“
از دیگر اقدامات بسیار مهم در تأسیس شرکت سهامی عام، تشکیل مجمع عمومی مؤسس است. در واقع، مجمع عمومی مؤسس نخستین مجمعی است که در آن تعهد کنندگان سهام شرکت، حضور می‌یابند تا اساس شرکت را تصویب و تأیید کنند.[۴۸]
پس از انقضای مهلت پذیره نویسی، مؤسسین به موجب ماده ۱۶ (ل.ا.ق.ت) مکلفند تا در ظرف یک ماه به پذیره‌نویسی و تعهدات پذیره‌نویسان رسیدگی و پس از اطمینان از صحت عملیات پذیره‌نویسی و پس از اطمینان از اینکه کل سرمایه صحیحاً تعهد گردیده و اقلاً ۳۵ درصد آن تأدیه شده است، مجمع عمومی مؤسس را دعوت کنند. آگهی دعوت مجمع عمومی مذکور باید در روزنامه کثیرالانتشاری منتشر شود که در بند ۱۴ ماده ۹ به آن اشاره شده است. بر اساس این بند کلیه آگهی‌ها تا تشکیل مجمع عمومی مؤسس، منحصراًً باید در این روزنامه درج شود.
نکته دیگر در خصوص شیوه رأی‌گیری و حد نصاب لازم در مجمع عمومی مؤسس می‌باشد. به موجب ماده ۷۵ این قانون، حد نصاب لازم برای رسمیت یافتن جلسه به شرح زیر است:
در جلسه اول حضور عده‌ای از پذیره‌نویسان که حداقل نصف سرمایه را تعهد کرده باشند.
حال اگر چنین حد نصابی حاصل نشد، دو دعوت دیگر به عمل خواهد آمد که هر کدام از آن ها حضور عده‌ای که حداقل یک سوم کل سرمایه شرکت را دارا باشند، ضروری است و در نهایت در صورتی که باز هم در دعوت سوم نصاب رسمیت جلسه حاصل نشود در این حالت شرکت، تشکیل نشده محسوب می‌شود و پذیره‌نویسان می‌توانند بر اساس ماده ۱۹ مبلغ پرداختی خود را از این بایت مسترد دارند.
چنانچه مجمع در هر یک از دعوت‌های اول تا سوم رسمیت پیدا کند، کلیه تصمیمات آن باید با اکثریت دوم سوم آرای حاضرین اتخاذ شود.
تبصره ماده ۷۵ قانون مذکور نیز اشعار می‌دارد که در این مجمع تمام مؤسسین و پذیره‌نویسان حق حضور دارند و هر سهم دارای یک حق رأی است. البته به موجب ماده ۷۷ مؤسسین در موردی که تصمیم گیری راجع به مزایای مورد مطالبه یا ارزیابی آورده غیر نقد آن ها باشد، از رأی دادن منع شده‌اند.
آخرین نکته‌ای که در زمینه مجمع عمومی مؤسس قابل بررسی است، وظایف و صلاحیت‌های قانونی این مجمع می‌باشد. ماده ۷۴ (ل.ا.ق.ت) مقرر می‌دارد:
«وظایف مجمع عمومی مؤسس به قرار زیر است:
-
- رسیدگی به گزارش مؤسس و تصویب آن و همچنین احراز پذیره‌نویسی کلیه سهام شرکت و تأدیه مبالغ لازم؛
-
- تصویب طرح اساسنامه شرکت و در صورت لزوم اصلاح آن؛
-
- انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت؛
- تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی برای سهام‌داران تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد…. ».
وظیفه اول مجمع عمومی مؤسس همان طور که فوقاً ذکر شد، رسیدگی به گزارش مؤسسین و تصویب آن است. تصویب این گزارش به منزله قبول صحت تشکیل شرکت سهامی است.[۴۹]
ضمناً بر اساس ماده ۷۶ جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری توسط مؤسسین در خصوص ارزیابی آورده‌های غید نقد برای درج در گزارش مؤسسین ضروری است.
به طور کلی مؤسسین در شرکت‌های سهامی عام موظفند در موارد زیر اقدام به تهیه گزارش نمایند:
-
- آورده‌های غیر نقدی؛
-
- مزایا در صورتی که وجود داشته باشد؛
-
- احراز پذیره‌نویسی کلیه سرمایه شرکت؛
-
- پرداخت حداقل ۳۵ درصد کل سرمایه؛
- تعیین تعداد سهام هر پذیره نویس.[۵۰]
به موجب تبصره ماده ۷۴ گزارش مؤسسین باید حداقل پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی مؤسس در محلی که در آگهی دعوت مجمع تعیین شده است برای کسب اطلاع پذیره‌نویسان آماده باشد.
وظیفه دیگری که به مجمع عمومی مؤسس محول شده، تصویب طرح اساسنامه و عند الزوم اصلاح آن است. در ماده ۶ این قانون مقرر شده است که طرح اساسنامه به امضای مؤسسین می‌رسد و به ضمیمه طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام و اظهارنامه به اداره ثبت شرکت‌ها تسلیم می‌شود. ماده ۸ قانون مذکور نیز به بیان مندرجات الزامی طرح اساسنامه شرکت سهامی پرداخته است. در هر صورت اگر طرح اساسنامه توسط مجمع عمومی مؤسس تصویب شود، مندرجات بندهای بیست و یک‌گانه ماده ۸، جزء اساسنامه شرکت می‌شود و تغییر هر کدام از آن ها به موجب ماده ۸۳ در صلاحیت مجمع عمومی فوق‌العاده خواهد بود.[۵۱]
سومین وظیفه مجمع عمومی مؤسس، انتخاب اولین مدیران و بازرسان شرکت سهامی است. عده اعضای هیات مدیره به موجب ماده ۱۰۷ در شرکت سهامی عام نباید کمتر از پنج نفر باشد و مدت مدیریت آنان به موجب ماده ۱۰۹ در اساسنامه تعیین می‌شود ولی این مدت نمی‌تواند از دو سال تجاوز کند. در مورد حداکثر مدت مأموریت بازرسان در این قانون قیدی وجود ندارد. مدیران و بازرسان منتخب باید به طور کتبی سمت‌های خود را قبول کنند (ماده ۱۷).
آخرین وظیفه مجمع عمومی مؤسس، تعیین روزنامه کثیرالانتشار است. یعنی اینکه مجمع باید نام و مشخصات این روزنامه را معین و اعلام کند. تبصره ماده ۱۷ (ل. ا. ق. ت) اصلاحی ۱۳۵۲ مقرر می‌دارد: «هر گونه دعوت و اعلامیه برای صاحبان سهام تا تشکیل مجمع عمومی سالانه باید در دو روزنامه کثیرالانتشار منتشر شود. یکی از این دو روزنامه به وسیله مجمع عمومی مؤسس و روزنامه دیگر از طرف وزارت ارشاد اسلامی تعیین می‌شود. »
تعیین روزنامه‌های دوگانه فوق الذکر به این دلیل است که سهام‌داران شرکت بتوانند از وضعیت شرکتی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، مطلع شود.
تمام موارد ذکر شده از شرایط اساسی تشکیل شرکت سهامی می‌باشد که در صورت عدم رعایت آن ها شرکت قابل ابطال می‌باشد به همین دلیل بر اساس ماده ۲۷۰ لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، باید به این موارد از دقت کافی کرد و در صورت عدم رعایت این موارد شرکت قابل ابطال می‌شود.[۵۲]
۲-۲-۳-۲٫ تشریفات مقرر در تشکیل شرکت سهامی خاص
شرکت سهامی خاص شرکتی است که تمام سرمایه آن در هنگام تأسیس، منحصراًً توسط مؤسسین تأمین شود. تأسیس شرکت سهامی خاص به مراتب ساده‌تر از تأسیس شرکت سهامی عام است، زیرا قانون‌گذار تشریفات کمتری را برای تأسیس آن پیش‌بینی کرده‌است. این تشریفات در ماده ۲۰ این قانون به شرح زیر ذکر شده‌اند:
-
- امضای اساسنامه: اساسنامه شرکت باید امضای کلیه سهام‌داران یا وکلای آنان برسد.
-
- تعهد سرمایه: اظهارنامه مشعر بر تعهد کلیه سهام و گواهینامه بانکی حاکی از تأدیه قسمت نقدی آن که نباید کمتر از ۳۵ درصد سهام باشد. این اظهارنامه باید به امضای کلیه سهام‌داران برسد. اگر بخشی از سرمایه به صورت آورده غیر نقدی باشد، آورده مذکور باید به طور کامل تسلیم شود و صورت تقویم آن نیز به تفکیک در اظهارنامه قید شود. چنانچه سهام ممتازه‌ای وجود داشته باشد باید شرح امتیازات و موجبات آن در اظهارنامه منعکس گردد.
-
- انتخاب مدیران و بازرسان: انتخاب اولین مدیران و بازرسان شرکت که می‌بایست در صورت جلسه‌ای قید شود و به امضای کلیه سهام‌داران برسد. البته مدیران و بازرسان منتخب باید کتباً قبول سمت کنند.
- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشار: در این روزنامه آگهی‌های راجع به شرکت تا تشکیل نخستین مجمع عمومی عادی، منتشر خواهد شد.
۲-۲-۴٫ ثبت شرکت‌های سهامی
“
