جدول ۴-۲۶- ضریب رگرسیونیِ شخصیت نام تجاری و تعهد مستمر ۹۹
جدول ۴-۲۷- نتایج مربوط به اولویت بندی تأثیر شخصیت نام تجاری بر ابعاد متغیرهای اعتماد، دلبستگی و تعهد ۱۰۱
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل ۲-۱): تأثیر نام تجاری بر ارزش محصول ۱۸
شکل ۲-۲) : چهارچوب مفهومی ارزش ویژه‏ی نام تجاری از منظر پرفسور آکر ۲۳
شکل ۲-۳): تأثیر تصویر بر ارزش ویژه‏ی نام تجاری ۲۷
شکل ۲-۴): سه جزء اصلی تصویر نام تجاری ۲۹
شکل ۲-۵): عناصر ساخت نام تجاری شرکت ۴۴
شکل ۲-۶) شش قرارداد ساخت نام تجاری شرکت ۴۵
شکل ۲-۷): شش ضلعی نام تجاری ۴۷
شکل ۲-۸): وظایف رهبری نام تجاری ۴۹
شکل ۲-۹): فرآیندهای مدیریت دارایی نام تجاری ۵۲
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار ۴-۱: توزیع جنسیت ۸۰
نمودار ۴-۲: توزیع سن ۸۱
نمودار ۴-۳: توزیع تحصیلات ۸۲
نمودار ۴-۴: توزیع تأهل ۸۳
نمودار ۴-۵: توزیع نام تجاری ۸۴
نمودار ۴-۶: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر اعتماد به نام تجاری ۸۷
نمودار ۴-۷: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر دلبستگی ۸۹
نمودار ۴-۸: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر تعهد ۹۰
نمودار ۴-۹: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر اعتماد اعتباری ۹۱
نمودار ۴-۱۰: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر اعتماد صفاتی ۹۲
نمودار ۴-۱۱: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر دلبستگی رفتاری ۹۳
نمودار ۴-۱۲: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر دلبستگی نگرشی ۹۵
نمودار ۴-۱۳: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر تعهد عاطفی ۹۶
نمودار ۴-۱۴: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر تعهد هنجاری ۹۸
نمودار ۴-۱۵: تأثیر رگرسیونی متغیر شخصیت نام تجاری بر تعهد مستمر ۹۹

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تأثیر شخصیت نام تجاری بر اعتماد، دلبستگی و تعهد به نام تجاری در صنعت مواد شوینده بوده است که بدین منظور ۳۸۵ نفر از مصرف کنندگان مواد شوینده ای که از فروشگاه های زنجیره ای در سطح شهر تهران خرید می کنند به عنوان نمونه انتخاب و به پرسشنامه استاندار برگرفته از مقاله لوئیس و لومبارت (۲۰۱۰) پاسخ گفتند. در پایان نتایج به دست آمده از پرسشنامه های تحقیق به کمک آزمون رگرسیون خطی دومتغیره مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان داد که شخصیت نام تجاری بر اعتماد، دلبستگی و تعهد به نام تجاری در صنعت مواد شوینده تأثیر معنی داری (p<0/01) دارد.
کلید واژه ها: شخصیت نام تجاری، اعتماد، دلبستگی، تعهد به نام تجاری، صنعت مواد شوینده.
فصل اول
کلیات تحقیق

مقدمه

شاید متمایزترین مهارت بنگاه‏های حرفه‏ای، توانایی آنها در ایجاد، حفظ و نگهداری و توسعه‏ی علائم تجاری خود باشد(کاپفرر، ۱۳۸۵). با تشدید رقابت در تجارت و تغییرات سریع تکنولوژیکی و نیز افزایش قدرت و حق انتخاب مشتریان، موفقیت از آن شرکت‏هایی خواهد بود که قادر باشند به نحو شایسته‏تری انتظارات و ارزش‏های موردنظر مشتریان را درک و شناسایی کرده و به نحو مطلوب به آنها پاسخ دهند (وانگ و همکاران^[۱]، ۲۰۰۷).
نام تجاری به عنوان رکن و اساس بازی رقابتی امروز، عنصری است که باید به دقت ایجاد، تعریف و مدیریت شود تا سازمان و شرکت‏ها بتوانند با تکیه بر این ستون، سودآوری هرچه بیشتر را برای کسب و کار خود، رقم بزنند. لازم به یادآوری‏ست که ویژگی‏های برندها یا نام‏های تجاری بر رفتار مشتری تأثیرگذار است و دنیای تجارت امروز به استراتژی‏های برندگذاری نیاز دارد(جوانمرد، ۱۳۸۸). تا چند سال پیش دغدغه عمده شرکتها و موسسات در یافتن و جذب مشتریان بیشتر بوده است. در حال حاضرحفظ و راضی نگه داشتن مشتریان خود از اهم فعالیتهای کسب و کارهای موفق می باشد. این شرکتها همواره در جهت ارتقای رضایت مشتریان از محصولات/خدمات (شرکتهایشان) از هیچ کوششی فروگذار نبوده اند. در این راستا مفاهیمی همچون مدیریت بر مبنای رضایت مشتریان، مدیریت کیفیت فراگیر و … در شرکتها پیاده شده است.

همواره این شرکتها همچنین با اندازه گیری منظم شاخص رضایت مشتریان ضمن کنترل و ارزیابی عملکرد برنامه های خود، در تلاشند تا دل مشتریان را بدست آورده و آنها را از خودشان راضی نگه بدارند.
با توجه به موارد گفته شده، در این فصل به بررسی کلیات تحقیق پرداخته شده است. ابتدا مساله اصلی تحقیق بیان گردید و سپس اهمیت و ضرورت تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه به اهداف اساسی تحقیق و سوالات تحقیق، چارچوب نظری تحقیق و جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق، قلمرو تحقیق، موانع ومحدودیتهای تحقیق پرداخته شده و در انتها نیز واژه ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق تعریف شد.

بیان مسئله

در دنیای تجارت امروز که رقابت بین شرکت‏ها بسیار نزدیک به هم شده و هر شرکت می‏کوشد تا کالا یا خدمت خود را چنان ارائه دهد که از رقبا عقب نماند، توجه به مؤلفه‏های دیگری که بر انتخاب مشتریان اثر می‏گذارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از عمده‏ترین عوامل مؤثر بر انتخاب مشتری، تصویر ذهنی مشتری از نام تجاری موردنظر است. نام تجاری یا برند یکی از دارایی‏های نامشهود شرکت‏هاست که می‏تواند نقش عمده‏ای در رشد و قابلیت سودآوری آنها، در درازمدت داشته باشد. به خصوص آنکه برای نام تجاری از قوانین انحصاری خاصی نیز می‏توان بهره گرفت.
در واقع نام تجاری به عنوان حوزه‏ی قانونی‏ای عمل می‏کند که تولیدکننده‏ی محصول یا ارائه‏دهنده‏ی خدمت، می‏تواند در آن سرمایه‏گذاری کند. ضمن اینکه برندینگ و استفاده از نام تجاری می‏تواند تصمیم‏ گیری مصرف‏کننده را راحت‏تر کرده و همچنین اساسی برای ایجاد وفاداری به شرکت باشد.
به طور کل، یک نام تجاری نقش‏های مهمی ایفا می‏کند: متمایز کننده محصول و خدمت است، با مصرف کننده ارتباط برقرار می‏کند و به عنوان یک حوزه قانونی عمل می‏کند که تولید کننده می‏تواند در آن سرمایه گذاری نماید. نام تجاری مناسب به مشتری و کارکنان شرکت رضایت و اعتماد به نفس می‏دهد و می‏تواند آگاهی بازار از محصولات جدید را افزوده، ورود محصولات به بازارها را تسریع و در نهایت منجر به افزایش سهم بازار شود.
طبق تعریف فیلیپ کاتلر و انجمن بازاریابی آمریکا، نام تجاری یا برند عبارتست از؛ نام، عبارت یا اصطلاح، نشانه، علامت، نماد، طرح یا ترکیبی از آنها که هدف از آن معرفی کالا یا خدمتی‏ست که فروشنده یا گروهی از فروشندگان عرضه می‏کنند و بدین وسیله محصولات و خدمات خود را متمایز می‏کنند.
نام تجاری یا برند، نقش‏های مهمی ایفا می‏کند؛ از متمایزکننده محصول و خدمت گرفته تا برقراری ارتباط با مشتری و ایجادآگاهی بازار و افزایش سهم بازار. اما آنچه در انتخاب مشتری و به عبارتی موفقیت نام تجاری یک شرکت تأثیر دارد، در واقع همان تصویر ذهنی مشتری ست.
در طول دو دهه‏ی اخیر، نظر بسیاری از پژوهشگران رفتار مصرف‏کننده به این موضوع جلب شده است که افراد چگونه برای توصیف ایده‏آل‏های شخصیتی خود به انتخاب از بین برندها یا نام‏های تجاری می‏پردازند.
اصولاً انسان‏ها جهت فهم دنیای پیرامون خود و همچنین ارتباط برقرار کردن با بقیه از استعاره‏ها استفاده می‏کنند که یکی از این استعاره‏ها، استعاره‏ی انسان است. ما همواره سعی می‏کنیم جهت ارزیابی و بیان ویژگی‏های موجودات بی‏جان، با بهره گرفتن از استعاره‏ی انسان؛ به آنها صفات انسانی نسبت بدهیم.
پژوهشگران معتقدند؛ مشتریان صفات و ویژگی‏های شخصیتی گوناگونی را به محصولات نسبت می‏دهند که این موضوع سبب تعریف سرفصل جدیدی به عنوان شخصیت نام تجاری شده است.
شخصیت نام تجاری در واقع عبارت است از؛ همه‏ی ویژگی‏های انسانی‏ای که ما به نام‏های تجاری نسبت می‏دهیم. بر این اساس ممکن است به برخی نام‏های تجاری ویژگی‏هایی مثبت از قبیل باهوش، خوش‏قول، وفادار، بامزه و هیجان‏انگیز و غیره و یا ویژگی‏های منفی از قبیل بدسلیقه، بی‏ادب، شیّاد و غیره نسبت دهیم.
خانم جنیفر آکر (۱۹۹۷)، پنج اصل شخصیت نام تجاری را چنین بیان میدارد: صمیمیت، اشتیاق و هیجان انگیزی، شایستگی، فریبندگی و استحکام.
پژوهش‏های مختلف نشان می‏دهد؛ هرچه بین صفات شخصیتی افراد و نام تجاری، هماهنگی بیشتری وجود داشته باشد، احتمال انتخاب آن از سوی افراد بیشتر است.
دیوید آکر (۱۹۹۶)، شخصیت نام تجاری را هسته‏ی مرکزی و نزدیک‏ترین متغیر در تصمیم‏ گیری مشتری در هنگام خرید می‏داند. با توجه به توضیحات آمده و همچنین مؤلفه‏های مؤثر بر دنیای تجارت امروز که برای مشتری اهمیت ویژه‏ای قائل است، لازم است هر سازمانی جهت شناخت عمیق‏ترِ مصرف‏ کنندگانِ خود، از مفهومِ شخصیتِ نام تجاری بهره گیرد و به بررسی آن در ذهن مشتریان خود بپردازد.

2-10-2 آشنایی با موجک چندگانه

همانند موجک های اسکالر ، تئوری موجک های چندگانه نیز بر پایه ایده آنالیز چند رزولوشونه می باشد .تفاوت بین این دو در وجود دو یا تعداد بیشتری تابع مقیاس و موجک در سیستم موجک چندگانه می باشد . در حالیکه تنها یک مورد تابع مقیاس و تابع موجک در موجک اسکالر موجود می باشد .[29]
موجک های چندگانه ممکن است به عنوان یک کلیت از موجک اسکالر در نظر گرفته شده باشد . با این حال، برخی تفاوت های مهم بین این دو نوع از تبدیل چند رزولوشن وجود داشته باشد. به طور خاص، موجک اسکالر یک تابع مقیاس و موجک دارد ، در حالی که موجک چندگانه ممکن است دو یا چند تابع مقیاس و موجک داشته باشد . به طور کلی، تبدیل موجک چند گانه می تواند r تابع مقیاس r تابع موجک مرتبط داشته باشد. برای r=2 می توان توابع مقیاس و متعاقبا موجک را با بهره گرفتن از نشان گذاری برداری نوشت .

(2-24)
(2-25)
به طوریکه تابع چند مقیاسه و تابع موجک چندگانه نامیده می شوند . r=1 به موجک اسکالر مرتبط می باشد . برای موجک اسکالر فرمول های زیر باید برقرا باشند .
(2-26)
(2-27)
برای موجک های چندگانه ، {} و {} فیلتر هایی2×2 به صورت ماتریس می باشند .
(2-28)

(2-29)
و به ترتیب دنباله ای از فیلتر موجک و فیلتر مقیاس می باشند به طوری که و برای k =1 ,2

3-10-2 انگیزه به کار گیری از تبدیل موجک چند گانه

هر تبدیل خوب باید چندین ویژگی مهم را داشته باشد: تعامد، برای اطمینان از کاهش همبستگی ضرایب باند فرعی ; تقارن (به عنوان مثال فاز خطی) برای پردازش سیگنال های با طول محدود بدون افزونگی و مصنوعات و فیلتر با طول محدود برای بهره وری محاسباتی. با این حال، بسیاری از تبدیل موجک های اسکالر واقعی توانایی پردازش این خواص را به طور همزمان ندارند . برای دور زدن این محدودیت ها، موجک های چندگانه ارائه شده است که در آن این امکان میسر شده تا تعامد و تقارن با شل کردن^[58] محدودیت ثابت زمان با همدیگر وجود داشته باشد .
به بیانی دیگر از نقطه نظر پردازش تصویر نشان داده شده است که تبدیل موجک اسکالر نسبت به متد قدیمی تبدیل گسسته سینوسی مبتنی بر بلوک مزیت های زیادی دارد . اما برای ارائه عملکرد خوب در کاربرد های حوزه پردازش تصویر از قبیل نهان نگاری و فشرده سازی تبدیل موجک نیاز به فیلتری دارد که ترکیبی از ویژگی ها از قبیل ،تکیه گاه جمع و جور ^[59]، تعامد ، تقارن ، نظم فیلتر و لطیف بودنداشته باشد . با این حال امکانات طراحی برای موجک اسکالر محدود بوده و به طور ویژه اینکه به طور همزمان نمی تواند به تعامد و تقارن دست یابد . بدین ترتیب تبدیل موجک چندگانه گسسته برای پاسخگویی به این نیاز طراحی شده است . تبدیل موجک چندگانه گسسته با به کار گیری چندین فیلتر ، درجه بیشتری از آزادی را نسبت به موجک اسکالر سنتی فراهم کرده و بنابراین می تواند به طور همزمان تعامد ، تقارن و درجه بالایی از تقریب ^[60]را ارائه کند .

4-10-2 تبدیل موجک چندگانه

برای تجزیه یک سیگنال دوبعدی (تصویر ) الگوریتم یک بعدی بر روی هر بعد اعمال می شود ، بدین صورت که بر روی هر سطر به طور جداگانه تبدیل موجک چندگانه انجام داده و سپس این عمل را بر روی ستون های آن انجام می دهیم . نتیجه این عمل را می توانید در شکل زیر مشاهده کنید . [30]
شکل 2 - 22 تبدیل موجک چندگانه دوبعدی سطح یک [12]
به این نکته توجه داشته باشید که H₂L₁ شامل ضرایب پایین گذر از تابع مقیاس اول در راستای افق و ضرایب بالاگذر متعلق به تابع موجک در راستای افقی می باشد . مرحله بعدی از تجزیه این عمل را با قسمت ماتریس انجام می دهد .
یک مثال از تجزیه با موجک چندگانه GHM در شکل 23-2 الف نشان داده شده است . در مقایسه با تبدیل موجک اسکالر که در شکل 23-2 ب نشان داده شده است چهار زیر بلاک در قسمت گوشه ی ماتریس در حوزه موجک چندگانه مشاهده می کنید در حالیکه این مقدار در موجک اسکالر یک می باشد .
شکل 2 - 23 تبدیل موجک چندگانه در مقایسه با تبدیل موجک اسکالر

5-10-2 بانک فیلتر موجک های چند گانه

همانند موجک اسکالر، می توان تبدیل موجک چندگانه را با بهره گرفتن از نمایش بانک فیلتر توصیف کرد . برای موجک های چندگانه، این عمل به چند ورودی چند خروجی بانک فیلتر ، همانطور که در شکل (24-2)نشان داده شده تفسیر می شود .
شکل 2 - 24 مراحل ترکیب و تجزیه توسط موجک چندگانه [11]
مشابهه موجک اسکالر ، تجزیه سیگنال در موجک چندگانه توسط الگوریتم مالات ^[61]صورت می پذیرد .در موجک چند گانه بانک فیلتر پایین گذر و بالا گذر به صورتی ماتریسی می باشند ، این در حالی است که در موجک اسکالر این مورد به صورت برداری می باشد .با در نظر گرفتن این مورد سیگنال باید قبل از تجزیه مورد پیش پردازش قرار گیرد تا به صورت برداری در آید .

6-2-10 موجک های چندگانه متوازن در مقابل نامتوازن

لبرون^[62] و وترلی^[63] نشان داده اند در صورتی که فیلتر های چند مرحله ای اسکالر مرتبط با یک شاخه رفتار طیفی متفاوتی داشته باشند، برای مثال، در یک نمونه پایین گذر بوده و برای نمونه ای دیگر بالا گذر باشد، منجر به ایجاد یک کانال نامتوازن می شود که فرایند برداری سازی ^[64] را پیچیده می کند . فرایند برداریسازی بایستی منجر به کانال هایی شود که ترکیب ضرایب تقریب و جزئیات ، نوسانات شدیدی در سیگنال بازسازی شده از ضرایب زیر باند پایین گذر ایجاد می کند .
موجک های چندگانه نامتوازن برای جبران این مشکل نیاز دارند تا از فیلتر کردن قبل/ بعد سیگنال ورودی / خروجی استفاده کنند.این عمل برای تطابق سیگنال با عدم تعادل طیفی بانک فیلتر به کار گرفته می شود .
در طراحی موجک های چندگانه متوازن این نکته گنجاده شده است که یک سری کلاس های خاص از سیگنال های چند جمله ای بایستی توسط فیلتر پایین گذر حفظ شده و توسط فیلتر بالا گذر حذف شود . برای مثال ، به یک موجک چندگانه ، متوازن از درجه یک می گویند اگر فیلتر پایین گذر مرحله ترکیب ، سیگنال های ثابت را حفظ کند. به یک موجک چندگانه ، متوازن از درجه P می گویند اگر فیلتر پایین گذر مرحله ترکیب ، سیگنال های چندجمله ای گسسته از نظر زمان را با درجه کمتر از P را حفظ کند. اگر ترکیبات گذرپایین سیگنال های گسسته از لحاظ زمانی با درجه کمتر P را حفظ کنند به موجک چند گانه گفته می شود که با نظم شماره P متوازن شده باشد . توازن نیاز به پیش فیلتر کردن ورودی را رفع می کند . در نتیجه، موجک های چندگانه متوازن از موجک های چندگانه نامتوازن از لحاظ محاسباتی کارآمد تر می باشند . [11]

7-2-10 نسخه های پیاده سازی موجک چندگانه در کامپیوتر

از آنجا که موجک چندگانه در تحقیقات کمتری نسبت به موجک اسکالر به کار گرفته شده است نرم افزار قدرتمند متلب ^[65]جعبه ابزاری برای موجک چندگانه معرفی نکرده است واین یک چالش بزرگ برای محقیقین این حوزه می باشد . جعبه ابزار های مختلفی توسط محقیقن پیاده سازی و توسعه داده شده است. که در اینجا دو نمونه از آنها را معرفی می کنیم . [13 ]

دستوالعمل سازمان همکاری و توسعه اقتصادی

کتاب اقتصاد طرح های منابع آب

کتاب تحلیل اقتصادس طرح های کشاورزی

کتاب تحلیل اقتصادی طرح ها

دستوالعمل تدوین مطالعات توجیهی طرح های یونیدو

ارزشیابی طرح های صنعتی یونیدو

۱۹۵۱

۱۹۵۴

۱۹۵۸

۱۹۶۰

۱۹۶۸

۱۹۷۱

۱۹۷۲

۱۹۷۵

۱۹۷۸

۱۹۸۰

ماخذ : راهنمای تهیه گزارش توجیه طرح، ۱۳۸۰
نخستین بار در سال ۱۹۵۱ میلادی اولین دستورالعمل تهیه و تنظیم و ارزشیابی اقتصادی طرحهای عمرانیتوسط سازمان ملل متحد^[۱۰] انتشار یافت که تا پیش از این تاریخ، هیچ دستورالعمل و رهنمود جامعی برای کشورهای در حال توسعه در زمینه ارزیابی طرحهای سرمایه‌گذاری عمرانی ارائه نشده بود. پس از آن تا اوایل دهه ۱۹۶۰ چند دستورالعمل دیگر از سوی سازمان ملل متحد، مؤسسات پژوهشی و کارشناسان اقتصادی تهیه و تنظیم گردید تا اینکه یک خیزش جدی در این عرصه به وقوع پیوست. حاصل این تلاشها از سال ۱۹۵۱ تا ۱۹۸۰، چاپ دستورالعملها با راهنماهای متعدد برای تهیه و تنظیم و ارزشیابی طرحهای سرمایه‌گذاری عمرانی بود که مهَم ترین آنها عبارتند از (راهنمای تهیه گزارش توجیه طرح، ۱۳۸۰):

• دستور العمل سازمان ملل متحد -۱۹۵۱ (توسط سازمان ملل متحد انتشار یافت)

• دستور العمل استانفورد-۱۹۵۴ (موؤسسه پژوهشی استانفورد واقع درکالیفرنیا آمریکا اقدام به تهیه دستورالعمل مذکور نمود. )

• دستور العمل سازمان ملل متحد- ۱۹۵۸(توسط سازمان ملل متحد انتشار یافت)

• کتاب توسعه صنعتی – ۱۹۶۰(این کتاب را مورای. دی. برایس نوشته است)

• دستور العمل سازمان همکاری و توسعه اقتصادی -۱۹۶۸

• کتاب اقتصاد طرح های منابع آب- ۱۹۷۱ (نویسنده این کتاب ای. کوئیپر می باشد. )

• کتاب ارزشیابی اقتصادی طرحهای حمل و نقل- ۱۹۷۱ (نویسنده این کتاب هانس آدلر می باشد. )

• کتاب تحلیل اقتصادی طرحهای کشاورزی – ۹۷۲ (نویسنده این کتاب پرایس گی تیتگرمی باشد. )

• کتاب رهنمودهای ارزشیابی طرح یونیدو- ۱۹۷۲ (این کتاب توسط سازمان توسعه صنعتی ملل متحد انتشار یافت)

• کتاب تحلیل اقتصادی طرحها – ۱۹۷۵ (این کتاب توسط بانک جهانی منتشر گردید).

• دستور العمل تدوین مطالعات توجیهی طرحهای صنعتی- ۱۹۷۸ (این کتاب توسط سازمان توسعه صنعتیملل متحد انتشار یافت)

• دستور العمل ارزشیابی طرح­های صنعتی- ۱۹۸۰(این کتاب توسط سازمان توسعه صنعتی ملل متحد انتشار یافت)

دستورالعمل ارزشیابی طرح­های صنعتی ۱۹۸۰که توسط یونیدو^[۱۱] منتشر گردید، حاصل کار مشترک کارشناسان سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(یونیدو) و مرکز توسعه صنعتی کشورهای عرب می‌باشد و در مقدمه آن ذکر گردیده است که هدف نویسندگان کتاب این بوده که روش ساده و قابل فهم و عملی برای ارزشیابی طرح با عنایت به وضع اطلاعات و محدودیتهای موجود در کشورهای در حال توسعه ارائه نمایند.
از اواسط دهه ۸۰ سازمان و تشکیلات بانک جهانی و مؤسسه توسعه اقتصادی وابسته به آن مورد تجدیدنظر ‌قرار گرفت و تعداد زیادی از کارشناسان و صاحب‌نظران فنی خود را در امور طرحهای عمرانی بازنشسته و به جای آنان کارشناس اقتصاد کلان استخدام نمود و از ظرفیت و امکانات و نوآوریهای خود در زمینه تدوین و ارزشیابی طرحهای عمرانی کاست. از سال ۱۹۸۴ به بعد دوره‌های آموزشی ارزشیابی طرحها به ندرت تشکیل گردید و اولویت و اهمیت خود را از دیدگاه بانک جهانی از دست داد و فرض بر آن بود که سایر مؤسسات این کار را دنبال خواهند نمود. این موضوع باعث گردید که در دو دهه ۸۰ و ۹۰ در زمینه تدوین و ارزشیابی طرحهای عمرانی نظرهای تازه‌ای ارائه نگردد و آنچه که مطرح شده عملاً حول نظریات ارائه شده قبلی بوده که مهم ترین آنها عبارتند از(راهنمای تهیه گزارش توجیه طرح، ۱۳۸۰):

• تحلیل اقتصادی طرحهای کشاورزی-۱۹۸۲

• ارزشیابی و مدیریت طرح- ۱۹۸۳

• ارزشیابی طرح ۱۹۸۸

• ارزشیابی طرح برای کشورهای در حال توسعه- ۱۹۹۰

• ارزشیابی اقتصادی طرح ها- ۱۹۹۶

• اقتصاد تحلیل طرح- ۱۹۹۷

• اقتصاد تحلیل طرح، رهنمودی برای دست اندرکاران، ویلیام آ. وارد – باری جی. ورن – ویلیام اچ. دوسیلوا، بانک جهانی ۱۹۹۷

• نرم افزار کامفارIII^[12]: نسخه ۱کامفار سال ۱۹۸۳ و نسخه ۱٫ ۱ آن در نوامبر ۱۹۸۴ به بازار عرضه شد و به دلیل استقبال از آن؛ نسخه ۲ و ۲، ۱ آن در سال‎های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۹ ارائه گردید و نسخه ۳ آن در سال ۲۰۰۴ توسط یونیدو وارد بازار گردید(راهنمای کاربردی نرم­افزار تخصصی کامفار III، ۱۳۸۴).

۲-۱-۵- ارزیابی طرحهای سرمایه‌گذاری
منظور از ارزشیابی یک طرح، دقیقاً انتخاب معیار و استاندارد مطلوب و کاربرد آن برای ارزشیابی است. ضرورت ارزیابی از کمبود منابع موجود سرچشمه می‌گیرد، زیرا اگر منابع زیادتر از نیاز در اختیار باشد دیگر لزومی به ارزیابی نیست. در انجام مطالعات توجیهی یک طرح، چهار جنبه زیر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد(اسکونژاد، ۱۳۸۰) :

• ارزیابی بازار

اصطلاح وهابیسم، از آغاز جنگ داخلی در تاجیکستان، در مطبوعات روسیه رواج یافت. در آن زمان روزنامه «مسکو سکید نمی ستی» نوشت: یک گروه از مسلمانان که خبرنگاران آن ها را وهابی می نامند، به تخریب مسجدی در دامنهی رشته کوه های پامیر، به علت عدم جهت یابی درست به سمت مکه و وجود یک چراغ که بازمانده زرتشت، دین پیشین مردم این منطقه بود، اقدام کردند و اسلام حنیف خواستار علامت گذاری قبلهی مساجد به سمت مکه بوده و عدول از قوانین الهی را که توسط پیغمبر برای مسلمانان ارسال شده، جایز نمیداند. در مناطق آسیای مرکزی و قفقاز شمالی که اسلام صوفی رایج بوده و خصوصیت محلی دارد، جنبش نوسازی تحت عنوان وهابیسم ایجاد شده است. مروج افکار وهابیت در منطقه، واعظانی هستند که از بعضی کشورهای عربی و اسلامی به منطقه آمده اند. نخستین پیروان آن ها یا جوانانی هستند که پس از شروع پرسترویکا از امکان تحصیل در مراکز الهیات خارج کشور برخوردار شدهاند یا جوانانی هستند که به دلایل شخصی یا اجتماعی، با سیستم تقسیم قدرت، نفوذ، حیثیت و ثروت در جامعه مخالفند.^[۳۹۶]

بسیاری از نویسندگان که در مورد علل پیدایش وهابیت در کشورهای مستقل مشترک المنافع تحقیق می کنند، به نقش عربستان در حمایت و تأمین بودجهی جنبش وهابیت اشاره می کنند. در ابتدای تشکیل این کشورها، هزینه تعمیر و احداث مساجد، آموزش ابتدایی اسلامی، اعزام دانشجویان به دانشکده های مذهبی خارجی، انتشار کتب اسلامی، آموزش زبان عربی و اعزام مسلمانان برای انجام مراسم حج، توسط عربستان تأمین شده است، به همین دلیل برخی نویسندگان مدعی هستند که جنبش وهابیت تنها با کمک های عربستان شکل گرفته است. رهبران منطقهی آسیای مرکزی و قفقاز، بارها نگرانی خود را نسبت به تلاش وهابیت جهت تحکیم مواضع خود در منطقه اعلام کردهاند و رسانه های گروهی، هر روز در مورد فعالیت آن ها در جمهوری تاجیکستان و ازبکستان مطالب زیادی می نویسند. در حقیقت می توان این گونه نتیجه گیری کرد که رشد وهابیت، پاسخی به اوضاع آشفتهی اقتصادی و اجتماعی کشورهای منطقه است.^[۳۹۷]
۳-۳-۲ بررسی فعالیت حزب التحریردر پاکستان
برای پاکستان دسترسی به آسیای مرکزی جز از طریق تثبیت شرایط سیاسی- نظامی- امنیتی – افغانستان امکان پذیر نبود. شرایط تقویت نیروهای اسلامی از دوران اشغال افغانستان ذخایر مناسبی را برای ارتش پاکستان و سازمان اطلاعاتی آن ارائه کرده بود تا «طالبان » را در افغانستان مستقر سازد. اقدامی که مورد حمایت آمریکا قرار داشت تا مهار و سد بندی جمهوری اسلامی ایران را پیش ببرد.^[۳۹۸]
فعالیت های آن در پاکستان در عمل در نوامبر سال ۲۰۰۰ آغاز شد. هر چند مدعی است که همیشه اعضایی در پاکستان داشته است، اما بنیانگذاران آن اغلب پاکستانی هایی بوده اند که در کشورهای دیگر اقامت داشته اند.
حزب التحریر پاکستان مانند اکثر شعبه های آن کوچک و پنهان کار است. این گروه از سازماندهی هرموار برخوردار است. در رأس هرم، امیر پاکستان قرار دارد که هویت او نامشخص است. تنها به یک عضو یعنی سخنگوی اسمی حزب، نوید بات، اجازه داده شده تا نام و نقش خود را افشا کند.
پافشاری بر استقرار یک دولت کاملاً اسلامی که شریعت در آن به طور کامل و به سرعت اجرا شود، حزب التحریر را از دیگر احزاب اسلامی پاکستانی، مانند بخش هایی از مجلس عمل متحده جدا می سازد. این حزب در قبال دریافت سهمی از قدرت سیاسی به دنبال مصالحه بر سر ایجاد یک دولت اسلامی است. با وجود این حزب التحریر پاکستان از ابزار صلح آمیز برای گسترش پیام خود استفاده کرده است. این ابزار عبارتند از جزوات، کنفرانس ها، سمینارها و دروس(سخنرانی های مذهبی). اعضای حزب به تبلیغ ایدئولوژی آن به صورت فردی نیز می پردازند و اغلب در مراکز شهری فعالیت می کنند. حزب طبقه ی متوسط و تحصیل کرده شهری را هدف قرار گرفته است و مناطق روستایی، که در راستای اهداف سیاسی آن از قابلیت اندکی برخوردار هستند را نادیده می گیرد. حزب به طور خاص توجه خود را به ” سازندگان افکار عمومی” معطوف نموده است، یعنی افرادی مانند روزنامه نگاران، معلمان، وکلا، اعضای اتحادیه های تجاری و متخصصان مذهبی. حزب معتقد است که این افراد از توانایی فراوانی برای تأثیرگذاری بر عموم مردم برخوردار هستند.^[۳۹۹]
بر طبق نظر برخی از اعضای حزب التحریر، روابط حزب با دولت ژنرال پرویز مشرف در ابتدا دوستانه بود. از قرار معلوم برخی نهادهای اطلاعاتی پس از آن که حزب تصمیم گرفت تا حضور خود را در پاکستان را علنی سازد، آن را تشویق کردند تا دفتری برپا کند. اما پلیس پس از اولین تظاهرات عمومی این حزب، این دفتر را در ۲۶ اکتبر سال ۲۰۰۱ پلمب کرد. پلیس پس از برگزاری چندین تظاهرات عمومی تعدادی از اعضای حزب را دستگیر کرد که همگی آن ها آزاد شدند. اما دولت به طور رسمی فعالیت حزب التحریر را ممنوع نکرد و نیازی به اقدامات شدیدتر را احساس نمی کند، زیرا حزب به وضوح در انجام هرگونه مبارزهی قابل توجه شکست خورد.
بر طبق گفتهی احمد رشید، روزنامه نگاری که جنبش مذکور را مورد بررسی قرار داده است، حزب به دو علت تأثیر اندکی بر پاکستان داشته است. دلیل اول آن است که این حزب در آسیای مرکزی از فقدان هر گونه رقیب سود برده است، اما در پاکستان با چندین حزب با سابقه مانند جماعت اسلامی رقابت می کند که مخاطبان یکسانی را هدف گرفته اند؛ یعنی طبقات تحصیل کرده. دوم آن که به علت وجود اقلیت مهم، متعصب و قابل توجه شیعه، اسلام در پاکستان از ماهیتی فرقه ای برخوردار است و این پدیده ای است که در آسیای مرکزی وجود ندارد. « از آنجا که حزب التحریر پاکستان از نگرش فرقه ای برخوردار نیست، بنابراین بعید است در این کشور به موفقیت برسد.»^[۴۰۰]
با وجود این، شاید مهمترین نکته این باشد که حزب التحریر از جلب نظر ارتش پاکستان خودداری کرده است و این در حالی است که حمایت و پشتیبانی ارتش این کشور به احزابی مانند جماعت اسلامی و جمعیت علمای اسلام کمک کرده است تا پایگاه سیاسی خود را ایجاد کرده و آن را گسترش دهند. حزب التحریر که دستور کار پان اسلامیسم دارد، چندان چیز مهمی برای ارائه به ارتش ندارد. بالعکس، هدف آن برقراری خلافت و مخالفت با حکومت ارتش به همین علت، آن را در میان متحدان بالقوه مذهبی خود منزوی نموده است و حزب را از حمایت ارتش محروم کرده است. این احتمال وجود دارد که حزب التحریر همچنان در حاشیهی سیاسی پاکستانی ها باقی بماند.
۳-۳-۳ حضور طالبان در افغانستان
حضور ارتش سرخ در افغانستان و حمایت همه جانبهی اتحاد شوروی از دولت وابسته به خود در کابل – در چارچوب کلیشه های دوران جنگ سرد- آمریکا را به حمایت از نیروهای اسلام گرا سوق داد. مدارس مذهبی در پاکستان با حمایت گستردهی دولت عربستان سعودی و کشورهای حوزهی خلیج فارس در این راستا مورد توجه قرار گرفت. در دوران جهاد علیه نیروهای کمونیست مستقر در کابل و مبارزات آنان، تحصیل کودکان افغانی در مدارس مذهبی از جاذبهی بسیار برخوردار شد. ^[۴۰۱]
این مدارس که کودکان دچار محرومیت شدید افغان را پذیرا می شدند، به ترویج مباحث تفرقه انگیز سیاسی می پرداختند. حجم عظیم مشکلات افغان های پناهنده در پاکستان این فعالیت ها را تحت تأثیر قرار می داد. طلبه هایی که در این مدارس تحصیل می کردند در شرایط بسیار دشوار اقتصادی- اجتماعی قرار داشتند.^[۴۰۲] وضعیت پر مشقت آنان در پاکستان و اردوگاه های پناهندگان زمینه را برای پذیرش آموزش های سرشار از تفرقه و نفرت فراهم آورده بود.
نیروهای سیاسی پاکستان نیز در این مدارس فعالیت خود را گسترش دادند. «جمعیت العلمای اسلامی پاکستان» و «جماعت اسلامی » هر یک در چارچوب دیدگاه ها و اهداف خود به اعمال نفوذ در این مدارس پرداختند. اختلاف نظر گروه های مذهبی سیاسی پاکستان به این مدارس راه یافته بود. از سپتامبر ۱۹۹۶ طالبان ( فارغ التحصیلان و طلبه های مدارس مذهبی پاکستان) با کمک سازمان اطلاعاتی ارتش پاکستان( آی اس آی) و حمایت کامل آمریکا تلاش برای سیطره بر افغانستان را گسترش دادند. طالبان با وعده ی ایجاد و تثبیت امنیت در افغانستان که شرط ضروری دسترسی پاکستان به آسیای مرکزی بود، فعالیت خود را گسترش دادند و اقدامات نظامی وسیعی را تحقق بخشید.^[۴۰۳]
در طول سالیان جهاد که آمریکا تقویت « بنیادگرایی اسلامی » را برای تضعیف اتحاد شوروی در افغانستان مورد توجه قرار داده بود، با توجه به فراملی بودن این ایده ها افراد و گروه هایی از دیگر کشورهای اسلامی به افغانستان رفتند. بن لادن فرزند یکی از ثروتمندان عربستان سعودی یکی از آنان بود.^[۴۰۴]
ظهور طالبان در افغانستان به عنوان یک گروه بارز بنیادگرایی اسلامی در همجواری منطقهی آسیای مرکزی، منطقهی مذکور را به شدت متأثر نموده است. در این میان اشتراکات بالای قومی، مذهبی این دو منطقه در جریان تأثیر پذیری نقش بالایی داشته است. بنابراین افغانستان نه تنها مرز مشترک با این جمهوری ها دارد بلکه پیوندهای اقتصادی نزدیکی با این جمهوری ها داشته است.
پیامدهای ظهور طالبان برای کشورهای آسیای مرکزی عبارت بودند:
الف. صدور ایدئولوژی اسلام افراطی به این منطقه
ب. رشد تروریسم و حمایت از سازمان های افراطی در آسیای مرکزی
ج. رشد مسئلهی اقلیت های قومی
د. قاچاق مواد مخدر و اسلحه
ه. تهدید های نظامی و افزایش تنش ها^[۴۰۵]
بنابراین تفکر طالبانیسم در دو جمهوری تاجیکستان و ازبکستان به دلیل هم مرزی از جانب این جمهوری ها به قرقیزستان رواج یافت و به الگوهای اسلامی منطقه به خصوص جنبش اسلامی ازبکستان تبدیل شد که در منطقه شاهد همکاری آن با جنبش اسلامی ازبکستان هستیم. علت روانه شدن گروه های طالبان بعد از ۱۱ سپتامبر به دلیل حملهی آمریکا به افغانستان یکی قرابت جغرافیایی با آسیای مرکزی و دیگر زمینه های مناسب ایدئولوژی موجود در سطح منطقه بوده است.^[۴۰۶]
ثبیت حاکمیت طالبان در افغانستان شرایط مناسبی را برای ایجاد واحد های آموزشی برای نیروهای شبه نظامی اسلامی در آسیای مرکزی، به ویژه حرکت اسلامی ازبکستان فراهم آورد. ازبکستان بالقوه دارای ظرفیت قابل توجهی برای گسترش تمایلات بنیادگرایی اسلامی بوده، که در منطقهی فرغانه در شهرهای اندیجان و نمنگان شواهد گوناگونی از آن ظاهر شده بود.^[۴۰۷] اسلام کریم اف همواره پس از استقلال ازبکستان مجدانه با توسعهی فعالیت های سیاسی اسلامی مقابله کرده است. جنگ داخلی تاجیکستان زمینهی مناسبی را برای تقویت و گسترش فشارهای سیاسی برای او فراهم کرد. در پی انفجار بمب در فوریهی ۱۹۹۶ در تاشکند، اسلام کریم اف فشار بر نیروهای مسلمان را تشدید کرده بود.
با تشدید فشار علیه مسلمانان بسیاری از آنان به ویژه بنیادگرایان مسلمان، به جمهوری های همسایه و افغانستان گریختند. با گروگان گرفتن تعدادی از کارکنان ژاپنی در قرقیزستان این فعالیت ها ابعاد منطقه ای وسیع تری یافت و بر شدت نگرانی از توسعهی اقدامات خشونت ها افزود.^[۴۰۸] ماهیت فعالیت های مذهبی در تعدادی از شهرها سبب افزایش نگرانی های دولت قرقیزستان بوده است. از دوران اجرای پرسترویکا و گلاسنوست در زمان گورباچف، درهی فرغانه که از قرقیزستان تا ازبکستان و تاجیکستان امتداد یافته، شرایط مناسبی را برای گسترش احساسات مذهبی ارائه کرده است. تجربهی جنگ داخلی تاجیکستان شرایط را برای رویارویی نخبگان سیاسی منطقه با توسعهی فعالیت بنیادگرایان اسلامی هموار ساخت. در همهی جمهوری های منطقه قوانین اساسی غیر دینی به تصویب رسیده، که فعالیت سیاسی نیروهای مذهبی و اسلام گرایان را ممنوع ساخته است.^[۴۰۹] در واقع توسعهی طالبان گرایی در افغانستان فرصت مناسب را در اختیار رهبران غیر مذهبی منطقه قرار داد و سرکوب آنان را سهل تر ساخت.
در مورد رابطه حزب التحریر و تأثیر پذیری آن از طالبان ( هر دو جزء گروه های بنیادگرای اسلامی سنی محسوب می شوند.) می توان گفت برخی از گزارش های تأیید نشده، از برگزاری جلساتی بین رهبران حزب التحریر، جنبش اسلامی ازبکستان و طالبان حکایت دارد؛ محتوای چنین جلساتی نامعلوم است. رهبر حزب التحریر در اندونزی، اسماعیل یوسانتو مدعی است که حزب ایدهی رهبری جنبش ایجاد خلافت از سوی ملاعمر، رهبر طالبان را با وی مورد بحث قرار داد، اما ملا عمر، به جز افغانستان به هیچ چیز دیگری علاقمند نبود. همچنین تفاوت های اعتقادی قابل توجهی بین حزب التحریر و گزارش نو- وهابی که طالبان، القاعده و گروه های مشابه در آن سهیم هستند، وجود دارد. وهابی های آسیای مرکزی و برادران آنان در حزب التحریر ارادتی نسبت به هم ندارند، آنان نظرات یکدیگر را رد می کنند و هر یک معتقد است که دیگری در مورد مسائل بنیادی اعتقادی، کاملاً در اشتباه است؛ چشمگیرترین اختلاف دو طرف بر سر پذیرش برخی احادیث معین است. عمده ترین وب سایتی که بر ضد حزب التحریر فعالیت می کند توسط وهابی ها اداره می شود. در این وب سایت طالبان مورد ستایش قرار می گیرد و اعضای حزب التحریر « نوگرایانی غیر مذهبی» توصیف شده و عقایدشان رد می شود.^[۴۱۰]
۳-۳-۴ تغییر موازنهی قدرت نظام بین الملل در پرتو رخداد ۱۱ سپتامبر و حضور آمریکا در منطقه
نظریهی تغییر موازنهی قدرت نظام بین الملل آن هم در پرتو رخداد ۱۱سپتامبر، این گونه به نظر می رسد که این رخداد تروریستی در مقام یک علت خارجی نقش ویژهای را در به وجود آمدن پدیده بنیادگرایی برخی ازجمهوری های آسیای مرکزی بازی کرده باشد. رخداد تروریستی۱۱ سپتامبر موجب انتقال فرایند قدرت آمریکا از فرا آتلانتیک به خاورمیانه و اوراسیا شد. آن چه پای آمریکا را به حوزهی قفقاز و آسیای مرکزی باز کرد مبارزه با تروریسم و حفاظت ازنظم موجود نظام بینالملل بود. از دیگر سو غرب به ویژه آمریکا در موج جدید تحولات پس از۱۱ سپتامبر به این جمع بندی رسیده بود که موضوع همسویی این کشورها و نیز بحث مهندسی، اجتماعی و سیاسی این کشورها با منافع آمریکا از اولویت خاصی برخوردار است و امکان تثبیت منافع غرب در درازمدت بدون مداخلهی آمریکا در نظام سیاسی این جمهوری ها ممکن نیست. طبیعی بود که برای این رفتار مداخله جویانهی آمریکا آن هم در پس رخداد ۱۱ سپتامبر پاسخی یافته شود. در حقیقت، جریان بنیادگرایی پیوسته خود را در مقابل استعمار و سرمایه داری می دید.^[۴۱۱] که در پس رخداد تروریستی ۱۱ سپتامبر چهرهی جدید خود را نشان می داد و فقط با راهبرد تقابلی می توانست به مقابله با آن برخیزد. در این راستا، موج جدید بنیادگرایی جمهوری های آسیای مرکزی بخشی از راهبردهای تقابلی در مبارزه با این جریان نوظهور بود و آنتی تز رفتار مداخلانه جویانه آمریکا شناخته شد که درآغاز هزارهی سوم درکسوت یک استعمار و سرمایه داری جدید ظهور کرده بود. به این ترتیب رفتار مداخله جویانهی آمریکا نقش دشمن مشترک نیروهای سیاسی و اسلام گراها را در جمهوری های آسیای مرکزی بازی کرد و به نوبهی خود موجب شد که بنیادگرایی در کنار روند بطئی جریان دموکراسی وجهی ازگفتمان نظام سیاسی جمهوری های آسیای مرکزی باشد.^[۴۱۲]
حملات تروریستی القاعده در آمریکا زمینه را برای فعالیت رهبران جمهوری های آسیای مرکزی علیه بنیادگرایان مسلمان مهیاتر ساخت. آن ها که در سال های پس از فروپاشی برای تقویت اقتدار متمرکز خود بسیار کوشیده اند، با بهره گیری از هراس گسترش اقدامات تروریستی در جهان، نابودی کامل نیروهای اسلام گرا را هدف قرار دادند. اسلام کریم اف حتی در دوران پیش از سلطه ی طالبان بر افغانستان، از طریق تقویت ژنرال عبدالرشید دوستم سعی در محدود کردن فعالیت های اسلام گرایان را شدت بخشید. ژنرال دوستم در جریان جنگ داخلی تاجیکستان از ایجاد اردوگاه های آموزشی برای مخالفان دولت دوشنبه با قدرت جلوگیری کرده بود.^[۴۱۳] پس از آن نخبگان بنیادگرای ازبک کوشیده بودند، در برابر نفوذ دوستم به سازماندهی مخالفان تاجیک و ازبک در افغانستان بپردازند و با بهرهگیری از نیروهای آنان به مقابله با رهبران غیر دینی ازبکستان اقدام کنند.
در واقع آسیای مرکزی به عنوان یک زیر سیستم منطقه ای از مهمترین حوزه های متأثر از تحولات ناشی از حملات ۱۱سپتامبر است. یکی از مهمترین ویژگی های جهان پس از ۱۱ سپتامبر، افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه و دستیابی به پایگاه هوایی « خان آباد» در ازبکستان، « مناس» در قرقیزستان و پایگاه هوایی تفلیس در گرجستان و انجام مانورهای متعدد امنیتی و نظامی به بهانهی مبارزه با تروریسم برای اولین بار پای نظامیان آمریکایی را به حضور دائمی در آسیای مرکزی و قفقاز باز کرد. در این میان آسیای مرکزی به دلیل نزدیکی جغرافیایی به افغانستان و ثانیاً به دلیل استعداد ظهور گروه های مشابه القاعده در آن مورد توجه قرار گرفت.
جورج دبلیو بوش اعلام کرد: جنگ ما علیه تروریسم با القاعده شروع می شود اما پایان نخواهد یافت تا زمانی که تمامی گروه های تروریستی با قابلیت فعالیت جهانی، مشخص، متوقف و نابود شوند. منافع امنیتی آمریکا اقتضاء می کند که از افغانیزه شدن آسیای مرکزی و تولد گروه های تروریستی با اهداف فرامرزی و تهدید ثبات مناطق همجوار جلوگیری کنند.^[۴۱۴]
دخالت آمریکا بعد از ۱۱ سپتامبر ناآگاهانه به گسترش بنیادگرایی اسلامی کمک می کند. مهمتر از آن این که، این گروه های افراطی از جمله حزب التحریر، به دلیل تفاوت به جای تمرکز ویژه بر تحولات محلی و ظالمان داخلی، هدف هایی فراسوی آسیای مرکزی را نشانه می گیرند. افزایش گروه های افراطی در درهی فرغانه به نحو روشنی مشهود بوده است. گروه هایی همچون تبلغ (ماموریت)، اوزون سوکول (ریش بلند)، عدالت اویوشماسی (جامعه عدالت)، اسلام لشکرلری(جنگجویان اسلام)، توبه (ندامت) و نور (پرتو نور) وجود دارند. اما پیشرفت بسیار کندی در داخل منطقه داشته اند. معمولاً، این گروه ها کوچک و منزوی بوده و تهدید فوری را به ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان تحمیل نمی کنند. در مقابل حزب التحریر یک جنبش بین المللی و مهمترین سازمان اسلام گرای افراطی است که در آسیای مرکزی اقدام می کند. عقیدهی حزب التحریر، نه تنها رژیم های درهی فرغانه بلکه ایالات متحده را به عنوان نخستین هدف دشمنی آنان، نگران ساخته است.^[۴۱۵] علت این دشمنی را می توان یکی از راهبردهای ایالات متحده در جهت مهار اسلام گرایی و جلوگیری از اسلام خواهی، برای تحقق اهداف و دغدغه های امنیتی در آسیای مرکزی پس از فروپاشی اتحاد شوروی دانست.
به نظر برخی کارشناسان منطقه سیاست مسالمت آمیز حزب برای آمریکا مرگبار است. این امر منجر شده که به عنوان یک تهدید منافع در آسیای مرکزی به آن توجه کند. و به بهانهی رخداد ۱۱ سپتامبر و مبارزه با تروریسم، سران این جمهوری ها را در سرکوب این گروه ها تشویق کند. ایالات متحده تهدیدهای اسلام گرایان را به گونه ای تعریف کرده است که توجهی به درک گروه های خطرناک مانند حزب التحریر نکرده است. این امر عمدتاً به خاطر تعریف ناقص از تهدیدی بوده است که اولاً بر روی توانایی جهت ایجاد انقلاب محلی و دوم بر روی احتمال مبادرت یک گروه به خشونت، متمرکز بوده است.^[۴۱۶]
یکی از حوزه های حیاتی تعبیر غلط میان مردم غرب و گروه های اسلامگرای افراطی، برداشت عمومی آنان از دموکراسی است. حزب التحریر معتقد است که دموکراسی به وسیلهی بی دینان غربی آورده شده و هیچ ارتباط و پیوند اجتماعی نیز با ارزش های اسلام ندارد. سیستم دموکراتیک برای جهان اسلام کاملاً متضاد و ناسازگار تلقی می شود. هیچ جنبه ای از همکاری سیاسی یا تعاملات فرهنگی نمی تواند جایگزین آن تلقی شود.
دموکراسی سیستمی است که به وسیلهی افرادی که در پی گرفتن پناهگاهی از رهبرانشان تحت عنوان مذهب بوده اند، ایجاد شده است. از این رو، بانیان این سیستم کسانی هستند که هیچ امیدی برای داشتن رابطه با مذهب یا بهشت ندارند. این یک اطلاعات غلط آشکار نیست. حزب التحریر آشکارا تکامل تاریخی دموکراسی را به عنوان واکنشی به بی عدالتی پادشاهان اروپایی توصیف می کند. با وجود این، حزب التحریر این تکوین را یک روند منفی برای دولت انسانی قلمداد می کند. دموکراسی در همه جا بر پایهی دروغ و فریبکاری استوار شده است که چیزی جز فقر و آسیب برای همهی جهان نداشته است. باید به خاطر آورد که دو نمونه از کهنترین دموکراسی های جهان یعنی ایالات متحده و انگلیس، رئیس کشور و اعضای پارلمان را از طریق ارادهی سرمایه داران به ویژه به وسیلهی رهبران تجاری مهم و انحصارات صنعتی انتخاب می کنند. بنابراین می توان گفت که دموکراسی ارادهی مردم نیست بلکه ارادهی سرمایه داری است.^[۴۱۷]
تحلیل حزب التحریر از دموکراسی، اگر وضعیت رژیم های دموکراتیک درهی فرغانه را توصیف کند، کاملاً روشن است: رژیم های ازبک، تاجیک و قرقیزی رژیم هایی هستند که تنها منافع اقلیت را حفظ می کنند. افزون بر این، در درهی فرغانهی شوروی، انتقادات عمیق در درون تحلیل هایی به سبک مارکسیستی، به نحو شگفت آوری باقی مانده اند. بحث در خصوص شرکت های انحصاری که در همکاری کامل با رژیم های فاسد عمل کرده و جوامعی را که قادر به دفاع از خود نیستند را چپاول می کنند، وجود دارد. در دنیای آنان، این عقاید به آسانی از بین نمی روند.^[۴۱۸]
یکی دیگر از حوزه های اختلاف حزب التحریر با ایالات متحده، اساس ستیزه جویی آمریکا است.
با نفوذترین سلاح در حال گسترش آمریکا علیه گروه هایی مانند حزب التحریر استفاده از منابع بین المللی اطلاعات جمعی است. این منابع به جای آن که منبع روشنگری باشند، چنین استدلال می شود که اقدامی جز گمراه کردن مسلمانان انجام نمی دهند و در حالی که آنان را به طور مرتب به تروریسم و افراطی گری متهم می کنند، سبب انحراف آنان از اسلام راستین می شوند. حزب التحریر استدلال می کند که هدف ماشین اطلاعاتی جهانی آمریکا به تصویر کشیدن مسلمانان به عنوان دشمن همه مردم است در حالی که اقدامات آمریکا برای مجبور ساختن مسلمانان جهت صرف نظر کردن از مسیر درست خود و تبدیل شدن به بردگان سرمایه داری است. همهی این موارد در نهایت اهداف آمریکا را تأمین می کنند.
دولت های اسلامی باید توجه دقیقی به اهداف و مقاصد آمریکا که هدف اصلی آن تخریب اسلام است داشته باشند. آمریکا امیدوار است که مسلمانان را مجبور سازد تا به سرمایه داری معتقد شوند. تحت رهبری آمریکا همهی کشورهای سرمایه داری، روابط نزدیک خود با آمریکا را حفظ خواهند کرد. این نکته باید ذکر شود که اساس راه و شیوهی آمریکایی، انکار منطق است. آیین آمریکا قرار گرفتن میان دو اندیشه متضاد است: از یک سو ایدهی اهمیت مذهب مطرح است و از سوی دیگر طرد آفریدگار مطلق است و ارتقاء بشر که تبدیل به تنها قدرت می گردد.^[۴۱۹]
متأسفانه، این حملات شدید که به شیوه های مختلف انجام می گیرد شرایط سیاسی و به طور دقیق زندگی مسلمانان میانه رو و افراطی را در کشورهای درهی فرغانه به تصویر می کشند. با وجود این، باید به این نکته توجه کرد که هیچ تقاضایی از سوی حزب التحریر علیه روسای جمهور محلی مانند کریم اف، باقی اف، یا رحمان مطرح نشد. به جای آن، در کانون تحقیرهای آنان آمریکا به عنوان عامل مرکزی در توطئهی جهانی علیه اعتقادات اسلامی قرار دارد.
از آنجا که بعید به نظر می رسد حزب التحریر عامل به راه انداختن حملات تروریستی علیه آمریکا شود، به آن به عنوان یک تهدید جدی اهمیتی داده نشد. درهی فرغانه در حقیقت به عنوان یک مجرای بین المللی محل مناسب و یک پناهگاه بی ثبات برای گروه ها و افراد افراطی است. لفاظی های حزب التحریر در این محیط بسیار قدرتمند شده است. زیرا توانسته است اعضای بیشتری فراتر از سازمان خود را جلب نماید. حزب التحریر از آمریکا به خاطر علاقه و رغبت آن به «تفکیک مذهب» انتقاد کرده است. این امر انکار ایمان اسلام گرایان است. اعتقاد و ایمان باید همیشه اولویت داشته باشند.^[۴۲۰]
حزب التحریر، آمریکا را به دخالت مستقیم در سرکوب عموم شهروندان مسلمان متهم می کند. برای اسلام گرایان افراطی، آن ها چیزی بیش از عروسک هایی در دست عروسک گردانان نیستند. در حالی که هزاران تن زندانی و شکنجه شده اند اما آمریکا به طور توجیه ناپذیر و در ملاء عام از « پیشرفت کوچک» که توسط دیکتاتوری های محلی صورت گرفته، تمجید کرده است. این اقدام از سوی گروه هایی مانند حزب التحریر تصادقی تلقی نشده است؛ بلکه در عوض، به عنوان یک تلاش سازمان یافته برای مبادرت به جنگ علیه اسلام از طریق رژیم های دست نشانده است.
به طور کلی ایالات متحده اقدامات گروه های اسلام گرای تندرو در درهی فرغانه را ضعیف و کوته بینانه تلقی می کند. شخصیت پردازی نامناسب بنیادگرایان که عمدتاً بر روی جنبش های اسلامی متمرکز است، توسط سیاستمداران غرب و تحلیل گرانی مطرح می شود که امیدوارند بدین طریق بنیادگرایان اسلام گرا را با نیروهای واپسگرا همسنگ و برابر بدانند که علیه همه پیشرفت های علمی و تکنیکی قرار دارند.^[۴۲۱]
هرگاه چنین عنوانی(بنیادگرایی) بکار برده شود منجر به شمار زیادی اقدامات غیرقانونی و شدید علیه این گروه های آسیب دیده می گردد. مسلمانان باید درک کنند که استفاده از اصطلاح بنیادگرایی یک ابزار سیاسی است. نامگذاری جنبش های اسلامی به عنوان بنیادگرا از سوی آمریکا مهم نیست، بلکه تلاش برای جلوگیری از بازگشت تفوق و سلطه اسلام اهمیت دارد که از سوی غرب در عنوان کاملاً راهبردی به کار می رود. مهم این است که تهدید رژیم های فرغانه کم اهمیت است. این امر نه بدان خاطر است که تندروهای اسلام گرا ضعیف هستند بلکه به این دلیل است که تمرکز آن ها بر روی شکار بزرگتری متمرکز است که آن را به عنوان مسئول مستقیم مشکلات خود تلقی می کنند یعنی: آمریکا.^[۴۲۲]
موضوع دیگر قابل بحث میان حزب التحریر و ایالات متحده، سیاست آمریکا برای نابودی اسلام است.
در یک موقعیت و اوضاع و احوال محلی که به وسیلهی تعدی و ظلم محدود شده است به آسانی می توان نظریههای توطئه که دیگران به طور معمول آن را سیاست می نامند را مشاهده کرد. این موضوع برای حزب التحریر که در فوریهی ۲۰۰۴ به آن عامدانه به دیده تحقیر نگریسته است فرقی ندارد. در آن زمان بوش در نشست جی. ۸ بر سندی پافشاری کرد که آن را پروژهی خاورمیانهی بزرگ نامید.^[۴۲۳] برنامهی اصلی آن کسب اجماع جهانی برای انجام اصلاحات سیاسی در سراسر خاورمیانه بود. این برنامه تحت عنوان «بزرگ» نامیده شده است زیرا این برنامه به خاورمیانه به عنوان سرزمین وسیعی اشاره دارد که از مراکش تا پاکستان کشیده شده است.
این پروژه در غرب به عنوان یک تلاش چند جانبه برای ارتقاء آزادی جهانی مورد استقبال واقع شد. این طرح به شدت از سوی گروه های اسلام گرای افراطی مورد انتقاد واقع گردید که آن را به عنوان یک تلاش ناموزون و بی شرمانه در راستای استعمار نو تلقی کردند. برای اسلام گرایان افراطی این امر تلاشی از سوی آمریکا برای تحمیل اراده و ارزش هایش به جامعهی مسلمانان است. تنها جامعهی مسلمانان، امت، به طور واقعی قادر به مقاومت و ایستادگی در برابر اشغال جهانی سرمایه داری آمریکاست. آمریکا نگران احیاء مجدد اسلام در جهان است. بنابراین برای جلوگیری از ظهور مجدد آن به هر وسیله ای تلاش می کند.^[۴۲۴]
در حالی که اکثر آمریکایی ها به تفوق و برتری دموکراسی و سرمایه داری معتقدند، تحلیل های زیرکانهی حزب التحریر از پروژهی خاورمیانه بزرگ، نکات اضطراب آور و بزرگی از آن را به نمایش گذاشت که تنها دشمنی و تردید اسلام گرایان افراطی نسبت به غرب را تعمیق می بخشد.
موضوع دیگر قابل بحث در این زمینه جهتگیری غلط است. به عبارتی هشدارهای کمی که از سوی جامعه دانشمندان و محققان درباره اسلامگرایان افراطی این دره مطرح شده است تحت الشعاع تحلیل هایی قرار گرفته که بر اندازهی کوچک گروه های خاص یا فقدان امکانات و توانایی نظامی افراطیها برای حمله به رژیم های محلی تأکید می کنند.
دکتر استفن بلک این مشکل را در آسیای مرکزی تشریح کرده است: «همهی کسانی که در خصوص آسیای مرکزی مطلب می نویسند این موضوع را فرض قرار داده اند که ترکیبی از بی کفایتی حکومت های موجود، فساد، فقر و ظلم، خطر جذب گروه های مخالف در احزاب اسلامی را سبب شده است. فقدان یک گزینه، ظاهراً به سبب این حقیقت است که رژیم های این منطقه همهی جنبش های مخالف دیگر را سرکوب کرده اند. راه دیگر این که این ظلم و بی کفایتی حکومت ها، سبب جذب مردم به سوی احزاب اسلامی شده است. زیرا فقط آن ها دارای منطقی ترین و عقلانی ترین پیام هستند که مردم می توانند آن را درک کنند.
وی همچنین می گوید مشروعیتی که گروه های اسلامی افراطی می توانند کسب کنند صرفاً بر پایهی تعدی و ظلم رژیم های محلی نیست بلکه این مشروعیت می تواند از طریق چگونگی تبلیغات آنان که در عین حال می تواند به نحو معقولی بر سطوح محلی تأثیر گذارد کسب شود. برخی دانشمندان این مشکل را ناشی از عدم صرف هزینه های کافی از سوی آمریکا می نگرند و آن را به عنوان نخستین علت برای عدم موفقیت در توسعهی دموکراسی در این ناحیه تلقی می کنند. ^[۴۲۵]

جدول ۲-۸-۱۱-۳) درصد مشارکت مردم شهرستان رضوانشهر در انتخابات شوراهای شهر و روستا

مأخذ: فرمانداری رضوانشهر، دفتر انتخابات، تیر ماه ۱۳۹۳
بر طبق آمار درصد مشارکت مردم شهرستان رضوانشهر در انتخابات شوراهای شهر و روستا بسیار بالا بوده و در واقع بالاترین مشارکت را در تمامی انتخابات اعم از ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و شوراهای شهر و روستا داشته اند. با توجه به اینکه شوراهای شهر و روستا نمود عینی تر مردم شهرستان در تعیین سیاست ها و تصمیم گیری های مربوط به سرنوشت خود است. (مصاحبه با خانم انصاری در دفتر انتخابات فرمانداری رضوانشهر، چهارشنبه ۴ تیر ماه ۱۳۹۳: ساعت ۹:۳۰ صبح)
۲-۸-۱۲) سازمان های حمایتی
در سطح شهرستان رضوانشهر، سازمان تأمین اجتماعی، سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی مسئول ارائه خدمات به اقشار مختلف مردم و نیز گروه های آسیب پذیر جامعه هستند. بر طبق آمار منتشر شده، تعداد خانواه های پذیرفته شده توسط واحدهای حمایت از خانواده های بی سرپرست در سطح شهرستان حدود ۱۵۰ خانواده است. (سالنامه آمار استان گیلان، ۱۳۹۰)
سازمان تأمین اجتماعی جمعیتی در حدود ۳۵ هزار نفر را تحت پوشش قرار می دهد که ۱۸۸۱ نفر به عنوان سرپرست مشمول بیمه بازنشستگی و بقیه افراد تحت تکفل از خدمات درمانی تأمین اجتماعی استفاده می کنند. (سازمان تأمین اجتماعی رضوانشهر- تیر ماه ۱۳۹۳)
کمیته امداد امام خمینی نیز از دیگر سازمان های حمایتی سطح شهرستان است که بنا بر گفته مسئولین حدود ۲۹ درصد جمعیت شهرستان را در قسمت های مختلف درمانی، بی سرپرستی، اشتغال، از کار افتادگی و … تحت پوشش قرار می دهد. ( کمیته امداد امام خمینی رضوانشهر، مصاحبه با خانم آقایی: مسئول فناوری و اطلاعات، سه شنبه ۳ تیر ماه ۱۳۹۳)
۲-۸-۱۳) بهداشت
شهرستان رضوانشهر فاقد بیمارستان است و بیماران نیازمند به خدمات بستری می بایست به شهرستان های اطراف یا مرکز استان مراجعه نمایند. البته بیمارستان ۳۲ تختخوابی شهرستان سال هاست که در دست ساخت است اما هنوز تا بهره برداری فاصله زیادی دارد. همچنین در رضوانشهر مطب های تخصصی پزشکی وجود ندارد و بیماران نیازمند خدمات تخصصی پزشکی برای حل مشکلات خود باید به شهرستان های مجاور و مرکز استان مراجعه کنند.

مهمترین مراکز پزشکی و درمانی شهرستان عبارتند از:

1. 1. مرکز بهداشتی-درمانی شبانه روزی رضوانشهر

1. 1. مرکز بهداشتی-درمانی روستای چنگریان

1. 1. مرکز بهداشت درمانی روستای پونل

1. 1. درمانگاه شبانه روزی خیریه باب الحوائج

1. 1. درمانگاه شبانه روزی ازل

1. 1. مرکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی پره سر

1. 1. پایگاه اورژانس رضوانشهر

داروخانه ها:

1. 1. داروخانه شبانه روزی دکتر امینی

1. 1. داروخانه دکتر عشقی

1. 1. داروخانه دکتر خوشفکر

1. داروخانه دکتر زاوش