-
- مناسبت: مناسبتها برای تبادل هدیه سازماندهی شده و بطور منظم تکرار میشوند و با مفاهیم فرهنگی و اجتماعی افراد ادغام شده اند (Jessica S Robles, 2012). یا مناسبت عبارت است از زمان معین وقوع یک اتفاق، شانس یا فرصت انجام یک کار، یک دلیل یا علت برای انجام یک کار، نیاز برای انجام یک کار، یک واقعه یا رویداد خاص یا مهم[۷].
- بازاریابی مناسبتی (بازاریابی براساس مناسبت): بازاریابی براساس مناسبت، یک رویکرد برای شناسایی اینکه چه وقت و چرا مصرف کنندگان از محصولات استفاده می کنند و آنها چگونه محصولات و خدمات را خریداری می کنند (Stanley, 2010).
- بازاریابی رویدادی(EM)[8]: برطبق گروه رویدادهای بینالملل (IEG)[9] بازاریابی رویدادی عبارت است از راهبرد پیشبردی که یک شرکت را به رویداد، حمایت از یک رقابت ورزشی، جشن و … مرتبط می کند. بازاریابی رویدادی عبارت است از بازاریابی از طریق رویدادها به نحوی که در آن بازاریابی در کانون قرار داشته و رویدادها ابزار بازاریابی تلقی میشوند (Karlsson et al,2007). بازاریابی رویدادی عبارت است از تلاش برای هماهنگ نمودن ارتباطات حول محور رویدادهای ایجاد شده، است (Behrer&Larsson,1998: 18).
- مشتری: هرکسی که برونداد (خروجی) از یک فرایند دریافت کرده یا مورد استفاده قرار دهد مشتری نامیده می شود. به عبارت دیگر مشتری، شخص (مراجعان، مردم)، گروه کار ، یا واحد اداری و به طور کلی گیرندگان خدمت از سازمانها می باشند. مشتری کسی است که انجام معامله و داد و ستدی را در یک محیط رقابتی به عهده دارد و در حالت تعاملی چیزی را میدهد و چیزی را میگیرد (محمدی، ۱۳۸۲،۲۰).
- بانک: بنگاههای خدمات مالی هستند که مدیریت تخصصی و حرفهای بر منابع مالی جامعه را بر عهده دارند و وظایف دیگری مانند نقشهای واسطه، نقشهای پرداختی، نقشهای ضامن، نقشهای سازمانی و نقش سیاسی را نیز در حوزه اقتصاد انجام می دهند (مقیمی و کیماسی،۱۳۹۰،۱۸).
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
مقدمه
فصل پیش رو در سه بخش ارائه شده است. در بخش اول ابتدا تاریخچه مختصری از بازاریابی رویدادی و مفاهیم مناسبت و رویداد، بازاریابی مناسبتی و بازاریابی رویدادی تشریح شده سپس به بررسی ادبیات موجود در زمینه مناسبت، بازاریابی مناسبتی (بازاریابی براساس مناسبت)، بازاریابی رویدادی، مفهوم مشتری و بخشبندی مشتریان پرداخته شده است. در ابتدای بخش اول به تعریف مناسبت، روشهایی برای شناسایی مناسبتهای کسبوکارها، “w"های یک مناسبت و متغیرها و عوامل تشکیل دهنده مناسبت پرداخته شده است. در بحث بازاریابی مناسبتی به تشریح بازاریابی مناسبتی و فرآیندهای بازاریابی براساس مناسبتها پرداخته شده و در بحث بازاریابی رویدادی راهبرد بازاریابی رویدادی، مفاهیم، اهداف، نوآوری ارتباطی، مزایا و معایب، ارتباط آن با ۵P بازاریابی و طبقه بندی و مدلهایی از بازاریابی رویدادی ارائه شده و در بحث مفهوم مشتری به تعریف انواع مشتریان پرداخته و در بحث بخشبندی مشتریان، به بخشبندی مشتریان از دیدگاه های مختلف و بانکهای مختلف و تقسیم بندی مشتریان برمبنای مناسبتها و موقعیتها پرداخته شده است. در بخش دوم بانک کشاورزی معرفی شده، که در آن تاریخچه، افتخارات و دستاوردها، نوآوریها و موسسات مرتبط با بانک کشاورزی ارائه شده است و در بخش سوم به بررسی مطالعات انجام شده در این زمینه پرداخته شده است.
بخش اول:
مبانی نظری
۱-۲- تاریخچه
واژه بازاریابی مناسبتی (بازاریابی براساس مناسبت) در سالهای اخیر در صنعت مواد غذایی بوجود آمده و برای افزایش در فروش کوتاهمدت استفاده شده است و بر رفتار مصرف کنندگان در هنگام مناسبتها تمرکز می کند[۱۰]. به ندرت مطالعاتی با عنوان بازاریابی مناسبتی انجام شده است و مطالعات بسیار اندکی که در این زمینه انجام شده، اشارهای به تاریخچه آن نکرده اند. با بررسی منابع و سایتها به نظر میرسد متخصصان “گروه هارتمن”[۱۱] (تیمی متشکل از متخصصانی تمام وقت در زمینه مطالعات بازار، روانشناسی، رفتارشناسی، جامعه شناسی، تجزیه و تحلیل بصری، نوآوری و …) اولین گروهی بوده اند که از آن برای افزایش فروش کوتاهمدت در صنعت مواد غذایی استفاده کرده اند.[۱۲]. البته در منبعی دیگر در سال ۲۰۰۲ اشاره شده است که شرکت کوکاکولا بعد از پنج سال یک اختراع به نام بازاریابی براساس مناسبت را بهعنوان یک سیستم ارتباطی هماهنگ با محیط خرده فروشی در هنگام مناسبتها تشریح کرده است[۱۳].
از موضوعات مشابه با بازاریابی مناسبتی میتوان به بازاریابی رویدادی اشاره کرد که یک راهبرد ارتباطات بازاریابی به صورت تجربی بوده که ابتدا در آلمان و در اواخر ۱۹۸۰ در پاسخ به تغییرات مهمی که در محیط بازاریابی و مصرف کننده بوجود آمده بود، ظاهر شده است (Wohlfeil & Whelam, 2004) و سپس در ایالات متحده بیشتر از دیگر کشورها توسعه یافته و بکار گرفته شده است (Eckerstein,2002).
۲-۲- مفاهیم
۱-۲-۲- مناسبت و رویداد
بسیاری از نویسندگان از واژه مناسبت و رویداد به جای یکدیگر استفاده کرده اند اما در واقع بین این دو واژه تفاوتها و شباهتهایی وجود دارد. همانطور که در شکل ۱-۲- نشان داده شده است بعضی از مناسبتها، رویداد نیز است و گاهی اوقات این دو واژه متمایز از همدیگر هستند و ارتباطی بین آنها وجود ندارد. مناسبتها زمانی که افراد متعدد در آن حضور داشته باشند و حالت جمعی پیدا کند میتوان از آن بعنوان رویداد نام برد.
شکل ۱-۲- ارتباط مناسبت و رویداد (محققان)
مناسبتها برای تبادل هدیه سازماندهی شده و بطور منظم تکرار میشوند و با مفاهیم فرهنگی و اجتماعی افراد ادغام شده اند (Jessica S Robles, 2012). یا مناسبت عبارت است از: زمان معین وقوع یک اتفاق، شانس یا فرصت انجام یک کار، یک دلیل یا علت برای انجام یک کار، نیاز برای انجام یک کار، یک واقعه یا رویداد خاص یا مهم[۱۴].
رویدادها نقش مهمی در جامعه انسانی دارند (Shone & Parry,2004). رویدادها باعث رشد سریع اوقات فراغت و هیجانات در میان مردم، کسبوکارها و پدیده های مرتبط با گردشگری میشوند. رویدادها گذرا هستند و هر رویداد یک ترکیب منحصر به فرد از زمان، مدیریت و افراد است (Get,1997).
واژه رویداد برای پوشش طیف وسیعی از فعالیتها از قبیل نمایشگاه، کنفرانس، جشنهای اهدای جوایز، جشنوارههای فیلم، جمعآوری اعانه (کمک)، کنسرت در فضای باز و نمایشگاههای خیابانی استفاده شده است[۱۵].
۲-۲-۲- بازاریابی مناسبتی (بازاریابی براساس مناسبت)
تغییرات سریع در محیط و افزایش رقابت بین شرکتها و موسسات و کاهش وفاداری مشتریان از یک طرف و رفتار مشتریان براساس زمانی که در آن قرار دارند از طرف دیگر، بازاریابان را به این امر متوجه ساخته با روشهای بازاریابی سنتی و موجود نمی توانند به جذب و حفظ مشتریان اقدام نمایند بنابراین بازاریابان باید روشهای نوین بازاریابی را جستجو نمایند. یکی از روشهای نوین بازاریابی برای جذب و حفظ مشتریان، بازاریابی براساس مناسبتها است. بازاریابی براساس مناسبت یک رویکرد برای شناسایی اینکه چه وقت و چرا مصرف کنندگان از محصولات استفاده می کنند و آنها چگونه محصولات و خدمات را خریداری مینمایند (Stanley, 2010).
۳-۲-۲- بازاریابی رویدادی (EM)
بر طبق تعریف گروه رویدادهای بینالملل (IEG)[16] بازاریابی رویدادی عبارت است از راهبرد ترفیعی که یک شرکت را به یک رویداد، حمایت از یک رقابت ورزشی، جشن و … مرتبط می کند. بازاریابی رویدادی افرادی حول یک رویداد جمع می کند که ممکن است در رویداد مذکور تعدادی کم یا هزاران نفر شرکت نمایند. بازار هدف در بازاریابی رویدادی می تواند مشتریان نهایی، نمایندگان کسبوکارها یا کارمندان داخلی شرکت باشد. رویداد می تواند هر چیزی از شروع مسابقات، ورود محصول جدید، نمایش محصولات و حمایتگری باشد. بازاریابی رویدادی عبارت است از بازاریابی از طریق رویدادها به نحوی که در آن بازاریابی در کانون قرار داشته و رویدادها ابزار بازاریابی تلقی میشوند (Karlsson et al,2007). بازاریابی رویدادی عبارت است از تلاش برای هماهنگ نمودن ارتباطات حول محور رویدادهای ایجاد شده، است (Behrer&Larsson,1998).
جدول۱-۲- خلاصهای از مفاهیم
واژه
محقق
سال
تعریف
مناسبت
جسیکا روبلس
۲۰۱۲
مناسبتها برای تبادل هدیه سازماندهی شده و بطور منظم تکرار میشوند و با مفاهیم فرهنگی و اجتماعی افراد ادغام شده اند.
بازاریابی مناسبتی
جورج استنلی
۲۰۱۰
یک رویکرد برای شناسایی اینکه چه وقت و چرا مصرف کنندگان از محصولات استفاده می کنند و آنها چگونه محصولات و خدمات را خریداری مینمایند.