ایجاد بر بهبود

کاهش روحیه خلاقیت ونو آوری

ایجاد جو همکاری واعتماد

توجه صرف به مشکلات

ایجاد وترویج خلاقیت ونوآوری برقراری روابط علت ومعلولی

نتیجه گرا

روندگرا

تاکید صرف بر ارزیابی عملکرد

تاکید بر تفهیم اهداف واستراتژیها قبل از ارزیابی عملکرد

ارزیابی گسسته ودوره ای

ارزیابی بصورت یک فرایند پیوسته

برای ارزیابی کیفیت نگرش های سنتی مشخصه های کالا یا خدمت را بعنوان معیار کیفیت تعریف می کردند ولی بر اساس شیوه ها ونگرش های جدید، کیفیت را خواسته ی مشتری تعریف می کنند ( وست۲۰۰۱^[۴۳] ) کیفیت مانند زیبایی در چشم مشاهده کننده ویا در ذهن مصرف کننده قرار دارد ( بازرگان ۱۳۸۰ ) مشتریان یا دریافت کنندگان خدمت کیفیت خدمت را با مقایسه ی انتظارات وادراکات خود از خدمات دریافت شده ارزیابی می کنند (لیم وتانگ^[۴۴] ۲۰۰۰ )این شیوه ی ارزیابی در واقع کسب بازخورداز مشتریان درباره ی کیفیت خدمات ارائه شده است.

یکی از گامهای اساسی در الگوهایی هم که برای ارتقای کیفیت خدمات ارائه می شود کسب بازخورد از مشتریان است. بازخورد کسب شده از مشتریان کمک می کند تا مناطقی را که در آنها نیاز به بهبود مستمر وجود دارد با توجه به محدودیتهای مربوط به زمان ومنابع ودیگر عوامل اولولیت بندی کرد (چین وپان^[۴۵] ۲۷۲:۲۰۰۲ .(
با وجود تاکید بر کسب بازخورد از مشتریان اغلب بین تلقی مدیریت از ادراک وانتظار دریافت کنندگان خدمت وادراک وانتظار واقعی آنها تناسب وجود ندارد .واین امر موجب صدمه دیدن کیفیت خدمت می گردد (دانلی وهمکاران^[۴۶] ۱۴:۱۹۹۵) درچنین حالتی تصمیم گیران نمی دانند به درستی اولویت امور را تعیین کنند واین امر باعث می شود که عملکرد خدمت نتواند به درستی اولویت امور را تعیین کنند واین امر باعث می شود که عملکرد خدمت نتواند به درستی اولویت امور را تعیین کنند واین امر باعث می شود که عملکرد خدمت نتواند جواب گوی انتظار مشتریان بوده وبنابراین شکاف کیفیت به وجود آید(گاگلیانو وهتچکوت^[۴۷] ۹:۱۹۹۴ ) گام اساسی برای جبران این شکاف، شناخت ادراک وانتظار مشتری از کیفیت خدمت وتعیین میزان شکاف ودر پی آن اتخاذ استراتژی هایی برای کاهش شکاف وتامین نظر مشتری است .در این صورت نه تنها اولویت گذاری آگاهانه وتخصیص منابع استراتژیک تسهیل می شود بلکه مبنایی فراهم می گردد تا بتوان کیفیت خدمات ارائه شده را بهبود بخشید براثر بخشی آن افزود ورضایت دریافت کنند گان خدمت را فراهم کرد (کاریدیس وهمکاران^[۴۸] ۲۰:۲۰۰۱ )
در زمینه سنجش رضایت مشتری وکیفیت خدمات مراکز ارائه دهنده خدمات در ایران ودر سطح بین المللی پژوهش های زیادی انجام شده اما روش های بررسی با هم متفاوتند به منظور سنجش رضایت مندی مشتری از مدل های مختلفی استفاده شده است. براساس نوعی تقسیم بندی که مورد توافق توفر^[۴۹] و سباستین پافرات^[۵۰] و همکاران (۱۹۹۹) است مدل های سنجش به دو نوع عینی و ذهنی تقسیم می شوند( کردنائیج ۴۳:۱۳۸۴ ).
مدل های عینی براساس این ایده می باشند که رضایت مندی مشتری از طریق شاخص هایی که به شدت با رضایت مشتری همبستگی دارند قابل سنجش است واین شاخص ها عقاید شخصی مشتریان نیستند.رضایت مندی مشتری موجب وفاداری مشتری می شود ونارضایتی مشتری منجر به از دیت دادن مشتری می گردد. با توجه به این توجیه مدل های عینی شاخص هایی از قبیل سهم بازار تعداد شکایات سود سالانه و…را مد نظر قرار می دهند(همان) اعتبار این مدل ها تردید بر انگیز است. برای مثال مقدار فروش یک محصول شرکت را نمی توان صرفاً به عنوان رضایتمندی مشتری تفسیرکرد.این در حالی است که این شاخص به عنوان یکی از شاخص های عینی در نظر گرفته می شود (دیوان دری ودلخواه ۱۸۵:۱۳۸۴ )
مدل های هنی براساس سطح رضایت مندی نیازهای مشتریان می باشند این مدل ها بر اساس شاخص های انتزاعی نمی باشند بلکه براساس ادراک خود اشخاص از رضایت مندیشان بنا شده اند.مدل های ذهنی رویکردی از رضایت مندی مشتریان ارائه می دهند که به ادراک مشتریان نزدیکتر است (کردنائیج ودلخواه ۱۳۸۲ )
مدل های ذهنی به دو دسته روش های حادثه مدار وروش های ویژگی مدار تقسیم می شوند. در ادامه به تشریح هریک از این روش ها پرداخته می شود.
۲-۲-۱۸-۱-روش های حادثه مدار^[۵۱] :
این روش ها با کامپیوتر قابل پردازش نیستند فقط به وسیله انسان پردازش می گردند.در این رابطه فعالیت هایی نظیر تجزیه وتحلیل مشاهده ونتیجه گیری نمی توانند به وسیله رایانه اجرا شوند.هر چند که رایانه به عنوان ابزاری مناسب می تواند مورد استفاده قرار گیرد ولی که بعضی از فعالیت هایی که انسان قادر به انجام آن است را نمی تواند انجام دهد. روش های حادثه مدار روش های کیفی هستند که براساس کشف سطح رضایت مندی مشتریان از طریق تجارب مشتریان در رابطه با کالاها یا خدمات شرکت تعریف می شوند.این تجارب مشتری به زمان رویارویی با واقعیت مشهورند.این رویارویی با واقعیت ها تماس های بین مشتریان با کارکنان سازمان هستند که شامل هر نوع تماس معمول وغیر معمول شخصی وغیر شخصی مشتریان با شرکت می باشند.اساس روش های حادثه مدار شناسایی هویت ونقشه کلی است.این روش ها کیفی بوده وبه وسیله استایوس^[۵۲] (۱۹۹۵ )‌به عنوان تجزیه وتحلیل کیفی وسنجش کمی تماس ها صورت می گیرد وهدف آن شناسایی وارزیابی رویارویی با واقعیت ها است ( کردنائیج ودلخواه ۱۳۸۲ ).
۲-۲-۱۸-۲- روش های ویژگی مدار :
این مدل ها جزء روش های قابل رایانه ای شدن طبقه بندی می شوندٰ زیرا می توان برای کاربرد آنها یک الگوریتم قابل برنامه ریزی ایجاد کرد. این مدل ها نیاز به حضور انسان برای مشاهده و تجزیه وتحلیل شکایات ورفتار مشتریان ندارند.اساس این روش ها این است که کیفیت نتیجه ارزیابی ذهنی ویِژگی منحصر به فردی است که از عملکرد شرکت مشتق شده اند ومی توانند از طریق مقیاس های رتبه ای ارزیابی شوند. روش های ویژگی مدار به دو دسته سنجش صریح وسنجش ضمنی تقسیم می شوند (کردنائج ودلخواه ۱۳۸۲)
سنجش ضمنی یا تلویحی از معیارهای غیر مستقیم رضایت مندی که می توان از آنها رضایت مندی را استنتاج نمود استفاده می کند ( برای مثال تعداد شکایات کم نشان دهنده سطح بالایی از رضایت مشتری است)این روش برای سنجش رضایت مندی مشتری از روایی بالایی برخوردار نیست زیرا استنتاج هایی که از معانی بعضی از شاخص ها صورت می گیرد نمی توانند دقیق باشند ویا حتی گاهی غلط هستند.روش های صریح یا روشن روش بهتری برای سنجش رضایت مندی مشتری ارائه می دهند آنها بر اساس ایجاد مقیاس رضایت مندی می توانند تک بعدی یا چند بعدی باشند.
۲-۲-۱۸-۳-مقیاس های تک بعدی :
مقیاس های تک بعدی، رضایتمندی مشتری را فقط با یک سئوال می سنجند. این بدان معنی است که کل سنجش رضایت مندی مشتری نمی تواند مورد قضاوت قرار گیرد، زیرا مشخص نیست که کدام یک مبنای نتیجه هستند. برای مثال مشتری مجبور است به سئوال ها در ۵ طیف از کاملاً راضی تا کاملاً ناراضی، پاسخ دهد. مزیت این روش آن است برای اداره کردن خیلی راحت است و پیچیدگی کمی دارد، اما در تجزیه و تحلیل، رضایتمندی مشتری را به اندازه کافی متمایز نمی کند. همچنین باید اضافه کرد که رضایتمندی سنجیده شده به وسیله مقیاس های چند بعدی از اهمیت و معناداری بالایی برخوردار است. مقیاس های چند بعدی که به روش چند نگرشی نیز معروفند، به وسیله تعدادی از ویژگی های واحد شکل یافته اند که برای محاسبه کل رضایتمندی مشتری به کار می آیند. از طریق این ویژگی های واحد می توان سطح رضایتمندی مشتری را قضاوت نمود ( کردنائیج، ۴۴:۱۳۸۴).
۲-۲-۱۸-۴-مدل ( SERVQual ) :
مدل های کیفیت خدمات ^[۵۳]( SERVQual ) از روش های چند بعدی سنجش رضایتمندی مشتری می باشند که در اواسط دهه ۱۹۸۰ بری^[۵۴] با همکاری پاراسورمن^[۵۵] و زیتمل^[۵۶] شروع به مطالعه شاخص های کیفیت خدمات و چگونگی ارزیابی کیفیت خدمات توسط مشتریان، بر اساس مفهوم کیفیت ادراک شده خدمات نموده اند. مدل آنها در قالب پنج شکاف قابل بررسی است ( دیوان دری و دلخواه، ۱۹۰: ۱۳۸۴).
مدل SERVQual هنوز یک مدل ساده و مفیدی برای توصیف و سنجش تجارب خدمات مشتریان از نظر کیفیت است و به طور گسترده توسط سازمانهای ارائه کنندگان خدمات مثل مراقبتهای پزشکی، بانکداری، امور مالی و آموزش مورد استفاده قرار گرفته شده است و مدل کارآمدی در کمک به یک سازمان است تا تلاشهایش را در جهت پر کردن شکاف بین خدمات ارائه شده و مورد انتظار شکل دهد ( نایک و همکاران، ۱۰۱:۲۰۰۲).
شکاف کیفیت خدمات
آنچه مشتری ها از خدمات انتظار دارند
شکاف کیفیت خدمات
آنچه مشتریان می پندارند واقعا دریافت کرده اند
شکاف کیفیت خدمات
شکل ۲-۴: ( مدل شکاف کیفیت خدمات )
(نایک و همکاران، ۲۰۰۲)

با توجه به مطالب فوق، برای گردشگری روستایی نیز نمی‌توان نقطه آغازینی را بیان نمود چرا که شروع بازدید از جوامع روستایی توسط شهروندان سایر مناطق چندان مشخص نیست و می‌توان حدس زد که از زمان شکل گیری شهرها و گسترش تمدن‌های بشری، انسان به دلیل روابط اقتصادی و اجتماعی به انگیزه های مختلف همواره در طول تاریخ، جهانگردی و گردشگری را تجربه کرده است (شریف زاده، مراد نژاد، ۱۳۸۱، ص ۵۲). گردشگری روستایی یک پدیده بسیار قدیمی است؛ اما در عین حال گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت تفریحی- اجتماعی در نیمه دوم قرن هجدهم در انگلستان و مجموع اروپا ظاهر شد قبل از آن هم مناطق روستایی مورد استفاده فعالیت‌های تفریحی قرارگرفته بود، اما شرکت در این فعالیت‌های تفریحی محدود به اقشار برتر جامعه بود (منشی زاده، نصیری، ۱۳۸۱، ص ۵۰).

انقلاب صنعتی اگر چه باعث ایجاد مسائل و مشکلاتی برای جوامع شهری و روستایی شد ولی در کنار آن موجب گسترش راه‌ها و جاده‌ها و وسایل حمل و نقل و توسعه ارتباطات هم در سطح محلی، ملی و بین‌المللی شد که این خود باعث افزایش مسافرت‌ها و تفریحات به نقاط مختلف جهان از جمله مناطق روستایی گردید (قادری، ۱۳۸۲، ص ۱۱۴). در قرن نوزدهم گسترش خطوط راه آهن دسترسی به مناطق روستایی را برای افراد زیادی فراهم کرد و شروع توسعه صنعت گردشگری سبب گسترش گردشگری روستایی شد (منشی زاده، نصیری، ۱۳۸۱، ص ۵۲). شاید بیشترین تقاضای گردشگری روستایی از سال ۱۹۵۴ اتفاق افتاد که به طور کلی باعث رشد تقاضا در کلیه زمینه های گردشگری شد و به تبع آن تقاضای گردشگری روستایی نیز افزایش یافت.
به طور کلی مهم‌ترین عامل موثر در زمینه توسعه گردشگری روستایی، افزایش سریع مالکیت خودرو بود (قادری، ۱۳۸۲، ص ۱۱۶). امروزه در بسیاری از کشورهای جهان گردشگری روستایی توجه تعداد زیادی از گردشگران را به خود جلب کرده است و به عنوان یکی از مردمی‌ترین اشکال گردشگری به شمار می‌آید چنان که بر اساس گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۹۳ بیشتر از ۷۰ درصد جمعیت این کشور از نوع تفریحات روستایی برخوردار گردیده‌اند و در بیشتر کشورهای صنعتی جهان نیز چنین وضعیتی وجود دارد. بر اساس بررسی‌های شبکه تفریحی روستا (CRN) در انگلستان تعداد افرادی که به طور روزانه در سال ۱۹۹۳ از مناطق روستایی بازدید کرده بودند بیش از ۹۰۰ میلیون نفر بالغ گردیده است (منشی زاده، نصیری، ۱۳۸۱، ص ۱).
ایران یکی از ده کانون شکل گیری تمدن بشری در جهان بوده است و نخستین آثار مدنیت که در این سرزمین کشف شده، به هزاره پنجم پیش از میلاد مسیح تعلق دارد (محلاتی، ۱۳۸۰، ص ۲۷۰). این کشور به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و وجود فرهنگ و آداب و رسوم، آثار تاریخی، هنری و میراث فرهنگی خود به طور قطع برای جهانگردان و گردشگران عهد قدیم بهترین مقصد محسوب می‌شده است (رضوانی، ۱۳۷۹). با این وجود در مورد مسافرت به نواحی روستایی در زمان ایران باستان تحقیقات و مطالعات بسیار اندک است و اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی با توجه به آداب و رسوم ایرانیان و وجود اکثریت جمعیت در مناطق روستایی می‌توان گفت که گردشگری روستایی نیز دارای جایگاه خاص خود بوده است، در حقیقت گردشگری روستایی در ایران از زمان شکل گیری تمدن‌های بزرگ و شهرها شکل گرفته و گردشگران در این زمان به منظورهای خاصی مسافرت می‌کرده‌اند. قرن نوزدهم، قرنی متفاوت در تاریخ جهانگردی ایران شناخته می‌شود، سیاحان، دیپلمات‌ها، بازرگانان، باستان‌شناسان، محققان و حتی افراد کنجکاو به ایران سفر می‌کردند تا صرفاً حس کنجکاوی خود را ارضا کنند. در قرن بیستم به طور پراکنده نیز اقداماتی در صنعت گردشگری و جهانگردی ایجاد شد که می‌توان به راه اندازی سرویس کالسکه رانی در تهران- قزوین، رشت- انزلی و سایر شهرها اشاره کرد و مؤسسات مختلف خارجی تدریجاً مسافرخانه و مهمان خانه‌هایی برای پذیرایی از اروپاییان و کسانی که به ایران مسافرت می‌کردند، به وجود آوردند.
به هر حال هر چند که در دوره مذکور، روند ورود گردشگران خارجی به ایران رو به تزاید گذاشته بود، ولیکن هیچ گاه به عنوان یک صنعت به شکل امروزی که دارای تشکیلات منظم و قوانین و مقررات ویژه ای باشد و درآمد زایی نماید، مورد توجه نبوده است. صنعت گردشگری در ایران از نیم قرن پیش به این طرف به منظور شناساندن مفاخر ایران و تمدن این سرزمین باستانی رسماً شکل گرفت و برای اولین بار از سال ۱۳۱۴ اداره ای در وزارت کشور به نام اداره امور جهانگردی تاسیس شد که فعالیت آن محدود به چاپ نشریات و کتابچه های راهنمای گردشگری ایران بود. بعد از شهریور ۱۳۲۰، اداره مذکور جای خود را به «شورای عالی جهانگردی» داد که زیر نظر وزارت کشور بود و در نهایت در سال ۱۳۴۲ هیئت وزیران تاسیس «سازمان جذب سیاحان» را تصویب کرد و این سازمان رسماً کار خود را آغاز نمود (رضوانی، ۱۳۷۹، ص ۱۹۲). این سازمان که به ارائه طرح‌ها و برنامه ریزی‌های وسیع زیربنایی در امر گردشگری موفق شد، در سال ۱۳۵۳ جزو تشکیلات وزارت اطلاعات درآمد و تحت عنوان «وزارت اطلاعات و جهانگردی» متولی تنظیم امور ایرانگردی و جهانگردی شد (محلاتی، ۱۳۸۰، ص ۲۸۰). از آن به بعد اداره ایرانگردی و جهانگردی به وسیله چهار شرکت سهامی با عناوین «شرکت سهامی گشت‌های ایران»، «شرکت سهامی خانه های ایران»، «شرکت سهامی سازمان مراکز جهانگردی برای ورزش‌های زمستانی» و «شرکت تأسیسات جهانگردی ایران» با نظارت وزارت اطلاعات و ایرانگردی اداره شد. پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۸۵ به منظور جلوگیری از تداخل وظایف و هماهنگ نمودن فعالیت‌ها و مسایل مربوط به جهانگردی، این چهار شرکت در یکدیگر ادغام گردیدند و «سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی» با بافت و خط مشی‌های جدید و اهدافی متمایز از گذشته تشکیل و شروع به کار نمود. این سازمان اداره و بهره برداری از واحدهای اقامتی به شکل مهمان خانه، مهمان سرا، اردوگاه، کلبه، چادر، غذا سرا، چای خانه، پیست اسکی تأسیسات کنار دریا، آب‌های معدنی، مراکز ورزشی زمستانی و هر نوع محل مناسب دیگری برای ایرانگردی و جهانگردی را به عهده گرفت.
شورای عالی اداری در جلسه ۱۹/۱/۱۳۷۳ به پیشنهاد سازمان امور اداری کشور و به منظور افزایش کارایی سازمان و تمرکز در مدیریت دستگاه‌های فرهنگی، سازمان میراث فرهنگی کشور را از وزارت فرهنگ و آموزش عالی منفک و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ملحق نمود. در تداوم این نقل و انتقالات و ثابت نگه داشتن نسبی این وضعیت در مدت قریب به ده سال، از اواخر سال ۱۳۸۲ و ابتدای ۱۳۸۳ بار دیگر با انحلال سازمان ایرانگردی و جهانگردی، سازمان میراث فرهنگی نیز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتزع و به نهاد ریاست جمهوری با عنوان «سازمان میراث فرهنگی و گردشگری» می‌پیوندد. تشکیلات جدید با عمر کوتاه دو ساله بار دیگر دست‌خوش تحول و تغییراتی نوین می‌شود. صنایع دستی ایران که خود دارای تشکلی جدا و سازمان یافته، تحت عناوین «مدیریت صنایع دستی» یا شرکت صنایع دستی (دولتی) به صورت واحدهای تقریباً مجزا و مستقل در استان‌ها مشغول به کار بودند، بنا به ابلاغ مصوبه جدید شورای عالی اداری از روزهای آغازین سال ۱۳۸۵ منحل و تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفتند.
هم اکنون سازمان «میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» که حاصل ادغام سه بخش دولتی در یکدیگر است با اضافه نمودن نام هر استان در انتهای همین عنوان و تحت نظارت و کنترل (مدیریت) متمرکز یکی از معاونین ریاست جمهوری از تاریخ ذکر شده و با عنوان جدید به فعالیت ادامه داده و در تلاش است تا ضمن تثبیت نظام تشکیلاتی و اداری و جلوگیری از نقل و انتقالات دائم (تفکیک و ادغام) و تغییرات ساختاری مکرر، توجه و توجه برنامه ریزی خود را معطوف وظایف و تکالیف اصلی نماید. با توجه به مطالب فوق به طور کلی می‌توان گفت که صنعت گردشگری، صنعت نوپایی در کشور است که هنوز در ابتدای کار خود است و گردشگری روستایی نیز که جز کوچکی از این صنعت به حساب می‌آید، هنوز جایگاه خود را (به جز در چند مورد اندک) در برنامه‌ها و طرح‌های توریستی بدست نیاورده و هنوز به عنوان یک صنعت درآمدزا و کارا و صنعتی بدون آلودگی، بدون صرف هزینه زیاد و به قول اقتصاددانان «صادرات نامرئی» به آن نگریسته نمی‌شود.
گردشگری روستایی در تجارب جهانی
«گردشگری روستایی» از زمره مواردی است که اخیراً در حوزه ادبیات صنعت گردشگری بازتابی خاص داشته است، چنانچه امروزه با استناد مدارک تجارب جهانی در رابطه با توسعه گردشگری روستایی، درصد بالایی از میزان درآمد زایی ملی و افزایش معیشت خانوارهای روستایی همراه با اشتغال زایی و رفاه اجتماعی را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر، لازم است تا با رجوع به اسناد و تجارب جهانی، ضمن تحلیل این تجارب و همگام با تطبیق آن‌ها با شرایط خاص اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی امکان کار بست و استفاده بهینه از این تجارب را در روستاهای حال حاضر ایران شدنی گردانید. بر این اساس، در رابطه با برنامه ریزی توسعه گردشگری لازم است نوع ارائه تسهیلات و خدمات و مکانیسم‌های اجرایی و برنامه ریزی و نوع رویه عمل در فرایند مداخله ساختاری، مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
گردشگری روستایی در ایالات متحده آمریکا (ایالت یوتا)
مساحت این ایالت ۸۴۹۹۰ مایل مربع است و یازدهمین ایالت بزرگ آمریکا به شمار می‌رود و یکی از چهار ایالت چهارگوش شکل آمریکاست. علیرغم وسعت زیاد، جمعیت یوتا (Utah) در سال ۱۹۹۴ تنها ۱۹۱۶۰۰۰ نفر بوده است که ۸۰% آن در دره کوه های واساچ^[۱۲] در شمال این ایالت و نزدیک مرکز یعنی «سالت لیک سیتی»^[۱۳] قرار دارند. به دلیل جمعیت کم این ایالت دارای مناظر بکر و تماشایی است که بخش وسیعی از فعالیت‌های گردشگری در «یوتا» در این محدوده انجام می‌شود بنابراین گردشگری یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی در «یوتا» و یکی از صنایعی است که با رشد سریع روبروست. در سال ۱۹۹۴ گردشگری به طور تخمینی ۳۵/۳ میلیارد دلار عاید اقتصاد این ایالت و ۶۹۰۰۰ شغل ایجاد کرد.
دریاچه پاول^[۱۴] دومین دریاچه مصنوعی جهان است که در منطقه تفریحی ملی colencanyon قرار دارد و سالانه ۳ میلیون گردشگر را جذب می‌کند که در فعالیت‌های مختلف تفرجی زمینی و آبی شرکت می کند. با این وجود بیشتر تقاضاها برای گردشگری روستایی در نیمه جنوبی ایالت «یوتا» متمرکز شده است زیرا جاذبه های متعددی در آن جا وجود دارند. در بخش جنوبی ۵ پارک ملی و از ۶ یادمان تاریخی ایالت یوتا ۴ یادمان در این بخش قرار دارند این ایالت دارای ۴۵ پارک و ۷ جنگل ملی است. پارک‌های ملی اصلی‌ترین جاذبه گردشگری روستایی هستند و طی چند سال گذشته رشد سالانه تعداد گردشگران حدود ۷/۳ درصد بوده است که این روند حاکی از گردشگرانی است که از خارج این ایالت برای بازدید و تفرج به این منطقه مراجعت می‌کنند.
در مجموع از پارک‌های این ایالت سالانه حدود ۷ میلیون نفر بازدید می‌کنند، اما به طور کلی به جز «پارک دولتی»، «دریاچه بزرگ نمک» و «پارک دولتی خلیج ویلارد» که نزدیک به مراکز اصلی جمعیت هستند و هر ساله بیش از یک میلیون نفر از آن جا دیدن می‌کنند، سایر پارک‌ها از جاذبه های کمتری نسبت به پارک‌های ملی برخوردارند. هیچ آمار و ارقامی از سطوح مشارکت مردم در فعالیت‌های گردشگری روستایی «یوتا» در دست نیست با این وجود گردش با خودروهای سواری و سایر وسائط حمل و نقل چادر زدن و پیاده روی، دوچرخه سواری، شکار، ماهی گیری (در این ایالت بیش از ۱۰۰۰ دریاچه قابل ماهیگیری وجود دارد) و اقسام ورزش‌های آبی مثل گردش با قایق بادبانی و کلک سواری از فعالیت‌های مورد علاقه گردشگران می‌باشند. بیشتر این فعالیت‌ها توسط بازدید کنندگان محلی که در یوتا زندگی می‌کنند صورت می‌گیرد ولی در سال ۱۹۹۴ بیش از ۱۵ میلیون گردشگر از مناطق خارج از این ایالت بودند. شایان ذکر است که از این رقم حدود ۰۰۰/۹۰۰ نفر از بازدید کنندگان خارجی بودند با توجه به اینکه ۷۰% اقامت گردشگران در مناطق روستایی این ایالت صورت می‌گیرد، لذا گردشگری روستایی در اقتصاد ایالت یوتا نقش بسزایی ایفا می کند.
گردشگری روستایی در روستای «برونته» انگلستان
«ریورند پاتریک برونته»^[۱۵] به همراه همسر و شش فرزندش به روستای کوچکی از «هاورث»^[۱۶] در «یورک شایر» انگلستان نقل مکان کردند. این خانواده در روستا و در کلیسایی در محله «جورچین» زندگی می‌کردند و در همان مکان سه خواهر از این خانواده به نام‌های آن^[۱۷]، شارلوت^[۱۸] و امیلی^[۱۹] رمان‌های مشهور خود را در دهه ۱۸۴۰ به رشته تحریر در آوردند. از آن زمان این منطقه به دلیل حضور خواهران برونته مشهور شده است. در حال حاضر خانه این نویسندگان به موزه کلیسا تبدیل شده و سالانه پذیرایی بیش از ۰۰۰/۱۰۰ بازدید کننده است، «هاورث» سالانه پذیرای بیش از یک میلیون گردشگر است و درآمد اقتصادی حاصل از گردشگران این روستا حدود ۲۰ میلیون پوند است.
به منظور ارتقای جایگاه این روستا به عنوان مقصد گردشگران و جذب بیشتر آن‌ها در مارس سال ۱۹۹۶ سازمانی برای بازاریابی گردشگران در این روستا تشکیل و آغاز به کار نمود. هدف اصلی این اقدام ارتقای مشارکت جوامع محلی و سازمان بازاریابی منطقه بود تا بتواند زمینه توسعه گردشگری را به نحو مطلوبی فراهم نمایند. البته جاذبه های گردشگری دیگری نیز در این منطقه وجود دارند که می‌توان به «کلیسای بولتن»، «راه آهن بخار»، «دره کیلی وورث» و «روستای سالتایر» در نزدیک «برادفورد»^[۲۰] اشاره نمود که از معروفیت نسبتاً زیادی برخوردار بوده و تحت تأثیر روستای برونته قرار دارند عضویت در سازمان گردشگری روستای برونته برای همه شرکت‌ها هتل‌ها، مهمان سراها، مغازه‌ها و رستوران‌ها آزاد است و این سازمان در ازای دریافت حق عضویت برای فعالیت‌های گوناگون بازاریابی انجام می‌دهد این فعالیت‌ها عبارتند از:
- ارتباط با رسانه های گروهی و تدارک بازدیدهایی برای آشنایی با این منطقه
- ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی در مورد بازار گردشگری
- انتشار یک فصل نامه درباره سیاحت و وسایل ارتباط جمعی
- بازاریابی روستای «برونته» از طریق اینترنت
- توسعه تورهای مرتبط با تعطیلات کوتاه مدت و سایر خدمات که از طریق یک سازمان حمل و نقل محلی صورت می‌گیرد.
- تبلیغات برای منطقه از طریق نشریات منطقه ای
موفقیت گردشگری روستایی برونته تنها در دراز مدت حاصل می‌شود. با این وجود بسیاری از مطالعات انجام شده به ویژه در سطح بین‌المللی نشان می‌دهند که استفاده از نام «برونته» می‌تواند به طور معجزه آسایی بازدید کنندگان بیشتری را جذب کند.
طرح «تارکا» در انگلستان
طرح تارکا^[۲۱] در سال ۱۹۸۹ به عنوان یک برنامه هماهنگ سازی و تعامل میان حفظ محیط زیست، تفرج و گردشگری در شمال «دون»^[۲۲] در انگلستان اجرا شد. هدف اصلی این طرح اضافه نمودن منابع طبیعی بیشتر به مناطق حفاظت شده بود، بسیاری از مجریان به این موضوع واقف شده بودند که تعامل میان محیط زیست و توسعه گردشگری می‌تواند بسیار سودمند باشد و نقش اساسی را در ارتقای رفاه اجتماعی و اقتصادی ایفا نماید. این طرح قسمت وسیعی از مناطق روستایی شمال «دون» را در برگرفته و در میان مراکز تفریحی ساحلی و پارک‌های ملی «دارتمور»^[۲۳] و «اکسمور»^[۲۴] گسترده شده است. علی رغم جذابیت‌هایی که این منطقه به عنوان یک مقصد گردشگری داشت به نظر می‌رسید این منطقه از نبود یک هویت مشخص رنج می‌برد و به همین دلیل تنها ۱% از گردشگران را جلب می‌کرد. این منطقه محل وقوع رمان کلاسیک «هنری ویلیامسون» با عنوان «تارکا، سمورآبی» است که در دهه ۱۹۲۰ منتشر شده است بنابراین طرح «تارکا» به عنوان مبنایی برای حفاظت از محیط زیست برنامه ریزی شده و به عنوان پیشگام در توسعه گردشگری مورد استفاده قرار گرفت اهداف این طرح عبارت بودند از:
- حفظ و توسعه حیات وحش زیبا و ویژگی‌های منحصر به فرد شمال «دون»
- برانگیختن مردم در لذت بردن و درک این منطقه
- توسعه و ارتقای گردشگری در منطقه
اداره کل طرح مستلزم مشارکت سازمان‌های گوناگون قانونی و داوطلب محلی و ملی بود این سازمان‌ها شامل شوراهای محلی، انجمن‌های گردشگری منطقه ای، شورای روستا و کمیته توسعه روستایی است. بعد از ۳ سال طرح «تارکا» انجمن گردشگری روستایی «تارکا» را به عنوان یک بخش خصوصی به عضویت پذیرفت مدت کوتاهی پس از آن این انجمن بیشتر کارکردهای بازاریابی طرح «تارکا» را بدست گرفت و بیش از ۱۵۰ سازمان خصوصی را تحت پوشش خود قرار داد.
این طرح ۳ مرحله متمایز داشت در مرحله اول تمام امکانات و تلاش‌ها به حفظ محیط زیست و توسعه پیاده روی اختصاص داشت. مرحله دوم طرح بر توسعه صنعت گردشگری از طریق ایجاد انجمن گردشگری روستایی تارکا و سایر اقدامات بنا نهاده شده و مرحله نهایی این طرح بر تحکیم دستاوردها از طریق بازاریابی و تجزیه و تحلیل دقیق متمرکز بود. طرح «تارکا» به اهداف اصلی‌اش دست یافت و به موازات حمایت جدید بخش‌های محلی تا سال ۱۹۹۷ سرمایه قابل ملاحظه ای را جذب نمود.
گردشگری روستایی در اسپانیا
محبوبیت اسپانیا به عنوان مقصد اکثر گردشگران ساحلی در ایام تعطیلات، مرهون وجود تعداد زیاد اقامت گاه های گردشگری است که در مناطق روستایی سواحل مدیترانه پراکنده هستند. به طور مثال تقریباً اقامت گاه های ثبت شده در اسپانیا در جزایر «بالئاریک»^[۲۵] قرار دارند، در حالی که در منطقه «کاتالونیا»^[۲۶] که بخش معروف «کوستابراوا»^[۲۷] در آن قرار دارد، تنها ۲۰% اقامت گاه‌ها وجود دارند اگر چه گردشگری در اسپانیا صرفاً به مناطق ساحلی محدود نشده است و طیف گوناگونی از اقامت گاه های گردشگری در سراسر این کشور را فرا می‌گیرد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به هتل‌های مجلل گران قیمت، پانسیون‌ها یا خانه های شبانه روزی اشاره نمود اما قابل توجه ترین انواع اقامت گاه‌ها مخصوصاً در ارتباط با گردشگری روستایی شبکه گسترده «پارادورها»^[۲۸] به معنی مسافرخانه یا هر نوع اقامتگاه است و در گذشته این لغت برای اتاق‌های کرایه ای شبانه استفاده می‌شد که به اغنیاء و ثرومندان تعلق داشت و خدمات جانبی مثل اصطبل حیوانات نیز توسط «مسافرخانه دار» (posada) فراهم می‌شد در سال ۱۹۲۶، نمایندگی توریست سلطنتی پیشنهاد داد که مفهوم سنتی «پارادور» را می‌توان به شبکه امکانات اقامتی در سراسر کشور تسری داد و دولت باید مسئول ارائه تسهیلات برای توسعه هتل‌های اقامتی در آن مناطق شود زیرا واگذاری چنین فعالیت‌هایی به بخش خصوصی واقع‌بینانه و سودمند نبود. علاوه بر این مقرر شد تا قلعه های قدیمی، صومعه‌ها و قصرها در جهت توسعه «پارادورها» نقش مهم‌تری را ایفا نمایند.
اولین پارادور در رشته کوه «گردوس»^[۲۹] برای گردشگرانی که به قصد شکار به منطقه می‌آمدند، ساخته شد و از آن تاریخ زنجیره پارادورهایی که توسط دولت اداره می‌شوند به ۸۶ اقامتگاه رسیده است که ۸۳ عدد از آن‌ها هتل و بقیه مهمانپذیر یا رستوران است. از ۳۵ بنای تاریخی که بازسازی شده، ۱۳ بنا قلعه های مربوط به قرون وسطی ۸ بنا صومعه راهبه ها و بیمارستان‌ها ۷ بنا متعلق به دوره «باروک»^[۳۰] و قرون وسطی، ۵ بنا کاخ‌های قدیمی لردها و ۲ بنای دیگر ساختمان‌هایی هستند که در فضای تاریخی احاطه شده‌اند. به طور کلی «پارادورها» ۸۵۰۰ تخت را در ۴۵۰۰ اتاق فراهم کرده‌اند و از سال ۱۹۹۰ هر ساله ۲ میلیون گردشگر را جذب می‌کنند.
گردشگری روستای در استرالیا و نیوزلند
گردشگری برای حل بسیاری از معضلاتی که روستاها با آن دست به گریبانند، بهترین گزینه محسوب می‌شوند، اما چنانچه این پدیده به خوبی مدیریت نشود موجب بروز برخی مشکلات بسیار پیچیده می‌گردد. در واقع زمانی که روستاییان سعی می‌کنند تعادلی بین تقاضای گردشگری و فعالیت‌های کشاورزی خود ایجاد کنند به شدت دچار مشکل می‌گردند. روستاها در موقعیتی ما بین اراضی بایر و اراضی شهری به سر می‌برند و این مسئله محدودیت‌هایی را برای توسعه گردشگری به وجود می‌آورد که شهرها و مناطق شهری هرگز با آن مواجه نیستند. هم چنان مناطق روستایی بین طبیعت بکر و دست نخورده و جهان متمدن شهر یا شهرک قرار دارند که طبیعت آن تحت کنترل درآمده است. گردشگری روستایی در استرالیا عمدتاً در چشم‌اندازها و مناطق کشاورزی صورت گرفته و بر اساس بهره‌وری از طبیعت تعریف می‌شود. رایج‌ترین گردشگری روستایی در استرالیا عبارتند از گردشگری کشاورزی^[۳۱] و گردشگری مزرعه^[۳۲] گردشگری کشاورزی شامل فعالیت‌های «پذیرایی» و گذران تعطیلات در مزارع است، اما گردشگری مزرعه ای، تشکیل شده از مزارع در حال بهره برداری که علاوه بر فعالیت‌های زراعی، جهت کسب درآمد مازاد به فعالیت‌هایی با اهمیت گردشگری نیز می‌پردازند.
چند مورد از محصولات گردشگری روستایی که توسط وزارت کشاورزی و شیلات نیوزلند شرح داده شده‌اند عبارتند از:
- اقامتگاه مزرعه ای شامل جای خواب، صبحانه و سایر وعده های غذایی، پذیرایی و شرکت در فعالیت‌های متمرکز در یک مزرعه سنتی ساده و بی پیرایه به طوری که گردش گر خود را عضوی از خانواده احساس نماید.
- هتل‌های روستایی، شامل جای خواب و غذا اما مرکز توجه برخی فعالیت‌های مربوط به مزرعه نیز است.
- واحدهای اقامتی روستا^[۳۳] شامل اتاقک‌های پشم چینی، انبار کاه، کلبه های کارگاه و… که با تغییراتی آماده اقامت گردشگران شده‌اند.
- کمپ یا کاروان، مکان‌های پر جاذبه دسترسی مناسب و سایه‌بان یا سر پناه درختان و دارای تسهیلاتی برای تأمین نیازهای گردشگران (مثل حمام، توالت و غیره)
- اقامت در هوای آزاد که ممکن است سخت‌تر از انواع دیگر باشد و در فصول سرد تر طرفداران کمتری دارد.
فشارهای عصبی ناشی از زندگی شهری و دور بودن از محیط زیست طبیعی تمایل به فرار از زندگی یکنواخت شهری را به وجود آورده است مناطق روستایی رهایی از این فشارها را ممکن ساخته و فرصتی را برای تجربه یک روش ساده تر و آرام‌تر زندگی در اختیار گردشگران قرار می‌دهد بعد از جنگ دوم جهانی گردشگری که موجب افزایش خود آگاهی و کمال طلبی انسان‌ها می‌شد طرفداران بیشتری پیدا کرد. تبلیغات گسترده رسانه های گروهی در مورد گردشگری نقش مهمی در توسعه این پدیده داشتند افزایش شناخت انسان از محیط زیست و رابطه بین انسان و محیط زندگی‌اش موجب شکل گیری «رویکرد سبز» گردید و جاذبه های روستایی را به عنوان گردشگری پایدار اکولوژیکی مطرح ساخت. به موازات این تحولات و با پیشرفت جوامع بشری و حذف موانع سیاسی و اقتصادی گردشگری دسترسی به نواحی روستایی تسهیل گردید؛ و به همین دلیل امروزه تعداد مسافرت‌ها بیش از گذشته شده و این پدیده به تبعیت از افزایش درآمدها شتاب مضاعفی یافته است.
بسیاری از جوامع روستایی در استرالیا دارای تعاونی‌های روستایی هستند که به ایجاد همکاری و ارتباط بین فعالیت‌های گردشگری منطقه ای می‌پردازند. سهم گردشگری در اقتصاد استرالیا حدود ۵/۴% تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۰۱ بوده است حدود یک سوم این درآمدها از طریق هزینه های صرف شده برای غذا در رستوران‌ها، اقامت در محل خرید و شرکت در کلوپ‌ها و جشن‌ها بدست آمده است البته کلیه این اقلام بخشی از اقتصاد گردشگری روستایی را شامل می‌گردد. بدین ترتیب گردشگری قادر است اثرات مطلوبی بر اقتصاد روستاها داشته باشد.
لازم به توضیح است گردشگری می‌تواند باعث بروز اختلاف نظرهای اجتماعی در منطقه شود که در نتیجه آن تنش‌های احتمالی در جامعه ایجاد نماید. به خصوص در مورد توزیع درآمد این مشکل بیشتر به چشم می‌خورد چرا که تنها خویشاوندان نزدیک در وظایف مربوط به گردشگری به کار گرفته می‌شوند گردشگری اثرات منفی هم دارد که از ارزش آن به عنوان یک صفت جانبی و مکمل می‌کاهد مسائلی مانند تابلوهای تخریب شده زباله، رفتار نادرست، تخریب راه های جنگلی توسط وسائط نقلیه، ترافیک فراوان، عدم رعایت حریم خصوصی اراضی، باز گذاردن درها و خلوت شکنی و موارد مشابه از تبعات سوء گردشگری قلمداد می‌گردند. یک بررسی در جوامع مناطق مرتفع جنوب استرالیا در موارد اثرات سوء گردشگری، اثرات منفی زیر را نشان داد:
- شلوغی منطقه (۱۰%)
- مشکلات توقف اتومبیل (۱۶%)
- خسارات محیط‌زیستی (۱۰%)
- زباله/ پسماند برخورد نادرست با کارکنان بخش گردشگری (۵/۴%)
- مطالعه ای در منطقه ویکتوریا نشان داد که ۶۷% مزرعه داران از «مواجهه با مردم» به عنوان یکی از دلایل عمده آغاز حرفه گردشگری نام می‌برند. متصدیان اقامت گاه های مزرعه ای در نیوزیلند دریافتند که مزایای اجتماعی حاصل برقراری رابطه با گردشگران بسیار سودمند است. در منطقه ویکتوریا گردشگری روستایی به دو شکل انجام می‌گرفت گردشگران داخلی که در تعطیلات کوتاه مدت ۲ تا ۳ روزه به این نواحی می‌آیند و شمار کوچکی از گردشگران خارجی برای مدت ۲ تا ۳۰ روز در این مکان‌ها اقامت می‌نمودند. در سال ۱۹۹۴، ۳۴% گردشگران به بازدید از نواحی و ایالات مختلف استرالیا پرداختند، اما ۳ منطقه بیشتر مورد توجه گردشگران قرار گرفت. گردشگران اروپایی و آمریکای شمالی تمایل بیشتری به بازدید از مناطق داخلی استرالیا داشتند در حالی که آسیایی‌ها علاقه چندانی به این امر نشان نمی‌دادند.
منطقه سیدنی در استرالیا به دلیل نقش مهمی که به عنوان عمده‌ترین مقصد گردشگران در استرالیا دارد، دارای بیشترین بازدید کننده است، در واقع تقریباً دو سوم گردشگران، سیدنی را نیز در برنامه سفر خود می‌گنجانند. گردشگران داخلی ایلوارا^[۳۴] تقریباً همه از سیدنی می‌آیند که برای تعطیلات با اتومبیل شخصی به منطقه مسافرت کرده و کمتر از ۳۰ شب در آن اقامت می‌نمایند. حدود ۴۵% تعطیلات سپری شده در ایالت نیوساوت والز^[۳۵] در بازدید از مناطق روستایی سپری می‌شود. بخش‌های کلیدی بازار متمایل به گردشگری روستایی شامل خانواده های جوانی می‌شود که در جستجوی اقامت گاه‌های راحت برای کاهش اضطراب و سرگرم کردن بچه‌ها می‌باشند و نیز زوج‌های سالخورده ای که طالب بازدید از مناطق آرام و بدون استرس هستند و هر دو این گروه‌ها تمایل دارند مدتی را در این مناطق اقامت داشته باشند (حدود ۱ هفته). پدیده جالب توجهی که در استرالیا مشاهده شد، تقارن افزایش گردشگران با شروع فعالیت‌های زراعی است (از قبیل پرورش دام و فعالیت‌های زراعی در زمین‌های زرعی کوچک). به عنوان مثال، گوسفندهای مورد نیاز برای نمایش عملیات پشم چینی به طور معمول از بازار تهیه می‌شوند و باغچه های کوچک برای افزایش انجام فعالیت کشاورزی در مزرعه ایجاد می‌گردند.

متدولوژی ای دی ام^[۲۶]: چارچوب معماری سازمانی توگاف  جهت توسعه معماری سازمانی اقدام به معرفی متدلوژی اختصاصی خود تحت عنوان “متد توسعه معماری” نمود. مراحل این متدولوژی شامل دیدگاه معماری، معماری کسب و کار، معماری سیستمهای اطلاعاتی، معماری تکنولوژی، فرصتها و راه حل ها، طرح مهاجرت(گذار)، اجرای دولت الکترونیک و مدیریت تغییرات معماری می باشد.
متدولوژی لیوایز^[۲۷]: الکساندر لیوایز فرایندی هفت مرحله ای برای توسعه معماری سازمانی بر مبنای چارچوب C4ISR ارائه نموده است که در دانشگاه جرج ماسون^[۲۸] تدریس می شود. مراحل این متدولوژی شامل تعریف مساله و جمع آوری اطلاعات دامنه مساله، تعیین مفهوم عملیاتی و نیازمندی ها، تعیین کارکردها و واحدهای سازمانی، تعیین عناصر عملیاتی و اطلاعاتی و نیز گره های سیستمی، تعیین عناصر سیستمی، خطوط مورد نیاز و کارکردها، تهیه مدل فعالیت، مدل داده منطقی و اختصاص وظایف و تهیه قوانین عملیاتی و واسط ها می باشد.

معماری اطلاعات وزارت انرژی آمریکا دی او ای^[۲۹] : این متدولوژی که در وزارت انرژی آمریکا ایجاد و توسعه یافته است، یک معماری لایه بندی شده است و با توسعه مستندات معماری دارای روش ها و ابزارهای است که در دو بخش متدولوژی و ابزار ارائه شده اند. مستندات معماری به گونه ای تنظیم شده اند که روش ها و ابزارها را برای لایه های مختلف، جداگانه تشریح می کنند. هر لایه از معماری یک زیر معماری نامیده می شود که نقشه های مجزایی دارند. این مدل از پنج لایه تشکیل شده است. در این مدل هر لایه در خدمت لایه بالاتر است و به نوبه خود، ساختار و الزامات لایه پایین خود را تعیین می کند] ۱و۷و۸و۱۰و۱۲و۲۰و۳۸و۴۱[.
ب- معماری سرویس گرا
معماری سرویس گرا ” مفهومی است که از دهه ۹۰ بوجود آمده ولی توانائی اجرای آن به کمک ابزارها و پروتکل های مربوطه جدید می باشد.
برای معماری سرویس گرا تعاریف متنوعی ارائه شده که هر کدام از نگاهی به تبین خصوصیات آن پرداخته اند، در ادامه تعدادی از این تعاریف آورده شده است:
- یک چارچوب استراتژیک از فناوری که به تمام سیستم های داخل و خارج اجازه ارائه یا دریافت سرویس های خوش تعریف را می دهد.
- روشی برای طراحی و پیاده سازی نرم افزارهای گسترده سازمانی به وسیله ارتباط بین سرویس هائی که دارای خواص اتصال سست، دانه درشتی و قابل استفاده مجدد هستند.
- سبکی از معماری که از اتصال سست سرویس ها جهت انعطاف پذیری و تعامل پذیری حرفه و بصورت مستقل از فناوری پشتیبانی می کند و از ترکیب مجموعه ای از سرویس های مبتنی بر حرفه تشکیل شده که این سرویس ها انعطاف پذیری و پیکربندی پویا را برای فرآیندها محقق می کنند.
معماری سرویس گرا از دیدگاه های مختلف قابل بررسی است، هر فرد یا ذینفع بر طبق جایگاه خود تصویری از معماری سرویس گرا دارد، پس معماری سرویس گرا را از سه دیدگاه کارشناسان حرفه، معماران و طراحان مورد بررسی قرار می دهیم:
کارشناسان حرفه: مجموعه ای از سرویس ها که سازمان مایل به ارائه آنها به مشتریان یا شرکاء خود است. (تعریف سرویس کسب و کار)
معماران: سبکی از معماری که حاوی قوانین، الگوها و ضوابطی است که منجر به ایجاد خصایصی نظیر پیمانه ای^[۳۰] بودن، بسته بندی، اتصال سست، استفاده مجدد و ترکیب پذیری شده و از نظر ساختار از یک ارائه دهنده سرویس و یک درخواست کننده سرویس تشکیل شده است.
طراحان و پیاده سازان: یک سبک(مدل) برنامه نویسی که از استانداردهائی مانندSOAP)،UDDI،WSDL، …)و فناوری هائی نظیر سرویس های وب استفاده می کند و قابلیت تعامل پذیری بین مولفه های نرم افزاری را بدون توجه به سکو و فناوری پیاده سازی آنها پشتیبانی می کند]۱۳[.
ج- فواید معماری سرویس گرا
این معماری حاوی قوانین، الگوها و ضوابطی است که منجر به ایجاد خصایصی نظیر پیمانه ای بودن، بسته بندی، اتصال سست، استفاده مجدد و ترکیب پذیری شده و از نظر ساختار از یک ارائه دهنده سرویس و یک درخواست کننده سرویس تشکیل شده است. در معماری سرویس گرا منظور از اتصال سست قابلیت تعامل بین سرویس ها به صورت مستقل از کدنویسی و مکان سرویس ها است، بگونه ای که سرویس ها در زمان اجرا می توانند تغییر مکان داده، روالهای داخلی خود را تغییر دهند یا حتی از یک فناوری جدید تر استفاده کنند، بدون اینکه تاثیری منفی بر سرویس گیرندگان گذاشته شود.
معماری سرویس گرا توانایی تغییر سریع سیستم ها را ایجاد می کند. این چابکی هم از جهت کارکردهای سیستم و هم از جهت تغییر جغرافیائی یا ارتقاء سکوها و حتی تغییر تامین کننده فناوری می تواند باشد.
معماری سرویس گرا، مجموع هزینه صرف شده برای فناوری اطلاعات و سرویس های حرفه را به دو روش کاهش می دهد.:
حذف هزینه میان افزارها و فناوری های اختصاصی و جایگزین کردن آن با فناوری های استاندارد مانند سرویس های وب
ترکیب کارکردهای حرفه در قالب سرویس هایی که توسط واحدهای مختلف قابل استفاده هستند.
استفاده از معماری سرویس گرا امکان ایجاد سیستم های چابک، یکپارچگی آسان با شرکای داخلی و خارجی، استفاده مجدد سرویس ها، پشتیبانی از محصولات با طول عمر کوتاه، بهبود بازگشت سرمایه، نگاشت مستقیم فرایندهای کسب و کار به فناوری اطلاعات، توسعه و اجرای تدریجی، قابلیت انعطاف و تغییر آسان از یک ارائه دهنده سرویس به دیگری، شناسایی بهتر فرایندهای محوری سازمان، کاهش هزینه توسعه و نگهداشت سیستم ها، اعمال استانداردها و حاصل آن تعامل پذیری، عدم وابستگی سیستم ها ومعماری به مکان فیزیکی، سرعت پاسخگویی بخش های سازمان به دلیل تعریف صریح مسئولیت هر سرویس را فراهم می آورد.
استفاده از معماری سرویس گرا مزایای زیر را به همراه خواهد داشت:

هم راستای کسب و کار سازمان است.
هم موضوعی فنی است و هم نوعی سبک تفکر است.
مبتنی بر اتصال سست است و از پیام رسانی استفاده می کند.
قادر به ساخت سیستم های ترکیبی است.
از مولفه های قابل استفاده مجدد(سرویس) تشکیل شده است.
مهمترین دستاورد آن انعطاف پذیری و چابکی فناوری اطلاعات در برابر تغییرات حرفه است.
برای این معماری می بایست زیرساخت ارتباطی مستقل از پروتکل های لایه های زیرین باشد.
و اما استفاده از معماری سرویس گرا نسبت به کل رویکردهای گذشته مزایایی را به همراه می آورد که در جدول زیر فهرست شده است:]۱۱[
جدول ۲-۱: مقایسه میان ویژگیهای معماری سرویس گرا با رهیافت های گذشته

بافر لیز کننده: از این بافر به منظور تجزیه سلولی دیواره هست و آزاد سازی محتویات آن استفاده شده است. ترکیبات تشکیل دهنده این بافر در جدول ۳-۳ آورده شد..
جدول ۳-۳- مواد تشکیل دهنده بافر لیز کننده

غلظت مواد

مواد استفاده شده

۱۵ میلی مولار
۴۰۰ میلی مولار
۲ میلی مولار

تریس HCl
کلرید سدیم
EDTA

بافرهای ذکر شده پس از تهیه، برای استریلیزه شدن به مدت ۱۵ دقیقه در دستگاه اتوکلاو در دمای ۱۱۵ درجهسانتی‌گراد با فشار یک اتمسفر قرار داده شدند.

محلول استات سدیم ۲/۳ مولار: این محلول سبب یونیزه شدن DNAمی‌شود، به طوری‌که تمایل DNA را برای حل شدن در محیط غیر آبی کاهش می‌دهد. این محلول باعث تغلیظ DNAمی‌شود.
SDS10 درصد: باعث حل شدن چربی‌های موجود در غشای سلول می‌شود. این محلول قابل اتوکلاو شدن نیست.
محلول کلرید سدیم ۶/۵ مولار: پس از استفاده از آنزیم پروتئیناز K از این محلول برای حذف آلودگی پروتئین استفاده می‌شود.
اتانــول ۷۰ درصد: از اتانول مطلق تهیه می‌شود که برای شستشوی DNA مورد استفـــاده قرار می‌گیرد. این محلول باعث حذف نمک باقی‌مانده از مراحل استخراج می‌شود.
کلروفرم: برای حذف پروتئین‌های باقی‌مانده استفاده می‌شود.
پس از تهیه محلول‌ها و بافرهای یاد شده، تمام وسایل مورد نیاز برای استخراج DNAاستریل شدند.
۳-۳-۲- مراحل استخراج DNA از نمونه‌های خون
- پس از یخ گشایی، مقدار ۵/۱ سی سی از خون کامل در داخل لوله‌های آزمایش استریل ریخته شد.
- دو برابر حجم خون، بافر جدا کننده اضافه و کاملاً ورتکس شد.
- محلول فوق به مدت ۶ دقیقه با سرعت ۶۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفیوژ شد.
- پس از سانتریفیوژ، مایع بالایی با خم کردن لوله تخلیه و رسوب حاصله نگهداری شد.
- از مرحله ۲ تا ۴ تا رسیدن به یک رسوب سفید و عاری از لکه‌های خونی، تکرار شد.
- هم حجم اولیه خون (۵/۱ میلی لیتر) از بافر لیز کننده به رسوب داخل لوله آزمایش اضافه و به خوبی ورتکس گردید، تا زمانی که رسوب تشکیل شده کاملاً باز شد.
- مقدار ۴ میـــکرولیتر از آنزیم پروتئیناز K و ۷۰ میکرولیتر از SDS 10 در صد به محـــلول فوق اضافه شده و چند ثانیه ورتکس شد.
- در این مرحله لوله‌های آزمایش به مدت سه ساعت در دمای ۵۵ درجه سانتی‌گراد یا به مدت ۱۲ ساعت در دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد در بن ماری تیمار شدند.
- پس از خروج لوله‌ها از بن ماری، مقدار ۱۷۰۰ میکرو لیتر کلرید سدیم ۶/۵ مولار به لوله‌های آزمایش اضافه شده، سپس به مدت ۱۵ ثانیه با دست به شدت تکان داده شد.
- لوله‌های آزماش به مدت ۲۰ دقیقه با سرعت ۳۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفیوژ شدند. در این زمان در لوله آزمایش دو لایه به وجود می‌آید، لایه بالایی دارای DNA است که به کمک سمپلر به درون لوله آزمایش دیگری انتقال داده شد.
- هم حجم مایعی که انتقال داده شده است، کلروفرم اضافه و به آرامی چند بار تکان داده شد و به مدت ۱۰ دقیقه با دور ۳۰۰۰ دور در دقیقه، سانتریفیوژ شد.
- در این مرحله دو فاز ایجاد می‌شود که فاز بالایی حاوی DNA است. با بهره گرفتن از سمپلر فاز بالایی برداشته شد و به لوله آزمایش دیگری انتقال داده شد. در این مرحله برای متراکم کردن DNA، به مقدار ۱/۰ حجم محلول، استات سدیم ۲/۳ مولار اضافه شد.
- دو برابر حجم محلول، اتانول مطلق کاملا سرد اضافه شد. اتانول مطلق برای آبگیری DNA و غلیظ‌تر شدن آن اضافه می‌شود. پس از اضافه کردن اتانول مطلق، لوله آزمایش به آرامی با دست تکان داده شد تا زمانی که کلاف DNA ظاهر شود.
۳-۳-۳- ذخیرهDNA
بعد از این‌که کلافDNAتشکیل شد با بهره گرفتن از لوله‌های شیشه‌ای استریل (پیپت پاستور) به دقت برداشته شده و به داخل تیوب‌های استریل با حجم ۵/۱ میلی لیتر انتقال داده شد. در داخل تیوب استریل با توجه به کلاف مورد نظر مقدار ۲۵۰-۱۵۰ میکرو لیتر از آب مقطر دو بار تقطیر دیونیزه برای حل شدن و نگهداری DNA ریخته شد. برای اینکه کلافDNA بهتر حل شود، تیوب استریل به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه در دمای ۵۵ درجه سانتیگراد در بن ماری قرار داده شد. پس از اینکه DNA کاملاً در بافر حل شد، تیوپ‌های دارای DNA در دمای ۲۰- درجه سانتی‌گراد ذخیره شدند.
۳-۳-۴- تعیین ویژگی‌های کیفی DNA
برای تعیین کیفیت DNA استخراج شده از روش الکتروفورز ژل آگارز استفاده شد.
۳-۳-۴-۱- تعیین کمیت و کیفیتDNA به وسیله الکتروفورز ژل آگارز
در ابتدا محلول TBE(10X) با بهره گرفتن از مواد موجود درجدول ۳-۴ تهیه شده و در ظرفی دربسته درون یخچال نگهداری شد تا هنگام استفاده برای تهیه TBE(1X) مورد نیاز در تهیه ژل آگارز و تانک الکتروفورز رقیق سازی شود.
جدول ۴-۴- مواد محلول TBE(10X)

شکل‏۲‑۱- مثالی از یک هاب انرژی شامل ورودی، خروجی مبدل و ذخیره‌ساز [۴]
همان‌گونه که مشاهده می‌شود در سمت ورودی، حاملهای انرژی شامل الکتریسیته، گاز طبیعی، حرارت محلی و تراشه‌های چوبی وارد می‌شود. این حامل‌ها در داخل هاب انرژی به‌وسیله تجهیزات مناسب به شکلی از توان تبدیل می‌شوند که در سمت خروجیِ بار به آن‌ها نیاز است (الکتریسیته، گرمایش و سرمایش). در سمت خروجی نیز بار موردتقاضا قرار دارد که می‌تواند به اشکال مختلفی ازجمله الکتریسیته، گرما، سرما و غیره ظاهر شود. همان‌گونه که از شکل پیداست در داخل هاب، حاملهای انرژی به سه شیوه تبدیل و انتقال می‌یابند. [۵]
انتقال مستقیم
تبدیل به شکل‌های دیگر انرژی
ذخیره
در انتقال مستقیم، حامل ورودی بدون هیچ‌گونه تغییر شکلی و مستقیماً به بار می‌رسد. تنها مسئله‌ای که وجود دارد این است که ممکن است در اندازه آن تفاوت ایجاد شود. (مثلاً تبدیل دامنه ولتاژ و یا شکل آن از AC به DC). در قسمت دوم، حامل ورودی در داخل هاب به اشکال دیگر انرژی تبدیل خواهند شد. به‌عنوان‌مثال کوره گازی، گاز را از سمت ورودی دریافت کرده و به الکتریسیته و گرما در سمت خروجی تبدیل می‌کند. مبدل همزمان حرارت و الکتریسیته (CHP) نیز این مهم را انجام می‌دهد. در قسمت سوم نیز همان‌گونه که از اسم آن پیدا است، حاملهای انرژی در ذخیره‌سازها ذخیره می‌شوند و در زمان‌هایی که به آن‌ها نیاز است ، از آن‌ها استفاده می‌شود.
هاب انرژی شامل سه بخش اصلی است: [۶]
ورودی و خروجی
مبدل‌ها
ذخیره‌سازها
ورودی و خروجی
در سمت ورودی ‌هاب اشکال مختلفی از حاملهای انرژی وارد می‌شوند. حامل الکتریسیته یکی از اشکال متداول و اصلی انرژی است که معمولاً در بیشتر هابهای انرژی به‌عنوان ورودی اصلی از آن استفاده می‌شود. در این حالت انرژی الکتریکی از شبکه اصلی گرفته ‌شده و مستقیماً و یا پس از عبور از ترانسفورماتور به خروجی می‌رسد. در بعضی موارد می‌توان از نیروگاه‌های کوچکی که در اطراف هاب وجود دارند استفاده نمود. در حالاتی که بتوان هاب را با میکروگریدهای موجود ترکیب کرد، از شبکه اصلی استفاده کمتری می‌توان کرد. هرچند استفاده از شبکه برق، قابلیت اعتماد سیستم را بالاتر خواهد برد، زیرا در زمانی که هیچ‌کدام از حاملهای دیگر در دسترس نباشند، شبکه برق اصلی تنها گزینه برای تأمین توان خروجی‌هاب خواهد بود. علاوه بر شبکه اصلی، می‌توان از دیگر اشکال نیروگاه‌های برق نیز استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال نیروگاه خورشیدی، بادی، آبی و … البته در انتخاب نوع نیروگاه‌های تجدید پذیر باید شرایط محیطی ، اقتصادی و فرهنگی آن منطقه نیز توجه داشت. در مناطقی که دارای شدت باد مناسب و یکنواخت می‌باشد، استفاده وسیع از نیروگاههای بادی می‌تواند جایگزین مناسبی برای شبکه برق محلی باشد تا هم بتوان قیمت برق تحویلی به مشتریان را پایین آورد و هم در زمان‌های پیک شبکه اصلی، تا حدودی به پایین آوردن نمودار پیک کمک کرد. البته در نصب نیروگاههای بادی باید به مسئله هزینه بالای سرمایه‌گذاری این‌گونه نیروگاهها توجه کرد. نیروگاههای خورشیدی یکی دیگر از اشکال تولید الکتریسیته پاک می‌باشد که در سالیان اخیر توجه ویژه‌ای به ساختن این‌گونه نیروگاه‌ها شده است.

نیروگاه خورشیدی
نیروگاه‌های خورشیدی وسایل و دستگاه‌هایی هستند که نور را به الکتریسیته تبدیل و برای استفاده در منازل ، مکان‌های اداری ، ساختمان‌ها ، خیابان‌ها و غیره بکار می‌روند .اصولاً نیروگاه‌های خورشیدی مرکب از تعدادی پانل خورشیدی یا ماژول فتوولتائیک ، اینورتر ، شارژ کنترلر و مجموعه باتری است .اساس کار نیروگاه‌های خورشیدی به این صورت است که نور به پانل‌های خورشیدی می‌تابد و در اثر آن انرژی فوتون به انرژی الکتریکی تبدیل می‌شود . جریان برق تولیدشده توسط پانل‌های خورشیدی مستقیم (DC) است که برای استفاده وسایل برقی معمول در منازل و نیاز روزمره بایستی مشابه برق شهر به جریان متناوب (AC) تبدیل شود . این کار توسط دستگاهی بنام اینورتر انجام می‌گیرد. وظیفه باتری‌ها در نیروگاه‌های خورشیدی ذخیره برق برای زمان‌هایی است که نور خورشید اصلاً وجود ندارد و یا شدت آن کافی نیست . اصولاً ظرفیت مجموعه باتری به میزان برق ذخیره مورد درخواست مشتری قابل‌محاسبه و تهیه می‌باشد .
نیروگاه‌های خورشیدی نیز مانند سایر نیروگاه‌های دیگر امکان اتصال به شبکه (On-Grid) و یا منفصل از شبکه (Off-Grid) را دارند .لازم به ذکر است میزان تابش خورشید در ایران بین ۱۸۰۰ الی ۲۲۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع در سال تخمین زده می‌شود بعلاوه ایران به‌طور متوسط ۲۸۰ روز آفتابی دارد که به لحاظ دریافت انرژی خورشید در بالاترین رده‌های جهانی قرار دارد . استفاده از انرژی رایگان خورشید و به‌کارگیری آن در نیروگاه‌های خورشیدی برای تأمین برق پاک امروزه در سراسر جهان و به‌ویژه ایران در حال گسترش و بهره‌برداری می‌باشد [۷]
انواع نیروگاه‌های خورشیدی
نیروگاه‌های حرارتی خورشیدی به ۵ دسته تقسیم‌بندی می‌گردند: [۸]
نیروگاه‌های سهموی خطی (Parabolic Trough)
نیروگاه‌های دریافت‌کننده مرکزی (CRS)
نیروگاه‌های بشقابک سهموی (Parabolic Dish)
نیروگاه‌های دودکش خورشیدی(Solar Chimney)
نیروگاه کلکتورهای فرنل Fresnel Collector))
نیروگاه‌های سهموی خطی (Parabolic Trough)
نیروگاه‌های سهموی خطی
نیروگاه‌های حرارتی خورشیدی از نوع سیستم کلکتور سهموی خطی شامل ردیف‌های موازی و طولانی از متمرکز کننده¬ها می‌باشند. بخش متمرکز کننده شامل سطوح انعکاسی سهموی است که از جنس آینه‌های شیشه‌ای تشکیل شده و روی یک مادۀ سازه نگهدارنده قرار می¬گیرند. دریافت‌کننده از لوله‌های جاذب با پوشش مخصوص تشکیل شده که به‌وسیله شیشه پیرکس پوشانده می‌شوند و در طول خط کانونی قرار می‌گیرند. بخش دریافت‌کننده در قسمت‌های انتهایی روی دو تکیه‌گاه، قرار گرفته‌اند که این مجموعه روی تیرک‌های اصلی سازه سوار است. سیستم ردیابی خورشید در این دستگاه‌ها تک‌محوره بوده و ردیابی خورشید از شرق به غرب انجام می‌گیرد. به‌گونه‌ای که پرتورهای خورشید در تمام مدت ردیابی بر روی لوله‌های جاذب منعکس شوند. یک سیال انتقال حرارت روغن با دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد از میان لوله‌های جاذب در جریان می‌باشد و روغن داغ در مبدل‌های حرارتی آب را به بخار تبدیل و بخار سوپرهیت طی عبور از توربین ژنراتور، انرژی الکتریکی تولید می‌کند. این نوع نیروگاه‌ها با ذخیره حرارت قابلیت تولید برق را حتی در مواقعی که خورشید غروب نموده است را دارا هستند.
اجزاء اصلی نیروگاه‌های سهموی خطی
منعکس‌کننده از نوع آینه‌های سهموی
دریافت‌کننده تابش خورشیدی که پرتوهای منعکس‌شده را جذب کرده و موجب گرمایش سیال انتقال‌دهنده گرما می‌شود
مکانیزم حرکت دهنده (تک‌محوری) کلکتورهای سهموی به‌منظور ردیابی خورشید و کنترل‌کننده‌ها
اسکلت فلزی نگه‌دارنده و فونداسیون
سیستم‌های مربوط به تولید قدرت الکتریکی
تجهیزات مربوط به انتقال گرما
تجهیزات مربوط به تولید الکتریسیته و دفع گرمای تلف شده به محیط خارج

شکل‏۲‑۲- ساختار داخلی یک نیروگاه خورشیدی از نوع سهموی خطی [۹]
شکل‏۲‑۳- اجزای سازنده آینه نیروگاه خورشیدی سهموی خطی [۹]
نیروگاه‌های دریافت‌کننده مرکزی (CRS)
این سیستم شامل مجموعه‌ای از آینه‌هایی است(هلیوستات) که هر یک به‌طور جداگانه انرژی خورشید را متمرکز و به برج دریافت‌کننده مرکزی منتقل می‌کنند. انرژی توسط یک مبدل حرارتی که درروی یک برج نصب شده است و گیرنده نامیده می‌شود جذب می‌شود. در آنجا آب به بخار سوپر هیت تبدیل شده و این بخار توربین ژنراتور را که در پائین برج نصب شده به حرکت در آورده و تولید برق می کند.
اجزاء اصلی نیروگاه‌های دریافت‌کننده مرکزی
هلیوستات: سیستم گردآورنده پرتوهای خورشیدی شامل مزرعه‌ای از هلیوستات ها از نوع شیشه‌ای یا غشایی
دریافت‌کننده مرکزی:که گرمای پرتوهای خورشیدی را جذب و قابل استفاده می کند.
سیستم انتقال انرژی گرمائی: که گرمای وارده به گیرنده را جذب نموده و به گردش وا می‌دارد. در طرح‌های اولیه از آب و بخار به‌عنوان سیال جذب‌کننده و انتقال‌دهنده انرژی گرمائی استفاده می‌گردید  و در طرح‌های توسعه‌یافته‌تر از سیالاتی چون نمک‌های سدیم و پتاسیم مذاب استفاده می‌گردد.
سیستم تبدیل قدرت
سیستم ذخیره انرژی
شکل‏۲‑۴- نمای یک نیروگاه خورشیدی از نوع نیروگاه‌های دریافت‌کننده مرکزی (CRS) [9]
شکل‏۲‑۵- ساختار یک نیروگاه خورشیدی از نوع نیروگاه‌های دریافت‌کننده مرکزی^[۱] [۹]
نیروگاه‌های بشقابک سهموی ^[۲]
پرتوهای خورشید تابیده شده بر روی سطح متمرکز کننده سهموی در کانون آن جمع می‌شود. برای اینکه چنین سیستمی پربازده باشد لازم است که این گردآورنده همواره به‌طرف خورشید ردیابی شود و درنتیجه به یک مکانیسم ردیابی دومحوره نیاز دارد. در این سیستم، نور خورشید در یک نقطه کانونی متمرکز می‌شود و یک موتور استرلینگ انرژی حرارتی این تشعشع تمرکزیافته را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند و به کمک یک آلترناتور از این انرژی مکانیکی، الکتریسیته تولید می‌گردد.
 اجزاء اصلی نیروگاه‌های بشقابک سهموی
سطح متمرکز کننده : وظیفه آن متمرکز کردن شعاع‌های نور خورشید در نقطه کانونی است.