جدول (۳-۹). میزان آلفای کرونباخ برای پرسشنامه های پژوهش (منبع: داده های پژوهش)

۳-۷ نحوه ی اجرای پژوهش
در این پژوهش پس از برآورد حجم نمونه و مشخص شدن ابزار گردآوری اطلاعات (پرسشنامه)، پرسشنامه های پژوهش در میان کارکنان بیمارستان توزیع و جمع آوری گردید و از اطلاعات بدست آمده، جهت بررسی و آزمون فرضیاتِ پژوهش استفاده بعمل آمد. روش اجرا بدین صورت بود که در ابتدا پژوهشگر به منظور کسب مجوّز لازم جهت انجام پژوهش در بیمارستان، به معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود مراجعه و پس از انجام یک سری مکاتبات اداری، اجازه ی پژوهش در محیط بیمارستان به وی داده شد. ضمناً از کلیه ی مسئولین، مدیران و کارکنان شاغل در بخش ها و واحدهای بیمارستان خواسته شد که در امر پژوهش و تکمیل پرسشنامه های ارسالی با پژوهشگر همکاری نمایند. پس از این مرحله، پژوهشگر تعداد ۱۸۰ پرسشنامه را با مراجعه ی حضوری و به روش تصادفی ساده در میان نمونه های مورد مطالعه (کارکنان شیفت صبح- عصر و بخصوص شیفت شب) توزیع نمود. در این پژوهش با ذکر هدف از گردآوری داده ها به وسیله ی پرسشنامه، به پاسخگویان اطمینان داده شد که اطّلاعات پرسشنامه صرفاً در جهت اهداف پژوهش استفاده خواهد شد. به همین منظور جهت حفظ محرمانگی اطلاعاتِ پاسخگویان، پرسشنامه ها بی نام بود و افراد در پذیرش و تکمیل پرسشنامه ها مخیّر بودند. همچنین به منظور پاسخ به سؤالات احتمالی کارکنان و توجیه اولیّه ی آنها در مورد برخی سؤالات و مؤلفه های پرسشنامه ها، پژوهشگر در محل حضور داشت و در صورت لزوم توضیحات لازم را به پاسخگویان ارائه می داد. در نهایت با حذف پرسشنامه های مفقود شده و تکمیل نشده، تعداد ۱۶۵ پرسشنامه ظرف مدت یک هفته، تکمیل و جمع آوری گردید.
۳-۸ معرفی شیوه های تحلیل آماری
پس از آنکه محقق داده ها را گردآوری، استخراج و طبقه بندی نمود، مرحله ی جدیدی از فرایند تحقیق به نام"تجزیه و تحلیل داده ها” آغاز می شود. این مرحله به عنوان یکی از مراحل روش علمی عبارت است از: روشی که از طریق آن کل فرایند پژوهشی، از انتخاب مسأله تا دسترسی به یک نتیجه هدایت می شود (دلاور، ۱۳۸۹: ۲۴۳). در مرحله ی تجزیه و تحلیل آنچه مهم است این است که محقق باید اطلاعات و داده ها را در مسیر هدف تحقیق، پاسخگوئی به سؤال و سؤالات تحقیق و نیز ارزیابی فرضیه های خود جهت داده مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد (حافظ نیا، ۱۳۸۱: ۲۳۱).
در این پژوهش پس از توزیع پرسشنامه و جمع آوری آنها، برای استخراج، کُدگذاری و توصیف داده ها از جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی^[۵۱۲] و آمار استنباطی^[۵۱۳] بهره گیری شده است. آمار توصیفی را عمدتاً مفاهیمی از قبیل جدول توزیع فراوانی و نسبتهای توزیع، نمایش هندسی و تصویری توزیع، اندازه های گرایش به مرکز، اندازه های پراکندگی و نظایر آن تشکیل می دهد. آمار توصیفی برای تبیین وضعیت پدیده یا مسأله یا موضوع مورد مطالعه مورد استفاده قرار می گیرد یا در واقع ویژگی های موضوع مورد مطالعه به زبان آمار تصویرسازی و توصیف می گردد (همان منبع: ۲۳۷).
نقش آمار توصیفی در واقع جمع‌ آوری، خلاصه کردن و توصیف اطلاعات کمّی بدست‌ آمده از نمونه ‌ها یا جامعه‌ ها است. اما محقق معمولا کار خود را با توصیف اطلاعات پایان نمی‌دهد، بلکه سعی می‌کند آنچه را که از بررسی گروه نمونه بدست آورده است به گروه‌های مشابه بزرگتر تعمیم دهد. در اغلب موارد مطالعه ی تمام اعضای یک جامعه ناممکن است. از این رو محقق به شیوه‌ هایی احتیاج دارد که بتواند با بهره گرفتن از آنها نتایج بدست‌ آمده از مطالعه ی گروه‌ های کوچک را به گروه‌ های بزرگتر تعمیم دهد. به شیوه‌ هایی که از طریق آنها ویژگی ‌های گروه‌ های بزرگ براساس اندازه‌ گیری همان ویژگی‌ها در گروه های کوچک استنباط می‌شود آمار استنباطی گفته می‌شود (شیولسون^[۵۱۴]، ۱۳۸۳: ۱۲۰). در این پژوهش جهت تحلیل داده های آماری از آزمون های زیر استفاده گردید:
۳-۸-۱ آزمون کولموگروف – اسمیرنوف (KS)
آزمون کولموگروف - اسمیرنوف، که به افتخار دو آماردان روسی به نامهای اِ. ن. کولموگروف^[۵۱۵] و ن. و. اسمیرنوف^[۵۱۶] به این نام خوانده می شود، روش ناپارامتری ساده ای برای تعیین همگونی اطلاعات تجربی با توزیع های آماری منتخب است (آذر و مؤمنی، ۱۳۸۰: ۲۷۴). این آزمون جهت بررسی ادعای مطرح شده در مورد توزیع داده های یک متغیر کمّی مورد استفاده قرار می گیرد. در نرم افزار SPSS می توان وجود توزیع های نرمال^[۵۱۷]، یکنواخت^[۵۱۸]، پواسون^[۵۱۹] و نمایی^[۵۲۰] را بررسی کرد. توجه داشته باشید که توزیع نرمال برای متغیرهای کمّی پیوسته، توزیع یکنواخت برای متغیرهای کمّی گسسته و پیوسته، توزیع پوآسون برای متغیرهای کمّی گسسته و عدد صحیح و توزیع نمائی برای متغیرهای کمّی مورد استفاده قرار می گیرد (مؤمنی و فعال قیومی، ۱۳۹۱: ۱۶۷-۱۶۶). فرضیه های این آزمون عبارتند از:
۳-۸-۲ آزمون T یک نمونه ای^[۵۲۱] (آزمون میانگین یک جامعه)
آزمون T یک نمونه ای برای آزمون این فرضیه ی صفر به کار گرفته می شود که آیا یک نمونه ی مورد نظر به جامعه با میانگین مشخص تعلق دارد یا خیر؟ در این آزمون، فرضیه ی مطرح شده در مورد میانگین جامعه در سطح خطای مورد بررسی قرار می گیرد. آماره ی t در این آزمون دارای درجه ی آزادی n-1 بوده و به کمک رابطه زیر محاسبه می شود. در این رابطه میانگین نمونه، خطای معیار بوده که به صورت محاسبه می شود.
این آزمون برای متغیرهای کمّی به کار می رود و در مواردی برای تشخیص تأثیر یا عدم تأثیر یک متغیر(ها) در وضعیت مورد بررسی استفاده می شود. مثلاً جهت بررسی تأثیر یا عدم تأثیر هر یک از چند متغیر روی پدیده ای معین، از این آزمون استفاده می کنیم به طوری که اگر میانگین هر متغیر از حد معینی بیشتر بود آن متغیر در پدیده ی مورد نظر مؤثر تلقی می شود (همان منبع، ۱۳۹۱: ۵۹).
۳-۸-۳ آزمون T دو نمونه ای^[۵۲۲] (مقایسه ی میانگین دو جامعه)
اگر فرضیه ی مطرح شده به مقایسه ی میانگین دو جامعه (گروه) بپردازد، برای بررسی درستی یا نادرستی آن باید از آزمون مقایسه ی میانگین دو جامعه استفاده کرد. برای آزمون تساوی میانگین دو جامعه، لازم است ابتدا بررسی شود آیا واریانس دو جامعه برابرند یا خیر. به عبارت دیگر، آزمون تساوی واریانس ها مقدم بر آزمون تساوی میانگین ها است. برای آزمون تساوی واریانس ها از آزمون لوین^[۵۲۳] استفاده می کنیم.
در آزمون لوین نیازی نیست که توزیع داده ها نرمال باشد. همچنین در هنگامی که نمونه ها یکسان نباشد نیز می توان از آزمون لوین سود جست. آماره ی آزمون لوین، F (فیشر^[۵۲۴] ) است. آماره ی t جهت آزمون تساوی میانگین دو جامعه، در دو حالت تساوی و عدم تساوی واریانس دو جامعه ی مورد نظر، محاسبه می شود. برای استفاده از این آزمون، وجود یک متغیر کمّی و یک متغیر طبقه ای الزامی است. متغیر کمّی همان متغیر وابسته و متغیر مورد مقایسه در دو جامعه است، ولی متغیر طبقه ای همان متغیر مستقل و متغیری است که جامعه ها را از یکدیگر متمایز می کند (مومنی و فعال قیومی، ۱۳۹۱: ۶۴-۶۳).
۳-۸-۴ آزمون مقایسه ی میانگین چند جامعه (^[۵۲۵]ANOVA)
برای مقایسه ی میانگین دو یا چند جامعه (یعنی تأثیر یک متغیر مستقل گروه بندی بر یک متغیر کمّی وابسته) این آزمون به کار برده می شود. در این آزمون نیز حتماً باید متغیر وابسته کمّی و متغیر مستقل گروه بندی^[۵۲۶] دارای سطوح محدودی باشد. در آزمون ANOVA، منبع پراکندگی (واریانس ها) به دو دسته بین گروهی^[۵۲۷] و درون گروهی^[۵۲۸] تقسیم می شود. بخشی از واریانس ها ناشی از تفاوت بین جوامع یا گروه بندی پژوهشگر است (بین گروهی) و بخشی از تفاوت به عوامل دیگر (خطا) برمی گردد (درون گروهی). در آزمون ANOVA به بررسی این موضوع پرداخته می شود که پراکندگی ها (واریانس ها) چه میزان ناشی از بین گروهی است و چه میزان ناشی از درون گروهی (مومنی و فعال قیومی، ۱۳۹۱: ۷۳-۷۰).
۳-۸-۵ آزمون توکی^[۵۲۹]
این آزمون که به HSD معروف است بعد از رد فرض صفر در آنالیز واریانس مقیاسی را معرفی نموده که در مقابل آن همه ی تفاوت ها مقایسه می شود، به عبارتی اگر طبق آزمونF تفاوت معناداری بین میانگین گروه ها وجود داشته باشد، طبق آزمون توکی می توانیم تفاوت های معنی دار بین هر یک از زوج میانگین ها را بررسی کنیم. آماره ی این آزمون به صورت زیر است:
که در این رابطه:
= سطح معنی دار برگزیده.

در حالت خاص از معادله(‏۲‑۱۴)بالا که  است و به صورت بسط مکلورین از تابع  بسط داده می شود:

(‏۲‑۱۵)

همانطور که توسط فرانکو بیان شده تبدیل دیفرانسیل تابع  اینگونه تعریف می شود:

(‏۲‑۱۶)

که در آن  تابع اصلی و  تابع تبدیل دیفرانسیل می باشد.
طیف دیفرانسیلی  در فاصله زمانی  درحالی که  ثابت است می باشد.
تابع معکوس تبدیل دیفرانسیل نیز بصورت زیر تعریف می شود:

(‏۲‑۱۷)

کارهای انجام شده:
به تازگی ژو^[۳۳] ییشنهاد یک تکنیک، یعنی، روش تبدیل دیفرانسیل یک بعدی^[۳۴] برای حل مسائل مقادیر مرزی در معادلات دیفرانسیل معمولی را داده است.

روش تبدیل دیفرانسیل یک بعدی برای حل تعدادی از مدل های ناشی از انتقال حرارت حالت ثابت در فین به تصویب رسید
چن^[۳۵] و هو ^[۳۶]روش تبدیل دیفرانسیل دو بعدی ^[۳۷]برای حل معادلات دیفرانسیل با مشتقات جزئی بود ارائه کرده اند.
مویتشکی^[۳۸] و همکاران[۲۸] به بررسی چگونگی انتفال حرارت در فین های مستطیلی و محدب با بهره گرفتن از روش تبدیل دیفرانسیل پرداختند و به بررسی پارامترهای موثر انتقال حرارت از جمله ضریب هدایت رسانندگی پرداختند.
رشیدی و همکاران مسئله از ترکیب انتقال حرارت جابه جایی را در یک سطح شیب دار که در یک محیط متخلخل جاسازی شده با روش تبدیل دیفرانسیل حل کردند و آنها از تقریب پد ^[۳۹]برای همگرایی بیشتر استفاده کردند.
عباسو^[۴۰] و همکاران[۲۹] روش تبدیل دیفرانسیل را برای به دست آوردن راه حل های تقریبی معادلات غیر خطی مربوط به مسائل مهندسی به کار بردند و آنها نشان داد که راه حل های تحلیلی مطابقت خوبی با نتایج عددی دارد.
مرادی [۳۰]از روش تبدیل دیفرانسیل برای ویژگی حرارتی فین مستطیل شکل مستقیم برای تمام انواع انتقال حرارت )انتقال گرما و تابش) به کار برده است و نتایج آن را با روش های عددی مرتبه چهارم روش رانگ - کوتا با بهره گرفتن از روش عکسبرداری مقایسه کرده است.
کاندو^[۴۱] و همکاران[۳۱] برای پیش بینی عملکرد فین مثلثی و به طور کامل مرطوب از روش تبدیل دیفرانسیل استفاده کرده اند و آنها متوجه شده اند که عملکرد فین مرطوب تقریبا وابسته به رطوبت نسبی است.
روش تجزیه آدومیان^[۴۲]:
تعریف:
روش تجزیه آدومیان (ADM) یک روش نیمه تحلیلی برای حل معادلات دیفرانسیل غیر خطی معمولی و جزئی است. این روش از سال ۱۹۷۰ به ۱۹۹۰ توسط جورج آدومیان، استاد مرکز ریاضیات کاربردی در دانشگاه جورجیا توسعه داده شد. همچنین توسعه به سیستم تصادفی و با بهره گرفتن از انتگرال ایتو جدایی ناپذیر است هدف از این روش یک نظریه واحد و یکپارچه برای حل معادلات دیفرانسیل با مشتقات جزئی است.
ما یک معادله عمومی غیر خطی به صورت زیر در نظر می گیریم:

(‏۲‑۱۸)

جدول ۲-۱ روغن‌های بدست آمده از بخش‌های مختلف گیاهان ………………………………………………………………… ۱۸
جدول ۳-۱ جدول متغییر ها …………………………………………………………………………………………………………………… ۵۳
جدول ۴-۱ آنالیز ترکیبات اسانس کهلیک اوتی ………………………………………………………………………………………… ۵۴
جدول ۴-۲ IC50 اسانس و کنترل ها ………………………………………………………………………………………………….. ۵۶
جدول ۴-۳ ترکیبات فنولیک …………………………………………………………………………………………………………………… ۵۷
جدول ۴-۴ ترکیبات فلاونوییدی …………………………………………………………………………………………………………….. ۵۸
جدول ۴-۵ شمارش باکتری E.coli در نمونه های دوغ با غلظت های مختلف اسانس……………………………….. ۵۹
جدول ۴-۶ میانگین داده های نمره دهی داورها به قابلیت پذیرش دوغ ……………………………………………………….۶۰
جدول۴-۷ میانگین داده هایPh در دوغ با غلظت های مختلف اسانس در طول دوره ۱۴روزه……………………… ۶۱
جدول ۴-۸ میانگین داده های چربی در دوغ با غلظت های مختلف اسانس در طول دوره ۱۴روزه…………………. ۶۲
جدول ۴-۹ میانگین داده های مواد جامد کل در دوغ با غلظت های مختلف اسانس در طول دوره ۱۴روزه…….. ۶۳
جدول ۴-۱۰ میانگین داده های اسیدیته در دوغ با غلظت های مختلف اسانس در طول دوره ۱۴روزه…………….. ۶۴
نمودار ۴-۱ کروماتوگرام اسانس کهلیک اوتی …………………………………………………………………………………………… ۵۵
نمودار ۴-۲ منحنی استاندارد اسید گالیک …………………………………………………………………………………………………. ۵۷
نمودار ۴-۳ تغییرات Ph دوغ …………………………………………………………………………………………………………………. ۶۱
نمودار ۴-۴ تغییرات مواد جامد کل دوغ …………………………………………………………………………………………………… ۶۲
نمودار ۴-۵ تغییرات چربی دوغ ……………………………………………………………………………………………………………….. ۶۳
نمودار۴-۶ تغییرات اسیدیته قابل تیتراسیون دوغ ………………………………………………………………………………………. ۶۴
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۲-۱ بوته گل دارکهلیک اوتی ………………………………………………………………………………………………………….. ۱۶
شکل ۲-۲ گیاه بدون گل کهلیک اوتی ……………………………………………………………………………………………………… ۱۷
شکل ۲-۳ بوته گیاه کهلیک اوتی …………………………………………………………………………………………………………….. ۱۷
شکل ۲-۴ فرمول ساختاری ایزوپرن ………………………………………………………………………………………………………… ۲۱
شکل ۲-۵ فرمول ساختاری بعضی از اجزای منتخب اسانس‌های روغنی ……………………………………………………….۲۴
شکل ۲-۶ دیاگرام مربوط به تقطیر با بخار ……………………………………………………………………………………………….. ۲۸
شکل ۲-۷ دیاگرام مربوط به تقطیر با بخار ……………………………………………………………………………………………….. ۲۹
شکل ۲-۸ محل‌ و مکانیسم فعالیت اسانس‌ها در سلول باکتری ………………………………………………………………….. ۳۶
شکل ۳-۱ دستگاه GC-MS ……………………………………………………………………………………………………………….. 47
شکل ۳-۲ دستگاه اسپکتروفوتومتر ………………………………………………………………………………………………………….. ۴۸
فهرست روابط ریاضی
فهرست صفحه
رابطه ۳-۱ درصد بازداری رادیکالی ……………………………………………………………………………………………………….. ۴۹
رابطه ۳-۲ اسیدیته قابل تیتراسیون ……………………………………………………………………………………………………….. ۵۲
فصل اول
مقدمه

• • 1. 1. مقدمه

     

     

یکی از مشکلات موجود در مبحث مواد غذایی اکسیداسیون روغن ها است. اکسیداسیون یکی از مهم ترین و شناخته شده ترین دلایل فساد لیپیدها طی دوره ی نگه داری یا فرآوری آن ها محسوب می شود. روغن های خوراکی گیاهی حاوی مقادیر زیاد اسیدهای چرب غیر اشباع بسیار مستعد به اکسیداسیون می باشند. این فرایند نه تنها با گسترش طعم تند، عطر ناخوشایند و رنگ پریدگی همراه است، بلکه ارزش تغذیه ای روغن ها و چربی ها را نیز کاهش می دهد و با تولید برخی از ترکیبات سمی و خطرناک، اثرات نامطلوبی را بر سلامتی انسان اعمال می نماید و اما برای جلوگیری از اکسیداسیون روغن های موجود در صنعت غذا از آنتی اکسیدان های سنتتیک که خود دارای اثرات مضری بر بدن انسان هستند استفاده می شود (Zhang et al, 2010). هم چنین حضور میکروارگانیسم ها و بخصوص باکتری‌ها در مواد غذایی اهمیت فراوانی از نظر بهداشت و سلامت عمومی و هم چنین از نظر کنترل کیفیت مواد غذایی برخوردار می‌باشد.(Demirci et al, 2008)

میکروارگانیسم های بیماریزای موجود در مواد غذایی هر ساله خسارات جانی و مالی فراوانی در جهان به وجود می‌آورند. علاوه بر این فساد مواد غذایی در اثر رشد میکروارگانیسم ها همچنان به عنوان یک معضل در صنعت غذایی به شمار می‌رود. یکی از راه‌های جلوگیری از رشد و کنترل باکتری‌ها در مواد غذایی استفاده از نگه دارنده ها و ترکیبات ضد میکروبی است. به منظور جلوگیری از رشد یا کشتن برخی میکروارگانیسم های مضر تا مدت‌ها از نگه دارنده های شیمیایی استفاده میشد. اما امروزه با توجه به افزایش سطح آگاهی و نگرانی‌های عمومی در خصوص عوارض نگه دارندههای شیمیایی، تمایل به مصرف محصولات فاقد نگه دارنده یا با نگه دارنده طبیعی روبه افزایش است. بنابراین در سال‌های اخیر مطالعات زیادی پیرامون نگه دارندههای طبیعی مانند اسانسها و عصارههای طبیعی صورت گرفته است. عصارهها و اسانسهای گیاهان دارویی و اجزای تشکیل دهنده آن ها دارای اثرات شناخته شده ضد باکتریایی می‌باشند(Burt, 2004). کاربردهای زیاد آن ها به منظور کنترل رشد باکتری‌های بیماریزای غذایی یا عامل فساد موجب به‌کارگیری آن ها به عنوان نگه دارندههای غذایی شده است. چون اسانس‌ها و عصارههای گیاهی و بسیاری از مواد غذایی جهت ایجاد طعم مطبوع بکار می‌روند، وجود هم زمان خواص ضد میکروبی آن ها میتواند استفاده از آن ها را بدین منظور ترغیب نماید. اداره غذا و داروی آمریکا FDI^[1] نیز استفاده از اسانسهای روغنی را به عنوان افزودنیهای غذایی که عموماً بی خطر هستند GRAS^[2] به رسمیت شناخته است (Oussalah et al, 2007). امروزه ایمنی غذا یک مبحث مهم سلامت عمومی جامعه است و تخمین زده میشود که ۳۰ درصد مردم در کشورهای صنعتی از بیماری‌های ناشی از غذا رنج می‌برند. بنابراین هنوز به روش‌های جدید جهت کاهش یا حذف پاتوژن‌های غذایی در حد امکان با ترکیب یا روش‌های موجود نیاز است. یکی از روش‌های تولید غذای سالم استفاده از مواد با ساختار طبیعی است. استفاده از اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی به عنوان افزودنی‌های ضد باکتری و ضد قارچی یکی از این روش‌ها است.(Bhurinder et al, 2001 and Reiter et al, 2009)
عبارت Essentail oil برگرفته از اسم گذاشته شده توسط جنبش پزشکی سوئیس در قرن ١۶ میلادی است که این نام بخاطر ترکیبات موثر یک دارو به نام Quinta essential انتخاب شده است. اسانس ها یا روغن‌های اسانسی (روغن‌های فرار یا اتری) مایع‌های روغنی آروماتیکی هستند که از قسمت‌های مختلف یک گیاه تهیه می‌شوند (گل‌ها، شکوفه‌ها، دانه‌ها، برگ‌ها، شاخه‌ها، پوست، بوته‌ها، چوب، میوه‌ها و ریشه‌ها). اسانسها می‌توانند به وسیله فشار، تخمیر، درگیری یا استخراج به دست آیند اما روش تقطیر بخار عموماً برای تولید اسانس‌ها به کار برده می‌شود. با یک تخمین در حدود ٣٠٠٠ نوع اسانس شناخته شده است که در حدود ٣٠٠ نوع آن ها از نظر تجاری، مخصوصاً به هدف تجارت عطر و چاشنی مهم اند و تعدادی نیز خواص ضد میکروبی دارند. در کنار خواص ضد میکروبی اسانس‌ها یا ترکیباتشان اثرات ضد ویروسی، ضد قارچی، ضد مسمومیتی، ضد انگلی و ضد حشره آن ها نیز مشخص شده است .(Bhurinder et al, 2001)
بیماریهای حاصل از مصرف غذاهای آلوده به باکتری‌های پاتوژن از اهمیت فراوانی در بهداشت عمومی برخوردار بوده و سالانه خسارات جانی و مالی فراوانی را به جوامع تحمیل می کند. به عنوان مثال در کشور کانادا هزینه درمان بیماری‌های ناشی از مصرف گوشت آلوده به پاتوژن های غذایی بالغ بر ۵٠٠ میلیون دلار در سال است. در سال ١٩٩٩ مرکز کنترل و پیش گیری بیماری‌ها اعلام کرد که سالانه ٧۶ میلیون نفر در ایالات متحده بر اثر پاتوژن های غذایی بیمار می‌شوند. چنین بیماری‌هایی سالانه منجر به ٢٢۵٠٠٠ مورد بستری در بیمارستان و ۵٠٠٠ مورد مرگ می‌گردد. مطابق ارزیابی دپارتمان کشاورزی ایالات متحده آمریکا (USDA) هزینه های پزشکی و زیان های اقتصادی ناشی از دور ریزی مواد غذایی که ایجادکننده بیماری‌های غذایی هستند در محدوده ۵/۶ تا ٩/٣۴ بیلیون دلار در هر سال است (رجحان، ۱۳۷۸).
کاهش تعداد میکروارگانیسم ها در مواد غذایی هم از نظر صنایع غذایی و کنترل کیفیت و هم از نظر بهداشت و سلامت عمومی حائز اهمیت فراوان است. یکی از راه‌های کنترل رشد باکتری‌های پاتوژن در مواد غذایی استفاده از نگه دارنده ها و ترکیبات ضد میکروبی می باشد. افزودن مواد شیمیایی به منظور نگه داری مواد غذایی معمولاً بر مبنای جلوگیری از رشد میکروبی یا کشتن و از بین بردن گروه هایی از میکروارگانیسم های مضر می باشد (Bhurinder et al, 2001).

آنان پی جلب نفع گویند مدح

نه چون دگران برای زر می گویم

من مدح پی دفع ضرر می گویم

(دیوان ملک الشعرا بهار ، ج۲،۱۳۴۴ : ۱۲۸۹)
هرچند مخالفت های فرخی در دوره قبل باید زمینه حذف او را از سیاست و عرصه حکومت رضا شاه محو می کرد امّا به دلایلی این کار هنوز صورت نگرفته بود و فرخی در یکی دو دوره دیگر مجلس بعد از سلطنت رضاشاه به عنوان مخالف در مجلس حضور داشت، این امر احتمالا” به دلیل حمایت بعضی از اعضای دربار مثل تیمور تاش از فرخی بوده است، دلیل دیگر اینکه در قضیه جمهوری خواهی فرخی مخالفت و سر سختی از خود نشان نداده بود بلکه به دلیل حمایت روس ها از جمهوری رضاخان او نیز به تبع از سیاست حکومت شوروی نمی توانست با امر مخالف باشد امّا با این اوصاف مخالفت و اعتراض مستیم او نسبت به رضاخان کم نمی شد،خود وی این مطلب را در غزلی که در سال ۱۳۰۵ شمسی سرود اعلام می کند که هرگز دست از مخالفت بر نمی دارد فرخی در این شعر رضاشاه را (بی سرو پا) می خواند و او را ( لایق نگین و در خور اورنگ) نمی داند:

شب که دل با روزگار تار خود در جنگ بود
نیست تنها غنچه در گلزار گیتی تنگ دل
گر ز آزادی بود آبادی روی زمین
نوشدارو شد برای نامداران مرگ سرخ
بس که دل خون گشتم از نیرنگ یاران دو رنگ
بی سر و پایی که داد از دست او بر چرخ رفت
شاه و شیخ و شحنه درس یک مدرس خوانده اند
بر ندارم دست و با سر می روم این راه را

گر مرا چنگی به دل میزد نوای چنگ بود
هرکه را در این چمن دیدم چو من دلتنگ بود
پس چرا بی بهره از آن کشور هوشنگ بود
بس که در این شهر ننگین زندگانی تنگ بود
دوست دارم هرکه را در دشمنی یک رنگ بود
کی سزاوار نگین و در خور اورنگ بود
قیل و قال و جنگ شان هم از ره نیرنگ بود
تا نگویی فرخی را پای کوشش لنگ بود

( فرخی یزدی ، ۱۳۸۰ : ۹۳)
در میان شاعران اعتراض کننده به رضاشاه و حکومت وی، وضعیت عارف کاملا” با شاعرانی همچون ملک الشعرا و فرخی متفاوت بود، زیرا اینان به دلیل مخالفت و اعتراض با نظام دیکتاتوری رضاخان مدتی را در زندان سپری کرده بودند اما عارف داغ آزادی بر پیشانی داشت، هر چند که سال های آخر عمرش بی شباهت به زندان نبود ولی متأسفانه سروده های سال های پایانی عمر عارف بسیار کم و ناچیز است امّا هر چه هست در مخالفت و اعتراض به رضاشاه است.
عارف بعد از تثبیت سلطنت در سال ۱۳۰۶ اولین شعر خودش را در مخالفت با رضاخان سرود، وی در این شعر قتل عام مردم لرستان و خوزستان را مورد توجه قرار داده است و آن را برای رضاشاه و حکومت وی هنری نمی داند که به آن افتخار کنند:

به روزگار تو یک روز خوش به کس نگرفت
فکنده از چه صید مرغ خانه کمند
نریخت باده به دور تو در گلوی کسی
ز قتل عام لرستان و فتح خوزستان
زمام مملکت آن سان به دست غیر افتاد
نه نام ماند و نی ننگ زین دور در گیتی
مدار چشم توقع به آن که چشم طمع

خوشت مباد که این روز و روزگار نشد
شکار کرکس و شاهین کن این شکار نشد
که در شکنجه اندیشه ای خمار نشد
چو هند و نادر اسباب افتخار نشد

آب مقطر

ــــ

ــــ

۳-۳ تکنیک ها
۳-۳-۱ تکنیک PCR
پس ازتخلیص نمونه ها و به دست آوردن DNA ژنومی، لازم است بخشی از این DNA ژنومی که حاوی قطعه مورد نظر استف تکثیر گردد.بدین جهت از تکنیک PCRاستفاده گردیده واکنش PCR یک تکنیک برگرفته از همانند سازیDNA در داخل سلول است که شامل سه مرحله است.
۱) مرحله ی جداسازی^[۲۴]
۲) مرحله اتصال پرایمرها^[۲۵]
۳) مرحله ی تکثیرDNA ^[۲۶]هدف توسط فعالیت آنزیم پلی مراز
دناتوراسیون یا واسرشت شدن( Denaturation):
انجام پلیمریزاسیون DNA، مستلزم جدا شدن دو رشته دایمر آن از هم است.وجود آنزیم های توپوایزومراز و هلیکاز به همراه ترکیبات پروتئینی در شرایط طبیعی واکنش جداسازی دو رشته DNAرا از هم کاتالیز می کنند.درجه حرارت ۹۴ تا ۱۰۰ درجه‌ سانتی‌گراد مورد استفاده در واکنش PCR جایگزین استفاده از این آنزیم ها و ترکیبات پروتئینی نیازمند انرژی گردیده که هزینه کمتری را برای جداسازی رشته های DNA از هم به سیستم تحمیل می کند.

اتصال پرایمرها (Annealing)
کاهش دمای محیط به میزان حدوداً ۱ تا ۵ درجه پایین تر از Tm پرایمرهای مورد استفاده؛ به گونه ای که دما نه به قدری بالا باشد که پرایمرها به الگو متصل نشوند و نه به اندازه ای پایین باشد که اتصال غیراختصاصی پرایمر به مناطق دیگر ژنوم هم پایدار گردد، دراین مرحله موجب اتصال اختصاصی پرایمر به الگو می شود.از آنجایی که اتصال اختصاصی پرایمر به الگو در طی واکنش لازمه دستیابی به محصول اختصاصی است، تعیین دقیق درجه حرارت و طول زمان این مرحله از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.همانطور که اشاره شد درجه حرارت مطلوب این مرحله برای اتصال تدریجی پرایمر-الگومعمولاً ۱ تا ۲ درجه سانتی‌گراد پایین‌تر از Tm پرایمرهای به کار رفته است زیرا چنین درجه حرارتی علاوه بر اینکه به اندازه ای پایین است که امکان تشکیل دورگ‌های صحیح بین الگو- آغازگر را بدهد به قدری بالاست که امکان پایدار شدن یک دورگ غیر اختصاصی الگو-پرایمر، را هم فراهم نمی کند.بنابراین دوراز ذهن نیست که هر دو پرایمر طراحی شده در یک واکنش PCR باید حتی المقدور Tm مشابهی داشته باشند تا دمای اتصال تدریجی () بهینه یکی پایین تر یا بالاتر از دمای اتصال تدریجی جفتش نباشد.
 را می‌توان به طور تجربی تعیین کرد، اما روش متداول تعیین آن استفاده از فرمول ریاضی زیر است که معمولاً در مورد الیگونوکلئوتیدهایی با طول بیش از ۱۳ نوکلئوتید به کار میرود:
Tm= 64.9 +41.(yG+zC-16.4)/(wA+xT+yG+zC)
y، z، w، و x در این فرمول به ترتیب نمایانگر تعداد نوکلئوتیدهای G، C، A و T در توالی آغازگر می باشند.
گسترش (Extention):
دمای مناسب در این مرحله معمولاً همان دمای بهینه برای فعالیت Taq پلیمراز؛ یا همان ۷۲ است. فاکتورتعیین کننده در موفقیت این مرحله انتخاب زمان است که با توجه به طول لوکوس مورد نظر از ۱ تا ۲ دقیقه متغیر خواهد بود. همانطور که قبلاً ذکر شد ۲۵ الی۳۰ بار تکرار چرخشی این سه مرحله در نهایت موجب دستیابی به میلیون ها کپی از لوکوس مد نظر می گردد که می تواند در ارزیابی ها و واکنش های ملکولی تکمیلی بعدی مورد استفاده قرار گیرد.
۳-۳-۲ بهینه سازی PCR
بهینه سازی یعنی تعیین غلظت های مناسب مواد واکنشگر، و دمای مناسب اتصال پرایمرها جهت به دست آوردن محصولPCR مناسب. برای این منظور می توان برای هر یک از پارامترها مثل یون منیزیوم، TM، میزان آنزیم، میزانDNA الگو چندین غلظت مختلف به کاربرد، سپس با بررسی محصول PCR بهترین غلظت را انتخاب کرد. البتهPCR باید از نظر دمای اتصال پرایمرها، همچنین زمان هر یک از مراحل PCR نیز بهینه سازی شود.
۳-۳-۳ تعیین ژنو تیپ افراد
در این تحقیق پلی مورفیسم تک نوکلئوئیدی V600E ابتدا توسطTetra primer ARMS PCR بررسی و سپس صحت نتایج به دست آمده با تکنیک ARMS PCRتأیید گردید.
۳-۳-۳-۱ تعیین ژنوتیپ افراد با بهره گرفتن از تکنیک
System Polymerase Chain Reaction Tetra Primer Amplification Refractory Mutation
روش Tetra primer Arms PCR به دلیل عدم استفاده از آنزیم یکی از روش های ارزان و سریع برای تعیین ژنوتیپ افراد است. شکل ۳-۱ طرح شماتیک این تکنیک را نشان می دهد.
شکل ۳ـ۱: طرح شماتیک Tetra primer ARMS PCR (115)
۳-۳-۳-۱-۱ طراحی پرایمرها Tetra primer ARMS PCR برای پلی مورفیسم rs113488022 ژن BRAF
اولین قدم در انجام PCR طراحی پرایمر است.برای طراحی پرایمر ابتدا باید توالی قطعه ی مورد هدف تکثیر را از بانک های اطلاعاتی به دست آورد.چون توالی مورد نظر قطعه ای از ژن کد کننده است توالی آن را از NCBI به دست می آوریم.جهت انجام تکنیک Tetra primer Arms PCR طراحی پرایمر از اهمیت زیادی برخوردار است .در این تکنیک دو پرایمر در یک سوی پلی مورفیسم و دو پرایمر بعدی در دو سوی دیگر پلی مورفیسم طراحی می شود ،به گونه ای که پرایمرهای درونی همراه با پرایمرهای بیرونی، بسته به نوع پلی مورفیسم محصولاتی با طول متمایز داشته باشند، همچنین دو پرایم بیرونی با همکاری هم محصولی بزرگتر می سازند که کنترل مثبت صحت عملکرد PCR می باشد (شکل۳-۲).در این تکنیک باایجاد Mismatch درسر  پرایمرهای درونی آنها اختصاصی تر می گردد.پس از طراحی پرایمر آنالیز آن ها توسط نرم افزار Oligo ویرایش ۷ و NCBI جهت اطمینان از ویژگی بالا، عدم تکمیل ساختاهای ثانویه و از هم مهمتر اختصاصیت برای مکان مورد نظر انجام پذیرفت.در این تکنیک باید طراحی پرایمرها به گونه ای باشد که قطعات حاصل بر روی ژل آگارز قابل تفکیک باشند. همچنین بایستی دمای ذوب ۴ پرایمر به همدیگر نزدیک باشند.
شکل ۳ـ۲:محل اتصال پرایمرهای تکنیک Tetra primer ArmsPCR به ژن BRAF در محل پلی مورفیسم V600E: محل جهش، محل اتصال پرایمرها ونیز محل ایجاد Mismatch مشخص شده است. Fo پرایمر رفت بیرونی،RI پرایمر برگشت درونی، FIپرایمر رفت درونی، RO پرایمر برگشت بیرونی را مشخص می کند. توالی از بانک اطلاعاتی NCBI به دست آمده است.
جدول ۳ـ۳: پرایمرهای طراحی شده جهت تعیین ژنوتیپ افراد در V600E توسط تکنیک Tetra primer ARMS PCR ( محلMismatch در پرایمرهای درونی مشخص شده است)

AGGTGATTTTGGTCTAGCTACTGT

Forward inner

GACCCACTCCATCGAGATTACT