اگر در تحقیق سطح اطمینان ۹۵ درصد باشد؛ t=1/96 و اگر سطح اطمینان ۹۹درصد باشد t=2/58که t در این فرمول با سطح اطمینان ۹۶/۱ در نظر گرفته خواهد شد(دواس. ۷۸).

۳ـ۵ـ روش نمونه گیری

در این تحقیق ازروش نمونه گیری طبقه بندی متناسب باحجم استفاده می­ شود.
این نوع نمونه گیری وقتی به کار می رود که جامعه دارای ساخت همگند و متجانس نیست. یعنی در این روش درصد آزمودنی هایی که به صورت تصادفی از هر گروه انتخاب می شوند با درصدهای همان گروه در جامعه مورد نظر برابر است. بطور خلاصه در این روش محقق مطمئن است که نمونه انتخاب شده براساس ویژگی­ها و عواملی که اساس آن طبقه بندی بوده اند، نماینده واقعی جامعه مورد نظر است.

۳ـ۶ـ واحد تحلیل

باید گفت که این تحقیق درصدد بررسی میزان و زمینه های بی­رمقی اجتماعی در بین معلمان متوسطه شهر یاسوج است و متغیرها در سطح فرد(پاسخگویان)مورد سنجش و بررسی قرار گرفت؛ بنابراین،نتایج نیز در همان سطح توصیف و تحلیل خواهد شد،و سپس واحد مشاهده این تحقیق، در سطح"فرد"، و واحد تحلیل آن نیز، در سطح"فرد” است.

۳ـ۷ـ اعتبار پژوهش

در محاسبه میزان اعتبار آن نیز از روش اعتبار صوری استفاده شده است. برای تعیین اعتبار محتوای پس از تنظیم و طراحی گویه ­ها لازم برای اندازه ­گیری متغیرهای پژوهش، پژوهشگر پرسش­نامه را به اساتید راهنما و مشاور و چند تن از متخصصان و عده­ای از دانشجویان کارشناسی ارشد نشان داده، آنان نیز پس از بررسی و مطابقت سؤالات با متغیرهای اندازه ­گیری شده نظرات خود را اعلام کردند، محقق نیز پس از اعمال نمودن تغییرات لازم برای بالا بردن اعتبار صوری وسیله اندازه ­گیری، اقدام به تنظیم پرسش­نامه نهایی نمود.

۳ـ ۸ ـ پایایی پژوهش

پایایی به معنای آن است که آیا روش انتخاب شده، موضوع مورد نظر را به طور دقیق می­سنجد یا خیر؟
در واقع، ابزار اندازه ­گیری تا چه حد پایایی(قابلیت تکرار) دارد و اگر با همان واحد تحلیل بکار رود، نتایج یکسانی بدست می ­آید یا خیر؟(بیکر،۱۳۷۷: ۱۳۹).
به عبارت دیگر، پایایی به میزان ثبات و انسجام درونی اجزای یک مفهوم و اینکه در صورت تکرار یک ابزاراندازه­گیری در شرایط مشابه، نتایج حاصله به چه میزان مشابهند، نیز اطلاق می­ شود(کارنین ساندزلر^[۱۲۶]،۱۹۷۹:۱۶ ).
به منظور تأمین پایایی و اعتماد شاخص­ های تعیین شده برای سنجش متغیرهای مورد پرسش­نامه مذکور در دو مرحله مورد پیش آزمون قرار گرفت. بدین معنی که پرسش­نامه مقدماتی ابتدا در مدارس مورد پیش آزمون قرار گرفت و تعداد۳۰ پرسشنامه تکمیل گردید سپس اطلاعات آن استخراج شده، سپس گویه ­های زائد حذف گردید. پس از تغییرات لازم مجدداً پرسش­نامه تکمیل و تصحیح شده و در مدارس مورد پیش آزمون قرار گرفت.
به واسطه حساست موضوع و پیشینه­ های اجتماعی موجود می­بایست از طرح سؤالات مستقیم وحساسیت برانگیز پرهیز می­شد و بنابراین محقق نمی­توانست سؤالات مربوط به موضوع مورد نظر پژوهش را مستقیماً مورد پژوهش قرار دهد. با در نظر داشتن این موارد پس از استخراج نتایج مربوط به مرحله دوم پیش آزمون، و پس از حذف گویه ­هایی که پایایی لازم رانداشتند. پرسشنامه نهایی تنظیم گردید.
در تحقیقات اجتماعی محقق به کمک یک سری از روش­ها حدود اعتماد(پایایی) ابزارهای اندازه ­گیری را مشخص می­ کند مهمترین این روش­ها عبارتنداز:۱ـ روش بازآزمایی؛ ۲ـ روش موازی یا آزمون همتا؛ ۳ـ روش دو نیمه کردن؛ ۴ـ روش ضریب ثبات؛ ۵ـ روش کودر و ریچاردسون؛۶ ـ روش آلفای کرونباخ.
به این خاطرکه روش آلفای کرونباخ از عمومیت بیشتری برخوردار است، در این تحقیق از این روش سودجسته­ایم.الفای کرونباخ به دست آمده از متغیرهای تحقیق به صورت زیر است که الفای همه متغیر های ترکیبی تحقیق بالای ۷۰/۰ بدست آمده است:

جدول : ۲ـ۳ـ جدول پایایی

 

 

نام متغیر	گویه ها	ضریب الفای کرونباخ
بی رمقی اجتماعی	۲۱	۸۷/۰
بیگانگی اجتماعی	۱۹	۷۷/۰
عدالت اجتماعی	۲۰	۸۸/۰
عدالت توزیعی	۵	۸۶/۰
عدالت رویه ای	۶

اگر سرعت اتومبیل بالا است، آنگاه نیروی کمتری به پدال گاز وارد کنید
در عبارت فوق، کلمات کم و بالا، متغیرهای زبانی^[۳۸] هستند . در صحبتهای عامیانه، اگر یک متغیر بتواند، واژه‌هایی از زبان طبیعی را به‌عنوان مقدار بپذیرد، یک متغیر زبانی نامیده می‌شود.
در سیستم‌های عملی اطلاعات مهم از دو منبع سرچشمه می‌گیرند. یکی از منابع مهم افراد خبره می‌باشند که دانش و آگاهیشان را در مورد سیستم با زبان طبیعی توصیف می‌کنند. منبع دیگر اندازه‌گیری‌ها و مدلهای ریاضی هستند که از قواعد فیزیکی مشتق شده اند. بنابراین یک مسئله مهم ترکیب این دو نوع اطلاعات در طراحی سیستم‌ها است. برای انجام این ترکیب سوال کلیدی این است که چگونه می‌توان دانش بشری را در چهار چوبی مشابه مدلهای ریاضی فرموله کرد. به عبارت دیگر سوال اساسی این است که چگونه می‌توان دانش بشری را به یک فرمول ریاضی تبدیل کرد. اساساً آنچه که یک سیستم فازی انجام می‌دهد، همین تبدیل است. برای اینکه بدانیم این تبدیل چگونه صورت می‌گیرد، ابتدا باید بدانیم سیستم‌های فازی، چگونه سیستم‌هایی هستند.

سیستم‌های فازی، سیستم‌های مبتنی بر دانش یا قواعد می‌باشند. قلب یک سیستم فازی یک پایگاه دانش بوده که از قواعد اگر – آنگاه فازی تشکیل شده است. یک قاعده اگر-آنگاه فازی یک عبارت اگر – آنگاه بوده که بعضی کلمات آن بوسیله توابع تعلق پیوسته مشخص شده اند.
بنابراین نقطه شروع ساخت یک سیستم فازی بدست آوردن مجموعه ای از قواعد اگر و آنگاه فازی می‌باشد. مرحله بعدی ترکیب این قواعد در یک سیتم واحد می‌باشد.در کتب و مقالات معمولاً از سه نوع سیستم فازی صحبت به میان می‌آید: ۱) سیستم‌های فازی خالص، ۲) سیستم‌های فازی تاکاگی- سوگنو و کانگ (TSK)، ۳) سیستم‌های با فازی ساز و غیر فازی ساز.
ساختار اصلی یک سیستم فازی خالص در شکل(۴-۳) نشان داده شده است. پایگاه قواعد فازی مجموعه ای از قواعد اگر- آنگاه را نشان می‌دهد. موتور استنتاج فازی این قواعد را به یک نگاشت از مجموعه‌های فازی در فضای ورودی به مجموعه‌های فازی در فضای خروجی بر اساس اصول منطق فازی ترکیب می‌کند. در شکل (۴-۳) اگر خط نقطه چین وجود داشته باشد، چنین سیستمی‌سیستمی‌فازی دینامیک نامیده می‌شود.

شکل(۴-۳): ساختار یک سیستم فازی خالص

مشکل اصلی در رابطه با سیستم‌های فازی خالص این است که ورودی‌ها و خروجی‌های آن مجموعه‌های فازی می‌باشند. در حالیکه در سیستم‌های مهندسی، ورودی‌ها و خروجی‌ها با متغیّر‌هایی با مقادیر حقیقی می‌باشند. برای حل این مشکل، تاکاگی- سوگنو و کانگ نوع دیگری سیستم‌های فازی معرفی کرده اند که ورودی‌ها و خروجی‌های آن متغیرهایی با مقادیر واقعی هستند. شکل(۴-۴) ساختار اصلی سیستم فازی TSK را نشان می‌دهد.

شکل(۴-۴) :ساختار اصلی سیستم فازی TSK

به‌عنوان نمونه، قانون ذیل مثالی از این قواعد مربوط به این سیستم می‌باشد.
اگر سرعت اتومبیل (x) بالاست، آنگاه نیروی وارد بر پدال گاز برابر است با y=cx
عبارت فوق نشان می‌دهد که بخش آنگاه قاعده فازی از یک عبارت توصیفی با مقادیر زبانی به یک رابطه ریاضی ساده تبدیل شده است. این تغییر، ترکیب قواعد فازی را ساده تر می‌سازد. در حقیقت سیستم فازی TSK یک میانگین وزنی از مقادیر بخش‌های آنگاه قواعد می‌باشد.
مشکلات عمده سیستم فازی TSK عبارتند از : ۱) بخش آنگاه قاعده یک فرمول ریاضی بوده و بنابراین چهار چوبی را برای نمایش دانش بشری فراهم نمی‌کند. ۲) این سیستم دست ما را برای اعمال اصول مختلف منطق فازی باز نمی‌گذارد و در نتیجه انعطاف پذیری سیستم‌های فازی در این ساختار وجود ندارد، برای حل این مشکلات ما از نوع سومی‌از سیستم‌های فازی یعنی سیستم‌های فازی سازها و غیرفازی سازها استفاده می‌کنیم.
به منظور استفاده از سیستم‌های فازی خالص در سیستم‌های مهندسی، یک روش ساده اضافه کردن یک فازی ساز در ورودی که متغیّرهایی با مقادیر حقیقی را به یک مجموعه فازی تبدیل کرده و یک غیر فازی ساز که یک مجموعه فازی را به یک متغیّر با مقدار حقیقی در خروجی تبدیل می‌کند. شکل(۴-۵) ساختار اصلی یک سیستم فازی با فازی ساز و غیر فازی ساز را نشان می‌دهد. با توجه به شکل چهار مرحله قابل تفکیک است.

شکل(۴-۵) :ساختار اصلی یک سیستم فازی با فازی ساز و غیر فازی ساز

الف) مشابه هر سیستم کنترلی، ناچار به اخذ اطلاعات از سیستم کنترل هستیم. این اطلاعات شامل مقادیری است که توسط واحد تصمیم گیری فازی مورد نیاز است.
ب) در مرحله فازی کردن، اطلاعات اخذ شده به‌عنوان ورودی به واحد تصمیم گیری بایستی فازی شود. که در این رابطه به هر مقدار عددی یا فازی یک یا چند مجموعه فازی با درجه خاصی از عضویت نسبت داده می‌شود.
برای مقدار دهی به متغیرهای زبانی از توابع عضویت استفاده می‌گردد. برای مثال شکل(۴-۶) تابع عضویت μ را برحسب e(t) نشان می‌دهد.

شکل(۴-۶) : تابع عضویت μ را برحسب e(t) نشان می‌دهد.

در واقع شکل(۴-۶) برای مقداردهی به متغیر زبانی (possmall) به‌کار رفته است. برای فهم این موضوع به عبارات زیر توجه نمایید:
اگر e(t)=-π/۲ باشد در این صورت μ(-π/۲)=۰ است.
اگر e(t)=π/۸ باشد، در این صورت μ(π/۸)=۰٫۵ است.
…..
در واقع تابع عضویت، درجه عضویت هر یک از متغیرهای زبانی را به‌صورت پیوسته نشان می‌دهد. در حالت کلّی اگر X یک مجموعه جهانی و A یک مجموعه فازی باشد، برای هر مقدار xX، تابع μ_A(x) به‌عنوان تابع عضویت می‌باشد و هر عضو X را بین ۰ و ۱ مقدار دهی می‌کند. در جعبه ابزار Fuzzy در نرم افزار Matlab، ۱۱ نوع تابع عضویت وجود دارد.
ج) در مرحله تصمیم گیری یا استنتاج^[۳۹]، کمیت فازی شده از یک مجموعه قوانین با ساختار کنترلی زیر عبور می‌کند:
If x₁ is A₁₁ and (or) x₂ is A₁₂ …and (or) x_n is A_1n then y₁ is B₁₁…and (or) y_m is B_1m.
:
If x_r is A_r1 and (or) x₂ is A_r2 …and (or) x_n is A_rn then y₁ is B_r1…and (or) y_m is B_rm.
در اینجاx₁,x₂,…,x_n متغیرهای زبانی ورودی و y₁,y₂,…,y_m متغیرهای زبانی خروجی واحد تصمیم گیری هستند. مقادیر A_ij و B_ij زیر مجموعه‌های فازی و نشان دهنده ارزش متغیّرها هستند. در واقع قوانین ۱…r قوانینی هستند که با تجربه و یا مدل سیستم پایه گذاری شده اند و براساس Aij‌ها که شرایط موجود در سیستم هستند، تصمیم گیری می‌شوند. این تصمیم گیری براساس درجات عضویت سیگنال ورودی در زیر مجموعه‌های A_ij صورت می‌گیرد و لذا نوع خروجی را مشخص می‌کند. البته برای این منظور از قاعده‌های استنتاج استفاده شده است.
د) برای اعمال کنترل به سیستم، ناچار به تبدیل کمیت‌های فازی بدست آمده به کمیت‌های اصلی هستیم. در اکثر موارد روشهایی نیاز است تا مقداری به‌عنوان کمیت قطعی خروجی انتخاب شود، بطوریکه به بهترین نحو نمایشگر مجموعه‌های عضویت خروجی باشند. به این روشها، فازی زدایی^[۴۰] گفته می‌شود. اصولاً روش های متفاوتی برای فازی زدایی وجود دارد که در اینجا به دو نمونه که در این پایان نامه استفاده شده، اشاره می‌کنیم.
۴-۴-۱روش مرکز ثقل^[۴۱]

متغیر

 

سطح معنی داری

 

مقدار خطا

 

تایید فرضیه

 

نتیجه گیری

 

 

 

رفتار پس از خرید در فرایند تصمیم خرید

 

.۰۱۷

 

۰.۰۵

 

H1

 

نرمال است

 

 

 

چون مقدار سطح معنی داری برابر .۰۱۷ و کوچکتر از مقدار خطا ) ۰.۰۵ ( می باشد پس فرض یک را نتیجه می گیریم یعنی متغیر رفتار پس از خرید در فرایند تصمیم خرید نرمال نمی باشد.)پیوست ۳ )
در صورتی که یک متغییر نرمال باشد ما می توانیم از آزمونهای پارامتری استفاده نمائیم و در صورتی که متغییرها نرمال نباشند مجوز استفاده از آزمونهای پارامتری را نداریم و باید برای آزمودن متغیرها از آزمونهای ناپارامتری استفاده نمائیم. با بهره گرفتن از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف نتیجه گرفتیم که هر پنج متغیرتحقیق نرمال می باشند. پس برای آزمودن این متغیرها از روش های پارامتریک استفاده می نمائیم.

۴-۲-۲ آزمون فرضیات اصلی
با توجه به نرمال نبودن توزیع داده‌ها از آزمون t تک نمونه ای برای فرضیات اصلی و جزئی و از آزمون t دو نمونه ای مستقل و آناوا برای فرضیات فرعی استفاده شده است.
تجزیه و تحلیل فرضیه اصلی (پیوست ۴ )
H0: بین تبلیغات تلویزیونی و رفتار مصرف کنندگان در فرایندتصمیم خرید خودرو رابطه معناداری وجود ندارد.
H1: بین تبلیغات تلویزیونی و رفتار مصرف کنندگان در فرایندتصمیم خرید خودرو رابطه معناداری وجود دارد .

 

 

متغیر

 

درجه آزادی

 

آماره t

 

میانگین

 

سطح خطا

 

سطح معنی داری

 

نتیجه

 

 

 

رفتار مصرف کنندگان

 

۲۰۰

 

۷.۱۵۴

 

۴.۱۹۸۷

 

۰/۰۵

 

.۰۰۰

 

تایید H1

 

 

 

با توجه به جدول بالا سطح معنی داری (۰۰۰/۰ ) کوچکتر از میزان خطا ۰۵/۰ می باشد،بنابراین فرض یک رد نمی شود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که در سطح اطمینان ۹۵ درصد بین تبلیغات تلویزیونی و رفتار مصرف کنندگان در فرایندتصمیم خرید خودرو رابطه معناداری وجود دارد و میانگین بیشتر از ۴ نشان می دهد که این رابطه مثبت می باشد.
تجزیه و تحلیل فرضیه اول (پیوست ۴ )
H0: بین تبلیغات تلویزیونی و تشخیص مساله در فرایند تصمیم خرید این محصولات رابطه معناداری وجود ندارد .
H1: بین تبلیغات تلویزیونی وتشخیص مساله در فرایندتصمیم خریداین محصولات رابطه معناداری وجود دارد.

 

 

متغیر

 

درجه آزادی

 

آماره t

 

میانگین

 

سطح خطا

۳-۲- ۱- جمعیت
در بررسی های جمعیتی، ساخت سنی و جنسی جمعیت از عوامل مهم به شمار می رود. ترکیب سنی و جنسی جمعیت در هر جامعه نتیجه ی روند گذشته ی زاد و ولد، مرگ و میر و مهاجرت است و سطوح جاری روندهای فوق بر ساختار جنسی و سنی جمعیت در سال های آینده تأثیر خواهد داشت. برآورد تعداد جمعیت لازم التعلیم و پیش بینی تغییرات آن، تشخیص وضع موجود نیروی انسانی و تحولات آن و تأمین کالاها و خدمات مورد نیاز جامعه تنها در صورت آگاهی از ساختار سنی و جنسی امکان پذیر است. چرا که اگر نیازها و گرایش های انسانی بر حسب جنس و سن مشخص نباشد نمی توان نیازهای جامعه را شناسایی و بر مبنای آن برنامه ریزی کرد (مولایی، ۱۳۷۴، ص۸۹). این امر برای برنامه ریزی برای توریسم و ارائه راهکار نیز ضروری می باشد. یکی از اساسی ترین و اصولی ترین ارکان برنامه ریزی مناطق مختلف، مطالعات انسانی می باشد که در میان آنها، مطالعات جمعیتی و پارامترهای مربوط به آن از جمله ضروری‎ترین مطالعات است. زیرا که افزایش جمعیت و پارامترهای آن نیازهای جدید ایجاد می نماید و رفع این نیازهای جدید به برنامه ریزی دقیق نیاز دارد (مهدوی، ۱۳۷۴، ص ۹).

اولین آمار رسمی که از سرشماری انزلی موجود است در سال ۱۸۴۰میلادی«۱۲۱۹شمسی» ۸۰۰ نفر نوشته شده است. در سال ۱۳۴۵ شهرستان بندرانزلی در حدود ۲۷۵ کیلومتر مربع مساحت داشت و از نظر تقسیمات کشوری تابع استان گیلان بود. در سرشماری آبان ماه سال ۱۳۴۵، شهرستان بندرانزلی دارای ۵۹۷۶۶ نفر جمعیت بوده که این عده دارای محل سکونت ثابت بوده اند، از کل جمعیت شهرستان ۹/۶۹ % شهرنشین و ۱/۳۰ درصد روستانشین بوده است. از ۵۹۷۶۶ نفر جمعیت این شهرستان ۳۰۲۱۸ نفر مرد و ۲۹۵۴۸ نفر زن بوده اند که در برابر هر نفر زن ۳/۱۰۲ نفر مرد وجود داشته و در سرشماری آبان ماه ۱۳۵۵، جمعیت این شهرستان به ۷۶۹۸۰ نفر افزایش یافت و دارای ۱۶۱۲۱ خانوار بود. از ۷۶۹۸۰ نفر جمعیت کل، تعداد ۳۹۲۴۲ نفر مرد و ۳۷۷۳۸ نفر زن بوده، به این ترتیب در این شهرستان در مقابل هر ۱۰۰ نفر زن، ۰/۱۰۴ نفر مرد وجود داشته است. میزان شهرنشینی در این سال ۱/۷۲ درصد بوده. و در سرشماری سال ۱۳۶۵، این شهرستان ۱۱۲۰۷۷ نفر جمعیت داشته که از این تعداد ۷/۷۷ درصد در نقاط شهری و ۳/۲۲ درصد در نقاط روستایی سکونت داشته اند. از ۱۱۲۰۷۷ نفر جمعیت کل، ۵۶۶۷۰ نفر مرد و ۵۵۴۰۷ نفر زن بوده اند که بنابراین در مقابل هر ۱۰۰ نفر زن، ۱۰۲ نفر مرد وجود داشته. در سال ۱۳۷۵ جمعیت شهرستان به ۱۱۹۸۲۷ نفر افزایش یافت که ۲۴/۸۲ درصد در نقاط شهری و ۷۶/۱۷ درصد در نقاط روستایی سکونت داشتند. از ۱۱۹۸۲۷ نفر جمعیت کل، تعداد ۶۰۶۵۴ نفر مرد و ۵۹۱۷۳ نفر زن بوده است و نسبت جنسی برابر ۱۰۳ بوده. یعنی در مقابل هر ۱۰۰ نفر زن، ۱۰۳ نفر مرد وجود داشته. و در سال ۱۳۸۵ طبق سرشماری در آبان ماه، جمعیت این شهرستان ۱۳۳۱۳۴ نفر بوده که از این تعداد ۱۱/۸۳ درصد در نقاط شهری و ۸۹/۱۶ درصد در نقاط روستایی سکونت داشتند. و از ۱۳۳۱۳۴ نفر جمعیت کل، ۶۷۸۴۹ نفر مرد و ۶۵۲۸۵ نفر زن بوده اند که در نتیجه، نسبت جنسی برابر ۹۳/۱۰۳ بدست می آیدبراساس آمار سال ۱۳۹۰ جمعیت شهرستان بندر انزلی در این سال به ۱۳۸۰۰۱ تفر افزایش یافته است که از این تعداد ۶۸۳۸۵ نفر را مردان و ۶۹۶۱۶ نفررا زنان تشکیل می دهند. نسبت جنسی در سال ۱۳۹۰ برابر ۲۳/۹۸ درصد می باشد (مرکز آمار ایران سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان بندرانزلی).
جدول۳-۴- روند تغییرات جمعیت شهرستان بندرانزلی در سالهای (۱۳۹۰-۱۳۴۵)

 

سال	۱۳۴۵	۱۳۵۵	۱۳۶۵	۱۳۷۵	۱۳۸۵	۱۳۹۰
جمعیت کل	۵۹۷۶۶	۷۶۹۸۰	۱۱۲۰۷۷	۱۱۹۸۲۷	۱۳۳۱۳۴	۱۳۸۰۰۱
مرد	۳۰۲۱۸	۳۹۲۴۲	۵۶۶۷۰	۶۰۶۵۴	۶۷۸۴۹	۶۸۳۸۵
زن	۲۹۵۴۸	۳۷۷۳۸	۵۵۴۰۷	۵۹۱۷۳	۶۵۲۸۵	۶۹۶۱۶

مأخذ: مرکز آمار ایران سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان بندرانزلی
نمودار۳-۶- روند تغییرات جمعیت شهرستان بندرانزلی در سالهای (۱۳۹۰-۱۳۴۵)
نمودار شماره ۳-۷ تغییرات جمعیت زن و مرد در دوره آماری
۳-۲-۲- ترکیب و بعد خانوار
در سال ۱۳۴۵، تعداد ۱۱۸۷۸ خانوار معمولی شامل ۵۹۱۱۰ نفر و ۴ خانوار دسته جمعی شامل ۶۵۶ نفر وجود داشت. بدین ترتیب میانگین عده افراد خانوار معمولی درکل شهرستان ۵ نفر بود.در سال ۱۳۶۵، تعداد ۱/۸ درصد خانوارهای معمولی و ۲/۶۸ درصد مرکب از سرپرست و همسر و فرزندان سرپرست و ۸/۴ درصد شامل سرپرست و فرزندان وی بودند.در سال ۱۳۷۵، ۰۸/۱۰ درصد مرکب از سرپرست و همسر، ۳۹/۶۸ درصد متشکل از سرپرست، همسر، فرزندان سرپرست و ۵/۵ درصد شامل سرپرست و فرزندان.
در سال ۱۳۸۵، ۳۸۸۴۸ خانواردر شهرستان وجود داشته که از این تعداد ۰۴/۹۹ درصد خانوارهای معمولی و ۸۶/۰ درصد خانوارهای گروهی و ۱۰/۰ درصد را خانوار مؤسسه ای تشکیل می داده اند.براساس سالنامه آماری استان گیلان تعداد خانوار در سال ۱۳۹۰ در شهرستان بندر انزلی ۴۵۰۹۶ نفر بوده که از این تعداد ۳۸۱۲۸ خانوار درمناطق شهری و ۶۹۶۸ خانوار در مناطق روستایی وجود دارند.بعد خانوار درسال ۱۳۹۰ ۳۳/۰ می باشد.

شیشه ای گیر و حکیمانه بیاشام و برو
(همان منبع، ۵۵۴).

 

 

 

ب: پرهیز از تمایلات شهوانی
اقبال در مورد نقش زنان و مادران معتقد است که در بیشتر اعصار و بویژه در عصر حاضر، زنان به جای توجّه به نقش حسّاس مادرانه و تلاش برای فرزند پروری به بهترین شکل، نه تنها رسالت اصلی و فطری خود را فراموش کرده اند؛ بلکه نقش مادری را برای خود محدودیت می دانند. وی زنانی را که از پذیرش نقش مادری امتناع می کنند، یا اینکه به فساد و تباهی کشیده شده اند و تمام زندگی خود را مانند جوانان کم تجربه همچنان به دل بری و دل ستانی مشغول هستند به شدّت سرزنش می کند و بر لزوم خواندن دقیق آموزه های دینی و آیات قرآنی مربوط به زندگی و خانواده تأکید می کند. دیدگاه اقبال در مورد نقش فطریِ مردان و زنان تقریباٌ مانند نظرات فیلسوف و مورّخ بزرگ، ویل دورانت است که معتقد است:"کار خاصّ زن خدمت به بقای نوع است و کار خاصّ مرد خدمت به زن و کودک. ممکن است کارهای دیگری هم داشته باشند ولی همه، از روی حکمت و تدبیر، تابع این دو کار اساسی گشته است. این مقاصد اساسی و نیمه آگاهانه ای است که طبیعت معنی انسان و سعادت او را در آن نهفته است"(دورانت،۱۳۹۱: ۱۳۶). وی برخی از زنان و مردان را سرزنش می کند که نقش طبیعی و ذاتی خود را فراموش کرده اند و چنین می نویسد:"اگر زنی شایستۀ توهین باشد، آن است که در زناشویی و تنهایی زیبایی خود را در معرض تجارت می گذارد و برای تفنّن و اسراف در عشق به سوداگری می پردازد و سرتاسر روز را به آرایش و گردزنی سر و صورت و پیچ دادن مو و پوشیدن لباس می گذارند"(همان،۱۶۰). اقبال نیز در وصف چنین انسان هایی چنین می سراید:

 

 

ای زنان! ای مادران! ای خواهران
دلبری اندر جهان مظلومی است
در دو گیسو شانه گردانیم ما
از امومت زرد روی مادران
وحی یزدان پی به پی آمد مرا
رَستن از ربطِ دو تن توحیدِ زن

 

 

 

زیستن تا کی مثالِ دلبران
دلبری محکومی و محرومی است
مرد را نخجیر خود دانیم ما
ای خُنُک آزادی بی شوهران
لذّتِ ایمان بیفزاید مرا
حافظ خود باش، و بر مردان متن
(اقبال لاهوری،۱۳۸۲: ۴۹۲).

 

 

 

این اندیشمند بزرگ تنها به طرح انتقاد و ایراد نمی پردازد، بلکه در بیان منزلت حقیقی زن، الگویی عینی و این جهانی را ارائه می کند. وی حضرت فاطمۀ زهرا (س)را الگوی زنان جهان و علی الخصوص زنان مسلمان می‌داند:

 

 

مریم از یک سبت عیسی عزیز
بانوی آن تاج دارِ هل اَتی
در نوایِ زندگی سوز از حسین
سیرتِ فرزندها از اُمّهات
مزرعِ تسلیم را حاصل بتول
نوری و هم آتشی فرمانبرش
آن ادب پرورده ی صبر و رضا

 

 

 

از سه نسبت، حضرت زهرا عزیز
مرتضی مشکل گشا شیرِ خدا
اهلِ حق حرّیت آموز از حسین
جوهرِ صدق و صفا از اُمّهات
مادران را اُسوه ی کامل بتول
گُم رضایش در رضای شوهرش
آسیا گردان و لب قرآن سرا
(همان منبع، ۱۶۵-۱۶۴).