موجود در هوا در دامنه های بلند زاگرس به مقدار زیاد تولید بارندگی می کند ولی در قسمتهای شرقی مانند باغبهادران ، ریزش به مقدار کم صورت می گیرد . بدون شک خشک بودن هوای منطقه و بارندگی اندک آن ، از مجاورت استان اصفهان با کویر تأثیر پذیرفته است ؛ ولی از جانب دیگر چون در اطراف منطقه ، جلگه ها و مزارع و دشتهای گسترده سرسبز وجود دارد ، از این رو آب و هوای آن معتدل و تا اندازه ای ییلاقی است . (طرح هادی شهر باغبهادران ، ۱۳۷۳ ، ص۴۹ )
در زمینه مطالعات اقلیمی ، به لحاظ آنکه محدوده مورد مطالعه فاقد ایستگاه سینوپتیکی بوده ، از نزدیکترین ایستگاه کلیماتولوژی ، ایستگاه پل کله و ذوب آهن استفاده شده است .
برای طبقه بندی اقلیم یک منطقه از روش های متعددی می توان بهره برد . که می توان به روش های طبقه بندی اقلیم بر اساس روش کوپن Koppen ( دانشمند معروف آلمانی )۱ ، روش ترنت وایت Thornthwaite ، روش دکتر کریمی و یا روش های دیگر اشاره نمود .

در مورد اقلیم منطقه باغبهادران سعی شده که از روشی مرکب از روش های فوق بهره برده و نتیجه کلی در اینجا بصورت خلاصه بیان می شود :
بر اساس روش کوپن ، این بخش دارای اقلیم نیمه خشک با تابستانهای خشک بوده و مناطق محدود و غرب آن دارای اقلیم نیمه گرمسیری است .
بر اساس روش پیشنهادی دکتر کریمی ، این منطقه دارای اقلیم نیمه خشک گرم با زمستانهای نسبتاً سرد می باشد . ( نگاهی به شهرستان لنجان ، ۱۳۸۵ ، ص۲ )
به طور کلی می توان گفت که منطقه مورد نظر از نظر تیپ اقلیمی و شرایط آب و هوایی ، جزء مناطق خشک کشور محسوب می شود . این منطقه در دوره های سرد و گرم تحت تأثیر شرایط انتقالی دینامیک و ژنتیک کشور بوده و به درجات متنوع در ارتباط با اثرات متفاوت توده های هوا با منشأ متضاد دارای زمستانهای سرد و بارانی و تابستانهای گرم و خشک می باشد و به نظر اقلیم شناسان ، این منطقه با ضریب خشکی ۷/۵ ، جزء اقلیم خشک محسوب می شود .
با توجه به خشک و نیمه خشک بودن منطقه از نظر شرایط آب و هوایی ، گذر رودخانه زاینده رود از بسیاری از مناطق سکونتگاهی این بخش ، باعث تعدیل شرایط آب و هوایی و افزایش رطوبت نسبی منطقه شده است ؛ به طوریکه درحالت مقایسه ای بین دو شهر باغبهادران و چرمهین که هر دو در فاصله بسیار کمی از یکدیگر و در محدوده بخش قرار دارند ، می توان عنوان کرد که عبور رودخانه از وسط شهر باغبهادران باعث شده که این شهر نسبت به چرمهین دارای آب و هوای معتدل تر و ملایم تری در طی فصول مختلف باشد و همچنین بوجود آمدن بیشه زارهای مختلف را در حاشیه رودخانه سبب گردد که از نقاط مثبت گردشگری بخش می باشد .
۳-۱۰ بارش منطقه :
یکی از عناصر اقلیمی که عامل اصلی تزریق و نفوذ آب در سفره های زیرزمینی و آبهای سطحی است ، بارش می باشد . رژیم بارندگی منطقه ، تحت تأثیر دو دسته عوامل در مقیاس وسیع و محلی قرار دارد . در مقیاس وسیع ، تحت تأثیر هوای سرد حاصل از نفوذ آنتی سیکلون سیبری به داخل ایران و از طرف دیگر متأثر از جریانات مدیترانه ای از جهت غرب و شمال غرب می باشد . بارانهای دوره سرد منطقه ، نتیجه جریانات هوا با منشأ مدیترانه ای و شمال غربی است . در مقیاس محلی نیز از یک طرف از دشت که در شرق و غرب خود با ناهمواریهایی مشخص شده است‌ ؛ با توجه به برخورداری از میزان رطوبت لازم و دریافت توده های مرطوب هوای گذری از زاگرس در قسمتهای مرتفع تر از بارش برخوردار می گردد . البته به علت موقعیت خاص این منطقه که در پناه نواحی مرتفع غربی قرار گرفته ، توده های مرطوب و سیکلونهای رطوبت زا قبل از رسیدن به این منطقه بخش اعظم رطوبت خود را از دست می دهند .
حداکثر بارش منطقه ، مربوط به ماه اسفند و حداقل آن ، مربوط به ماه شهریور است .
جدول شماره ۴- میانگین بارش ۱۱ ساله در بخش باغبهادران ( ۱۹۹۴ـ ۱۹۸۴)

کمبود بارش
مازاد بارش
میانگین بارش
ماه

۱/۱۸
—-
۹۳/۲۲
فروردین

۳/۳۴