نمودار ۵-۴. تأثیر تعداد لای نخ پرز در تعیین شاخص درصد فشردگی پرز در نمونههای بافته شده با تار پشمی و گره فارسی و ترکی ۴۸
نمودار ۶-۴. تأثیر تعداد لای نخ پرز در تعیین شاخص درصد فشردگی پرز در نمونههای بافته شده با تار پنبهای و گره فارسی و ترکی ۴۸
نمودار ۴-۷. تأثیر نوع گره در تعیین شاخص درصد افت ضخامت در نمونههای بافته شده با تار پشمی و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا در دو نوع گره فارسی و ترکی ۵۰
نمودار ۴-۸. تأثیر نوع گره در تعیین شاخص درصد افت ضخامت در نمونههای بافته شده با تار پنبهای و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا در دو نوع گره فارسی و ترکی ۵۱
نمودار ۹-۴. تأثیر جنس نخ تار در تعیین شاخص درصد افت ضخامت در نمونههای بافته شده با گره فارسی و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا و دو نوع جنس نخ تار پشمی و پنبهای ۵۳
نمودار ۱۰-۴. تأثیر جنس نخ تار در تعیین شاخص درصد افت ضخامت در نمونههای بافته شده با گره ترکی و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا و دو نوع جنس نخ تار پشمی و پنبهای ۵۳
نمودار ۱۱-۴. تأثیر تعداد لای نخ پرز در تعیین شاخص درصد افت ضخامت در نمونههای بافته شده با تار پشمی و گره فارسی و ترکی در ۳ لای متفاوت نخ پرز ۵۵
نمودار ۱۲-۴. تأثیر تعداد لای نخ پرز در تعیین شاخص درصد افت ضخامت در نمونههای بافته شده با تار پنبه و گره فارسی و ترکی در ۳ لای متفاوت نخ پرز ۵۶
نمودار۴-۱۳. تأثیر نوع گره در تعیین شاخص نیروی بیرون کشیدن پرز در نمونههای بافته شده با تار پشمی و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا در دو نوع گره فارسی و ترکی ۵۹
نمودار ۱۴-۴. تأثیر نوع گره در تعیین شاخص نیروی بیرون کشیدن پرز در نمونههای بافته شده با تار پنبه و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا در دو نوع گره فارسی و ترکی ۵۹
نمودار۱۵-۴. تأثیر جنس نخ تار در تعیین شاخص نیروی بیرون کشیدن پرز در نمونههای بافته شده با گره فارسی و نخ پرز ۲و۴و۸ لا در دو نوع نخ تار پشمی و پنبهای ۶۱
نمودار۱۶-۴. تأثیر جنس نخ تار در تعیین شاخص نیروی بیرون کشیدن پرز در نمونههای بافته شده با گره ترکی و نخ پرز ۲و۴و۸ لا در دو نوع نخ تار پشمی و پنبهای ۶۱
نمودار۴-۱۷. تأثیر تعداد لای نخ پرز در تعیین شاخص نیروی بیرون کشیدن پرز در نمونههای بافته شده با تار پشمی و گره فارسی و ترکی در ۳ لای متفاوت نخ پرز ۶۴
نمودار۱۸-۴. تأثیر تعداد لای نخ پرز در تعیین شاخص نیروی بیرون کشیدن پرز در نمونههای بافته شده با تار پنبهای و گره فارسی و ترکی در ۳ لای متفاوت نخ پرز ۶۴
نمودار ۴-۱۹. تأثیر نوع گره در تعیین شاخص ثبات ابعادی در نمونههای بافته شده با تار پشمی و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا در دو نوع گره فارسی و ترکی ۶۷
نمودار ۴-۲۰. تأثیر نوع گره در تعیین شاخص ثبات ابعادی در نمونههای بافته شده با تار پنبهای و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا در دو نوع گره فارسی و ترکی ۶۷
نمودار ۲۱-۴. تأثیر جنس نخ تار در تعیین شاخص ثبات ابعادی در نمونههای بافته شده با گره فارسی و نخهای پرز ۲و۴و۸ لا و دو نوع جنس نخ تار پشمی و پنبهای ۶۹
نمودار ۲۲-۴. تأثیر جنس نخ تار در تعیین شاخص ثبات ابعادی در نمونه های بافته شده با گره ترکی و نخ های پرز ۲و۴و۸ لا و دو نوع جنس نخ تار پشمی و پنبه ای ۷۰
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
شکل ۲-۱. ساختار تشکیل دهنده فرش دستباف،a)گره نامتقارنbگره متقارن( ۱۳
شکل ۲-۲. ارتفاع و طول ساق پرز در فرش دستباف ۱۴
شکل ۲-۳. مقطع عرضی تغییر شکل پرزهای فرش ماشینیcut-pile از جنس اکریلیک تحت بار فشاری ۱۸
شکل۲-۴ . دستگاه بارگذاری استاتیکی ۱۹
شکل۲-۵. دستگاه بارگذاری دینامیکی ۲۰
شکل۲-۶. بارگذاری فشاری ارتعاشی ۲۰
شکل ۲-۷. بارگذاری فشاری با دستگاه اینسترون بر روی نمونه فرش ۲۱
شکل ۲-۸. درصد فشردگی ۲۲
شکل ۲-۹. انرژی فشردگی ۲۲
شکل ۲-۱۰. درصد بازگشت پذیری ۲۳
شکل ۲-۱۱. انرژی اتلافی ۲۴
شکل ۲-۱۲. درصد افت ضخامت ۲۴
شکل ۲-۱۳. مدول فشاری ۲۵
شکل ۲-۱۴. دستگاه اندازه گیری نیروی بیرون کشیدن پرز فرش ۲۶
شکل ۳-۱. نمونه فرش بر روی دار ۳۰
شکل ۳-۲. نمونه فرشهای بافته شده ۳۱
شکل ۳-۳. روگیری با دستگاه پرداخت برقی ۳۲
شکل ۳-۴. پرداخت دستی با قیچی ۳۲
تصویر ۳-۵. ارتفاع سنج پرز فرش ۳۳
شکل ۳-۶. دستگاه بارگذاری استاتیکی فرش ۳۴
شکل ۳-۸. اندازه گیری ارتفاع پرز نمونه فرشها ۳۴
شکل ۳-۹. آزمایش بارگذاری استاتیکی کوتاه مدت ۳۵
شکل ۳-۱۰. دستگاه استحکام سنج گره فرش ۳۷
شکل ۳-۱۱. گرفتن پرز از پشت فرش توسط دستگاه استحکام سنج گره ۳۷
شکل ۳-۱۲. نشانه گذاری پشت فرش قیل از غوطهوری در آبسرد ۳۸
شکل ۳-۱۳. غوطه وری نمونه فرشها در آب سرد ۳۹
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه
ذوق و خلاقیت هنری هر جامعه ای از سنن زندگی و سوابق تاریخی و محیط زیست آحاد آن قوم ریشه و الهام میگیرد. از جمله هنرهایی که در این سرزمین در مرور زمان به کمال و استادی رسیده و ذوق هنرمند ایرانی در پهنه آن فرصت تجلی وافر یافته، هنر قالی بافی است. دلیل این شکوفایی را علاوه بر خصوصیات ذاتی ایرانیان چون هنردوستی و بردباری باید در وفور مواد اولیه مناسب برای تولید فرش از قبیل پشم های مرغوب و انواع گیاهان رنگزا دانست “حصوری، ۱۳۷۹، ص۳۵".بشر اولیه در طی قرن ها به روش در هم تنیدن الیاف گیاهی و پوست حیوانات با صنایع نظیر سبدبافی آشنا شده بود. زیراندازهای اولیه متشکل از پوست نرم حیوانات و الیاف نرمگیاهی و بوریا بود “اشنبرنر، ۱۳۷۴، ص۱".با گذر زمان و رشد تمدن بشری هنر و صنعت بافندگی در میان اقوام و تمدن های کهن پیشرفت قابل توجهی کرده و مراحل تولید منسوجات به ویژه فرش از ریسیدن نخ تا رنگرزی و بافت تغییر بسیاری کرده است. در تولید فرش دستباف مواد مختلفی از جمله پنبه، پشم و ابریشم با شماره ها و اندازه های متفاوت برای تار و پود به کار میرود “توسلی، ۱۳۷۶، ص۲۰". از بین تمام الیاف، لیف پشم در صنعت فرش دستباف ایران به عنوان الیاف پرز دارای مصرف بیشتری است. در صنایع فرش دستباف، الیاف پشم ضخیم و ظریف با یکدیگر مخلوط و در سیستم ریسندگی پشمی یا نیمه فاستونی ریسیده می شود”M.Dayiarya, S. Shaikhzadeh, M. Shamsiba., 2008″
۱-۲ طرح تحقیق
۱-۲-۱ بیان مسأله
انواع کفپوش ها به ویژه فرش دستباف در طول مدت زمان استفاده از آن ممکن است تحت تأثیر عوامل و شرایط محیطی مختلفی مانند انواع نیروهای فشاری، کششی و خمشی، رطوبت، حرارت و غیره دچار تغییراتی گشته که بر کیفیت و عملکرد نهایی آن اثر بگذارد. از نظر ساختمانی فرش های پرزدار از دو بخش لایه تخت زیرین و لایه نخ های پرز تشکیل شده است که هر بخش دارای مشخصه های ساختمانی متمایزی میباشند. بخش زیرین (پشت) فرش از درگیری دو سری نخ (تار و پود) در راستای عمود و افق و بخشی از نخ پرز که به دور تارها پیچیده، تشکیل شده است و دارای مشخصات ساختمانی همچون نوع گره، جنس نخ تار، شیوه پود کشی و … میباشد. بخش لایه پرزها نیز دارای مشخصاتی مانند ارتفاع پرز، تراکم پرز، نمره نخ پرز ، تعداد لای نخ پرز و … است “نصیری، ۱۳۷۴، ص ۳۵". به طور کلی فرشها در حین استفاده معمولاً درمعرض دو نوع بار استاتیکی(مانند پایه میز و صندلی) و دینامیکی (مانند راه رفتن بر روی فرش) قرار دارند که نخهای پرز فرش در اثر این بارگذاری ها، متراکم شده و هر ساق پرز بطورجداگانه تحت حالتهای مختلف تغییرشکل ناشی از فشار محوری، خمشی، پهنشدن، کشیدگیو برش میباشد“Carnaby, G.A., Wood, E.J., 1989″. خوابیدگی یا پهنشدن پرزهای فرش بعد از بار فشاری و عدم عملکرد مکانیکی مطلوب خواص فشاری پرزها در قدم زدن باعث کاهش راحتی بشر در طول فعالیت بر روی فرش مانند ایستادن و راه رفتن میگردد.عملکرد مکانیکی لایه پرزها در راحتی مصرف و راه رفتن بر روی فرش تأثیر بسزایی دارد که از آن جمله میتوان به ارتجاعیت پرزها پس از اعمال بار فشاری (راه رفتن)، عدم تخت شدگی پرزها و حفظ مشخصات نخ پرز(کوتاه و لاغر شدگی نخ) پس از پا خوردگی اشاره کرد. به علاوه شرایط مختلف دما و رطوبت و حتی شرایط توزیع نایکنواخت حرارت(مانند پهنشدن بر روی لولههای شوفاژ زیر کف، در مقابل شومینه) بر خواص ابعادی فرش تأثیرگذار میباشند. لذا رفتار فشاری فرش ها در برابر بارگذاری و همچنین پایداری ابعادی آنها در برابر عوامل محیطی، بر عملکرد مکانیکی آنها تأثیر گذار است“Wu, J., Pan, N., Williams, K.R., 2007″
فرش دستباف به دلیل سازگاری با محیط زیست و بدن انسان و ویژگی های خاص خود همچون عایق پذیری در برابر سرما و گرما، یکی از کاربردی ترین انواع کفپوش ها در میان مردم است. بنابراین حفظ ساختار فرش و رسیدن به حد مطلوبی از دوام ، جزء مسائل مهمی است که سبب ارتقای کیفیت این محصول شده و ایجاد کننده نوعی اعتماد و اطمینان در مصرف کنندگان میباشد و در پیشرفت بازارهای فروش آن امری تأثیر گذار است. با توجه به اینکه خواص عملکردی فرش بعنوان یک منسوج با کاربرد پوشش کف براساس خواص و مشخصات مواد اولیه مصرفی بطورمخصوص نخهای پرز از نظر جنس الیاف، نمره نخ تک لا و چندلا و تاب نخ تکلا و چندلا، مشخصات ساختمانی فرش از جمله تراکم و ارتفاع پرز، نوع گره و سیستم بافت و حتی نوع تکمیلهای انجام شده بر روی آن تعیین میگردد“Onder, E., Berkalp, O.B., 2001″، لذا در این پژوهش با آزمودن عملکرد فرش دربرابر عوامل و شرایط محیطی مثل نیروی فشاری، کششی و رطوبت، به بررسی تأثیر عوامل ساختمانی فرش دستباف: تغییر در نوع گره، اختلاف تعداد لای نخ پرز و تغییر در جنس نخ تار بر خواص عملکردی فرش پرداخته می شود.
۱-۲-۲ اهداف
هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل اثر گذاری مانند نوع گره، جنس نخ تار مصرفی و تعداد لای نخ پرز مصرفی در خواص عملکردی فرش دستباف در برابر عوامل محیطی( رطوبت ) و اعمال نیرو( فشاری و کششی )میباشد.حفظ ساختار فرش و رسیدن به حد مطلوبی از دوام از عوامل مهمی است که به ارتقای کیفیت فرش میانجامد. جهت تأمین حالت مطلوب عملکرد فرش و ارائه استاندارد در این زمینه، تعیین کردن شاخص هایی کیفی برای مواد اولیه و تکنیک بافت مناسب در فرایند تولید فرش از اهمیت بالایی برخوردار است که کیفیت نهایی و رضایت مندی مصرف کنندگان این محصول را فراهم خواهد نمود.
۱-۳ ضرورت انجام تحقیق