• تعارض درون گروهی، تعارض بین گروهی

• تعارض درون سازمانی، تعارض بین سازمانی

• تعارض درون فرهنگی، تعارض بین فرهنگی

تعارض درون شخصی: این تعارض گوشه های بسیاری دارد و از عوامل بسیاری ناشی میشود که عبارتند از: تعارض نقش، احساس بدی که از دیگران نسبت به خود دارد، انتظارات متقابل و ناهمگن رئیس و مرئوس، موقعیت و منزلت اجتماعی نامناسب با حرفه و مدرک تحصیلی، ابهام نقش (بدرستی از خواسته مدیر اطلاع ندارد)، افراط وتفریط در نقش.
تعارض بین فردی: ایوان^[۶۳] سه نوع تعارض بین فردی را در سازمان شناسایی کرده که عبارتند از (آر.گی.جین واچ، ۱۳۷۶، ص ۲۲۶-۲۲۵):

• تعارض با هم ردیفان^[۶۴]

• تعارض با رئیس

• تعارض با مرئوس

بیشتر تعارضها هنگامی روی میدهد که طرفین، رفتارها و ارزشهای متفاوتی دارند. مثلاً یکی معتقد به حفظ فاصله بین سرپرست و کارمند است، در حالی که دیگری برعکس. یا یکی از دو طرف به بیان دقیق و روشن کاری که باید انجام شود اعتقاد دارد حال آنکه دیگری چنین ضرورتی را احساس نمیکند. گاهی هم تعارض به این دلیل به وجود میآید که یکی به استقلال افراد معتقد است و دیگری معتقد به وابستگی درونی و هماهنگی بیشتر فعالیتهاست و مهمترین عامل را وجود روابط خوب بین اشخاص میداند. تعارضها هنگامی بحرانیتر میشود که یکی از طرفین یا هر دو از ادراک ساده لوحانه برخوردار بوده، همه چیز را از دریچه تعصب و بصورت کلیشهای یا ساده انگارانه ببیند. بطور کلی وقتی ادراک افراد پیچیدهتر است، تعارض کمتری بروز میکند. البته منشاء بعضی تعارضها در شخصیتهای ناسازگار انسانهاست که بحث در مورد آنها از حوصله این تحقیق خارج است. هر گاه قدرت اختلاف افراد زیاد باشد، کاهش تعارض بسیار دشوارتر خواهد شد. زیرا اگر کسی به طور کامل بر دیگران مسلط باشد، ممکن است زیر دست به این نتیجه برسد که حتی در صورت به هم خوردن روابط، چیزی را از دست نخواهد داد. در صورتی که توزیع قدرت متوازن باشد (یعنی به کارکنان هم قدرت داده شود) از میزان تعارض کاسته خواهد شد. بعلاوه کاملاً روشن است که اگر دو نفر سابقه تعارض داشته باشند، عادی ساختن روابط آنها در آینده دشوارتر خواهد شد.
تعارض بین گروهی:
میتوان گروه ها را به دو دسته «خود – دوست» و «خود – بد» تقسیم کرد (آر.کی. جین واچ، ۱۳۷۶، ص ۲۲۶). گروه خود – دوست؛ گروهی هستند که فرد، آماده همکاری با آن است و اعضای آن نیز به یکدیگر نیز اعتماد دارند. گروه – خود بد؛ به گروهی گفته میشود که فرد نسبت به اعضای آن بد گمان است. اعضای هر گروه سعی میکنند به نفع گروه خود عمل کنند. انگار یک گرایش طبیعی به آنها ندا میدهد که چون شما به این گروه تعلق دارید پس گروه دیگر دشمن است. از این رو طبیعی است که به نفع گروه خود عمل کند و به گروه دیگر بیاعتماد باشد. تحقیقات نشان میدهد که گروه های خود – دوست، گروه های خود – بد را همگنتر تلقی میکنند. به عبارت دیگر همه افراد خارج از گروه خود را یکسان میبینند. و برعکس آن درون گروه خود را ناهمگنتر تلقی کرده بین اعضای خود تفاوت قائل میشوند. این گرایشهادلالت بر آن دارند که اعضای هر گروه، افراد گروه مقابل را با دید کلیشهای مینگرند و نسبت به اعضای گروه خودی تصوری نادقیقتر از آنها دارند. تفاوت روابط بین گروهی و بین فردی در این است که در رابطه بین فردی، طرف دیگر کاملاً شناخته شده است، اما در رابطه بین گروهی، ویژگیهای طرف مقابل کاملاً ناشناخته است. مثلاً اگر شما به یکی از اعضای گروه دشمن تیراندازی کنید برایتان مهم نیست که چه شخصی در مقابل شماست، و فقط یک قضاوت عمومی نسبت به آن شخص که نماینده یک گروه است، دارید. همه اعضای گروه خود – بد را به یک چشم دیدن، به معنای آن است که دیدگاه کلیشهای افزایش مییابد. این دیدگاه ها به دو دلیل به وجود میآیند.

• دیگران را کم و بیش همانند یکدیگر دیدن آسانتر است (چرا که به شناخت کمتری نیاز دارد)

• اگر دیگران همانند یکدیگر باشند، راحتتر میتوان با آنها کار کرد.

تحقیقات نشان میدهد افراد، رفتار ناپسند یکی از اعضای گروه مقابل را به دیگر اعضای گروه مقابل نیز تعمیم میدهند، در حالی که با گروه خودی چنین نمیکنند.
تعارض درون فرهنگی و بین فرهنگی:
تعارض درون فرهنگی وقتی به وجود میآید که باورها، هنجارها و ارزشها و سنتهای مورد قبول جامعه با هم هماهنگ نباشند. تعارض بین فرهنگی حالت ویژهای از تعارض بین گروهی است. باورها، هنجارها، نقشها، ارزشها، زبانها مختلف و …. از جمله زمینه های بروز تعارض بین فرهنگی میباشد.
تعارض بین سازمانی:
بعضی از همان پویاییهایی که در تضاد بین گروهی وجود دارد، در بین سازمانها نیز تأثیرگذار است. اغلب تضادهای بین سازمانی در موقعیت بازار رخ میدهند که سازمانها خواستار سهم بازار بیشتری هستند و یا برای بدست آوردن منابع کمیاب با یکدیگر رقابت میکنند.

۲-۵-۶- دیدگاه های عمده نسبت به تعارض:

در طول سالهای اخیر سه نظریه متفاوت در مورد تعارض در سازمانها وجود دارد. یکی از آنها اعتقاد دارد که باید از تعارض دوری جست چرا که کارکردهای زیان باری در درون سازمان خواهد داشت به این نظریه نظریه سنتی تعارض گویند. دومین دیدگاه نظریه روابط انسانی است که تعارض را امری طبیعی میداند و در هر سازمانی پیامدهای حتمی و مسلمی خواهد داشت. ضرری ندارد اما به طور بالقوه نیروی مثبتی را برای کمک به عملکرد سازمان ایجاد میکند و سومین نظریه مهمترین دیدگاه اخیر این است که تعارض نه تنها میتواند این نیروی مثبت در سازمان ایجاد کند بلکه همچنین یک ضرورت بدیهی برای فعالیتهای سازمانی است. به این نگرش، نظریه تعاملی تعارض میگویند اینکه صورتی دقیقتر این دیدگاه ها مورد بررسی قرار میگیرند:
نشریه سنتی تعارض^[۶۵]:
اولین دیدگاه نسبت به تعارض، نظریه سنتی است که عقیده دارد تعارض بد است و همیشه اثر منفی روی سازمان میگذارد. تعارض را با واژه های چون ویران سازی تمرد، تخریب و بیمنطقی مترادف میداند و چون زیان آور هستند، باید از آنها دوری جست. مدیر سازمان مسئولیت دارد سازمان را از شر تعارض برهاند. این نظریه از سال ۱۹۰۰ تا نیمه دوم دهه ۱۹۴۰ بوده است.
نظریه روابط انسانی:^[۶۶]
این نظریه تعارض را یک پدیده طبیعی و غیر قابل اجتناب در همه سازمانها میداند و با موجودیت آن در سازمان موافق است.
همچنین طرفداران مکتب مزبور عقیده دارند که تعارض را نمیتوان حذف یا از بین برود. حتی در مواردی زیادی تعارض به نفع سازمان است و عملکرد را بهبود میبخشد نظریه روابط انسانی از آخرین سالهای دهه ۱۹۴۰ تا نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ رواج داشت.
نظریه تعاملی تعارض^[۶۷]:
در حال حاضر تئوری تعارض حول محور دیدگاهی میچرخد که آن را مکتب تعامل مینامند. اگر چه از دیدگاه روابط انسانی باید تعارض را پذیرفت ولی در مکتب تعامل بدین سبب پدیده تعارض مورد تایید قرار میگیرد که یک گروه هماهنگ، آرام و بی دغدغه مستعد این است که به فطرت انسانی خویش برگردد، یعنی احساس خود را از دست بدهد، تنبلی و سستی پیشه کند و در برابر پدیده تغییر، تحول و نوآوری هیچ واکنش از خود نشان ندهد، نقش اصلی این شیوه تفکر درباره تعارض این است که این پدیده، مدیران سازمانها را وادار میکند که در حفظ سطح معینی از تعارض بکوشند و مقدار تعارض را تا حدی نگه دارند که سازمان را زنده، با تحرک، خلاق منتقد به خود نگه دارد (رابینز، ۱۳۷۶، ص ۷۲۲-۷۲۰).
تعارض سازنده در برابر تعارض مخرب:
نظریه تعاملی تعارض بر این فرض استوار نیست که همه تعارضها خوب هستند، بلکه بعضی از آنها از هدفهای سازمانی پشتیبانی میکنند که به این نوع تعارض، تعارض سازنده گویند و برخی دیگری مانع تحقق هدفهای سازمانی میشوند و حالت غیر سازنده دارند که این نوع از تعارضات، تعارض مخرب گویند. بدیهی است بحث در مورد اینکه آیا تعارض برای سازمان چیز ارزشمندی است یا خیر یک موضوع خاصی است ولی چگونه یک مدیر میتواند تشخیص بدهد که یک تعارض سازنده است یا مخرب؟
متأسفانه حد و مرز آن دو به طور روشن مشخص نیست. هیچ سطحی از تعارض نمیتواند در همه شرایط قابل قبول یا مردود باشد. امکان دارد یک نوع با یک مقدار از تعارض در یک شرایطی موجب افزایش سلامتی و تحقق هدفهای سازمانی شود که در آنحالت تعارض سازنده است. ولی ممکن است در سازمان دیگری، یا در همین سازمان و زمان دیگری بسیار مخرب باشد.ملاک تشخیص تعارض سازنده یا مخرب، عملکرد سازمان است.شکل شماره یک، چالشهای مدیران را در برابر تعارض نشان میدهد. آنها میخواهند محیطی را در درون سازمان ایجاد کنند که در آن تعارض موجب بهبود سلامتی سازمان شود ولی اجازه ندارند محیط بیمار گونهای که در آن فرهنگ رقابت و تهدید وجود دارد ایجاد کنند. سطح تعارض میتواند بسیار زیاد یا بسیار کم باشد ولی مطلوب نخواهد بود. چرا که باعث کاهش عملکرد سازمان میشود. مدیران برای به دست آوردن منافع زیاد باید تعارض سازنده در سازمان ایجاد کنند. زمانی که تعارض به یک نیروی مخرب درآید، سطح منفعت کاهش مییابد و سلامتی سازمان را به خطر میاندازد (فرهنگی، ۱۳۸۸).

نمودار شماره ۲-۴: تعارض و عملکرد سازمانی
جدول شماره ۲-۲ تعارض و عملکرد سازمانی

سطحعملکرد سازمانی
ویژگیهای درون سازمان
نوع
تعارض
میزان تعارض
وضعیت

کم

ثابت دی الکتریک ماده است.
شرایط مرزی مهم مساله عبارت است از غلظت که در ورودی غلظت خوراک در نظر گرفته می شود و همچنین غلظت در لایه مرزی که برابر با غلظت خوراک فرض می شود.
5-1-2- هندسه و مش بندی
سیستم غشایی با ارتفاع mm 7/. و طول mm 20 در نظر گرفته شده است. انتخاب این اندازه ها با توجه به اندازه معمول سیستم های آزمایشگاهی صورت گرفته است. اطراف کانال در این سیستم با غشای نانوفیلتراسیون به ضخامت 20 میکرومتر پوشانده شده است. در شکل 5-1 هندسه و مش بندی سیستم قابل مشاهده است. برای این سیستم از مش های مثلثی استفاده شده که معمولا این نوع مش ها نسبت به انواع دیگر مش بندی به لحاظ محاسباتی اولویت دارد. البته مش بندی به شکل نامتقارن و با توجه به حساسیت فیزیکی و محاسباتی هر محدوده انجام شده است.با مش بندی انجام شده، سیستم به 403310 قسمت تقسیم شده و برای هر قسمت، معادلات مربوطه حل شده است.

شکل 5-1- بزرگنمایی قسمتی از مش بندی سیستم
5-1-3- نتایج مدل سازی سیستم غشایی
شکل 5-2 هم شمایی از توزیع غلظت محوری را در کانال نشان می دهند به این ترتیب که بر روی منحنی های غلظت ثابت کانال مقدار غلظت برحسب میکرومولار درج شده است. این نمودار هم نشان دهنده افزایش تغییرات غلظت برحسب نزدیکی به دیواره غشایی کانال در اثر دبی انتقال جرم ناشی از جداسازی غشاست. شکل 5-3 هم همین پدیده را در شمایی دیگر نشان می دهد.
شکل 5-2- شمایی از تغییرات غلظت محوری در کانال(  )
شکل 5-3- شمایی از تغییرات غلظت کلرید در نقاط مختلف کانال(  )
شکل 5-4 شمایی از تغییرات غلظت کلریددر مقطع عرضی کانال را نشان می دهد. با توجه به تشکیل لایه غلظتی در دیواره کانال بیش ترین غلظت کلرید در مرز دیواره مشاهده می شود و با فاصله گرفتن از دیواره، غلظت کاهش می یابد تا این که با خارج شدن از لایه مرزی به غلظت ثابت توده جریان که برابر با غلظت ورودی کانال است، می رسد. محور افقی شکل غلظت برحسب میکرومولار و محور عمودی، فاصله عرضی از دیواره کانال را نشان می دهد.
شکل 5-4- شمایی از تغییرات غلظت کلرید در نقاط مختلف یک مقطع عرضی
شکل 5-5 نیز توزیع غلظت کلرید در کانال را در مقطع طولی بر حسب میکرومولار نشان می دهد. که بیش ترین مقادیر دبی کلرید از روی شکل آخر کانال مشخص است و کم ترین مقادیر آن در ابتدای کانال مشاهده می گردد. در این شکل محور عمودی شکل، غلظت برحسب میکرومولار و محور افقی، فاصله عرضی از دیواره کانال را نشان می دهد.
شکل 5-5- شمایی از تغییرات غلظت کلرید در نقاط مختلف یک مقطع طولی(  )
شکل 5-6 شمایی از تغییرات دبی انتقال جرم کلرید را در نقاط مختلف کانال نشان می دهد. دبی انتقال جرم کلرید شامل مولفه ناشی از نفوذ و مولفه ناشی از جابجایی است، از طرفی باتوجه به این که بیش ترین مقدار سرعت و جابجایی در مرکز کانال وجود دارد لذا بیش ترین دبی انتقال جرم کلرید هم در مرکز کانال مشاهد شده و با بیش تر شدن فاصله از مرکز کانال مقدار جابجایی و دبی یون کلرید هم به شدت کم می شود.
شکل 5-6-تغییرات دبی یون کلرید در مقطع شعاعی کانال(nmol/m²s)
شکل 5-7 شمایی از تغییرات غلظت کلرید در نقاط مختلف غشا برحسب میکرومولار نشان می دهد. همان طور که قابل انتظار بود با دور شدن از دیواره کانال در ضخامت غشا غلظت کلرید کمتر می شود و در خروجی غشا به کمترین میزان خویش می رسد. شکل 5-8 هم همین پدیده را به نحوی دیگر، نشان می دهد.
شکل 5-7- شمایی از تغییرات غلظت کلرید در نقاط مختلف غشا(  )
شکل 5-8- شمایی از تغییرات غلظت کلرید در نقاط مختلف غشا(  )
درصد جداسازی غشای نانوفیلتراسیون به صورت زیر تعریف می گردد:

5-6)

در این رابطه  درصد جداسازی،  غلظت ورودی و  غلظت خروجی است. غلظت خروجی 436/17 میکرومولار اندازه گیری شده و غلظت ورودی نیز 36 میکرومولار بوده لذا درصد جداسازی سیستم غشایی % 6/51 است. درصد جداسازی تا حد زیادی به فشار اعمال شده بستگی دارد، تاثیر فشار بر درصد جداسازی در شکل 5-9 بررسی شده است. محور عمودی نشان دهنده درصد جداسازی و محور افقی نمایانگر فشار است. نمودار نشان دهنده کاهش درصد جداسازی با افزایش فشار است که این تغییرات در فشارهای کم، بیش تر مشاهده می گردد. علت این پدیده را می توان به این ترتیب شرح داد که با افزایش فشار ورودی پمپ دبی سیال ورودی زیاد می شود و با افزایش دبی، سرعت جریان افزایش و در نتیجه زمان ماند سیال در کانال کم می شود. کاهش زمان ماند باعث می شود که یون های کلرید کمتری در معرض جداسازی توسط غشای نانوفیلتراسیون قرار بگیرند و میزان جداسازی کم شود.
شکل 5-9- تغییرات درصد جداسازی یون کلرید نسبت به فشار
یکی از پارامترهای موثر بر میزان جداسازی بار سطحی غشاست. شکل 5-10 تاثیر بار سطحی غشا را بر جداسازی نشان می دهد. محور عمودی نشان دهنده درصد جداسازی و محور افقی نشان دهنده میزان بار سطحی غشاست. مشاهده می گردد که با افزایش بار منفی سطح غشا از 1 تا 10 (meq) میزان جداسازی غشای نانوفیلتراسیون زیاد می شود. علت این پدیده را می توان به افزایش اثر الکتریکی مربوط دانست چون سطحی بیرونی غشا که در تماس مستقیم یا سیال نیست از نظر الکتریکی خنثی است و با زیاد شدن بار منفی سطح داخلی غشا که در تماس با میعانات گازی است ، اختلاف پتانسیل الکتریکی ناشی از بار بین دو سطح غشا زیاد شده و کلرید با نیروی محرکه بیش تری از غشا دفع می گردد در نتیجه میزان دفع کلرید از غشا سریع تر انجام شده و توانایی جداسازی غشای نانوفیلترسیون بیش تر می گردد.
شکل 5-10- تغییرات درصد جداسازی کلرید بر حسب بار سطحی غشا
5-2- مدل سازی سازی غشای نانوفیلتراسیون الیاف توخالی
مدل سازی غشای نانوفیلتراسیون الیاف توخالی برای محلول میعانات گازی انجام شده است. معادلات ریاضی زیر مجموعه معادلات این مدل را تشکیل می دهند.
معادله دیفرانسیل برای هر جز در مختصات استوانه ای که همراه معادله پیوستگی درنظر گرفته می شود:

5-6)

توزیع سرعت در قسمت پوسته:

پرسشنامه دوم جهت وزن دهی به معیارها
AHP فازی
شکل شماره ۳-۱: مراحل انجام تحقیق
۳-۹ شیوه ها و ابزار گردآوری اطلاعات و تحلیل اطلاعات
جهت جمع­آوری و تحلیل داده ­ها و اطلاعات مورد نیاز این پژوهش، از شیوه ­ها و ابزار­های مختلفی استفاده شده است که در ادامه به تفکیک نیاز­های مختلف مدل تحقیق بیان می­شوند.
۳-۹-۱ استخراج معیارهای اولیه
در این پژوهش، به منظور تدوین فهرستی جامع از معیارها و شاخصهای انتخاب پیمانکار، با مروری گسترده بر ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق مقالات تخصصی مرتبط تهیه و گردآوری شدند. مقالات تخصصی گردآوری شده در زمینه های مرتبط با انتخاب پیمانکار، دسته بندی معیارها و شاخصهای انتخاب پیمانکار، مقایسه مدل های انتخاب پیمانکار، روش ها و مدل های ارزیابی مقدماتی پیمانکاران، ارائه مدل تصمیم ­گیری در زمینه انتخاب پیمانکار، معیارها و شاخصهای ارزیابی مقدماتی پیمانکاران و… می­باشند. یکی از شاخص­ های تعیین­کننده برای انتخاب این مقالات به عنوان مرجعی جهت شناسایی معیارها و شاخص­ های انتخاب پیمانکار پروژه­ های شهرداری، میزان اتخاذ سند کردن^[۱۱۵] به این مقالات در ادبیات موضوع بوده است. از لحاظ بازه زمانی، این مقالات شامل مجموعه ای از برجسته ترین و معتبر ترین پژوهش های صورت گرفته در دو دهه اخیر می­باشند. به منظور انجام دادن غربال اولیه برای شناسایی معیارها و شاخص ­های انتخاب پیمانکار پروژه­ های شهرداری، جدول فراوانی معیارها و شاخصهای ذکر شده در میان مقالات مذکور تشکیل گردید.

به منظور ارائه مدلی نظام مند و کاربردی برای انتخاب پروژه­ های فضای سبز شهرداری بر اساس جداول فراوانی و نظر اساتید و خبرگان، هفت معیار اصلی و سی وسه شاخص یا زیر معیار با بهره گرفتن از ادبیات موضوع شناسایی و انتخاب گردیدند. در ترجمه و برگردان عبارات لاتین عناوین معیارها و شاخصهای شناسایی شده تلاش گردیده است تا ملموس ترین و گویاترین عبارات فارسی انتخاب گردند و حتی­الامکان از تعابیر مصطلح میان مدیران و کارشناسان مربوطه و همچنین از واژگان به کار رفته در متون فارسی مرتبط بهره گرفته شود. معیارها و شاخصهای شناسایی شده در ادامه بیان می­شوند:
شاخص قیمت پیشنهادی: قیمت شاخص­ های مربوط به توانمدی های فنی و تخصصی: وضعیت و قابلیت استفاده ازتجهیزات وماشین آلات، نوعو تناسب تجهیزات و ماشین آلات، میزان تجربه وکارآزمودگی کارکنان فنی، تعداد و میزان کارکنان فنی یا کارشناسان
شاخص­ های مربوط به تجربه و شهرت: مقیاس پروژه های انجام شده، تجربه اجرای پروژه های مشابه، مدت زمان فعالیت در صنعت وکسب و کار، تجربه جغرافیایی در محل اجرای پروژه
شاخص­ های مربوط به صلاحیت و پایداری مالی: میزان و درجه بندی اعتبار، نسبت جاری، نسبت سودآوری، کفایت ضمانت نامه ها و معاهدات بانکی، سوابق گردش مالی
شاخص­ های مربوط به ظرفیت انجام پروژه­ های جدید: حجم کاری فعلی، حجم کاری آتی
شاخص­ های مربوط به سازمان و مدیریت: صلاحیت و شایستگی مدیران عالی، سیستم و برنامه کنترل و تضمین کیفیت، اندازه سازمان، طرح و خط مشی ایمنی و سلامت، قابلیت و توانایی مدیریت پروژه، گرایش و تمایل به دعاوی قضایی، صلاحیت و قابلیت مدیران اجرایی، برنامه تفصیلی آموزش کارکنان
شاخص­هایمربوطبهعملکردگذشته: عدم موفقیت در به اتمام رساندن پروژه یا قراردادهای قبلی، کیفیت واقعی به دست آمده در پروژه های قبلی، عملکرد ایمنی و سلامت در پروژه های قبلی، ارتباط با پیمانکاران فرعی، گرایش نسبت به ادعای خسارت کردن و منازعات قراردادی، میزان پروژه های تکمیل شده با تاخیرات زمانی، حجم و نوع کارهای ارجاع داده شده به پیمانکاران فرعی، ارتباط با کارفرمای قبلی، متجاوز شدن هزینه های پروژه از مقادیر برنامه ریزی شده.
۳-۱۰ تعیین مهمترین شاخص­ های مؤثر
به منظور تعیین مهمترین معیارهای انتخاب پیمانکار، پرسشنامه نوع اول که شامل ۳۳ شاخص مذکور در بخش ۳-۹ بود، تنظیم و طراحی شد. در این پرسشنامه از پاسخ دهندگان درخواست شد تا اهمیت هر یک از شاخص های مندرج در پرسشنامه را در یک طیف ۷ تایی لیکرت (خیلی زیاد، زیاد، نسبتا زیاد، متوسط، نسبتا کم، کم، خیلی کم)مشخص کنند. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، با بهره گرفتن از آزمون فرض فازی مهمترین معیارهای مؤثر تعیین شد. بطور کلی در آزمون فرض فازی هدف قبول یا رد یک فرضیه به طور کامل نمی ­باشد بلکه میزان درستی هر یک از فرضیه ­ها بیان می­ شود. بنابراین فرضیه ­های آزمون بر اساس طیف ۷ تایی و برای هر معیار پیشنهادی به صورت زیر تدوین شده است.
اگر درجه تأیید فرضیات , , …, را , , …, بنامیم، آنگاه معیارهایی به عنوان شاخص­ های رتبه ­بندی برگزیده می­شوند که باشد. این مقدار با نظرخواهی از کارشناسان بخش انتخاب پیمانکاران شهرداری انتخاب شده­است.
۳-۱۱ تعیین درجه اهمیت معیارها
به منظور تعیین درجه اهمیت معیار­های موثر در ارزیابی پیمانکاران، از روش­های ذهنی و عینی استفاده شد. بر این اساس با طراحی پرسشنامه و انجام مقایسات زوجی توسط صاحب­نظران صنعت و با بهره گرفتن از پرسشنامه نوع دوم و بر مبنای تکنیک AHP فازی وزن شاخص­ های منتج از پرسشنامه اول و آزمون فرض فازی محاسبه می­ شود.
۳-۱۲ ارزیابی پیمانکاران با توجه به معیارها
به منظور جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز جهت تعیین امتیازات نسبی هر کدام از پیمانکاران، پرسشنامه سوم جهت ارزیابی پیمانکاران تنظیم و میان کارشناسان ارشد و مدیران بخش ارزیابی پیمانکار توزیع و سپس جمع­آوری شد. به منظور برخورداری این پرسشنامه از روایی و پایایی لازم، تلاش شد تا حد امکان از بکار بردن عبارات و اصطلاحات پیچیده اجتناب شود. علاوه بر این با گنجاندن دستور­العمل تکمیل پرسشنامه، تلاش شد تا از بروز ابهامات احتمالی در تکمیل پرسشنامه نیز جلوگیری شود.
در این پرسشنامه از پاسخ دهندگان خواسته شد پیمانکار انرا با توجه به معیارهای تعیین شده ارزیابی کنند و سپس با بکارگیری تکنیک تاپسیس فاصله­ای، پیمانکاران شهرداری رتبه بندی می­شوند.
۳-۱۳ شرح روش بکار گرفته شده در رتبه بندی (تاپسیس فازی فاصله­ای)
روش TOPSIS با داده ­های فاصله­ای در سال ۲۰۰۶ توسط جهانشاهلو، حسین زاده لطفی و ایزدی خواه به کار گرفته شده است. مدل مورد استفاده در این تحقیق به شرح زیر می­باشد:
۱) استخراج و تعیین شاخصهای موثر در انتخاب پیمانکار
۲) تعیین وزن معیارها از طریق AHP فازی
۳) ایجاد ماتریس فازی تصمیم
برای به دست آوردن اعداد داخل جدول ماتریس فازی تصمیم به شرح زیر عمل می­کنیم:
معرفی مجموعه ها:
همانگونه که در بخشهای پیشین ذکر شد انتخاب پیمانکاران در پروژه های گوناگون یک مسئله تصمیم ­گیری چند معیاره است که به وسیله مجموعه­های زیر شرح داده می­ شود.

مجموعه ­ای از ارزیابی های عملکرد پیمانکاران ، توسط یک گروه تصمیم­گیرنده ، با توجه به معیارهای با متغیر
نشان داده می­ شود که رتبه گزینه نسبت به معیار می­باشد، در حالیکه بر طبق روش تاپسیس فاصله ای دقیقا شناخته شده نیست و به صورت زیر شناخته می­ شود:
مسئله MCDM با داده ­های فاصله­ای، به طور خلاصه در یک ماتریس به صورت زیر بیان می­ شود:
جدول شماره۳-۱ : داده های فاصله ای

Scopus-57 (S57)

(۲۰۰۸)
W. Wilson,
S. Hus

ارزیابی استراتژیهای تعادلی بیوکشاورزی و شرکتهای بذر با توجه به تجاری‌سازی غلات اصلاح شده ژنتیکی

کمی/تئوری بازیها

بیوکشاورزی و شرکتهای بذر

• • ادغام و اکتساب

• • لیسانس

• • محرک های ادغام( شامل بهره برداری از دارایی های مکمل، درونی سازی سرریز دانش، مقابله با عدم امکان صدور قرارداد کامل و مشروط)،

• • محرک لیسانس(هزینه های مالکیت شرکت)

(S53موقعیت مالی شرکت به شدت با حفظ حقوق شرکت در همکاری در ارتباط است. به عبارتی شرکت نواور می تواند در ازای عدم دریافت بخشی از حق مالی خود، شرکت تثبیت شده را متقاعد به اعطای حق مشارکت به وی در فرایند تجاری سازی نماید. البته این امر بستگی به وضعیت مالی شرک نوآور دارد بطوریکه اگر شرکت از منظر مالی در معذوریت قرار داشته باشد امکان دارد که از این حق صرفنظر کند. در صورت کسب حق همکاری، یک اتحاد استراتژیک می تواند به بهترین نحو چنین قراردادی را تحت پوشش قرار دهد. چرا که این نوع قرارداد طیف وسیعی از شرایط مالی و غیر مالی را دربر می گیرد.
هزینه مذاکره
(S41هزینه پایین مذاکره بویژه در شرکتهای کوچک و متوسط تمایل به همکاری را افزایش می دهد. تعاریف نامشخص در مورد برنامه های کاربردی پتنت و اصطلاحات نامتناقض، دادخواهی صاحبان اختراع را در قراردهای لیسانس افزایش خواهد داد. این عدم اطمینان موجب افزایش هزینه جستجو و چانه زنی مفصل بین طرفین در مورد حق امتیاز و دیگر مقررات مشروط در قرارداد خواهد شد. یافته ها نشان می دهد که برای شرکت های کوچک و متوسط، هر چه هزینه های مذاکره متأثر از عدم اطمینان های ذکر شده کمتر باشد، تمایل به همکاری های لیسانس افزایش می‌یابد.

هزینه عملیات
(S57 چنانچه خرید یک شرکت دیگر موجب هزینه های پایین تر عملیات شود، استراتژی بهینه با احتمال بیشتری از استراتژی لیسانس فناوری به خرید شرکت دیگر یا استراتژی ترکیبی تغییر خواهد کرد.
سرمایه خطرپذیر
(S40سرمایه خطرپذیر علاوه بر نقش مهمی که در توسعه اقتصادی ایفا می کند، مادامیکه منابع مالی کافی جهت دنبال کردن تحقیقات وجود ندارد، فرصت مناسبی را جهت تجاری سازی فناوری ایجاد خواهد کرد.

• Wonglimpiyarat (2009) استراتژیهای حمایتی دولت(استراتژیهای رو به جلو) جهت توسعه سیستم نوآوری موثر برای توسعه کارافرینی را بصورت زیر پیشنهاد می کند:

• پشتیبانی مالی دولت در توسعه اقتصادی بسیار موثر است زیرا کارآفرینان فناوری در دوره آغازین با فقدان سرمایۀ خطرپذیر رو به رو هستند. بنابراین تأمین مالی خطرپذیر دولت نقش کاتالیزور را برای توسعه گروه ها در ابتدا ایفا می کند، اما در بلند مدت باید بخش خصوصی تسهیل کننده اقتصادی باشد.

• در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، سرمایه خطرپذیر بخشی از سیاست های مالی دولت به منظور افزایش ظرفیت سرمایه گذاری در فناوری پیشرفته می باشد. این سیاست های نوآوری مالی باید در امتداد و پشتیبان سیاست های توسعه اجتماعی و اقتصادیِ ملیِ کنونی باشد. ایجاد سیستم نوآوری ملی مستلزم پیاده سازی سیستم های کارآفرینی پشتیبان فراوانی مانند امور مالی خرد، کسب و کارهای کوچک و تأمین مالی خطرپذیر می باشد.

دولت ها به منظور غلبه بر مشکلاتی که موجب توقف نواوری خواهد شد، اقدام به تأسیس مراکز رشد کسب و کار^[۷۴] با هدف کشف و تجاری سازی فرصت های فناورانه خواهند کرد. مراکز رشد، فضای ادارای مشترکی هستند که در پی ارائه یک سیستم استراتژیک همراه با ارزش افزوده و به عنوان واسطه جهت نظارت و کمک به تازه واردان کسب و کار با هدف تسهیل توسعه اقدامات خطرپذیر جدید می باشند. به بیانی دیگر، مرکز رشد یک برنامه کمک رسان است که محیطی پرورشی، طیفی از مشاوره، مدیریت و خدمات شبکه ای را برای شرکت های نوپا فراهم می کند (Hackett and Dilts 2004, 2008).
در واقع مراکز رشد کسب و کار، سیستمی نوآورانه می باشند که با هدف فراهم آوردن پشتیبانی فناوری و مدیریتی جهت یاری رساندن به کارآفرینان در توسعه سرمایه های خطرپذیر طراحی شده اند (Smilor, 1987) و موجب دسترسی شرکت های کارافرینی جوان به دانش جدید، تخصص و شبکه های صنعتی خواهند شد (Barrow 2001). این مراکز با ارائه تسهیلات فیزیکی و خدمات مختلف خود بویژه در مراحل اولیه توسعه موجب بقای حیات شرکت های جدید می شوند. شکل۴-۱۵ شمایی از مراکز رشد ارائه می کند که به عنوان واسطه ای برای ایجاد ارتباط بین فناوری، کارآفرینان، شرکت های بزرگ و کوچک و منابع سرمایه عمل می کنند.
شکل ۴-۱۵- شمایی از مراکز رشد
)منبع: برگرفته از (OECD,1997b
مراکز رشد می توانند حوزه خدمات خود را با ادغام در عملیات پارک علمی گسترش دهند. پارکهای علمی مناطقی با فعالیت های فراوان R&D هستند که به شرکتهای نوپای با فناوری پیشرفته در تجاری سازی تحقیقات خود کمک می کنند و به عنوان یک استراتژی حیاتی جهت ارتقاء صنایع با فناوری پیشرفته محسوب می شوند. (Sherman 1999; Millar et al. 2005).
A.Sajjad (P4 (2004)در پژوهش خود به توسعه و آزمون مدلی که سه بعد استراتژی تجاری سازی شرکت نوپا(تأمین مالی سرمایه خطرپذیر، مالکیت دارایی و مالکیت حق اختراع) را به دو بعد استراتژی پرخاشگری رقابتی^[۷۵] (تنوع عملیات و حجم عملیات) مرتبط می سازد و همچنین به مقایسه روابط بین استراتژی تجاری سازی و پرخاشگری رقابتی برای شرکت های نوپایی که فرصت های بازار جهانی را دنبال می کنند با شرکت های نوپایی که فرصت های بازار داخلی را دنبال می کنند می پردازد. یافته های وی نشان دهنده آن است که تأمین مالی خطرپذیر در ارتباط مستقیم با حجم عملیات یک شرکت نوپاست. همچنین نتایج وی تأیید کننده رابطه بین تأمین مالی خطرپذیر و حجم عملیات شرکت های دنبال کننده فرصت های بازار داخلی و مالکیت دارایی با تنوع عملیات شرکت های دنبال کننده فرصت های بازار جهانی است.

۳ ـ ۹ ـ ۲ ـ مهاجرت :
میزان مهاجر فرستی از شهرستان سنقر به دیگر استانها زیاداست با توجه به نمودار صفحه قبل با در سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت این شهرستان سیر نزولی داشتند که علت اصلی آن مهاجرت مردم این شهرستان به دیگر استانهای اطراف آن می باشد .بیشترین مناطق مهاجر پذیر جمعیت این استان به ترتیب استانهای تهران ، کردستان همدان ، قم ، خوزستان ، خراسان ، قزوین بوده و در بعضی از استانها به صفر هم رسیده است. مهمترین علل افزایش مهاجرت در این شهرستان بعلت کمبود درامد و اقتصاد ضعیف وکم توجهی مسئولین شهرستان برای سرمایه گذاری بیشتر در بخش کشاورزی و صنعت ، معدن و خدمات و غیره می باشد .

در مقایسه با دهه ی قبل سال ۱۳۷۵ از کمترین میزان مهاجرت فرستی حدود ۱۰۶۴۷ نفر نیز مهاجر وارد این شهرستان شده است که ۵۵۴۴ نفر در آنها جوامع شهری ساکن شده اندو ۵۰۱۳ نفر آن در جوامع روستایی ساکن شده اند .
جمعیت شهرستان سنقر دراین دهه ( ۱۳۸۵ ) برابر با ۹۷۰۱۲ نفر می باشد در مقایسه با دهه قبل ( ۱۳۷۵ ) که برابر با ( ۱۱۲۰۱۲) نفر بوده است که حدود ۱۵ هزار نفر از جمعیت این شهرستان کاسته شده است و ناشی از کمبود امکانات رفاهی ، خدماتی ، بهداشتی درمانی و بخصوص کمبود درامد برای ساکنین این شهرستان می باشد.(مرکز آمار ایران، ۱۳۸۵)
۳ ـ ۹ ـ ۳ وضعیت اشتغال در شهرستان سنقر :
درشهرستان سنقر جمعیت ۱۰ ساله به بالا و درحال فعالیت برابر با ۴۰۹۳۳ نفر بوده است که از این تعداد فقط ۱۵۸۷۶ نفر از آن ها در حال اشتغال در شهرستان می باشند. که به تفکیک در بخشهای مختلف مشغول به کار هستند .
از جمله ۹۱/۴۴ % از آن در بخش زراعت کشاورزی جنگلداری وشکار و ۵۴/۱۸ % دیگر از این جمعیت در بخشهای مختلف ساختمان معدن و صنعت و تعداد ۰۸/۳۵ % نیز در قسمت خدمات مختلف شهری و روستایی مشغول هستند و ۷/۱۴ % در فعالیتهای نامشخص و اظهار نشده درحال فعالیت هستند .
۳ ـ ۱۰ زبان ودین مردم شهرستان سنقر :
ساکنان اصلی شهر سنقر به زبان ترکی که آمیخته ای از کلمات کردی است تکلم می کنند و ساکنان اطراف سنقر بیشتر جمعیت روستایی کرد زبان هستند، با گویش سورانی آمیخته ای از لغات گویش کرمانج حرف می زنند . د رمنطقه فعله کری اهالی از طایفه فعله کری در منطقه کلیائی طوایف بیگوند ، موسیوند ، ورمزیار صوفیوند ساکن هستند .
مرحوم حاج میرزا زین العابدین شیروانی در کتاب (نینان السیاحه ) می نویسد به ضم سین وقاف سنقر از مضافات کرمانشاه بوده و کلیه اهالی آن علی اللهی هستند و مقتدای آنها آقا سید عباس است درصورتی که مطلب مذکور هیچگونه اساسی ندارد و برای نمونه حتی یک نفر علی اللهی در سنقر نمی توان یافت .
دین :
مردم شهرستان سنقر بیش از ۹۰ % درصد آن مسلمان و پیرو مذهب شیعه می باشد و ۱۰ % دیگر آن اهل تسنن می باشد که د ر روستاهای کیونانات زندگی می کند که این بخاطر نزدیکی آن با استان کردستان است.
۳ ـ ۱۱ پیشنیه ی تاریخی سنقر :
عده ای از نویسندگان براین عقیده اند در روزگار تسلط مغول عهده ای از ترکان تحت رهبری سنقر نامی به این ناحیه آمده اند و این ناحیه را بنام رئیس خود سنقر نامیده اند
در دروه ی صفویه اسد آباد جز منطقه سنقر شمرده می شد، در زمان شاه عباس صفوی فرماندار سنقر عثمانیها را از مرز بیرون راند در زمان شاه عباس دوم صفوی حکومت سنقر به عهده ( سولاق حسین تکلو ) بود د رعصر شاه طهماسب اول حکومت بنام سنقر کلهر دراین ناحیه ایجاد شد و به خوانین زنگنه تفویض گردید . در دوره افشار و زندیه به سران ایل کلیایی که خود را از اعقاب صفی خان از خانهای دوره صفوی می دانندبه حکومت سنقر منصوب بودند. پس از ان حکومت سنقر به خسروخان اردلانی والی کردستان تفویض گردید . در زمان فتحعلی شاه قاچار فتح الی میرزا به حکومت سنقر گماشته شد و سپس این ناحیه با نواحی کنگاور، ملایر ، تویسرکان یکی شد. تحت حکمفرمایی شاهزاده شیخعلی میرزا ـ پسر فتحعلی شاه قرار گرفت نام قسمت گردنشین این ناحیه از اسم ایل کلیائی ماخوذ و به کلیائی معروف شد.(سایت اینترنتی سنقر،۲۸ و ۳۱)
وجه تسمیه سنقر :
متداولترین معنا برای سنقر در فرهنگها آماده، پرنده و بازی شکاری است . علامه دهخدا به نقل از فرهنگهای چون آنندراج براهان قاطع و غیات اللغات در لغت نامه چنین آورده اند، سنقر به معنای سنقار و آن مرغی باشد شکاری از جنس چرخ ، گویند بسیار زننده است و پیوسته پادشاهان بدان شکار کنند ( برهان ) پرنده ای شکاری مثل باز که در هندوستان بواسطه حرارت تزید این ترکی است.(سلطانی، ۱۳۷۴ ، ۱۲۸و ۱۳۱)
بنظر می رسد معنای دیگر که برای سنقر آمده « مرد آژین کننده آسیا » است. البته با تفاوت املائی زیرا سنقر به معنای آژین کننده آسیا با حرف « غ » نقل شده است به هر حال این مفهوم بعنوان مفهوم ثانوی با اسکان یافتن قبایل دامپرور و حرکت از شیوه کوچ نشینی در رابطه دانست .
کلمه کلیائیی که به دنبال سنقر آمده است، به یکی از دو ناجیه روستایی این منطقه اطلاق می شود. که در آن طوایف ایل کلیائی سکونت دارند این کلمه از دو بخش ( کلیا ) و ( ئی ) تشکیل شده است (یی) یا ء نسبت است و تعلق و و ابستگی به کلیا را می رساند ، کلیا در زبان اوستایی به معنی گوسفند است. در لغت نامه دهخدا درباره کلیا این چنین توضیح داده است کلیا به لغت زنده و یا زند گوسفند را گویند .
رابطه معنی واژه کلیایی و رابطه نزدیک گویش کردی با زبان پارسی پهلوی و نزدیکی مقر زیست این ایل با آسیای صغیر نیز می تواند در تبیین چگونگی کلمه ی کلیائی و سیر مفهومی آن رهنما باشد .
۳ ـ ۱۲ ساختار اقتصادی شهرستان سنقر :
۱- کشاورزی:
شهرستان سنقر یکی از قطبهای مهم کشاورزی استان کرمانشاه است درتولید برخی از محصولات کشاورزی مانند گندم ، جو ، آفتاب گردان ، نخود رتبه اول در استان را دارد .
وجود دشت هموار سنقر با ۲۶۰ کیلومتر مربع و سایر دشتهای حاصلخیز اطراف و وجود سه رود خانه دائمی از جمله گاوه رود و جامیشان، خاله سره و چشمه های دائمی اهمیت بسزایی در رونق کشاورزی سنقر دارند.کل اراضی زیر کشت محصولات شهرستان سنقر در سال زراعی ۱۳۸۵ ـ ۸۶ بالغ بر ۱۳۵۰۰۰هکتار آن یعنی ۹۵۸۸۳ هکتار آن یعنی ( ۷۵%) درصد آن بصورت دیم، و ۲۱۲۹۳ هکتار آن یعنی ( ۷/۱۵%) درصد آن بصورت آبی، و ۱۴۶۵۴ هکتار آن یعنی ( ۱۰%) درصد آن بصورت آیش دیم، و ۳۱۷۰ هکتار یعنی ( ۳/۲%) درصد بصورت باغات کشت می شود شاغلین در بخش کشاورزی درسال ۱۳۸۵ برابر با ( ۹۱/۴۴) درصد می باشد .
۲- دامداری :
دامداری یکی از ارکان اصلی اقتصاد در کنار کشاورزی شهرستان سنقر می باشد با وجود مراتع مرغوب و علوفه های مرتعی سبب شده تا اکثر کشاورزان در کنار کارهای کشاورزی به پرروش دام نیز بپردارند. تمامی دامهای از اول بهار تا نیمه های پاییز از مراتع موجود در منطقه استفاده می کنند این شهرستان از صادر کنندگان گوسفند به استانهای همدان ، قم ، تهران ، اصفهان است. درسال ۱۳۸۵ مقدار ۲۲۹۳۸ تن تولید گوشت دامی استان در سنقر می باشد .
درآمد تولید در بخش زراعی ، دامی ، باغی در سال ۱۳۸۵برابر با ۵۰۰/۸۱۵/۵۲ تومان بوده است.(اداره کشاورزی شهرستان سنقر، ۱۳۸۶)
۳ ـ صنعت و معدن:
صنعت : مهمترین صنعت این شهرستان فر ش دستباف می باشد که در سالهای اخیر موفقیتهایی را در نمایشگاه های بین المللی تهران ( مقام چهارم در سطح کشور ) داشته است و فرش یکی از مهمترین صادرات این شهرستان به بازارهای داخلی و خارجی اروپا می باشد . این صنعت بعنوان یکی از درآمدهای مهم خانوار روستایی در کنار فعالیتهای کشاورزی و … می باشد صنایع ماشینی موجود در شهرستان درسال ۱۳۸۵ عبارتند از کارخانه چرم سازی،کارخانه آرد، کارخانه آجر پزی، کارخانه نخ ریسی ، زهتابی ـ پست ۲/۶ هزار کیلوات برق، کارخانه نشاسته سازی.
تعدادی کارخانه سنگبری فعال دریک شهرک صنعتی در ۷کیلومتری سنقز در زمینی به مساحت تقریبا ۳۳ هکتار واقع گردیده است. یک واحد مرغ تخم گذار ماشینی با ظرفیت ۲۵۰۰۰ قطعه مرغ ۸۰ واحد صنعتی مرغ گوشتی ۵ واحد تراشکاری نیمه صنعتی برخوردار می باشد. در سال ۱۳۸۵ از کل فعالیتهای شهرستان ( ۳۳%) را به خود اختصاص داده است درصد شاغلین در بخش صنعت ( ۵۴/۱۸) درصد می باشد . (گزارش اقتصادی اجتماعی کرمانشاه، ۱۳۸۵، )
۴ ـ معدن:
براساس مطالعات انجام شده در شهرستان سنقر یک معدن گرانیت وجود دارد که در غرب شهرستان واقع گردیده و درصورت استخراج قابلیت صدور به بازارهای جهانی را خواهد داشت . بعلاوه درمنطقه خسرو آباد سنقر معادن آهن شناسایی شده که درسالهای آتی وضعیت پتانسیل آن از نظر عیار ذخیره و چگونگی بهره بردارای احتمالی روشن خواهد شد . درحال حاضر دراین شهرستان ۸ معدن وجود دارد دو معدن آن ( لاشه آلودره و لاشه تازه آباد ) فعال می باشد و ۶ معدن دیگر در وضعیت راکد می باشند میزان استخراج واقعی از این معادن هم اکنون ۱۱۰۰۰ هزار تن درسال می باشد.(همان منبع)
۵ ـ خدمات :
بخش خدمات در شهرستان سنقر نشان میدهد که این پهنه از لحاظ برخورداری از خدمات پشتیبانی در شرایط نامساعدی قرار دارد . براساس آمار سال ۱۳۸۵ در سنقر ۵ مرکز خدمات روستایی فعالیت دارند که ۲ مرکز در شهر سنقر و ۳ مرکز دیگر در دهستانی باوله ، فارسینج ، سطر قرار دارند . و همچنین در روستاهای ، حرمله سفلی ، آگاهان علیا ، هفت آشیان ، سورن آباد ، کرجی بیان هر کدام با داشتن یک تعمیر گاه ماشین آلات کشاورزی به رو ستاهای اطراف خدمات می دهند . از هشت دهستان موجود در شهرستان فقط چهار روستا از جمله قشلاق ، پارسینه ، آبیاریک ، سطر دارای خدمات بانکی هستند.
۵۸/۳۰ درصد شاغلین در سال ۱۳۸۵ در بخش خدمات مشغول بکار بودند برابر با ۰۸/۳۵ درصد می باشد.(سالنامه آماری ۱۳۸۵، استان کرمانشاه)
۳-۱۳ راه های شهرستان سنقر :
سیستمهای حمل و نقل :
حمل و نقل در سطح شهرستان بصورت زمینی انجام می پذیرد، و این شهرستان فاقد حمل و نقل هوایی است .
حمل و نقل مسافر :
حمل و نقل مسافر از شهر به شهر های دیگر عمدا بوسیله ماشین های سواری و مینی بوس از مراکز شهرستان به مراکز دهستان عمدا با مینی بوس و از روستا به روستا در مناطق صعب العبور بوسیله جیپ ، وانت بار و حتی تراکتور انجام می شود .
مراکز عمده جابجایی مسافر در این شهرستان پایانه مسافری است و روستا ها عمدا فاقد پایانه مسافر بری می باشد .
در زمینه ی حمل و نقل مشکلات و کمبودهای فراوانی بچشم می خورد که درابعاد گوناگون قابل بررسی است ، تک سیستمی بودن، راه های زمینی (جاده) عدم وجود سیستم ریلی و سایر سیستمها کافی نبودن شبکه حمل و نقل و همچنین کوهستانی بودن منطقه از مشکلات و نارسایهای شبکه حمل و نقل ناحیه می باشد و کمبود پایانه های حمل و نقل مسافری که تنها یک جایگاه دارد .
حمل و نقل کالا:
حمل ونقل کالا در سطح شهرستان از طریق جاده بوسیله کامیون ، تریلر ، کامیونت ، وانت بار ، در سطح روستاها انجا می گیرد ، مشکلات و کمبودهای حمل و نقل مسافر در منطقه بوده است .
فصل چهارم :
بررسی جاذبه های طبیعی شهرستان سنقر
مقدمه:
اکوتوریسم:
توریسم طبیعت که بنام اکوتوریسم طبیعت نامیده می شود، پدیده ای تازه است که فقط بخشی ازکل صنعت توریسم را نشان می دهد و مبتنی بر مسافرت هدفمند به مناطق طبیعی برای مطالعه لذت جویی و استفاده معنوی از مناظر گیاهان و جانوران و هر نوع جنبه فرهنگی معاصر یا گذشته موجود در این مناطق می باشد . بطور کلی اکوتوریسم سفر و گردش مسئولانه در نواحی طبیعی است که باعث حفظ طبیعی شده و شرایط زیست مردم بومی آن نواحی را بهبود می بخشد واژه اکوتوریسم از سال ۱۹۶۵ متدوال گشت و چها رمعیار مهم را در نظر داشته است.
۱ ـ حداقل تاثیر منفی بر محیط زیست