میان بکارگیری دانش و عملکرد کارکنان در بانک صادرات استان اردبیل رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، یعنی با افزایش بکارگیری دانش، عملکرد کارکنان نیز افزایش می یابد. این نتایج با نتایج پژوهش گلد که از بررسی مدل تحقیقات گرفته اند سازگار است.
۵-۶) محدودیتهای تحقیق:
معمولا هر تحقیقی با مشکلاتی همراه است و محقق جهت انجام تحقیقات و رسیدن به اهداف و خواسته های مطرح شده در اثر تحقیق خود طبیعتا با مشکلاتی برخورد می کند که باید آنها را بشناسد و در جهت رفع آنها گام بر دارد. از جمله مشکلات این تحقیق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱)محافظه کاری برخی از روسا و کارکنان به دلیل محرمانه فرض کردن اطلاعات
۲)طولانی شدن پاسخگویی برخی از پرسنل به علت حجم زیاد کار در ساعات اداری
۳)نگرانی افراد از امور پژوهشی در جهت مشخص شدن برخی از مشکلات
۴) در این تحقیق ناگزیر از کارکنان سازمان درخصوص عملکرد پرسش شده است.
۵) مشکلات مربوط به گردآوری داده ها
منابع و مواخذ:
منابع فارسی:
*آذر، عادل، مؤمنی ، منصور، ۱۳۹۱، آمار و کاربرد آن در مدیریت(جلد دوم تحلیل آماری)، انتشارات سمت، تهران، چاپ هشتم.
*آرمسترانگ، مایکل،۱۳۹۰، مدیریت استراتژیک منابع انسانی (راهنمای عمل)، ترجمه سید محمد اعرابی و داود ایزدی ، دفتر پژوهشهای فرهنگی ، چاپ ششم.
*آرمسترانگ ، مایکل ،۱۳۹۰، مدیریت عملکرد راهبردهای کلیدی و راهنمای عملی ، ترجمه سعید صفری و امیر وهابیان ، انتشارات جهاد دانشگاهی ، چاپ چهارم .
*آرمسترانگ ، مایکل، ۱۳۹۰، مدیریت عملکرد راهبردهای اساسی و رهنمودهای عملی ، ترجمه ناصر میر سپاسی و اسماعیل کاووسی و علی رشید پور ،انتشارات میر، چاپ چهارم.
*آصف زاده ، سعید، پیری، زکیه،انتشار؛ فعالیت کلیدی در مدیریت دانش، ۱۳۸۳، سال ششم ، شماره ۴
*آصف زاده، سعید، پیری، زکیه، چگونه می توان مدیریت دانش را به کار گرفت، ۱۳۸۵، سال دهم ،شماره ۱ .
*ابطحی ، سید حسین، صلواتی ، عادل، مدیریت دانش، ۱۳۸۴، مدیریت و توسعه ، شماره ۲۵٫
*ابطحی ، سید حسین ، صلواتی، عادل، ۱۳۹۰، مدیریت دانش در سازمان ، انشارات پیوند نو ، چاپ سوم.
*ابیلی، خدایار، ۱۳۸۲، سیستم های توسعه منابع انسانی، تدبیر، شماره ۱۳۵٫
*اجلی قشلاجوقی، مهدی، صفوی میر محله ، سید رحیم ، موسی خانی ، محمد ،ارائه مدلی برای سنجش میزان آمادگی سازمان در زمینه مدیریت دانش ، ارائه شده در پنجمین کنفرانس بین المللی مدیریت، ۱۳۸۶٫

*اردبیلی، یوسف، روش های ارزشیابی در بخش دولتی و غیر دولتی، ۱۳۹۱،انتشارات بعثت.
*ادیب ، حسین ، شفیع خانی ، محمد ، نیل به سرآمدی با ابزار مدیریت دانش،۱۳۸۶، ، تدبیر ، شماره ۱۸۲٫
*اصیلی ، غلامرضا ، قدیریان ، عباسعلی ،مدیریت کارکنان دانش ،۱۳۸۵، مدیریت و توسعه ، سال هشتم ، شماره ۳۰٫
*اکبری ، منیژه ، طهماسبی آشتیانی ، مجتبی ، مجریان مدیریت دانش در سازمانها،۱۳۸۶، تدبیر، شماره ۱۸۳٫
*

۳-۱-۱-۱- مرحله ۵۰ درصد سبز شدن
نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان می دهد که اثر ساده و متقابل فاکتورهای تاریخ کاشت و رقم به ترتیب در سطح احتمال یک و پنج درصد بر روی صفت ۵۰ درصد سبز شدن معنی دار می باشد (جدول ۳-۱). بالاترین میزان این صفت (۷۷/۱۸) روز در تاریخ کاشت اول (۱۰ فروردین) به دست آمد، و تاریخ کاشت های بعدی (۲۵ فروردین، ۹ و ۲۴ اردیبهشت ماه)، نیز به ترتیب در گروه های بعدی قرار گرفتند، به طوری که آخرین تاریخ کاشت (۲۴ اردیبهشت) در مدت زمان ۳۳/۴ روز به مرحله ۵۰ درصد سبز شدن رسیده است (جدول۳-۲). عسگری و مرادی دالینی (۱۳۸۶)، نیز اعلام می دارند که با تاخیر در زمان کاشت، زمان مراحل رویشی کاهش می یابد. دلیل این امر می تواند وجود دمای پایین در تاریخ کاشت اول و گرم شدن تدریجی هوا در مراحل بعدی رشد کلزا باشد که موجب شده است تاریخ کاشت های بعدی زودتر به مرحله ۵۰ درصد جوانه زنی برسند. از دلایل دیگر می توان به این نکته اشاره کرد که هر چه تاریخ کاشت گیاه به عقب بیفتد، گیاه برای اجتناب از شرایط نامساعد محیطی که بعدا اتفاق خواهد افتاد، مراحل مختلف رشدی خود را زودتر از حد طبیعی طی می کند.

در بین ارقام نیز رقم ساری گول با قرار گرفتن در گروه a بیشترین زمان را (۵۸/۱۳ روز) برای رسیدن به مرحله ۵۰ درصد سبز شدن سپری کرده، و با دو رقم دیگر دارای اختلاف معنی دار می باشد (جدول۳-۲). رقم ساری گول یک رقم دیر رس بوده و در همه مراحل فنولوژیکی با قرار گرفتن در گروه a طولانی ترین مراحل رشد و نمو را به خود اختصاص داده است.
در بررسی اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر روی مرحله ۵۰ درصد سبز شدن نیز مشخص گردید که رقم ساری گول در تاریخ کاشت های ۱۰ و ۲۵ فروردین و به طور مشترک با رقم RDF003 در تاریخ کاشت ۱۰ فروردین در گروه a قرار گرفته است. و رقم هایولا۴۰۱ به همراه RDF003 و در تاریخ کاشت ۲۴ اردیبهشت، در پایین ترین گروه قرار گرفته اند (شکل۳-۱). رقم هایولا زود رس بوده، بطوری که در اکثر مراحل فنولوژیکی و بخصوص در آخرین تاریخ کاشت کمترین زمان لازم را به خوداختصاص داده است.
۳-۱-۱-۲ سبز کامل
با توجه به جدول تجزیه واریانس(جدول۳-۱)، مشخص گردید که اثر اصلی تاریخ کاشت و اثر اصلی رقم بر روی مرحله سبز کامل در سطح احتمال یک درصد معنی دار بوده، ولی اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی صفت مذکور غیر معنی دار می باشد. با توجه به جدول مقایسات میانگین(جدول۳-۲) تاریخ کاشت ۱۰ فروردین با قرار گرفتن در گروه a باعث ایجاد طولانی ترین زمان(۱۱/۳۱روز) برای رسیدن به مرحله سبز کامل شده است و اختلاف معنی داری با سایر تاریخ های کاشت نشان می دهد، به طوری که یک اختلاف قابل توجهی بین تاریخ کاشت اول (۱۰فروردین) نسبت به آخرین تاریخ کاشت(۲۴اردیبهشت) وجود دارد که دلیل این امر می تواند مربوط به گرم شدن هوا در طول فصل بهار باشد. که در تحقیقات زیادی به آن اشاره شده است از جمله عسگری و مرادی دالینی(۱۳۸۶)، اعلام می نمایند که با تاخیر در زمان کاشت، مدت زمان ظهور مراحل مختلف رویشی کاهش می یابد.
رقم ساری گول که یک رقم دیر رس می باشد، طولانی ترین زمان لازم (۱۶/۱۹) روز پس از کاشت را برای سبز کامل به خود اختصاص داده است و اختلاف معنی داری با دو رقم دیگر(هایولا۴۰۱ و RDF003) نشان می دهد (جدول۳-۲). به طوری که اختلاف ۲۴ درصدی با رقم زودرس هایولا ۴۰۱ که در مدت زمان ۴۱/۱۵ روز به مرحله سبز کامل رسیده است، نشان می دهد. رقم ساری گول با توجه به دیر رس بودن در اکثر مراحل فنولوژیکی طولانی ترین زمان و رقم هایولا۴۰۱ که زود رس می باشد، کمترین زمان لازم برای سپری کردن مراحل مختلف فنولوژیکی را به خود اختصاص داده است.
درتحقیقات زیادی به وجود اختلاف بین ارقام مختلف از نظر طول دوره رشد و مراحل مختلف فنولوژیکی اشاره شده است. از جمله رزمی (۱۳۸۸)، اعلام می دارد که بین ارقام از نظر تعداد روز از سبز شدن تا شروع گلدهی و طول دوره رشد اختلاف معنی دار وجود دارد. مارالیان و همکاران (۱۳۸۶)، طی یک بررسی که در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان انجام دادند، اعلام نمودند که اکثر صفات مورد بررسی مربوط به دوره رشد تحت تاثیر رقم می باشند.
۳-۱-۱-۳- مرحله ساقه دهی
جدول تجزیه واریانس(جدول۳-۱) نشان می دهد که اثر اصلی تاریخ کاشت و رقم بر مرحله ساقه دهی در سطح احتمال یک درصد معنی دار می باشد و اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر این مرحله در سطح احتمال ۵ درصد معنی دار شده است. جدول مقایسات میانگین نشان می دهد که تاریخ کاشت ۱۰ و ۲۴ فروردین به طور مشترک در گروه a قرار گرفته اند و با تاریخ کاشت های ۹ و ۲۴ اردیبهشت اختلاف معنی داری دارند (جدول۳-۲). در یک بررسی که توسط رزمی (۱۳۸۸)، در مغان انجام شد، اثر تاریخ کاشت برمراحل رویشی ژنوتیپ های کلزا معنی دار بود. هولینگ و استاپر (۲۰۰۱)، گزارش کردند که کاشت دیر کلزا باعث کوتاهی دوره رشد رویشی (قبل از گل دهی) می شود. به نظر می رسد که در کاشت های دیر هنگام در بهار، گیاه برای اجتناب از تنش های محیطی از قبیل گرما و خشکی و … مراحل مختلف فنولوژیکی را زودتر به پایان می رساند. همچنین در تاریخ کاشت های دیر هنگام با گرم شدن هوا، مراحل مختلف فنولوژیکی به سرعت و در مدت زمان کمتری نسبت به کاشت های زود هنگام سپری می شود (عسگری ومرادی دالینی، ۱۳۸۶).
رقم ساری گول نیز مانند سایر مراحل رویشی با ۸۳/۴۲ روز بعد از تاریخ کاشت، طولانی ترین زمان برای وارد شدن به مرحله ساقه دهی را به خود اختصاص داده و با قرار گرفتن در گروه a اختلاف معنی داری با دو رقم دیگر نشان می دهد. رقم هایولا۴۰۱ زودرس نیز با ۶۶/۳۶ روز در پایین ترین گروه، یعنی گروه c قرار گرفته است و در کوتاه ترین زمان وارد این مرحله شده است)جدول۳-۲). عسگری و مرادی دالینی(۱۳۸۶)، نیز اثر رقم را بر مراحل مختلف رویشی کلزا معنی دار اعلام کرده اند. همان طور که بیان شد، رقم ساری گول یک رقم دیر رس بوده و سایر مراحل فنولوژیکی را نیز دیرتر از دو رقم دیگر سپری می نماید.
در بررسی اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی مرحله تعداد روز تا ساقه دهی، رقم ساری گول در تاریخ ۲۵ فروردین به طور مشترک با رقم RDF003 در تاریخ کاشت ۱۰ فروردین بیشترین تعداد روز برای رسیدن به شروع ساقه دهی را داشته اند. رقم زود رس هایولا۴۰۱ در تاریخ کاشت ۲۴ اردیبهشت نیز در پایین ترین گروه و به طور مشترک با رقم RDF003 در این تاریخ کاشت قرار گرفته است (شکل۳-۲). در واقع دیر رس بودن رقم ساری گول از یک طرف و تاریخ کاشت زودهنگام از طرف دیگر باعث شده است که این رقم در تاریخ کاشت ۲۵ فروردین طولا نی ترین زمان را برای ساقه دهی داشته باشد.
۳-۱-۱-۴- مرحله شاخه دهی
نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس (جدول ۳-۱) نشان می دهد که اثر اصلی تاریخ کاشت و رقم در سطح احتمال یک درصد و اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر روی مرحله شاخه دهی در سطح احتمال ۵ درصد معنی دار می باشد. با توجه به جدول مقایسات میانگین، تاریخ کاشت های ۱۰ و ۲۵ فروردین به طور مشترک و با اختلاف معنی داری نسبت به تاریخ کاشت های ۹ و ۲۴ اردیبهشت به مرحله شاخه دهی رسیده اند، و تاریخ کاشت ۲۴ اردیبهشت نیز با ۶۶/۳۵ روز در کمترین زمان به این مرحله رسیده است (جدول۳-۲). مارالیان و همکاران (۱۳۸۶)، نیز طی یک بررسی که در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان انجام دادند، اعلام نمودند که تاخیر در کاشت طول دوره رویشی و طول دوره رشد کلزا را کاهش می دهد. گروس (۱۹۶۳)، اعلام می دارد تاخیر در کاشت، رشد رویشی گیاه را محدود کرده و در مناطقی که فصل رشد کوتاهی دارند، باعث کاهش شدید عملکرد می گردد. همان طور که قبلا نیز ذکر گردید، گیاه برای اجتناب از تنش های محیطی سعی می کند که در تاریخ کاشت های دیر مراحل مختلف فنولوژیکی را زودتر به پایان برساند حتی اگر عملکرد آن به شدت افت نماید.
رقم دیر رس ساری گول پس از ۴۸ روز به مرحله شاخه دهی رسیده است و این زمان برای رقم زودرس هایولا۴۰۱ که زودتر از دو رقم دیگر به این مرحله رسیده است حدود ۷۵/۴۲ روز بوده است (جدول۳-۲). که ناشی از خصوصیات ژنتیکی ارقام مختلف می باشد که در اینجا رقم ساری گول دیررس و رقم هایولا۴۰۱ زودرس بوده و همین ویژگی باعث این اختلاف شده است.
در بررسی اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم نیز رقم دیررس ساری گول در تاریخ کاشت های ۱۰ و ۲۵ فروردین بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده و دیرتر به مرحله شاخه دهی رسیده است و رقم زودرس هایولا۴۰۱ در تاریخ کاشت ۲۴ اردیبهشت یعنی در آخرین تاریخ کاشت در پایین ترین گروه و به طور مشترک با رقم RDF003 در این تاریخ کاشت قرار گرفته است و در کوتاه ترین زمان به مرحله شاخه دهی رسیده اند (شکل ۳-۳). همان طور که قبلا هم ذکر شد، دیر رسی رقم ساری گول از یک طرف و تاریخ کاشت اول و زود هنگام از طرف دیگر موجب می شود که این رقم در تاریخ کاشت ۱۰ و ۲۵ فروردین طولانی ترین زمان را برای رسیدن به مرحله شاخه دهی داشته باشد.
۳-۱-۱-۵- مرحله شروع گلدهی
نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس نشان داد که اثر اصلی تاریخ کاشت و اثر اصلی رقم بر روی مرحله شروع گلدهی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بوده، ولی اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم معنی دار نبوده است (جدول ۳-۱). با توجه به جدول مقایسات میانگین (جدول ۳-۲)، مشخص گردید که تاریخ کاشت ۱۰ فروردین با ۳۳/۵۸ روز دارای طولانی ترین زمان برای وارد شدن به مرحله شروع گلدهی بوده است و اختلاف معنی داری با سایر تاریخ های کاشت (۲۵فروردین، ۹ اردیبهشت و ۲۴ اردیبهشت) داشته است. کمترین زمان لازم برای شروع مرحله گلدهی در آخرین تاریخ کاشت یعنی ۲۴
اردیبهشت (۳۳/۳۸ روز) مشاهده می شود، که با اختلاف معنی دار، در کمترین زمان وارد این مرحله شده است. رزم (۱۳۸۸)، نیز اثر تاریخ کاشت را بر روی مرحله شروع گلدهی معنی دار اعلام می نماید. ناندا و همکاران (۱۹۹۹)، بیان کردند که با افزایش طول روز، گل دهی کلزا به جلو می افتد. خان و همکاران (۱۹۹۴)، با بررسی اثر تاریخ کاشت بر روی کلزا در کانادا نتیجه گرفتند که با تاخیر در کاشت تعداد روز تا گل دهی کاهش می یابد. شاید دلیل این مورد این باشد که در تاریخ کاشت های زودهنگام و به موقع در بهار به دلیل مساعد بودن شرایط محیط برای رشد و نمو، گیاه فرصت بیشتری برای فعالیت دارد و در نتیجه مراحل مختلف فنولوژیکی به طور کامل سپری می شود ولی در تاریخ کاشت های تاخیری به دلیل نامساعد شدن شرایط محیطی گیاه سعی می کند تا مراحل مختلف رشدی، از جمله رشد زایشی را زودتر به پایان برساند.
در بررسی اثر اصلی رقم نیز رقم ساری گول با قرار گرفتن در گروه a و با ۳۳/۵۲ روز طولانیترین زمان برای شروع گلدهی را به خود اختصاص داده و دیرتر به این مرحله رسیده است و با دو رقم دیگر (هایولا۴۰۱ و RDF003) اختلاف معنی داری نشان می دهد. رقم زودرس هایولا۴۰۱ نیز در پایین ترین حد قرار گرفته است و کمترین تعداد روز تا شروع گلدهی پس از کاشت را داشته است (جدول۳-۲). همانطور که قبلا نیز اشاره گردید، رقم ساری گول دیررس بوده و در سایر مراحل نیز مدت زمان طولانی تری را به خود اختصاص داده، و رقم هایولا۴۰۱ زود رس می باشد. در آزمایش های زیادی به این امر اشاره شده است، از جمله در یک بررسی که توسط واعظی و همکاران (۱۳۸۸)، در منطقه گچساران درطی سه سال زراعی ۸۵-۱۳۸۲ انجام شد، مشخص گردید که بین لاین های مختلف آزمایشی از نظر برخی صفات مهم زراعی از قبیل روز تا گلدهی در سطح احتمال یک در صد اختلاف معنی دار وجود دارد که بیانگر اختلاف ژنتیکی بین لاین ها از نظر صفات مورد بررسی می باشد. عسگری و مرادی دالینی (۱۳۸۶) نیز اثر رقم را برروی روز تا شروع گل دهی معنی دار اعلام می کنند.

مهمترین تفاوت بین این دو نوع تکنیک اختیار در غیر مبادله بودن دارائی در اختیار واقعی است. ارزش‌گذاری اختیارات واقعی از اختیارات مالی پیچیده‌تر هستند. اولاً، در اختیارات واقعی زمان لازم برای اجرای اختیار طولانی‌تر از اختیار مالی است. ثانیاً، در اختیارات واقعی باید ویژگی‌های فیزیکی کالا (برای مثال در مدل سازی قیمت نفت تغییر ذخایر نفتی باید لحاظ شود) در نظر گرفته شود.

طبقه‌بندی اختیارات واقعی
بر اساس انعطاف‌پذیری که یک سرمایه‌گذار در بهره‌برداری از دارائی یا پروژه می‌تواند داشته باشد اختیارات واقعی به چندین طبقه تقسیم می‌شوند. به طور خلاصه و به پیروی از منابع موجود، این طبقه‌بندی را معرفی می‌نماییم. بنابراین انواع اختیارات واقعی بر مبنای انعطاف‌پذیری موجود عبارتند از:
۱-اختیار انتظار^[۵۹]
اختیار انتظار در اکثر پروژه‌های سرمایه‌گذاری یافت می‌شود. در واقع از نوع اختیار خرید آمریکایی روی ارزش پروژه در قیمت توافقی( مقدار پول سرمایه‌گذاری شده در بدست اوردن پروژه آغاز شده ) است. برای مثال می‌توان به اجاره نامه روی میدان نفتی توسعه نیافته که اختیار انتظار به صورت فوق‌العاده با ارزش است اشاره نمود. اشکار‌سازی بخشی از نااطمینانی در پروژه تصور یا اندیشه‌ای است که به عنوان منبع ارزش اختیار است.
۲- اختیار رهاسازی^[۶۰]
اختیار رهاسازی یک پروژه برای یک قیمت ثابت ‌از نوع اختیار فروش آمریکایی است. اگر شرایط بازاری به شدت کاهش یابد مالک پروژه می‌تواند پروژه را برای همیشه رها نماید و ارزش بازیافتنی را تحقق بخشد. این اختیار ممکن است برای بعضی سرمایه‌گذاری‌های به شدت سرمایه‌ای با ارزش باشد.
۳- اختیار توسعه یا استخراج^[۶۱]
اختیار توسعه یا استخراج از نوع آمریکایی است با این نوع از انعطاف‌پذیری، مقیاس بهره‌برداری در پاسخ به شرایط بازار می‌تواند تعدیل شود. اختیار توسعه مقیاس یک پروژه توسط بکارگیری سرمایه‌گذاری بیشتر از نوع اختیار خرید آمریکایی است. اختیار کاهش مقیاس پروژه توسط فروش درصدی از پروژه اختیار فروش آمریکایی است. در موارد خیلی غایی، تولید ممکن است متوقف شود یا مجددا شروع شود.
۴- اختیار سوئیچ^[۶۲]
زمانی که می‌خواهیم مسیر پروژه را تغییر دهیم استفاده می‌کنیم. این اختیار شامل انواع انعطاف‌پذیری می‌باشد. در این اختیار مالک با تحمل یک هزینه بین دو نوع فرصت سوئیچ می‌کند. برای مثال زمانی که یک محصول با بهره گرفتن از نهاده‌های متفاوت تولید می‌شود. این اختیار به صورت یک پورتفولیو از اختیار فروش و خرید آمریکایی است. مانند برق تولیدی توسط باد، گاز، سوخت فسیلی.
۵- اختیار مرکب^[۶۳]
ترکیبی از انواع اختیارات ذکر شده است. در سرمایه‌گذاری مرحله‌ای، هر مرحله یک اختیار است که مشروط به مرحله قبل است. اغلب در سرمایه‌گذاری‌های واقعی وجود دارد. یک مثال جالب سرمایه‌گذاری بالا دستی نفت است. که اختیار تولید نفت به اختیار توسعه ذخایر وابسته است. متعاقبا اختیار توسعه به تصمیمات انجام شده در مرحله استخراج وابسته است.
۶- اختیار رنگین کمانی^[۶۴]
اختیارات ساده دارای یک منبع نا اطمینانی یعنی قیمت دارائی می‌باشند. به هر حال ارزش بیشتر اختیارات واقعی توسط چندین منابع نااطمینانی استخراج می‌شوند این اختیارات، اختیارات رنگین کمانی نامیده می‌شوند. به عنوان یک مثال ذخیره نفتی توسعه نیافته می‌تواند به عنوان اختیار رنگین کمانی در نظر گرفت در آن انتخاب مالک برای توسعه ذخایر از دو منبع نااطمینانی تاثیر می‌گیرد. که این منابع عبارتند از قیمت نفت و حجم نفتی که در ذخایر است.
مبانی ریاضی
در مدلسازی اختیارات واقعی از مفاهیم حرکت وینر ، فرمول ایتو و… استفاده می‌شود بنابراین در ابتدا این مفاهیم بررسی می‌شوند. هدف از اختیارات واقعی ارزش گذاری دارائی است که با حل یک سری معادلات دیفرانسیل تصادفی بدست می‌آید. بسته به اینکه این معادلات دارای جواب تحلیلی باشند یا نه، می‌توان از روش‌های فرم بسته و عددی کمک گرفت. که در ادامه توضیح داده می‌شوند.
مباحثی که در ادامه بیان می‌شوند در فصل بعدی برای استخراج مدل‌ها و کد‌نویسی در نرم‌افزار متلب استفاده می‌شوند بعضی از مباحث هم جنبه تکمیلی دارند و به فهم مباحث کمک می‌نمایند.
فرایند تصادفی
فرض کنید که فضای احتمال شامل فضای نمونه  ، سیگما-جبر یا مجموعه ای پیشامد  و اندازه احتمال  وجود داشته باشد که به صورت  نشان می‌دهیم و همچنین مجموعه‌ای از متغیرهای تصادفی  که با زمان اندیس‌گذاری شده اند وجود داشته باشد مجموعه اندیس زمانی  را با  نشان می‌دهیم. همچنین فرض می‌نماییم که فضای حالت  فضای اقلدیسی  بعدی باشد که  عدد طبیعی است. بنابراین خانواده  از متغیرهای تصادفی  یک فرایند تصادفی  بعدی است که کلیت توابع توزیع با بعد متناهی  برای  ،  و  و  قانون احتمال را تعیین می کند.
فرایند وینر
حرکت برآونی یک فرایند تصادفی است. یعنی خانواده‌‌ای از متغیرهای تصادفی که با اعداد حقیقی نامنفی اندیس‌گذاری شده‌اند و همگی روی یک فضای احتمال مشترک تعریف می‌شوند. به عبارت دیگر می‌توان فرایند تصادفی را یک تابع دو متغیره در نظر گرفت به طوری که به ازای هر زمان ثابت نسبت به متغییر دیگر که از فضای احتمال انتخاب می‌شود اندازه‌پذیر است. با ثابت نگه داشتن نقطه‌ی نمونه‌ای، مسیرهای فرایند به عنوان تابعی از زمان بدست می‌آیند. این فرایند دارای خاصیت مارکوفی، گاوسی، مارتینگلی با نمو‌های ایستا و مستقل است. همچنین دارای مسیرهای پیوسته‌ای است که در هیچ نقطه پیوسته نیست. حرکت برآونی استاندارد یک فرایند وینر است. که به صورت زیر تعریف می‌شود.
تعریف۱: فرایند تصادفی  فرایند وینر گوییم اگر دارای خواص زیر می‌باشد:
۱-
۲-  دارای مسیر پیوسته باشد
۳-  برای  دارای توزیع نرمال با میانگین صفر و واریانس  باشد.
۴-  دارای نموهای مستقل باشد یعنی متغیر تصادفی  ،  ،… و  برای  مستقل باشند با تعریف فوق برای  خواهیم داشت:

بنابراین  می‌باشد. در تعریف ۱ چون  به صورت تک بعدی است بنابراین فرایند وینر تک بعدی نیز گفته می‌شود.
یک فرایند وینر  بعدی  شامل  فرایند وینر تک بعدی  است. فرایند وینر  می‌تواند مستقل باشند اگر  ‌ها دارای خواص وینر تک بعدی فوق باشد و همچنین به صورت دو به دو مستقل باشند. همچنین می‌تواند به صورت فرایند وینر چند بعدی همبسته باشند در صورتی که:
‌ها خاصیت  باشد که  و  فرایند وینر استاندارد مستقل  بعدی است و  ‌ها عناصر ماتریس  با ابعاد  است(  برای  ) به نحوی که  باشد.
ماتریس  را به عنوان ماتریس همبستگی فرایند وینر همبسته  تعریف می‌نماییم که عناصر ان به صورت زیر می‌باشند:

فرمول ایتو
فرمول ایتو یک نوع تصادفی از قاعده زنجیره ای حساب دیفرانسیل معمولی است.
تعریف: یک متغیر تصادفی  یک فرایند ایتو نامیده می‌شود اگر بتوان آن را به صورت زیر بیان نمود:

که  متعلق به فضای  و  متعلق به فضای  می‌باشد.
فرمول ایتو
فرض نمایید که  یک فرایند ایتو با فرم‏(۲-۶) باشد همچنین در نظر بگیرید که  یک تابع دیفرانسیل‌پذیر از مرتبه دوم نسبت به متغیر  و مرتبه اول نسبت به متغیر  باشد در این صورت فرایند  یک فرایند ایتو به شکل زیر خواهد بود:

برای مثال اگر فرایند تصادفی  به صورت زیر باشد:

در این صورت اگر تابع  ^[۶۵]به صورت  تعریف شود در این صورت  یک فرایند ایتو است:

فرمول ایتو چند بعدی برای فرایند وینر d-بعدی مستقل
اکنون در نظر بگیرید که فرایند ایتو n-بعدی توسط فرایند وینر d-بعدی بیان شود بدین معنا که

(شیر خشم تو او را شکار کرد و گرد ران او را برداشت و خورد).
۳۷)از پی خدمت درت که ز لطف صفت روضه جنان برداشت
۳۸)مورد با ضعف خود کمر دربست پشه با عجر خود سنان برداشت
کمر در بستن: کنایه از مطیع و فرمانبردار بودن، آماده خدمت بودن.
مور و پشه رمز ضعیفترین جانوران هستند.
کمر مور در نازکی مورد توجه است و از مانندگی بند آن به کمر، به کمر تشبیه شده و سنان پشه، نیش پشه است.
در درگاه شاهان غلامان کمربسته و نگهبانان نیزه دار گماشته می شوند.
روضه:‌ باغ و مرغزار یعنی سبزه زار (غیاث).
جنان: به کسر اول ، جمع جنت؛ بهشت (غیاث).
معنی بیت: دو بیت فوق موقوف المعانی هستند؛ از برای خدمت کردن در درگاه تو، که از لطافت و حسن روضه جنان و باغ بهشت را تحت الشعاع خود قرار داده، مور با وجود ضعیفی و مومیانی فرمانبردار و آماده خدمت شده و نیز پشه در عین عجز و علیرغم جثه ضعیف اش نیزه برداشته (احتمالاً اشاره به نیش پشه) و آماده خدمت شده است.

۳۹)به خدایی که امر او به دو حرف هفت گردون به یک دخان برداشت
به:‌ بای قسم
دو حرف: اشاره به امر «کن» است؛ در قرآن مجید آمده که خداوند فرمود: کن: بشو، پس همه چیز بشد. چنان که در سوره مریم ۱۹، آیه ۳۷ می فرماید: اذا قضی امراً فانما یقول له کن فیکون: و چون قرار آفریدن می دهد امری را، پس جز این نیست که می گوید او را بشو پس می شود.
کرد در شش روز هفت انجم پدید وز دو حرف آورد نه طارم پدید (منطق الطیر، ۱۰)
(فرهنگ اشارت صص ۶۱-۶۰)
هفت گردون، دخان:
بیت فوق اشاره دارد به آیات:
«ثم استوی الی الماء و هی دخان فقال لها و للارض ائتیاطوعاً او کرهاً قالتا اتینا طائعین»
«فقضیهن سبع سموات فی یومین و اوحی فی کلّ سماء امرها و زینّا السماء الدنیا بمصابیح و حفظاً ذلک تقدیر العزیز العلیم»
(آیات ۱۱ و ۱۲ فصلت ۴۱)
ترجمه:‌پس قصد کرد به سوی آسمان و آن دودی است پس گفت مر آنرا و سرزمین را بیابید به رغبت یا کراهت، گفتند آمدیم فرمانبرداران.
پس حکم کرد آنها را هفت آسمان در دو روز وحی فرمود در هر آسمان کار آنرا و آراستیم آسمان دنیا را به چراغ ستاره ها و نگاهبانی. این است تقدیر عزیز آگاه (تعلیقات دیوان مجیر)
بین اعداد دو، هفت و یک مراعات النظیر وجود دارد.
معنی بیت: سوگند به خدایی که فرمان او وقتی با دو حرف کن صادر شد، هفت گردون و کائنات خلق شد، آن هم از چه؟ از دودی سیاه.
۴۰)به خزان زان لکا که صنعش ریخت طرفی طرف بوستان برداشت
لکا: گل سرخ، رنگ لاک و آن رنگی باشد سرخ که در هندوستان سازند.
طرف: گوشه و لبه و کنار
طرف برداشتن: چیزی به دست آوردن
معنی بیت: از لطف و صنع خداوند که در خزان طبیعت را به رنگ و نگار گوناگون می آراید، بوستان نیز طرفی بربست و رنگارنگ گشت.
۴۱)مه دی ز آن سمن که حکمش نبخت حصه صحن گلستان برداشت
نبخت: این کلمه مفهوم نیست؛ احتمالاً «بیخت» درست باشد.
بیختن: غربال کردن، اشاره به باریدن برف
دی: ماه اول زمستان (مجاز جزء و کل)
معنی بیت: در زمستان که به حکم خداوند برف می بارد، صحن گلستان طوری سفید رنگ می شود که گویا حصه‌ای از سمن برداشته است. (تشبیه).
۴۲)تهمت خون به حق ز گرگ فکند دین باطل به یک شبان برداشت
شبان: کنایه از حضرت موسی (ع).
مصراع اول اشاره است به داستان یوسف (ع) که برادرانش او را به چاه افکندند و به دروغ گفتند، گرگ او را خورد و این ماجرا در قرآن در سوره یوسف به تفصیل آمده است.
و مصراع دوم به داستان موسی (ع) اشاره دارد.
بین گرگ و شبان طباق و از طرفی نیز تناسب وجود دارد.
معنی بیت: این بیت نیز مانند سه بیت بالا در وصف خداوند است و می گوید: ]قسم[ به حق و حقیقت که با آشکار ساختن حقیقت و دروغگویی برادران یوسف (که می گفتند گرگ یوسف را خورد) تهمت و اتهام خونریزی را از گرگ ساقط کرد و او را تبرئه کرد و دین و عقاید باطل را به وسیله یک شبان (حضرت موسی (ع) ) از میان برداشت.
۴۳)که نه جز طوق دار تست هر آنک سر از این تیره آستان برداشت
طوق دار: کنایه از اسیر و بنده (فرهنگنامه شعری)
تیره آستان: کنایه از دنیا
این بیت جواب قسمی است که در ابیات بالا، جمله آن آمده (به خدایی که … و خطاب به پادشاه (ممدوح است).
معنی بیت:‌هر کسی که در این جهان (زمین) تیره زندگی می کند همه گردن در حکم و طوق اطاعت تو دارند.
۴۴)دست فیض تو تخته بند نیاز خوش خوش از پای انس و جان برداشت
دست فیض:‌ دست عطا و بخشش (اضافه اقترانی)
تخته بند: کنایه از زندانی مقید، محبوس، و نیز قید و بند
خوش خوش: آهسته، آهسته، نرم نرم، کم کم (فرهنگنامه شعری)
انس و جان: انس و جن: مردمان و پریان (معین).
معنی بیت:‌در ادامه‌ی بیت قبل (در خطاب به پادشاه و ممدوح) می گوید:
پادشاها! دست عطا و بخشش تو قید و بند نیاز را کم کم از پای آدمیان و پریان برداشت (نیاز آنان را برطرف کرد) تا تنها به تو نیاز برند و از تو حاجت بجویند.

۲-تجزیه و تحلیل آماری
در این روش که منطقی ترین و در عین حال دشوارترین روش است، رابطه میان متغیرهایی از قبیل اندازه قد، قوه بینایی، قدرت جسمانی … و توانایی کارمند در انجام دادن وظایفش تعیین می گردد، و از طریق علمی اثبات می شود.
کاربرد تجزیه و تحلیل شغل
کاربرد تجزیه و تحلیل شغل عبارتند از : کارمند یابی ، انتخاب و انتصاب، آموزش، ایمنی، ارزیابی عملکرد، حقوق و دستمزد و طراحی شغل. علاوه بر موارد مذکور، از تجزیه و تحلیل شغل در برنامه ریزی نیروی انسانی، تحقیق و پژوهش و تنظیم قوانین و مقررات استخدامی استفاده می شود.
مشکلات تجزیه و تحلیل شغل :
الف) واکنش کارکنان
ب) کاستی های فرایند تجزیه و تحلیل شغل
طراحی شغل
برای طراحی شغل معمولاً از چهار روش استفاده می شود:

الف- روش مدیریت علمی
ب- روش انگیزشی
ج- روش سیستمی
د- روش مبتنی بر ویژگی های عامل انسانی

1. 1. روش مدیریت علمی (روش های حرکت سنجی و زمان سنجی) : تقسیم کار، تخصصی کردن شغل و ساده کردن کار، از جمله نکاتی است که تیلور^[۱۷] در طراحی مشاغل مورد توجه قرار می داد.

1. 1. روش انگیزشی : بر اساس روش انگیزشی مشاغل باید به گونه ای طراحی شوند که باعث رضایت کارکنان و ایجاد انگیزه در آنان گردد. روش انگیزشی بر اساس نظریه های زیر پیشنهاد گردیده است:

۱-۲: نظریه دو عاملی هرزبرگ^[۱۸]
در این نظریه، هرزبرگ از دو عامل بهداشتی و انگیزشی صحبت می کند و معتقد است در حالی که فقدان عوامل بهداشتی باعث شکایت و نارضایتی می شود، وجود آنها تاثیری در رضایت و ایجاد انگیزه ندارد. اما وجود عوامل انگیزشی که به ماهیت کار بر میگردد باعث رضایت شغلی و ایجاد انگیزه می گردد. بر اساس این نظریه روشهایی برای طراحی شغل، تحت عنوان کلی غنی سازی شغل به اجرا در می آید و با تفویض اختیاراتی به کارکنان، وظایفی که معمولا به عهده سرپرستان است به ایشان واگذار می گردد.
۲-۲: نظریه فعال سازی
طرفداران این نظریه معتقدند که باید با ایجاد تنوع در کار و کاهش خستگی کارکنان را فعال کرد. با توجه به این مطلب تنوع در کار برای کاهش خستگی باید مبنای طراحی مشاغل باشد.
۳-۲: نظریه ویژگی های شغل
این نظریه مانند نظریه هرزبرگ، معتقد است کارکنان هنگامی برای انجام دادن کار انگیزه خواهند داشت که احساس کننده شغلشان با ارزش است و از چگونگی عملکرد خود بازخورد می گیرند. بر خلاف نظریه هرزبرگ که در آن توصیه خاصی برای طراحی شغل ارائه نمی شود، در نظریه ویژگی های شغل، ابعاد کار به شرح زیر در طراحی شغل مورد توجه قرار می گیرد:

1. 1. انجام کار باید به مجموعه ای از مهارت ها و توانایی های گوناگون و متنوع نیاز داشته باشد.

1. 1. هویت کار باید معلوم باشد. یعنی به جای جزیی از کار، کارکنان باید یک کار را به طور کامل انجام دهند.

1. 1. کار باید مهم به شمار آید.

1. 1. طراحی شغل باید به گونه ای باشد که شاغل بتوان از عملکرد خود بازخورد بگیرد.

۳-روش سیستمی
منظور از این روش این است که به جای طراحی تک تک مشاغل، سیستم کار به نحوی طراحی شود که ابعاد اجتماعی و فنی کار ، مکمل یکدیگر باشند. در روش سیستمی، مانند روش مدیریت علمی، هدف این است که کارایی عملیات افزایش یابد، ولی برخلاف روش مدیریت علمی به جای توجه به افزایش کارایی در تمام وظایف شغل به وظایفی توجه می شود که نقش مهمی در روال کار دارد.
۴-روش مبتنی بر ویژگی های عامل انسانی
طراحی شغل بر این اساس به دو روش مجزا از یکدیگر تقسیم شده است. در روش اول، شغل بر اساس ویژگی های زیستی و جسمی انسان طراحی می شود. در این روش که ارگونومیکس^[۱۹]، به معنای سازگاری با وضعیت فیزیکی افراد، خوانده شده است، سعی می شود با طراحی صحیح از بروز عوارض فیزویوژیکی منفی که معمولاً درنتیجه انجام غلط کار در کارکنان بوجود می آید، جلوگیری گردد. در روش دوم که روش ادراکی-حرکتی خوانده شده است، پیامدهای روانی تماس انسان با ماشین آلات، ابزار و وسایل و سایر عوامل در محیط کار و چگونگی تأثیرشان بر عملکرد کارکنان مورد توجه قرار می گیرد (سعادت، ۱۳۸۷).
تجزیه و تحلیل شغل روشی مستقیم، گسترده و عمیق برای کسب اطلاعات و حقایق گوناگون در زمینه مشاغل مختلف یک سازمان است در مواردی که هدف از تجزیه و تحلیل شغل تعیین خصوصیات و صفات لازم برای انجام دادن موفقیت آمیز آن است، می توان از انواع اطلاعات شغلی، مانند اطلاعات کلی درباره شغل، اطلاعات مربوط به خصوصیات و صفات لازم برای تصدی موفقیت آمیز شغل و اطلاعات مربوط به نحوه انجام دادن وظایف شغلی را به دست آورد. منظور از اطلاعات کلی، شرح کامل جنبه های مهم شغل است و در اطلاعات مربوط به خصوصیات لازم برای تصدی شغل نیز شرح دقیقی برای شرایط بدنی و عقلی مورد نیاز برای ایفای صحیح وظایف یک شغل، آورده می شود (ساعتچی، ۱۳۸۶).
ب- انتخاب علمی کارکنان
بکر و گرهارت^[۲۰] (۱۹۹۶) چنین اظهار می دارند که اگر تصمیم های استخدامی بر عملکرد سازمانی تاثیر دارد، آنها باید همچنین کارایی را بهبود بخشند و یا در سودآوری مشارکت داشته باشند بنابراین هم برای افراد و هم برای سازمان ها مفید این است که تصمیم های استخدامی، خردمندانه و آگاهانه انجام گیرد (خائف، ۱۳۷۷).
گایان^[۲۱] (۱۹۹۸) اظهار می دارد قوانین استخدامی، نشانگر ارزش های اجتماعی ما هستند، همان چیزی که در دنیای کار ما ، ما آن را عدالت می نامیم. همانگونه که برداشت های ما از عدالت در طول زمان تغییر یافته است، بنابراین قوانین استخدامی نیز تغییر خواهد یافت. همچنین اظهار می دارد که تغییر در کل به دنبال یا همراه تغییرات در عقاید و نگرش های جامعه ایجاد می گردد، چه به صورت هم زمان ظهور پیدا کند و یا در پاسخ به رهبری باشد (ساکی، ۱۳۸۶).
تنوپیر^[۲۲] (۱۹۹۶) اظهار نموده است که یک پیوند قوی میان موضوعات اندازه شده در روانشناسی (مثل، اعتبار) و سیاست اجتماعی مربوط به استخدام وجود دارد. وی اعتقاد دارد روانشناسان باید تلاش سازمان یافته ای را در جهت پیش بینی مشکلات اجتماعی احتمالی داشته باشند و پژوهش های لازم را به منظور بررسی آنها آغاز کنند (میرسپاسی، ۱۳۸۵).
راینز^[۲۳] (۱۹۹۳) اشاره می کند که بیشترین تاکید بر تصمیمات استخدامی از دیدگاه مراکز روانشناسی صنعتی و سازمانی بر این است که چگونه کارفرمایان می توانند بهترین تصمیم ها را در ارزیابی متقاضیان اتخاذ نمایند (خائف، ۱۳۷۷).
شولر^[۲۴] (۱۹۹۳) به کیفیت فرایند گزینش اشاره می کند که آن فرایند شرکت را از نظر اعتبار اجتماعی به متقاضیان شغل، قابل قبول می سازد (میرسپاسی، ۱۳۷۸).
آلی^[۲۵] (۱۹۹۴) در فرایند استخدام، ارزیابی شخصیت، علایق و دانش را توصیه می کند.
زندر و جانسون^[۲۶] (۱۹۹۴) اعتقاد دارد که عوامل دیگری علاوه بر عامل g باید در گماردن موثر و درست افراد در مشاغل مورد توجه قرار گیرند (ساعتچی، ۱۳۸۶).
ج) آموزش کارکنان
آموزش را می توان جریانی دانست که افراد طی آن مهارت ها، طرز تلقی ها و گرایش های مناسب را برای ایفای نقشی خاص در جهت تحقق هدفی معین می آموزند. جریان آموزش شامل محتوی، جهت و تاکیدهای خاص است. طی این جریان، معلومات در ذهن فرد جایگزین و با آگاهی های قبلی وی تلفیق
می شود و در نتیجه در رفتار و نحوه دید فرد تغییراتی بوجود می آید. آموزش صحیح سبب افزایش بازده در شغل فرد و نیز ایجاد آمادگی برای قبول مسئولیت های آتی در وی می شود. شایان ذکر است که هم مدیران به آموزش نیازمندند و هم کارکنان. مدیران نبایستی خود را بی نیاز از آموزش بدانند و همه نقایص موجود را ناشی از کمبودهای آموزشی کارکنان بداند. محیط سالم و آماده برای کار را نمی تواند یکباره ایجاد کرد و تلاش مدیران و کارکنان برای تفهیم انتظارات طرف متقابل ضروری است. آموزش، چه از نظر رفع کمبودهای مهارتی و دانشی و چه از نظر بهبود یافتن طرز رفتار و تلقی و کردار می تواند نقش موثری به عهده گیرد و در نتیجه تحقق روابط سالم را تسهیل کند.
فایده های آموزش
آموزش فایده های گوناگونی دارد. برخی از آنها را در اینجا یادآوری می کنیم.