https://okba.ir/wp-admin/post.php?post=105981&action=edit&classic-editor

سیستم‌های اطلاعاتی به مجموعه‌ای از اجزا به هم پیوسته اطلاق می‌شود که علاوه بر پشتیبانی از تصمیم‌گیری و کنترل‌های سازمانی، داده‌ها را دریافت، پردازش و ذخیره سازی نموده و اطلاعات را توزیع می‌کند. هم چنین می‌تواند به مدیران منابع انسانی کمک نموده تا مشکلاتی را استنباط و تجزیه و تحلیل نموده، موضوعات پیچیده را زیر نظر داشته و محصولات و خدمات جدیدی را خلق کنند. (رنگریز، ۱۳۸۹:۱۱۱).
۲-۱-۱۲- چرا سازمان‌ها سیستم‌های اطلاعاتی تشکیل می‌دهند؟
سازمان‌ها سیستم‌های اطلاعاتی را انتخاب می‌کنند که کارایی و بازده آنان بیشتر شده و در سرمایه صرفه جویی و نیروی کار کاهش یابد. سیستم‌های اطلاعاتی بسیار مهم است، چرا که رمز ماندگاری و بقای سازمان‌ها را تضمین می‌کند. اگرچه این امر ممکن است تنها و اولین دلیل برای انتخاب سیستم نباشد. برخی از سازمان‌ها سیستم‌های خاصی را می سازند، زیرا آنها از بقیه موارد نوآورتر و خلاق‌تر می‌باشند. آن ها ارزش هایی دارند که هر نوع از نوآوری را صرف نظر از سود اقتصادی مستقیمشان برای شرکت ایجاد می نمایند. در موارد دیگر، سیستم‌های اطلاعاتی برای برآورده کردن خواسته های گروه‌های متفاوت درون یک سازمان شناخته شده‌اند، و در برخی موارد تغییراتی در محیط سازمانی شامل تغییرات در دولت، مخارج و عملکرد های رقبا و پاسخ به سیستم‌های کامپیوتری نیاز دارند.

شکل شماره (۲-۲) نشان می‌دهد که چگونه فاکتورهای محیطی بیرونی و فاکتورهای نهادینه درونی، طراحی سیستم‌های اطلاعاتی را در سازمان‌ها تحت تاثیر قرار می‌دهد.
۱- فاکتورهای محیطی بیرونی:
این فاکتور ها طراحی سیستم‌های اطلاعاتی را در سازمان تحت تاثیر قرار می‌دهد نمونه هایی از آنها عبارتند از: تهدیدات خارجی، هزینه رو به رشد کار یا عملکردهای رقابتی سازمان‌های دیگر و تغییرات در قوانین و مقررات دولت، هم چنین نمونه هایی از فرصت‌های خارجی عبارتند از: فناوری های جدید، منابع جدید سرمایه، سقوط رقبا و برنامه جدید دولت.
۲- فاکتورهای نهادینه درونی:
این فاکتور ها همچون فاکتور های محیطی بیرونی طراحی سیستم‌های اطلاعاتی را تحت تاثیر قرار می‌دهند و شامل ارزش ها، هنجار ها و علایق حیاتی است که اهمیت استراتژیک سازمان را نشان می‌دهند. (کرامر^[۱۵] و دیگران، ۱۹۸۹، به نقل از رنگریز ۱۳۸۹: ۱۷۲-۱۷۱).
شکل (۲-۲): چگونگی تحت تاثیر قرار دادن فاکتور های محیطی درونی و بیرونی
۲-۱-۱۳- انواع سیستم‌های اطلاعاتی:
سیستم‌های اطلاعاتی صرفاً ابزاری برای تصمیم‌گیری اند، اما باید دانست که هر یک از این سیستم‌ها هم در تصمیم‌گیری و هم فراهم کردن بستر تخصصی و حرفه‌ای ارتباطات کاری در سازمان را پشتیبانی می‌کنند انواع آن عبارتند از :
۲-۱-۱۳-۱- سیستم‌های اطلاعاتی اتوماسیون اداری(OAS):
این سیستم‌ها بیشتر متمرکز بر کارکنان اطلاعاتی و دانش سازمان است. OASها ابزارهای فناوری اطلاعات هستند که به این خاطر طراحی شده‌اند تا بهره وری کارکنان داده‌ای را با بهره گرفتن از حمایتی که از ارتباطات و هماهنگی های اداری می‌کند افزایش دهند.OAS ها اطلاعات مختلف و متنوع کارکنان، واحدهای مختلف و حوزه های وظیفه ای را هماهنگ می‌کنند. از آنجایی که سیستم‌ها با مشتریان، عرضه کنندگان و دیگر سازمان‌های بیرون از شرکت در ارتباطند،OAS ها جریان اطلاعات و دانش را راه اندازی می‌کنند (رنگریز ۱۳۸۹: ۱۳۷).
۲-۱-۱۳-۲- سیستم‌های اطلاعاتی مدیری (MIS):
سیستمی که داده‌های حاصل از منابع درونی و بیرونی را به اطلاعات تبدیل می‌کند و این اطلاعات را به شکل مناسب، به مدیران در تمام سطوح و در تمام وظایف برای توانمند ساختن آنان در تصمیمات موثر و به موقع در برنامه‌ریزی، هدایت و کنترل فعالیت هایی که مسئول آن ها هستند می رساند (لوسی^[۱۶]، ۱۹۹۲).
یکی از سیستم‌های اطلاعاتی معروف سیستم اطلاعات مدیریت است. سیستمی که طراحی و استقرار و پیاده سازی صحیح آن موفقیت یک سازمان را تضمین می‌کند چرا که مدیران در همه سطوح سازمانی دریافته‌اند که این سیستم می‌تواند برای عملیات موفقیت آمیز و اثر بخش یک سازمان مثمر ثمر باشد. مطالعات نشان از آن دارد که سیستم اطلاعات مدیریت جز جدایی ناپذیر تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و کنترل می‌باشد. مدیران می‌توانند با بهره گرفتن از این سیستم به سرعت درباره آنچه درحال انجام شدن است و نیز درباره کارکرد سیستم اطلاعاتی، اطلاعاتی دقیق بدست آورند (رنگریز ۱۳۸۹: ۱۵۱).
۲-۱-۱۳-۳- سیستم‌های اطلاعاتی پردازش تراکنش (TPS):
سیستمی که انجام پردازش‌های اولیه و روزمره داده‌ها به عهده آن است و بر اساس داده‌های پردازش شده، انواع محصولات اطلاعاتی مانند فرم ها، لیست‌های در گردش داخلی سیستم، گزارش‌ها و لیست‌های چاپی و تصویری را تهیه می‌کند و به عنوان مبنایی برای تهیه گزارش‌های بعدی برای مدیریت سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، به TPS اشاره دارد ( الوانی و تیمورنژاد، ۱۳۸۵ : ۲۰۸).
TPS سیستمی است که جمع آوری و پردازش تعاملات و وقایعی که در اثر انجام عملیات و فعالیت‌های یک سازمان رخ می‌دهند را بر عهده دارد. TPS عهده دار پردازش‌های روتین سازمان است و بر داده‌های مربوط به سازمان تأکید می کند. این سیستم‌ها از طریق فراهم‌سازی داده‌های خام،MIS را حمایت می‌کند. به عبارت دیگر،TPS بخش اصلی کار MIS را تشکیل می‌دهد.TPS داده‌های مورد نیاز سیستم اطلاعاتی را ثبت، ذخیره و هم چنین اکثر گزارشات و اسناد مورد نیاز کاربران عملیاتی را تولید می‌کند، یکی از جنبه‌های TPS که این سیستم را از سایر سیستم‌ها متمایز می کند جنبه عمومی آن است. بدین معنی که این سیستم معمولاً در تمام سازمان‌ها و موسسات قابل اجرا بوده و به کار گرفته می‌شود. به عنوان مثال تمامی سازمان‌ها دارای سیستمی به نام سیستم حقوق و دستمزد با اندک تفاوتی دارا هستند و در ساختار و فرایند عملیات تقریباً مشابهت کامل دارند مطالعات نشان از آن دارد که سازمان‌ها می‌توانند TPS را در قالب MIS به کار گیرند و یا به طور مستقل بدون آنکه دارای MIS باشند، از آن بهره گیرند (رنگریز ۱۳۸۹: ۲۲۹).
۲-۱-۱۳-۴- سیستم‌های اطلاعاتی حمایت تصمیم DSS :
یک سیستم اطلاعات مدیریت کامپیوتری است که به منظور تجهیز مدیران با اطلاعاتی که کامپیوترها را قادر می‌سازد به سوالات «چه می‌شود اگر»؟ مطرح شده از جانب مدیران در حین ایجاد و بررسی آلترناتیو هافمن فعالیت‌های برنامه‌ریزی، کنترل و تصمیم‌گیری پاسخ دهند، طراحی شده است (رنگریز ۱۳۸۹، ۱۹۵).
DSS به مدیران در تصمیمات استراتژیک منجر به فرد و غیر تکراری که ساختار نیافته و یا نیمه ساختار یافته است، کمک می‌کند و مناسب مسائلی است که بخشی از تحلیل آنها با کامپیوتر صورت می‌گیرد، ولی قضاوت و بینش تصمیم‌گیری برای کنترل این فرایند مهم است که به وسیله مدیران انجام می پذیرد. در چنین موقعیت‌هایی ریسک کردن خطای بزرگی است و پیامدهای یک اشتباه می‌تواند زیاد باشد. بنابراین، در نظر گرفتن همه آلترناتیوها و ارزیابی آنها به طور اثر بخش مهم است. مطالعات نشان از آن دارد که DSS در سطوح میانی و عالی مدیریت نسبت به سطوح عملیاتی کاربرد بیشتری دارد.DSS از مدل‌ها برای بیان ساده واقعیت ها، و روابط ما بین متغیرهای مهم در محیط خاص استفاده می‌کند و به مدیران اجازه می‌دهد که پاسخ هایی برای سوالات مبتنی بر «چه می‌شود اگر» بیابند (رنگریز ۱۳۸۹: ۱۹۷).
۲-۱-۱۳-۵- سیستم‌های اطلاعات حمایت مدیران ارشد (E.S.S):
مدیران ارشد، گروهی از سیستم‌های اطلاعاتی را در تصمیم‌گیری‌ها مورد استفاده قرار می‌دهند که به آن‌ها سیستم حمایت مدیران ارشد ESS می‌گویند.ESS ها سطح استراتژیک سازمان را پشتیبانی می‌کنند، آن‌ها با تصمیمات ساختار نیافته در رابطه اند و یک محیط پویا و عمومی تر را به جای توانایی خاص و قابلیت های ثابت خلق کرده‌اند.ESS ها طراحی شده‌اند تا داده‌های مربوط به رویدادهای خارجی هم چون رقبا را منسجم کنند، در ضمن آن ها اطلاعات خلاصه شده ای از MIS و DSS را به کار می‌گیرند. این سیستم‌ها داده‌های بحرانی را خلاصه و فیلتر می‌کنند و در به دست آوردن اطلاعات، تأکید بر صرف تلاش و زمان کمتر دارند.
ESSها پیشرفته‌ترین نرم‌افزارهای نموداری را به کار می‌گیرند و از منابع مختلفی بهره می‌برند تا گزارشات نموداری و داده‌ای را به مدیران ارشد ارائه دهند. برخلاف انواع دیگر سیستم‌های اطلاعاتی،ESS یک ظرفیت ارتباطی و مکانیزه‌ای را ایجاد می‌کند که می‌تواند برای تغییر حالت مشکلات بکار بسته شود. با اینکه ESS برای تجزیه و تحلیل هایی که حجم آنها به طور گسترده طراحی شده است، اما تمایل کمتری به استفاده از مدل های تحلیلی دارد (رنگریز، ۱۳۸۹ : ۱۴۱ و ۱۴۲).
۲-۱-۱۴- کاربردهای فناوری اطلاعات:
۲-۱-۱۴-۱- تجارت الکترونیک:
از دیدگاه گروهی اصطلاح تجارت الکترونیک بیانگر تعاملات میان شرکای تجاری است و از این جنبه تجارت الکترونیک بسیار محدود است. ولی در مفهوم گسترده آن تجارت الکترونیک، به انجام کسب و کار الکترونیک در یک سازمان، صنعت و یا جامعه اطلاق می‌شود که نه تنها همکاری میان شرکای تجاری بلکه خرید و فروش، تبادل اطلاعات و محصولات و خدمات و تعاملات الکترونیکی در درون سازمان‌ها را نیز در بر می‌گیرد. به قول لئو گرستز، مدیر ارشد اطلاعات شرکت IBM، تجارت الکترونیک چیزی نیست مگر چرخه زمان، سرعت، جهانی شدن، افزایش بهره وری، یافتن مشتریان جدید و اشتراک دانش میان مؤسسات برای رسیدن به برتری تجاری به طور کمی تجارت الکترونیک عبارت است از تولید، پردازش، کاربرد، تبادل اطلاعات و اسناد تجاری به شیوه الکترونیک، مبادله اطلاعات تجاری بدون استفاده از کاغذ، یافتن منابع، انجام بازاریابی‌ها، مذاکره، دادن سفارش، تحویل، پرداخت، ارائه خدمات، پشتیبانی، مزایده، تعاملات تجاری به صورت همزمان برروی شبکه‌اینترنت (صرافی زاده، ۱۳۸۸: ۱۵۲).
۲-۱-۱۴-۲- دولت الکترونیک:
با هدف تجدید ساختار وتعریف مجدد وظیفه دولت به منظور توسعه ارائه خدمات به شهروندان و افزایش کارایی نظام داخل دولت، کلیه زمینه‌های فعالیت های دولت مورد بازنگری قرار گرفته و با وضع مقررات و ضوابط جدید، تجدید ساختار دولت در قالب نظام یکپارچه عملیاتی با هدف کاهش وزن تشکیلات و افزایش کارایی مختومی می‌شود (مدیری و همکاران، ۱۳۹۰: ۲۸).
۲-۱-۱۴-۲-۱- مزایای بالقوه دولت الکترونیک:

1. 1. بهبود کارایی و اثر بخشی فعالیت های اجرایی دولت شامل ارائه خدمات عمومی.

1. 1. شفاف کردن روابط دولت با شهروندان و موسسات تجاری از طریق امکان دسترسی آنها به اطلاعات دولتی.

1. 1. تسهیل انجام تغییرات در روابط میان دولت و شهروندان و میان ملل.

1. 1. تسهیل دسترسی به اطلاعات و خدمات دولتی، بهبود کیفیت خدمات و ارائه فرصت‌های بیشتر جهت مشارکت در نهادهای دموکراتیک و فرآیندهای کاری.

۲-۱-۱۴-۲-۲- دلایل نیاز به دولت الکترونیک:
۱- رشد شبکه گسترده جهانی:
امروزه همه جا بحث از شبکه گسترده جهانی است. در موزه­ها، رادیو، تلویزیون و مجلات انواع مقالات و تبلیغات وجود دارد که به معرفی کاربردهای شبکه می‌پردازند. اغلب سازمان‌ها در حال حاضر دارای وب سایت هستند.
۲- رشد جمعیت متصل به شبکه:
در کشورهای صنعتی مردم در منزل، محل کار، مدارس و دیگر محل ها به شبکه دسترسی دارند. با گسترش استفاده شهروندان از شبکه ها ضروری است تا خدمات و امور دولتی در دسترس آنها قرار گیرد.
۳- کاهش هزینه‌ها:
انجام امور به روش سنتی به بهره گیری از اینترنت و شبکه هزینه‌های بالاتری دارد همچنین از نظر زمانی و نیز ملزومات اداری مانند کاغذ نیز در استفاده مکانیزاسیون ارزان تر است. اگر چه تعاملات اینترنتی ارزان تر است ولی هزینه‌های مرتبط با خود را دارد مانند کارت های اعتباری.
۴- رشد انتظارات:
توسعه تجارت الکترونیکی و استفاده روز افزون از آن انتظارات شهروندان از دولت ها در انجام امور مربوط نیز افزایش می‌دهد (صرافی زاده ،۱۳۸۸: ۱۷۲).
۲-۱-۱۴-۳- شهر الکترونیک:
فناوری اطلاعات بر مدیریت و خدمات شهری نیز تأثیر زیادی گذاشته است. شهر الکترونیکی نتیجه تأثیر فناوری اطلاعات بر ابعاد گوناگون خدمات شهری است. چنین شهری با بهره گرفتن از زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری، خدمات شهری را در همه جنبه ها توسعه می‌دهند در شهرهای سنتی بخش عمده‌ای از وقت شهروندان صرف انجام فعالیت های تکراری و غیر مفید می‌شود. انتظار در صف‌ها، پیمودن مسافت‌های طولانی برای خرید کالا دریافت خدمات و معطل شدن در ترافیک های سنگین، تنها بخشی از اتلاف وقت در این گونه شهرها هستند. در حالی که در شهر الکترونیک، به جای اینکه امور اداری به وسیله مشخص، چه حضوری و چه از طریق تلفن، در ساعات اداری انجام شود، با بهره گرفتن از شبکه‌های رایانه‌ای، تهیه کالا، ارائه خدمات و دستیابی به اطلاعات به صورت شبانه روزی و در کل ایام هفته امکان پذیر است(فتحیان و دیگران، ۱۳۹۱: ۱۸۹).
۲-۱-۱۴-۴- بانکداری الکترونیک:
بانکداری الکترونیک یکی از نشانه‌های جامعه مجازی آینده است. بانکداری الکترونیکی منافع قابل توجهی برای مشتریان در زمینه‌های سهولت و هزینه تعاملات بانکی به همراه دارد. ولی در کنار این منافع چالش‌های جدی را برای مقامات کشوری در تنظیم و کنترل سیستم‌های مالی و طراحی و اجرای سیاست مکان اقتصادی به وجود می‌آورد. بانکداری الکترونیکی مدت طولانی به صورت ماشین های خود پرداز و دریافت خدمات از طریق تلفن رایج بوده و اخیراً با گسترش اینترنت تغییر شکل یافته و به صورت یک شبکه جدید انجام خدمات بانکی ارائه می‌شود. بانکداری الکترونیک مقایسه خدمات و محصولات بانک‌های مختلف را برای مشتریان آسان می‌سازد و به افزایش رقابت بین بانک‌ها می‌ انجامد و به بانک‌ها امکان می‌دهد به بازارهای جدید نفوذ کرده و حیطه کاری خود را از نظر جغرافیایی گسترش دهند. برخی حتی بانکداری الکترونیکی را به عنوان فرصتی برای کشورهایی با سیستم‌های مالی توسعه نیافته در ورود به مرحله توسعه یافتگی می‌دانند. مشتریان در چنین کشورهایی می‌توانند با سهولت بیشتری از طریق بانک‌ها در خارج از کشور و از طریق سیستم‌های ارتباطات بی سیم به خدمات بانکی دسترسی یابند(صرافی زاده، ۱۳۸۸: ۱۹۶).

جزء فناوری اطلاعات افزار یا فناوری اطلاعات از اجزا مهمی است که توجه بسیاری از کشورهارا در دو دهه اخیر به خود جلب نموده است .
در عصر حاضر فناوری اطلاعات به عنوان بستر و ابزاری قدرتمند به شمار میآید که میتواند تأثیرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی شگرفی برجای بگذارد.
در این مجموعه سعی بر آن است که به بخشی از تأثیرات فوق اشاره شود؛ ” تأثیر فناوری اطلاعات بر اشتغال نیروی کار با تأکید بر ابعاد مدیریتی آن” . برای این منظور به طرح فرضیات ۷ گانه پرداخته شد، که در آن تأثیر فناوری اطلاعات بر تولید مشاغل جدید، نوسازی مشاغل، نوع نیروی کار مورد نیاز، نوع ساختار سازمانی و کارآفرینی ، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. برای دستیابی به هدف فوق در بخش آغازین تحقیق مباحث مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات، میزان تأثیر آن و توجه کشورها به این مهم مطرح شده است. و در بخش انجامین آن، با توجه به داده های آماری حاصل، به تحلیل موقعیت و نتیجهگیری پرداخته شده است.

در این مجموعه سعی بر آن است که به بخشی از تأثیرات فوق اشاره شود؛ ” تأثیر فناوری اطلاعات بر اشتغال نیروی کار با تأکید بر ابعاد مدیریتی آن” . برای این منظور به طرح فرضیات ۷ گانه پرداخته شد، که در آن تأثیر فناوری اطلاعات بر تولید مشاغل جدید، نوسازی مشاغل، نوع نیروی کار مورد نیاز، نوع ساختار سازمانی و کارآفرینی ، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. برای دستیابی به هدف فوق در بخش آغازین تحقیق مباحث مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات، میزان تأثیر آن و توجه کشورها به این مهم مطرح شده است. و در بخش انجامین آن، با توجه به داده های آماری حاصل، به تحلیل موقعیت و نتیجهگیری پرداخته شده است.

۶-فرضیه ها (هر فرضیه به صورت یک جمله خبری نوشته شود .)

فرضیه ۱ – چنین به نظر می رسد که ارسال لیست حق بیمه و پرداخت آن به صورت اینترنتی باعث کاهش مراجعه حضوری ارباب رجوع میگردد .
فرضیه ۲ – چنین به نظر می رسد که ارسال لیست حق بیمه و پرداخت آن به صورت اینترنتی باعث کاهش هزینه های مالی سازمان می گردد .
فرضیه ۳ – چنین به نظر می رسد که ارسال لیست حق بیمه و پرداخت آن به صورت اینترنتی باعث کاهش خطای کاربران سازمانی گردد .
فرضیه ۴ - چنین به نظر می رسد که ارسال لیست حق بیمه و پرداخت آن به صورت اینترنتی باعث رضایت مندی بیشتر ارباب ارجوع میگردد .

۷-اهداف تحقیق (شامل اهداف علمی ۱،کاربردی۲ و ضرورت های ۳ خاص انجام تحقیق)

تحقیق از نوع کاربردی می باشد و شامل اهداف زیر میباشد
بررسی تاثیر ارسال لیست حق بیمه و پرداخت آن به صورت اینترنتی در کاهش مراجعه حضوری ارباب رجوع .
بررسی تاثیر ارسال لیست حق بیمه و پرداخت آن به صورت اینترنتی در کاهش هزینه های مالی سازمان تامین اجتماعی .
بررسی تاثیر ارسال لیست حق بیمه و پرداخت آن به صورت اینترنتی در کاهش خطای کارمندان سازمان.
بررسی تاثیر ارسال لیست حق بیمه و پرداخت آن به صورت اینترنتی در افزایش رضایتمندی مشتریان سازمان .
در حقیقت هدف تحقیق افزایش رضایت مندی ارباب رجوع و کاهش هزینه های مالی سازمان تامین اجتماعی خواهد بود

ضرورتهای تحقیق استفاده از تکنولوژی های روز دنیا جهت رضایت مندی هر چه بیشتر مشتریان سازمان تامین اجتماعی و کاهش هزینه های مالی سازمان خواهد بود

۸-در صورت داشتن هدف کاربردی بیان نام بهره وران(اعم از موسسات آموزشی و اجرایی و غیره):

بهره وران :
سازمان تامین اجتماعی در جهت کاهش هزینه های مالی
مشتریان سازمان ( شامل کارفرمایان و به تبع آن بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی )

۹-جنبه نوآوری و جدید بودن در تحقیق چیست ؟(این قسمت توسط استاد راهنما تکمیل شود.)

این گزارش با احتساب ویژگی های کلان اقتصادی در لبنان به بررسی عملکرد بخش کشاورزی و شناسایی برخی از مواردی که می تواند به منظور بهبود وضع این بخش اجرایی گردد پرداخته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد سیاست های اجرایی در این بخش بهبود وضعیت کشاورزی را به همراه نداشته است. به همین منظور اصلاح ساختار نظام برنامه ریزی و تجهیز سیستم اعتبارات، اقدامات بنیادی در زمینه اجرای پروژه های کشاورزی و توسعه زیرساخت های عمومی در این بخش توصیه شده است.

عملکرد کشاورزی و سیاست گذاری در لبنان

Chami Saade& I. Chatila(1994)

این کمیسیون چالش های موجود در بخش کشاورزی کشور تانزانیا را در بهره وری پایین زمین های کشاورزی، ناکارآمدی سیستم آبیاری، محدودیت سرمایه و عدم دسترسی به منابع مالی، ناکارآمدی ارائه خدمات، نامناسب بودن زیرساخت های روستایی، آفت زدگی و شیوع بیماری، فرسایش خاک و تخریب محیط زیست، فقدان مهارت و ضعف کارآفرینی تقسیم بندی می کند.

کشاورزی: نقش انقلاب سبز در بهبود بهره وری

کمیسیون ملی یونسکو در جمهوری متحده تانزانیا(۲۰۰۸)

در این گزارش اصل چالش های فراروی توسعه بخش کشاورزی در جنوب سودان بدین گونه مطرح شده است: محدودیت استفاده از تکنولوژی مناسب، کمبود نهاده های کشاورزی از جمله بذر، کود، نژادهای اصلاح شده و ابزارآلات کشاورزی، ضعف زیرساخت های روستایی، دسترسی محدود به بازار فروش، پایین بودن سطح سواد، فقدان خدمات مالی، ضعف تحقیقات کشاورزی، کیفیت ضعیف دام، فقدان خدمات بهداشتی و درمانی دام، نبود آب و مرتع کافی برای چرای دام، آفات و بیماری در بخش کشاورزی و دام، کمبود نیروی کار ماهر، نبود سیستم مناسب آبیاری، در این منطقه ظرفیت بخش دولتی در ارائه خدمات و اجرای سیاست های توسعه بخش ضعیف است و بخش خصوصی از قدرت لازم در مدیریت کسب و کار برخوردار نمی باشد.

گسترش فعالیت های کشاورزی و تامین امنیت غذایی در جنوب سودان

Margaret Brown&
Ahmed Sidahmed(2009)

در این تحقیق به چالش های دسترسی به اعتبارات پولی در بخش کشاورزی پرداخته شده و دسترسی ناکافی به منابع مالی را به عنوان مهمترین چالش جهت نوسازی بخش کشاورزی تلقی نموده است. در این بین مشارکت محدود بانک های تجاری و شرایط سخت اخذ وام برای کشاورزان خرده پا و نبود چارچوب های قانونی برای نظارت بر نهادهای تامین اعتبارات را مکانیسم بوجود آمدن این مشکلات در نظر می گیرد.

چالش های اعتباری بخش کشاورزی در کشور مالی

Kadidia Konare(2001)

در این گزارش تاثیر اجرای استراتژی های مختلف اصلاحات اقتصادی توسط دولت بر بخش کشاورزی در طول سه دهه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد اجرای سیاست ها موجب بی ثباتی بخش کشاورزی شده است و چالش های موجود در بخش کشاورزی نتیجه بی ثباتی سیاست ها، هماهنگی ضعیف سیاست ها، عدم شفافیت و سوء مدیریت در اجرای سیاست ها می باشد. در این گزارش توصیه می شود جهت توسعه همه جانبه بخش کشاورزی زمینه برای ایجاد دموکراسی پایدار و حکمروایی خوب فراهم گردد.

بررسی و تحلیل اثرات اصلاحات بر توسعه بخش کشاورزی نیجریه

Daniel S. Ugwu&
Ihechituru O. Kanu(2011)

در گزارش تهیه شده چالش های موجود در بخش کشاورزی بدین گونه مطرح شده است: ضعف بازارهای داخلی به دلیل قدرت پایین خرید و عدم دسترسی به بازارهای جهانی به دلیل سیاسیت های تجاری محدودکننده، آسیب پذیری چرخه تولید و فروش در کسب و کارهای کوچک مقیاس تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی، آفت زدگی، نوسانات قیمت و…، نرخ بالای بعد خانوار و تعداد نیروی کار بطوریکه حتی در مواقع برداشت محصول کشاورزان مجبور به فعالیت در سایر بخش های اقتصادی می شوند، تخصیص ناکافی کار به دلیل فقر کشاورزان، کوچک بودن مقیاس بازار فروش، ناکارآمدی تکنولوژی مورد استفاده در مزارع، محدودیت دسترسی به منابع مالی، خارج شدن بخش قابل توجهی از سرمایه برای تهیه وسیله امرار معاش، مشکلات تصدی زمین کشاورزی.

چشم انداز اقتصاد نهادی توسعه بخش کشاورزی در آفریقا

Johann F. Kirsten, Andrew R. Dorward,
Colin Poulton, and Nick Vink(2009)

تغییرات اقلیمی به دلیل ماهیت شکننده بخش کشاورزی در برابر آب و هوا تاثیر مستقیمی بر میزان تولیدات بویژه در کشورهای درحال توسعه دارد. این مقاله در پی آن است تا چالش هایی که بخش کشاورزی در عدم انطباق شرایط با تغییرات آب و هوایی مواجه است بررسی نماید. نتایج بدست آمده نشان می دهد عدم آگاهی کشاورزان ، فقدان بیمه گذاری محصولات، ضعف آموزش، کمبود زمین، محدودیت دسترسی به نهاده های کشاورزی و اعتبارات مانع از سازگاری بخش کشاورزی با تغییرات اقلیمی می شود.

چالش های سازگاری بخش کشاورزی با تغییرات آب و هوایی: مطالعه موردی جنوب شرقی نیجریه

A.A. Enete, A.N. Onyekuru(2011)

این گزارش نگاه به اثرات کلان اصلاحات اقتصادی بویژه سیاست حذف اعتبارات یارانه ای برای بهره برداران دارد. مدل نظری به دست آمده نشان از توسل کشاورزان به اعتبارات جایگزین از طریق اشتغال در سایر بخش های اقتصادی برای جبران حذف منابع یارانه ای در بخش کشاورزی دارد.

پیشبینی اثرات آزادسازی اقتصاد بر بخش کشاورزی غنا: پیوند تکنولوژی- بازار(مطالعه موردی:کشاورزی کوچک مقیاس)

Tsegaye Yilma, Ernst Berg and Thomas Berger (2004)

بخش کشاورزی در کامبوج مهمترین منبع درآمد و امرار معاش روستایی است. این درحالی است که سیاست های اجرایی در سال های اخیر در قالب استراتژی انقلاب سبز مشکلاتی را در بخش کشاورزی این کشور بوجود آورده است. استفاده از گونه های جدید کشاورزی، کشت فشرده، نوآوری های تکنولوژیک به علت سیاست های نامناسب تنها به کشاورزان مرفه سود رساند و بهره بردارن خرده پا را در حاشیه قرار داد.

بخش کشاورزی در کامبوج: روندها، فرایندها و نابرایری

Jan-Peter Mund(2010)

در این مقاله به بررسی تطبیقی نقش بهره وری کشاورزی در کاهش فقر عوامل موثر بر آن در سکونتگاه های روستایی کلیمانجارو و رووما پرداخته شده است. عقیده بر این است افزایش میزان بهره وری در بخش کشاورزی ارتباط مستقیمی با کاهش فقر دارد. تجزیه و تحلیل کارایی تخصیص کار خانوادگی نشان از وضعیت نامناسب بخش کشاورزی دارد. کمبود سرمایه و عدم وجود اعتبارات کافی برای خرید نهاده های کشاورزی از جمله مشکلاتی است که بازدهی بخش کشاورزی را کاهش داده است. در این تحقیق تقویت ترتیبات نهادی و ایجاد صندوق های اعتباری محلی به عنوان تور ایمنی جهت حمایت از بخش کشاورزی و افزایش بهره وری پیشنهاد شده است.

نقش کشاورزی در کاهش فقر تانزانیا:چشم انداز سکونتگاه های روستایی کلیمانجارو و رووما

Alexander Sarris, Sara Savastano, Luc Christiaensen(2006)

طبق این مدل، کیفیت عملکرد امتحان، ضرورتاً فقط به نقایص و کمبودهای توجهی مربوط نمی‌شود، بلکه نقص در رفتار مطالعه یا کمبود در مهارت‌های امتحان دهی، می‌تواند دلیل خوبی برای عملکرد ضعیف باشد. از این رو، عملکرد ضعیف افراد دارای اضطراب امتحان بالا، تا اندازه‌ای می‌تواند مربوط به شایستگی و صلاحیت انجام امتحان و تا حدی هم ناشی از ظرفیت عملکرد پایین و افکار نا مرتبط با تکلیف باشد.

شیوع اضطراب امتحان
بر اساس برآورد پژوهشگران، سالانه حدود ۱۰ میلیون دانش‌آموز در سطوح دبیرستان و ۱۵ درصد از دانشجویان دانشگاه‌های امریکا، اضطراب امتحان را تجربه می‌نمایند(هیل،۱۹۸۴).
اضطراب امتحان که نوعی اضطراب آموزشگاهی است، مشکلی شایع و بازدارنده است. بر اساس برآورد پژوهشگران، میزان شیوع اضطراب امتحان در دانش‌آموزان را ۱۰ تا ۳۰ درصد گزارش کرده‌اند (هیوز^[۵۷]،۱۹۸۸). این بررسی‌ها نشان می‌دهند که نمره‌های اضطراب امتحان در مدارس ابتدایی با افزایش سن بیشتر می‌شوند. به اعتقاد شوارزر^[۵۸](۱۹۸۴)، اضطراب امتحان بین سنین ۱۰ تا ۱۱ سالگی شکل گرفته، ثبات می‌یابد و تا بزرگسالی تداوم می‌یابد(به نقل از ابوالقاسمی و نجاریان، ۱۳۷۸).
در ادبیات تحقیق در مورد اضطراب امتحان تفاوت‌های معنا‌داری بین دو جنس، با چند استثناء گزارش شده است(توبیاس^[۵۹]، ۱۹۸۶).
اغلب گزارش شده است که رابطه منفی بین اضطراب و عملکرد تحصیلی برای زنان بالا‌تر از مردان است، این رابطه در مورد مولفه نگرانی “اضطراب امتحان” بیشتر از مؤلفه “هیجان‌پذیری” بوده است. در امتحانات شفاهی این رابطه بین اضطراب امتحان و جنس مشاهده شده است(توبیاس، ۱۹۸۶).
در بررسی‌های مختلف، تفاوت‌های معنا‌داری بین پسران و دختران گزارش شده است. چنین به نظر می‌رسد که دختران بیشتر از پسران اضطراب امتحان را تجربه می‌نمایند (اسپیل‌برگر و همکاران، ۱۹۷۶، ماریا و نیوآ^[۶۰]، ۱۹۹۰، ویلیامز^[۶۱]، ۱۹۹۶، به نقل از ابوالقاسمی و نجاریان، ۱۳۷۸). بست و استانفورد^[۶۲] (۱۹۸۳)، و مواموندا^[۶۳]، (۱۹۹۳) بیان می‌کنند که تفاوت جنسیتی در اضطراب، به خوبی با نقش‌پذیری جنسیتی تبیین می‌شود. زیرا دختران به پذیرش اضطراب و قبول آن به عنوان یک ویژگی زنانه تشویق می‌شوند و یاد می‌گیرند که به هنگام اضطراب، به طور منفعل تسلیم شوند. در حالی که پسران در مورد پذیرش اضطراب دفاعی برخورد می‌کنند، زیرا که آن را تهدیدی برای احساس مردانگی خود به حساب می‌آورند. پسران می‌آموزند که با اضطراب کنار بیایند و راه‌هایی برای مقابله با آن پیدا کرده و یا آن را انکار نمایند (ابوالقاسمی و نجاریان، ۱۳۷۸).
علایم و نشانه‌های اضطراب امتحان
با توجه به پژوهش‌های انجام شده تغییر در فشار خون، میزان ضربان نبض، ضعف، سرگیجه، آشفتگی معده، به هم خوردن ساعات خواب و آرامش، تغییر در میل به غذا، ترشح هورمون‌های آدرنالین و نور‌آدرنالین در ایام امتحانات، به ویژه در کودکان دارای اضطراب امتحان افزایش می‌یابد. هم‌چنین در دانش‌آموزان دارای اضطراب امتحان تپش قلب، پریدگی رنگ چهره، لکنت زبان، حرکات غیر ارادی دست و پا، تغییر صدا، لرزش بدن و صدا، تغییر دمای بدن، خشکی دهان، وتعرق، بارز است. ممکن است دانش‌آموزی برخی از علایم فوق را همراه با برخی از علایم شناختی داشته باشد(ابوالقاسمی، و نجاریان، ۱۳۷۸).
علایم و نشانه‌های اضطراب امتحان را می‌توان در چند مؤلفه جای داد.
۱-علایم شناختی
بخشی مهم از علایم شناختی اضطراب امتحان افکار و خود‌گویی‌های منفی است که قبل از امتحان، در حین امتحان و یا بعد از امتحان در ذهن شخص می‌گذرد(به عنوان مثال “من باید بالاترین نمره را بگیرم"، “هیچ سئوالی را بلد نیستم"، “دارم خودم را گول می‌زنم").
علایم شناختی دیگر عبارت‌اند از ناتوانی در سازمان‌دهی افکار، اشکال در تمرکز، افکاری نگران‌کننده در مورد بهتر عمل‌کردن دیگران و مقایسه خود با آنها، اشکال در خواندن یا فهم سئوالات، اشکال در به خاطر آوردن واژه‌ها و مفاهیم کلیدی به هنگام پاسخ‌دادن به سئوالات تشریحی و احساس خالی بودن سر یا وقفه ذهنی.
۲ - علایم عاطفی و هیجانی
جنبه‌های هیجانی اضطراب امتحان شامل احساساتی در ارتباط با موقعیت اضطراب‌زا است. این علایم عبارت‌اند از احساس دلهره، سراسیمگی، یأس، خشم، ترس، غمگینی و احساس آسودگی به محض پایان‌یافتن امتحان، گاه گریه‌کردن نیز به عنوان یک واکنش عاطفی در افراد دچار اضطراب امتحان دیده می‌شود.
۳-نشانه‌های رفتاری
همچون سایر حالات اضطرابی، در اضطراب امتحان نیز برخی نشانه‌های رفتاری به چشم می‌خورد، بیقراری، بازی‌کردن با انگشتان، با سرعت قدم‌زدن، تنش حرکتی، لرزش و حتی سوء مصرف دارو و مواد و رفتار‌ها‌یی که در نهایت نتیجه معکوس به همراه دارند از این قرارند.
۴-علایم و نشانه‌های فیزیولوژیک
بدن انسان به لحاظ فیزیولوژیک به استرس و اضطراب امتحان پاسخ می‌دهد. علایم بدنی و فیزیولوژیک عبارت‌اند از تعریق، خشکی دهان، اسهال، تکرر ادرار، افزایش ضربان قلب، احساس گیجی، کوتاه‌شدن تنفس، احساس دل‌به‌هم‌خوردگی، خیس‌شدن کف دست‌ها، سر‌درد، تنش عضلانی، تهوع، استفراغ، احساس ضعف یا از حال‌رفتن و لرزش.
سایر علایم و نشانه‌ها
علاوه بر نشانه‌هایی که در بالا به آن اشاره شد ممکن است افراد دچار اضطراب امتحان مسایل دیگری نیز داشته باشند. عملکرد ضعیف در امتحان با وجود فهم کامل مطالب در کلاس درس یا به هنگام مطالعه، باز‌خوانی مکرّر سئوالات امتحانی به منظور درک درست آنها، بدون جواب گذاشتن سئوالات و به خاطر‌آوردن پاسخ‌ها بلا‌فاصله پس از ترک جلسه امتحان از جمله مسایلی است که بسیاری از افراد دچار اضطراب امتحان از آن رنج می‌برند. برخی از این افراد با تمارض، مطرح‌کردن یک وضعیت اضطراری یا دلیل‌تراشی سعی می‌کنند امتحان ندهند یا آن را به تعویق بیا‌ندازند. و بالاخره ترس از نمره نیاوردن و احساس تنش مداوم حتی بعد از این که امتحان پشت سر گذاشته شده است، از جمله مسایل رایج دیگر به شمار می‌روند(جمعه‌پور، ۱۳۹۰).
عوامل موثر در بروز اضطراب امتحان
عوامل موثر در ایجاد اضطراب امتحان را می‌توان در یک طبقه بندی کلی به سه دسته عوامل فردی و شخصیتی، عوامل آموزشگاهی و اجتماعی، و عوامل خانوادگی تقسیم بندی کرد.
عوامل فردی و شخصیتی
عوامل فردی و شخصیتی موثر در ایجاد اضطراب امتحان عبارت از:
۱ – اضطراب عمومی: بین اضطراب امتحان و اضطراب عمومی که یک خصیصه و صفت شخصیتی است، رابطه وجود دارد.
۲ – جنسیت: یکی از مواردی که بسیار مورد تحقیق قرارگرفته، نقش جنسیت در تجربه اضطراب امتحان است. در بسیاری از مطالعات گزارش شده است که دختران نسبت به پسران سطوح بالاتری از اضطراب امتحان را گزارش می‌کنند(مهرابی زاده و همکاران، ۱۳۸۷).
۳- عزت نفس میزان ارزش و اعتباری است که یک فرد در زمینه‌های مختلف زندگی، به ویژه خانوادگی، تحصیلی، اجتماعی و جسمانی، برای خود قائل است. افراد دارای عزت نفس بالا، توانایی برخورد شایسته با امتحان و مشکلات آن را در خود می‌بینند، تحت تأثیر تغییرات محیطی قرار نمیگیرند و به توانایی‌های خود اطمینان دارند. در مقابل، افراد دارای عزت نفس پایین، به دلیل عدم اعتماد به توانایی‌های خود در موقعیت‌های اجتماعی، عملکرد ضعیفی را نشان می‌دهند. وقتی فرد خود را دست کم بگیرد و به توانایی‌های خود اعتماد نداشته باشد، در او اضطراب به وجود می‌آید.
۴- هوش: یک توانایی ذهنی و شناختی است که نقش عمده‌ای در کلیه رفتارها، فعالیت‌ها، اندیشه‌ها، عواطف و هیجان‌های انسان ایفا می‌کند(کاظمیان مقدم ،۱۳۸۹).
بین هوش و اضطراب امتحان رابطه معناداری وجود دارد. کودکان با سطح هوشی مختلف از نظر تجربه اضطراب امتحان متفاوت هستند. کودکان با هوش بالا، بهتر از همسالان با هوش متوسط یا پایین انطباق می‌یابند و همین امر باعث می‌شود که بر اضطراب خود غلبه یافته، راه حل مناسب را انتخاب کنند و واکنش مناسب نشان دهند؛ چنانچه در بعضی از مطالعات رابطه معکوسی بین اضطراب امتحان و هوش یافت گردیده است(بیر^[۶۴]،۱۹۹۱).
۵-ارزیابی شناختی: افرادی که افکار منفی و غیر واقع‌بینانه‌ای از خود دارند و یا افرادی که خود را انسان لایق و شایسته‌ای نمی‌دانند، و از توانایی‌های خود ارزیابی صحیح ندارند، و کسانی که از شکست می‌ترسند و نمره بالا نگرفتن را برابر با شکست می‌دانند، معمولاً اضطراب امتحان بیشتری را تجربه می‌کنند. همچنین، دانش آموزانی که دارای نمرات بالای اضطراب امتحان هستند، تنها با دیدن چند سوال اول در مورد کل امتحان قضاوت عجولانه‌ای دارند، در حالی که دانش آموزان دارای نمرات پایین اضطراب امتحان، قضاوت را تا آخر امتحان به تعویق می‌اندازند(شولتز و دیویس^[۶۵]،۲۰۰۰).
۶-خودکارآمدی: ادراکی است که فرد تصور می‌کند می‌تواند به طور موفقیت آمیزی رفتارهای لازم را برای ایجاد یک پیامد مطلوب و خوشایند انجام دهد(ساپ^[۶۶]،۱۹۹۹؛ به نقل از کاظمیان مقدم،۱۳۹۰).
افراد دارای اضطراب امتحان معمولاً سطوح پایینی از خود کارآمدی را دارند. فرد مبتلا به اضطراب امتحان احساس درماندگی می‌کند و نیز قادر نیست که رویدادهای امتحان را تحت کنترل و نفوذ خود در آورد(شانک^[۶۷]،۲۰۰۰).
افراد دارای خودکارآمدی بالا ،برخلاف افراد دارای خود کارآمدی پایین، قادر به مقابله بهتر با موانع موجود در امتحان هستند. سطوح بالاتر خود کارآمدی در افراد، به اضطراب امتحان کمتر منجر می‌شود و این موجب می‌شود که آن‌ها به توانایی خود اعتماد بیشتری کنند.
۷-عدم آمادگی: گاهی اضطراب امتحان به خاطر نداشتن آمادگی کافی برای امتحان دهنده است، به گونه‌ای که هر اندازه میزان آمادگی پایین‌تر باشد، اضطراب شدید تر خواهد بود.
۸-توجه و تمرکز: برخی صاحب نظران معتقدند که بازدهی و عملکرد دانش آموزان دارای اضطراب بالا، به میزان زیادی به کیفیت توجه و تمرکز آنان به هنگام امتحان مربوط می‌شود. فرد مضطرب، به علت توجه به تشویش و نگرانی‌های خود در ضمن امتحان، به محتوای اصلی توجه کمتری کرده و همین امر به عملکرد پایین وی منجر می‌شود.
۹-روش‌های نادرست مطالعه: گاهی اضطراب امتحان به خاطر صحیح نبودن روش مطالعه دانش آموز است. پژوهش‌های متعدد حاکی از این امر است که دانش آموزان دارای اضطراب امتحان بالا در مقایسه با دانش آموزان دارای اضطراب پایین، به طور معناداری کمتر از روش‌های علمی و درست مطالعه استفاده می‌کنند و در این زمینه مهارت کمتری دارند.
۱۰- انتظارات دانش آموزان: یکی از عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی، تصور و برداشت دانش‌آموزان از توانایی‌های خود در هر درس و انتظار موفقیت در آن درس است. افراد دارای اضطراب امتحان، به موقعیت‌های ارزیابی کننده با انتظارات بد بینانه پاسخ می‌دهند، اما افراد غیر مضطرب، در موقعیت‌های ارزیابی مشابه، با اطمینان و اعتماد بیشتر عملکرد تحصیلی خود را تسهیل می‌سازند.
۱۱-تعمیم تجارب امتحانی گذشته به موقعیت‌های امتحانی جدید: موقعیت‌ها و تجربه‌های ناموفق قبلی و تعمیم آن‌ها به موقعیت فعلی، منجر به ایجاد اضطراب می‌شود.
۱۲-آشنا نبودن دانش آموز با جلسه امتحان و نوع امتحان و نحوه سوالات: عدم آشنایی دانش آموز با شرایط امتحان و نحوه سوالات باعث ایجاد اضطراب در وی می‌شود(کاظمیان مقدم،۱۳۸۹).
عوامل آموزشگاهی و اجتماعی
از جمله عوامل آموزشگاهی و اجتماعی موثر در ایجاد اضطراب امتحان عبارت از:

1. 1. انتظارات معلمان: انتظارات مناسب و واقع‌گرایانه معلم از دانش آموز در پیشرفت تحصیلی او نقش مهمی دارد. نداشتن شناخت کافی از توانایی‌های وی، ممکن است شرایط نامطلوبی در کلاس درس و امتحان برای دانش آموز به وجود آورد. همچنین ممکن است انتظارت و توقعاتی را در معلم به وجود آورد که اگر خارج از توان دانش آموزان باشد، باعث بروز اضطراب در وی می‌گردد.

1. 1. رقابت: می‌توان تخمین زد که در کشور ما یکی از عوامل مهم اضطراب امتحان، رقابت نادرستی است که بین دنش آموزان وجود دارد و خواسته و ناخواسته، آگاهانه و ناآگاهانه توسط معلمان، خانواده و جامعه نیز بعضا مورد تشویق قرارمی گیرد.

1. 1. سیستم آموزشی حاکم بر مدارس: شیوه برخورد معلمان، مربیان و والدین، و ارزش بیش از حد قائل شدن برای امتحان و تأثیر سر نوشت سازی که برخی از امتحانات بر زندگی فرد دارد، عامل اساسی در ایجاد، شکل گیری و افزایش اضطراب امتحان است.

۴ - نوع درس: میزان اضطراب امتحان دانش آموزان، در همه دروس یکسان نیست. نتایج اغلب مطالعات (برای مثال، زاتس وچاسین^[۶۸]، ۱۹۸۵؛ تریون^[۶۹]،۱۹۹۰) حاکی از این است که اضطراب امتحان دانش آموزان در دروس اختصاصی و اصلی بیشتر از دروس عمومی است و از این مطلب می‌توان نتیجه گرفت که بین اضطراب امتحان و دشواری درس رابطه معناداری وجود دارد.
۵ – موقعیت و مراقبان امتحان: عامل موثر دیگر در بروز و یا افزایش اضطراب امتحان، محیط و موقعیت امتحان و مراقبان آن است. زمانی که دانش آموزان در یک موقعیت امتحان ناآشنا با مراقبان ناآشنا قرار می‌گیرند، اضطراب امتحان بیشتری را تجربه می‌کنند و عملکردشان پایین‌تر می‌آید. موقفت فیزیکی مکان امتحان، از نظر نور و صدا و… نیز نوع برخورد مراقبان با دانش آموزان در میزان اضطراب آنان موثر است.